Þjóðviljinn - 07.10.1977, Blaðsíða 1

DJOÐVIUINN
Föstudagur 7. október 1977 —42. árg. 222. tbl.
Ríkið knúið að
samningaborðinu
Ríkissáttasemjari hefur
boðað samninganef ndir
BSRB og ríkisins til sátta-
fundar í Hátíðasal Háskól-
ans kl. 10 í dag. Undanfari
þessarar boðunar var
tveggja stunda fundur
Kristjáns Thorlacius, for-
manns BSRB, með ráð-
herrunum Matthíasi Á.
Matthísen og Halldóri E.
Sigurðssyni í gær. Þeir
haf a verið settir til þess af
ríkisstjórninni að bregðast
við úrslitum atkvæða-
greiðslunnar um sáttatil-
löguna. Á fundinum var
rætt um tilhögun á fram-
haldi samningaviðræðna
deiluaðila.
Ekkert liggur fyrir um
það hvort tilboð kemur frá
samninganefnd ríkisins
strax í upphafi fundar i
dag.
í gær var samninga-
nefnd, verkfallsnefnd og
stjórn BSRB á löngum
fundi í Hreyfilshúsinu, og
voru þar rædd ýtarlega
ýmis framkvæmdaatriði í
verkfalli, ef til þess kæmi.
Þá gaf Kristján Thorlacius
einnig fundinum skýrslu
um samtal sitt við ráðherr-
ana.
— ekh.
Víðtæk verkfallsvarsla
B.S.R.B. tekur til sinna ráða vegna ákvarðana kjaradeilunefndar
Eins og fram hefur komift hefur
BSRB gagnrýnt ákvaröanir
kjaradeilunefndar og jafnvel talið
hana fara út fyrir lög viö úrskurö
um undanþágur frá yfirvofandi
verkfalli BSRB. A fundi stjórnar,
samninganefndar, og verkfalls-
nefndar BSRB i Hreyfilshúsinu i
gær, sem stóö fram á kvöld, var
ákveöiö aöBSRB skipulegöi sjálft
viötæka verkfallsvörslu á vegum
bandalagsins og einstakra banda-
lagsfélaga.
Sérstök verkfallsvörslunefnd á
vegum BSRB á aö hafa það hlut-
verk aö koma I veg fyrir verk-
fallsbrot og fylgjast meö þvi aö
hvergi sé farið út fyrir löglegar
ákvarðanir kjaradeilunefndar
eða undanþáguheimildir verk-
fallsnefndar BSRB.
BSRB telur að allar undanþág-
ur umfram mjög þröngar heim-
ildir sem kjaradeilunefnd hefur
samkvæmt lögum til að veita til-
heyri samtökunum sjálfum.
BSRB leggur þó áherslu á að góð
samvinna takist milli kjaradeilu-
nefndar um lausn þessara mála
og um mörkin i verkaskiptingu
þeirra á milli.
Bent er á i ályktun fundarins i
gær, að samkvæmt lögum eigi
kjaradeilunefnd að tryggja ,,að
haldið verði uppi nauösynlegri ör-
yggisvörslu og heiisugæslu',’ Hún
skuli ákveða „hvaöa einstakir
menn skuli vinna i verkfalli”. t
greinargerð sem fylgdi laga-
frumvarpinu um verkfallsréttinn
var verksvið kjaradeilunefndar
þrengt enn meira, þvi að þar er
einungis miðað við ,,aö öryggi og
heilsu fólks” verði ekki stefnt i
hættu.
Þaö er þvi ljóst að það er mat
BSRB að kjaxadeilunefnd hefur
farið út fyrir sitt hlutverk með
viðtækum undanþágum. Allar
beiðnir um undanþágur þurfa
framvegis aö berast skrifstofu
BSRB skriflega og munu þær af-
greiddar á vegum verkfalls-
nefndar bandalagsins að fenginni
umsögn bandalagsfélaganna.
— ekh.
Spænskt ljóðskáld
fær Nóbelsverðlaun
STOKKHÓLMI 6/1« Reuter —
Bókmenntaverölaun Nóbels ár-
iö 1977 voru i dag veitt spænska
ljóöskáldinu Vicente
Aleixandre.
t tilkynningu sænsku aka-
demiunnar um verölaunin stóö
að Vicente Aleixandre heföi
sýnt „kraft til að lifa af hörm-
ungar” i ljóðum sem hann orti,
meðan hann þjáðist af berklum,
þegar borgarastyrjöldin stóð yf-
ir, og meöan hann liföi i ein-
angrun undir stjórn Francós
einvalds. t verkum sinum sem
samin eru á hálfri öld hefur
hann orðið tákn um þaö sem
„eftir var af andlegu lifi” i
Spáni á dögum Francós.
1 ár nema Nóbels-verðlaunin
700 (T00 sænskum krónum.
Venjulega eru bókmenntaverð-
laun Nóbels veitt siðast, en i
þetta skipti hefur sænska aka-
demian breytt út af venjum sin-
um og eru bókmenntaverölaun-
in nú tilkynnt fyrst. Á mánudag-
inn er búist við þvi að norska
stórþingið tilkynni hver fái
friöarverðlaun Nóbels i ár, og
hefur ýmsum getum þegar ver-
ið leitt að þvi hver verðlauna-
hafinn veröi.
Vicente Aleixandre fæddist
1898 i Sevilla og var hann sonur
járnbrautarverkfræðings. Hann
fékk berkla i nýrun á unga aldri
og var eftir það mjög heilsutæp-
ur. A unga aldri byrjaði hann að
yrkja, og segja gagnrýnendur
að hann hafi i verkum sinum
sameinað hefðbundna spænska
ljóðlist og súrrealiskan stll.
Mörg kvæða hans fjalla um
æsku hans, en hann ólst upp i
sveit nálægt Malaga. t spænsk-
um bókmenntum er hann talinn
til „kynslóðarinnar 1927”, en
forsprakki hennar var ljóö-
skáldið og leikritahöfundurinn
Federico Garcia Lorca, sem
falangistar myrtu i upphafi
spænsku borgarastyrjáldarinn-
ar 1936.
Fyrsta bók Vicente Aleix-
andre kom út 1928 og hét „Am-
bito”, en siðan gaf hann út
ljóöabækur mjög reglulega. I
Vicente Aieixandre
borgarastyrjöldinni, þegar fjöl-
margir vinir hans sáu þann kost
vænstan að flýja land, var hann
um kyrrt á Spáni, einkum af
heilsufarsástæðum. Sagði i til-
kynningu sænsku akademiunn-
ar að „i huganum hefði hann
einnig lifað af Franco-stjórnina
og aldrei lotiö henni, og þannig
hefði hann orðið sameiningar-
tákn og lykil-persóna fyrir allt
það sem eftir var af andlegu lifi
á Spáni.”
Siðasta bók hans „Dialogos
del conocimiento” (Samræður
um þekkingu) kom út árið 1974.
Þegar blaðamenn gengu á
fund Vicente Aleixandre i dag,
sagði hann einungis um verö-
launaveitinguna: ,,Ég er mjög
undrandi”. Þegar hann var
spurður að þvi hvert hann áliti
vera sitt besta verk, sagði hann
„Skáld og rithöfundar eru oft
ekki góðir dómarar um sin eigin
verk”, en svo bætti hann þvi við
aö hann teldi „La destrucción o
el amor” („Eyðilegging eða
ást”) og „Historia del corazón”
(Saga um hjartað) vera meðal
bestu berka sinna.
Jón Oddsson, verjandi Sævars Ciecielskis t.v. og Bragi Steinarsson
vararikissaksóknari, ræöast viö eftir aö dómi haföi veriö frestaö I gær.
(Ljósm.: —eik)
Staldrað
viðí
Klausturrétt
— sjá opnu
Haröar ásakanir á hendur rannsóknarlögreglunni
Hótanir,kúgun og
líkamsmeiðingar
Vörninni í Guömundar
og Geirfinnsmálunum var
haldið áfram í dómsal
Sakadóms í gær kl. 9.30 og
hóf þá Hilmar I ngi-
mundarson hrl. vörn fyrir
Tryggva Rúnar Leifsson
og lauk hann máli sínu um
hádegið. Þá tók Jón Odds-
son hrl. við, en hann er
verjandi Sævars Marinós
Ciecielskis og var hann
rúmlega hálfnaður í
varnarræðu sinni þegar
dómi var frestað kl. 16.00 í
gær, þar til kl. 9.30 í dag.
Þaö kom fram mjög hörö
ásökun I varnarræðum beggja
þessara lögmanna á hendur rann-
sóknarlögreglumönnum þeim, og
fulltrúa Sakadóms, sem rannsök-
uðu málið á sinum tima.
Hilmar taldi aö allar reglur til
verndar grunuöum mönnum
hefðu verið þverbrotnar við
frumrannsókn málsins. Votta
heföi vantað við yfirheyrslur, og
menn heföu verið yfirheyrðir
lengur en I 6 klukkustundir á dag,
en slikt er óleyfilegt. Einnig taldi
Hilmar að allar skýrslur meö
játningum og öðrum framburði
skjólstæðings sins, Tryggva
Rúnars væru meö orðalagi rann-
sóknarlögreglumanna, jafnvel
beinar ræður sem eftir Tryggva.
væru hafðar. Hefðu lögreglu-
mennirnir notað leiðandi spurn-
ingar viö yfirheyrslur, sem siðan
væru gerðar aö orðum Tryggva.
Þá ásakaöi hann lögreglu-
mennina fyrir að leyfa ekki
réttargæslumönnum að vera viö-
stöddum yfirheyrslur og sagði aö
Tryggvi Rúnar hefði verið yfir-
heyrður 68 sinnum án þess að
réttargæslumaöur væri viö-
staddur.
Einnig ásakaði Hilmar rann-
sóknarlögregluna fyrir að hafa
yfirheyrt skjólstæðing sinn svo
harkalega að hann gat ekki sofið
og var hann þá sprautaður niður
eins og hann orðaöi það.
Þá hefur Tryggvi Rúnar sagt
Hilmari það að honum heföi veriö
hótað að hann yrði látinn sitja i
gæsluvarðhaldi i 2 ár ef hann ekki
játaði.
Eins nefndi Hilmar að tvö mjög
þýöingarmikil gögn i málinu
hefðu horfið hjá rannsóknarlög-
reglunni.
Jón Oddsson tók mjög i sama
streng og sagði hann að áriöandi
bréf frá Sævari Marinó til rann-
sóknarlögreglunnar hefðu horfið.
Sævari hefði veriö hótað og meira
að segja hefði hann að eigin sögn
veriö beyttur likamlegu ofbeldi
og nefndi Jón framburö fanga-
varöar við dómrannsókn sem
vitni i þessu máli. Jón sagöi að
Sævari heföi verið færður lyfja-
skammtur sem hann heföi ekki
beðið um og ekki viljað.
Sem dæmi um átök við yfir-
heyrslur nefndi Jón, aö móðir
Sævars hefði fengiö föt hans rifin
og tætt til viðgeröar og aö eitt sinn
hefði Tryggvi Rúnar ráðist á
Sævar i yfirheyrslu og hefði séð á
Sævari á eftir.
Þeir lögmenn sögðu margt
fleira i þessa veru og einhvern
veginn finnst manni að rann-
sóknarlögreglan geti ekki setiö
þegjandi undir svona ákærum.
—S.dór.
Sjá bls. 2