Þjóðviljinn - 26.11.1977, Qupperneq 2

2 StÐA — ÞJÓÐVILJINN Laugardagur 26. nóvember 1977
Þegar amma var á miðjum aldri, mamma
tíu ára og ég mínus tíu, var gerð öreigabylting
í Rússlandi.
Sagt er að bylting þessi hafi markað tíma-
mót þar í landi og hafa raunar síðan setið þar
á valdastóli ,,fulltrúar öreiganna". Þá er litið
svo á að þessi umsvif í Rússíá austur haf i haf t
gíf urleg áhrif um alla heimsbyggðina og er sú
skoðun svo útbreidd að núorðið er farið að
hafa hana fyrirsatt. Hinir snauðu fóru að láta
sér detta í hug að lífsins gæði gætu varla verið
aðeins fáum útvöldum ætluð, heldur bæri
valdhöfum að hafa almenningsheill að leiðar-
Ijósi t athöfnum sinum.
Þar í sveit sem valdhafar og málpipur
þeirra voru í álnum, fékk þessi skoðun ekki
byr undir báða vængi og þurftu hinir snauðari
oft að sigla þéttan beitivind í áttina að því tak-
marki að fá að lifa mannsæmandi lífi.
Inni þessa mynd fæddist ég. Mamma var þá
tvitug og farin aðtrúa á réttlætið i heiminum,
en amma á miðjum aldri og trúði á guð og
góða siði og tók ég strax í barnaæsku trú
ömmu minnar.
Trú mín á guð fór þó þverrandi eftir því
sem aldur færðist yf ir mig, og þegar ég var tíu
ára gerði ég samning við ömmu mína þess
ef nis að mér yrði ekki lengur gert að f ara með
bænir upphátt. Hvað viðvék góðum siðum var
ekki hægt að komast að neinu samkomulagi
við gömlu konuna; engar undanþágur voru
veittar í því efni.
Þegar leið að fermingunni var ég löngu
hættur að hugsa um guð og amma raunar hætt
að spyrja mig hvort ég færi með bænirnar í
hl jóði.
Ég lét þó tilleiðast að fermast útaf brún-
skjóttum fola, sem ég hafði lengi haft ágirnd
,á og ég hafði von um að mér mundi áskotnast í
fermingargjöf. í staðinn fyrir ,,föður, son og
heilagan anda" fékk ég svo ,,peninga, hjól og
brúnskjóttan fola" Á næstu árum hætti ég síð-
an að trúa á allt nema þann brúnskjótta og
hugmyndir mínar um himnaríki voru bundnar
því einu, hvort mér tækist að gera góðan hest
úr göldum fola. Þetta tamningarskeið er enn
ekki á enda runnið, f olinn raunar brokkgengur
og dyntóttur, þótt gangur kunni að leynast í
honum.
Þannig fargaði ég guði mínum fyrir óstýri-
látan fola og mun ekki láta af þvi að reyna að
laða fram kosti hans,þó litlir séu, þar til yfir
lýkur.
En það eru f leiri en ég, sem hafa tapað föð-
ur syni og heilögum anda og hafa jafnvel
gleymt eigin fola í æðislegri leit að guði sínum.
Sumum hef ur tekist að höndla guðinn i mynd
einhvers mikilmennis með holdi og blóði, eða
hagkerf is, sem sé til þess fallið að leysa allan
vanda mannlegs lífs. Einn er þeirrar skoðunar
að ætli maður að horfa í réttlætis átt, hljóti
maður að horfa í austur; annar telur réttlætis-
áttirnar jafn margar og gráðurnar á
kompásnum,ef ekki fleiri. Sjálfur horfði ég
löngum í austurveg í von um að þaðan kæmi
lausnin á vanda mannkynsins, en hef nú ef
satt skal segja gef ið upp þá von og lái mér þeir
sem vilja.
Og ef satt skal segja virðast þeir færri og
færri sem trúa því,að sannleikans sé helst að
leita í Kreml. Mér skilst að í Vestur-Evrópu
séu Moskvulínukommúnistar nær óþekkt
fyrirbrigði, ef frá er talið Portúgal nú um
stundarsakir. Margir hallast hinsvegar að því
að það sem rétt kann að vera í dag geti verið
rangt á morgun.
í þessum hópi eru formenn stærstu komm-
únistaflokka Vestur-Evrópu, þeir Marchais,
Berlinguer og Carillo, sem fékk ekki að tala í
Moskvu á sextíu ára afmæli rússnesku bylt-
ingarinnar af því að grunur lék á að hann
mundi ía að því í ræðu sinni að hugsast gæti að
rússneskt stjórnarfar hæfði ekki á Spáni.
Sem betur fer ríkir trúf relsi á Islandi og mín
vegna meiga þeir sem trúa á Stalin, Malen-
koff, Bulganin, Vorissiloff, Krúsjeff, Brésnef
og Kósigín vera sælir í sinni trú; trúrækni er
sumum í blóð borin, en öðrum ekki, og vaf a-
laust er f ramkvæmdanefnd Sovéska komm-
únista flokksins líka átrúnaðar verð. Hvað
sem öðru líður hafa þeir herrar ekki setið
auðum höndum síðastliðin sextíu ár. Og að
lokum er vert að óska Sovétríkjunum til ham-
ingju með sextiu ára byltingaraf mælið, sem —
ef marka má sjónvarpið — var haldið hátið-
legt á rauða torginu með yf irgripsmiki11i sýn-
ingu á gereyðingarvopnum og drápstækjum
að ógleymdri hersýningu, sem oss virtist ná-
kvæm eftirlíking af stórfenglegustu hersýn-
ingum Göbbelsar heitins á nasistatímabilinu
með tilheyrandi stechschritt, paradenmarsch
og gánsemarsch, sem útlagt hef ur verið á ís-
lensku ,,gæsagangur". Svo segja má að f átt sé
svo með öllu illt að ekki boði nokkuð gott.
Þetta gátu þó rússar lært af nasistum. Ég segi
nú bara: Vonandi er þetta ekki það sem koma
skal og held áfram að fást við galdan fola
minn.
Hvernig hljóðar raunar ekki gamla góða
Ijóðið:
Loff Majenkoff mala
lifir enn hann Molotoff
þótt læknar vilji Stalin feigan
voff, voff, voff
þá lifir Molotoff, þá lifir Molotoff.
Flosi.
AF GÖLDUM FOLA
Leikbrúðuland
byrjar sýningar
Nú fer jólamánuður í hönd, og i
tilefni af þvi hefjast sýningar á
jólaleikriti Leikbrúðulands að
Frikirkjuvegi 11, á sunnudaginn
kemur, 27. nóvember. Leikþátt-
urinn fjallar um lítinn dreng, sem
er einn heima með ömmu sinni á
jólanótt. Þá taka álfar og jóla-
sveinarað flykkjast heim að bæn-
um. Einnig koma þau nokkuð hér
við sögu hjónin Leppalúöi og
Grýla. Sunnudaginn eftir þessa
fyrstu sýningu fellur ein sýning
niður, vegna þess að Leikbrúðu-
landi hefur verið boðið með jóla-
sveina sina til Luxemburg. Eftir
heimkomuna frá Luxemburg
hefjast sýningar aö nýju að Fri-
kirkjuvegi 11 og verða þá 2 sýn-
ingar fyrir jól, sunnudagana 11.
og 18. desember.
Sýningar eru að Frikirkjuvegi
11 kl. 3 og hefst miðasala kl. 1.
Svaraö er i sima Æskulýðsráös
Reykjavikur frá kl. 1 á sunnudög-
um.
Ljóðatónleikar
John Speight, baritonsöngvari,
og Sveinbjörn Vilhjálmsdóttir,
pianóleikari, halda tónleika fyrir
nemendur tónlistarskóla Akra-
ness 28. nóv. n.k. og i Norræna
Húsinu 29. nóv. n.k. kl. 20.30.
Á efnisskrá tónleikanna eru lög
eftir Schubert, Vaughan-Willi-
ams, Berkeley og Britten. Auk
þess veröa frumflutt islensk lög
eftir Gunnar Reyni Sveinsson,
Jón Ásgeirsson og Sigursvein D.
Kristinsson.
Heilsu-
hringurinn
stofnaður
Fyrir nokkru hófu áhugamenn
um nútima heilsurækt undirbún-
ing 'að stofnun samtaka á þvi
sviði. Var svo stofnfundur þeirra
haldinn sunnudaginn 6. nóvember
sl. og hlutu þau nafnið „Heilsu-
hringurinn”.
Markmiði sinu — alhliða heilsu-
rækt — hyggst félagið ná m.a.
með þvi að stuðla að auk-
inni útivist og heilsu-
samlegri þjálfun og vinna
að þvi að tslendingar not-
færisér sem best þær heilsulind-
ir, sem islenskur jarðvegur, loft-
slag og landslag býr yfir. Með þvi
aö koma stööugt á framfæri rit-
uöu máli um þau efni, sem félagiö
hyggst vinna að, og með þvi aö
stuöla aö fræöslu um heilsusam-
lega notkun fæðubótaefna, sem
viðurkennd eru af læknum og vis-
indamönnum vestan hafs og aust-
an. Og loks hefur félagiö i undir-
búningi samstarf við hliðstæð
Framhald á bis. 18.
Mál og menning — Heimskringla:
F orlagskynning
Mál og menning efnir til for-
lagskynningar i Norræna húsinu i
dag, laugardaginn 26. nóvember
kl. 16.
Að þessu sinni veröa eftirtaldar
bækur kynntar: Seiöur og hélog
eftir Ólaf Jóhann Sigurðsson,
Baráttan um brauöið eftir
Tryggva Emilsson, Draumur um
veruleika, islenskar sögur um og
eftir konur, Helga Kress sá um
útgáfuna, Búriö,saga handa ung-
lingum og öðru fólki eftir Olgu
Guðrúnu Arnadóttur, Sautjánda
sumar Patrickseftir K.M. Peyton
i þýðingu Silju Aðalsteinsdóttur,
Elsku Mió minn eftir Astrid Lind-
gren i þýöingu Heimis Pálssonar
og Vélarbilun i næturgalanum
eftir Ólaf Hauk Simonarson.
Kjarnavopnin
og Hannes Hólmsteinn
Blaðinu hefur borist svofelld
athugasemd:
1 Þjóðviljanum 15. nóvember sl.
birtist „frétt” um fund, sem
boðað var til um vestræna sam-
vinnu af málfundafélagi Mennta-
skólans á ísafirði vegna áskor-
unar okkar Kristjáns Hjaltasonar
og Skafta Harðarsonar á „her^
stöðvaandstæðinga” um aö mæta
okkur á framhaldsskólafundum.
Var ég einn frummælenda. Segir
svo um mig i fréttinni: „Hann var
m.a. spurður að þvi hver væri af-
staða hans til geymslu kjarnorku-
vopna á Keflavikurflugvelli og
svaraði nann því að vörnum
landsins væri vel borgið ef_svo
væri.” Var Þjóðviljafrétt-
inni þess vegna valin fyr-
irsögnin: Fylgjandi kjarna-
sprengjum á Keflavikurflug-
velli”. En hún er ósönn meö öllu.
Ég var alls ekki spurður þessarar
spurningar, heldur benti ég
sjálfur á mótsögn i máli annars
ræöumanns: hann hafði i ööru
orðinu sagt, aö litlar sem engar
varnir væru á Islandi, en i hinu,
að kjarnorkuvopn væru án efa
falin i herstöðinni á Miðnesheiöi.
Annað sagði ég ekki á fundinum
um kjarnorkuvopn. Þess má
geta, að ég gerði vigstöðu þeirra
norðuratlantshafsþjóða, Islend-
inga og Norömanna, sem
eru ekki varðar með kjarn-
orkuvopnum, að umtalsefni
i grein i Morgunblaðinu 10. sept.
sl. og færði rök fyrir þeirri
skoðun, að Islendingar kæmust af
án kjarnorkuvarnarbúnaðar. En
ef Þjóðviljamenn hafa frekari
áhuga á skoðunum minum á
utanrikismálum er þeim vel-
komið að ræða við mig eða lesa
greinar minar um þessi mál. Þeir
vitg það vonandi, aö ég er tilbúinn
til þess að hjálpa þeim, þegar þeir
hrasa af vegi sannleikans.
Hannes H. Gissurarson
15. nóv. 1977
Aths.: Vegna ofangreindrar
greinar Hannesar Hólmsteins
sneri Þjóðviljinn sér til Halls Páls
Jónssonar á tsafirðiog innti hann
nánar eftir ummælum Hannesar
á fyrrgreinum fundi um her-
stöðvamál. Hallur Páll sagðist
hafa skrifað það orðrétt eftir
Hannes Hólmsteini á fundinum aö
Framhald á bls. 18.