Þjóðviljinn - 23.09.1978, Blaðsíða 8

f8 SIÐA — ÞJÓÐVILJINN Laugardagur 23. september 1978
Að skriia
Gunnar: Ég hef aldrei skrifaft
meö öðrum rithöfundi, og fannst
þaö skemmtileg reynsla. ÞaB
hefur kannski einkum veriö
vegna þess, aö maöur virkar á
vixl sem bensingjöf og bremsa.
Þráinn: Já, mér fannst af-
skaplega merkilegt aö fara allt i
einu aö taka upp á þvi aö skrifa
með öðrum
Rætt við Þráin Bertelsson og
Gunnar Gunnarsson, sem hafa
nýlokið við gerð framhaldsleikrits,
sem verður tekið upp hjá
útvarpinu í vetur
Fyrir skömmu síöan luku rithöfundarnir Þráinn
Bertelssonog Gunnar Gunnarsson við f ramhaldsleik-
rit f yrir útvarp. Leikritið er sex þættir og ber það heit-
ir Svartur markaður. Blaðamaður Þjóðviljans var á
ferðinni í Stokkhólmi fyrirnokkru og fannst tilvalið
að f á þá f élaga til að svara nokkrum spurningum um
leikritið/Og eftir að þeim hafði ekki tekist að humma
fyrirhugað viðtal fram af sér, settust þeir niður
ásamt blaðamanni og greindu fúslega frá hinu nýja
framhaldsleikriti og fleiru.
Okkur kemur
vel saman
—Gunnar: Ætli þaö hafi ekki
liöiö svona tæpt ár frá þvi aö viö
byrjuöum aö velta hugmyndinni
aö leikritinu fyrir okkur þangaö
til þaö var fullskapaö af okkar
hálfu. Samstarfiö gekk furöu
vel, og viö vorum nokkuð fljótir
aö setja verkiö á biaö. Enda
kemur okkur fjarska vel saman.
Þráinn: Alveg rétt. Leikritiö
gerist i Reykjavik sumariö 1978,
og greinir frá blaöakonu sem fer
aö rannsaka mannshvarf, já, og
reyndar mannshvörf, frá þeim
árum þegar hernámiö hófst. Svo
eru lika atribi i verkinu þar sem
horfiö er aftur i timann, i þann
tima sem þessi mannshvörf áttu
sér staö.
Gunnar: Þetta byggir þó ekki á
neinum sannsögulegum atburö-
um, þó einhverjum kynni
kannski aö detta þaö i hug.
Okkur datt i hug aö búa til sögu
kringum mannshvarf, og öll
atburöarásin er tómur skáld-
skapur. Þetta styöst aö minnsta
kosti ekki viljandi viö neinar
sannar sögur.
Ei við værum
morðingjar???
Þráinn: Viö reynum aö fara
þannig meö þetta efni, ab
söguþráöurinn verði ekki of
ótrúlegur. Fólk á aö geta trúaö
þvi aö eitthvað þvi likt sem ger-
ist i leikritinu eigi sér staö i
raunveruleikanum. En viö er-
um nú ekki aö skrifa þetta leik-
rit til þess eins aö skapa spennu,
æsing og ótta. Viö erum aö
reyna aö fjalla um fólk, lifandi
fólk, aðstæöur þess og viöbrögð.
Þaö er þvi kannski óvarlegt aö
segja aö þetta sé sakamálaleik-
rit. Betra væri aö nefna þaö
einfaldlega leikrit.
Gunnar: Þetta mál veröur ekki
grafið uppi i neinum dagblööum
eöa sögubókum. En þaö er vita-
skuld alveg rétt, aö leikrit okk-
ar, eins og reyndar allur skáld-
skapur af hvaöa tagi sem hann
er, á sér einhverjar rætur i
veruleikanum. Okkar söguhetja
vinnur til dæmis á dagblaöi. Þaö
stafar sumpart af þvi aö viö er-
um báöir fyrrverandi blaða-
menn og þékkjum ágætlega til
aöstæöna á vinnustað á borö viö
dagblab.
„ Verður þetta ekki skínandi mynd?" Þráinn og Gunn-
ar brugðu á leik á leikveili og söqðu Ijósmyndara að
smella af. Ljósm.: — jsj.
„Söguþráðurinn
er vonandl ekki
of ótrúlegur..
Þráinn: Þvi miður höfum viö
aldrei veriö i lögreglunni.
Annars heföum viö liklega
skrifaö út frá sjónarmiöi lög-
reglumanns. Ef viö hefbum
einhvern timann gerst morð-
ingjar, hefðum viö trúlega
skrifaö útfrá sjónarmiöi þeirra.
Gunnar: Þaö er nú kannski
vissara aö taka fram, aö þó viö
skrifuöum einhvern timann um
moröingja, þá gæti þaö veriö
hreinn skáldskapur.
„Við skiptumst á um að sitja við ritvélina".
Sakamál hafa
þótt ómerkilegt
viðfangsefnl
Þráinn: Leiklistardeild Ríkis-
útvarpsins festi kaup á verkinu
fyrir allnokkru. Þaö er fyrir-
hugaö aö þaö veröi leikið inn á
segulband einhvern timann
fyrir jól. Hins vegar er ekki búiö
aö ákveba, hvenær á aö flytja
þaö i útvarpið. Þetta er nokkuö
stórt verk á mælikvaröa út-
varpsins: hér er um aö ræöa
leikrit i sex þáttum, hver er um
klukkustund á lengd, og hlut-
verk eru um fimmtán.
Gunnar: Og Þráinn leikstýrir.
Þráinn: Já, þaö hefur veriö
talaö um þaö aö ég leikstýröi.
Mér finnst þaö ánægjulegt, aö
útvarpiö skuli hafa keypt þetta
leikrit, sem er aö stofni til
frásögn af sakamáli og lausn
þess. Þaö hefur litiö verið skrif-
aö af slikum verkum og saka-
málaleikritum yfirleitt, sem og
sakamálasögum á islensku. Þaö
hefur meira að segja veriö svo
litiö, að á lslandi er ritun
sakamálasagna ekki til sem
viöurkennd bókmenntagrein.
Þaö er miklu fremur litið á siik
skrif sem einhvers konar af-
þreyingarefni, og þá skoðað
sem heldur ómerkilegt viö-
fangsefni.
meööörum i staö þess aö vinna
einn aö ritstörfum eins og ég hef
alltaf gert ábur.
Gunnar: Þaö má nú eiginlega
segja sem svo, aö viö höfum
notað allar mögulegar tiltækar
aðferöir viö samstarfiö. En viö
geröum i upphafi nákvæma
áætlun um lengd og atburöarás
hvers þáttar. Siöan var það nú
yfirleitt svo, aö við skiptumst á
um aö sitja við ritvélina og svo
fórum viö yfir hvor hjá öörum
og löguöum og lagfærðum.
Hvorugur okkar hefur þvi skrif-
að neinn þátt einn og sér.
Þráinn: Ég segi fyrir mitt leyti,
aö ég held þaö sé útilokaö aö sjá,
hvor okkar hefur skrifaö hvaö.
Eftir allar yfirferöir og breyt-
ingar, sem geröar hafa verið á
leikritinu, er varla eftir ein heil
setning, sem bara annar okkar
á.
Gunnar: Þetta er dálitiö
skemmtileg vinnuaðferð, og þaö
gæti vel hugsast, aö viö héldum
samstarfinu áfram. Þó eru
ýmsir vankantar á þvi, og þá
einkum aö finna tima til þess.
Þegar viö skrifuöum leikritiö,
það var i fyrra, réöum viö okkar
tima aö langmest'u leyti sjálfir.
Núna erum viö hins vegar báðir
fastir i verkefnum sitt i hvoru
lagi
Lokaorð um
framtíðina
Gúnnar: Ég er nýbyrjaður i
námi viö Dramatiska Institutet
i dramatúrgiu. Þaö nám er
tviþætt. Annars vegar fæst ég
viö leikritun, þaö er, ég skrifa
sjálfur eigin leikrit eöa leik-
þætti. Hins vegar felst námiö
i eiginlegri dramatúrgiu, sem er
að vinna meö leiktexta annarra
höfunda, og aölaga hann þeim
leikhóp sem langar til aö flytja
hann, og svo aðstæðum
leikhópsins. Dramatúrgian fel-
ur einnig i sér aö færa skáldsög-
ur i leikbúning. Þetta er tveggja
ára nám, sem fer fram undir
handleiðslu leiöbeinenda, jafnt
höfunda, leikstjóra og fólks úr
öörum starfsgreinum innan
leikhússins. Nú, auk þess má
nefna, að ég er aö leggja siöustu
hönd á skáldsögu, sem áætlab er
aö komi út næsta haust hjá
bókaforlaginu Iðunni. Efni sög-
unnar er leyndarmál.
Þráinn: Þaö eru ýmis járn i eld-
inum. Ég er aö skrifa skáldsögu
um þessar mundir. Svo er ég aö
ganga frá heimildarkvikmynd,
sem ég og tveir félagar minir
gerðum á ttaliu i samvinnu viö
sænska sjónvarpið. Það hefur
verið rætt um gerð fleiri kvik-
mynda, en það er óráðið enn
sem komiö er. Svo fer ég heim
einhvern timann á næstunni aö
leikstýra okkar verki, og reyni
ef til vill aö leita fyrir mér um
atvinnu þar innan tiöar.
Og iýkur hér spjallinu.
—jsj.
,/Þaðer útilokaöaösjá/ hvor okkarskrifaöi hvaö'