Þjóðviljinn - 22.10.1978, Page 3

Sunnudagur 22. október 1978 ÞJOÐVILJINN — SIÐA 3
þekkingar kennara á hreyfi-
kennslu vantaöi nokkuö rytmaæf-
ingar og leiki i tónmenntartim-
un. Annárs væri t.d. danskennsla
mjög timafrek og mikiö mál. Aö
kennat.d. vikivaka tækia.m.k.
3-4 tima.
G.: „Ef við ættum að fara út i
flókin spor, þjóödansa o.þ.h., þá
gerum við ekki annað. En i sb. við
t.d. hátiðahöld i skólanum væri
tilvalið að kenna þetta fyrir
skemmtiatriöi, í samvinnu viö
iþróttakennara skólans og fleiri.
Þarna gætu tónmenntarkennarar
haft frumkvæði, ef með þyrfti.
Blöndun
á staðnum
Talað var um, hve erfitt væri aö
tryggja virkni allra barna i 30
manna bekk og um afieiðingar af
blöndun mismunandi hæfra
barna saman i bekk
J.: „Þetta hefur að minu viti
skapað mikil vandræði og aukið
álag á kennarann. Þú ert — i ein-
um og sama bekknum — með
allan skalann, frá botni upp i
topp. Vegna þessa eru alltaf fá-
einir krakkar, sem óhjákvæmi-
lega verka sem dragbitar á
kennslunni, verða til að staðallinn
iækki.
Sp.: Er þá auðveldara um vik
meö hreinræktaðan „skussa-
bekk”?
J.: „Það væri miklu betra. Þá
gæti maður einbeitt sér á þeirra
plani.Ef maður tekur lægsta pól-
inn i blönduðum bekk, höfðar
kennslan ekki til þeirra, sem
músikalskari eru.
Mér þótti nokkuð óhugnanleg
niðurstaðan eftir fyrsta vorpróf
blandaðra 1. bekkja hjá okkur i
Árbæ. Að gamni bárum við sam-
an meðaltöl einkunna við sams
konar próf árið áður, áður en
blöndun hafði átt sér staö i skól-
anum. Meðaleinkunn úr öllum ár-
ganginum sem blandaður var
reyndist lægri en meöaleinkunn
lægsta bekkjarinsárið áður, þeg-
ar raðað hafði verið i bekki eftir
getu.”
G.: t rauninni er aðeins próf-
aður takmarkaður hluti af þvi
sem þau læra. En ef yngstu börn-
in eiga erfitt með að lesa og
skrifa, eiga þau lika erfitt með að
taka þetta próf”.
Sp.: Hefur þaö ekki viss
örvandi áhrif i eldri bekkjunum,
ef frammistaöa I greininni hefur
áhrif á aöaleinkunnina?
J.: „Það er sjálfsagður hlutur,
að þessi grein sé metin til jafns
við aðrar greinar.”
A.: „Hún er það ekki i augum
barnanna, fyrr en hún er tekin og
afgreidd á sama hátt og aðrar,
þegar að prófi kemur”.
J.: „En það má minna á aftur,
að grunnskólalögin virðast ekki
gera ráð fyrir persónulegum
metnaöi nemenda. Það er verið
að fletja allt út i meðalmennsku.
Að „skara fram úr”er ekki leng-
ur til, það er bannorð”.
Nótur og
fordómar
Nótnaiestur er kenndur strax I
1. bekk í 25 skólum á landinu, eöa
a.m.k. þar sem áætiun tilrauna-
kennslu skólarannsókna nær til.
Ég spuröi, hvort mætti hugsa sér,
aö meirihiuti þjóöarinnar væri
oröinn læs á nótur eftir 20 ár.
G.: „Það væri óneitanlega
skemmtilegt, ef þjóðin gæti sung-
ið eftir nótum! Æskilegt væri, ef
fólk þy rfti ekki að láta lemja inn i
sig lög af pianói og kenna sér allt
eftir eyranu”.
Sp.: Er stefnt aö ákveönu getu-
stigi í nótnalestri?
G.: „Hvað tilraunaefnið varöar
væri t.d. hugsanlegt markmiö, að
fólk yrði læst á „vasasöngbæk-
ur”.”
J.: „Annars eru geysimargir
nemendur i 11 og 12 ára bekkjum,
sem hafa gengið i gegnum til-
raunaefnið, orðnir furðanlega
sleipir. Með undirleik geta þau
sungið hérumbil hvaða lag sem er
i fyrstu tilraun”.
G.: „Það er allt annaö að fá
krakka i kór núna en var fyrir
nokkrum árum. Þau eru greini-
lega betur i stakk búin að styðjast
við nótur, sérstaklega hvað hljóö-
fall varðar.”
A.: „Það er svo miklu léttara
fyrir þau að vera i kór”
G.: „Hvað sem þvi liður, þá er
Guöfinna I)óra ólafsdóttir: — Þaö væri óneitanlega skemmtilegt, ef þjóöin gæti sungiö eftir nótum
að sjálfsögðu liöur i almennri
menntun að fólk viti, hvernig
músik er skráð”.
Komiðvarniðurá merka eyöu i
Islenskri bókaútgáfu, skortinn á
kórsöngsbókum. öli játtu þvi, aö
forsenda slikra bóka væri tvi-
mæiaiaust útbreiösla almennrar
tónlistarþekkingar.
G.: „Það hafa margir mjög vel
menntaðir menn kvartað undan
þvi, að skortur á tónlistarþekk-
ingu væri stórt gat i þeirra
menntun. Það er mjög algengt, að
maður fái krakka i 7 ára békk,
sem fussa við „sinfónium” og
„óperum”, án þess að hafa nokk-
urn tima heyrt slikt áður. Þeir
þykjast nú alveg vita, hvað þaö
er! Þarna eru greinilega áhrif frá
heimilunum að verki. Það virðist
algengt að foreldrar hafi horn i
siðu þessarra hluta, sem þeir vita
ekkert um, vegna þess að þeir
hafa ekki fengið nógu góða
menntun, þegar þeir voru sjálfir i
skóla.”
Sp.: Fá nemendur þá litinn
stuðning frá foreldrum i tón-
menntanámi?
A.: „Þaö er ákaflega misjafnt.
Sumir, sérstaklega foreldrar
barna i 1. bekk, eru mjög áhuga-
söm og tala gjarnan við mann.
Aðrir hafa engan áhuga”.
Það koin i ljós, aö foreldrar
heföu tilhneigingu til aö lita á
tónmennt sem afþeyingu og
skemintun. Þeir heföu yfirleitt
ckki hugmynd um hvaö færi fram
i timunum. Nærliggjandi þótti
mér þvi aö heyra. hvort tón-
menntarkennararnir sæktust sér-
staklega eftir aö kynna foreldrum
starfsemi sina.
A.: „Ef við náum sambandi við
þá, þá reynum við það gjarnan.
Þegar þeir frétta hvað er að ger-
ast f tímum, koma þau alveg af
fjöllum. Það er allt annaöen það,
sem þau hafa búist við”.
G.: „Maður heyrir stundum
krakka segja: Pabbi segir, að
'hann hafi alltaf látið eins og fifl i
söng, þegar hann var strákur!”
Sp.: llvernig er hægt aö hnika
slikum fordómum?
G.: Það gerist eKki á einum
degi”.
J.: „Það gerist, þegar okkar
börn verða foreldrar sjálf.”
Viö fóruin aö ræöa um hvcrnig
mætti kynna almenningi þessi
mál.
A.: ..Það væri þá helst i sjón-
varpi... bjóða alþjóð inn i tón-
menntatima. Þetta hefur verið
gert litillega áður, i einum þætti
að mig minnir".
Sp.: Væri heppilegt aö taka
málui meira til umræðu i blöö-
um?
A.: „Eg er ekki viss um gagn-
semi þess. Aöallega þyrfti að
kynna þetta i skólunum, hafa t.d.
„opið hús” i eina viku og bjóða
fólki aðfylgjast með eins og hver
vill. Þá gæti enginn sagt, að erfitt
væri að fá að vita, hvað er að ger-
ast i skólanum”.
G.: „Vert væri að gefa tón-
menntarkennslu i sjónvarpi ein-
hvern gaum. Það vantar viöa tón-
menntarkennara á landinu...
Þetta er ekki siður sjónvarpsefni
en framburöarkennslai islensku,
sem þingmenn ályktuðu svo fal-
lega um i vor.”
Mútter Sinfónía
Sp.: Hvað um uppeldishlutverk
sinfóniuhijómsveitarinnar? Nú
telja sumir forráöamenn hennar
þaö ekki vera verksviö S.l. aö
uppfræöa börn. Hvernig finnst
ykkur hafa tekist meö skólatón-
leika?
A.: „Þár greipstu á kýlinu! Það
er alveg forkastanlcgt að stofna
til barnatónleika eins og gert hef-
ur veriö Tónmenntaricennarar fá
— stundum — senda efnisskrá
skólatónleikja, en það er algjör
undantekning.ef þaö er gert með
meira en tveggja daga fyrirvara.
Það segir sig sjálft, að það er úti-
lokaðað undirbúa börnin á þenn-
an hátt. Þessir tónleikar ættu að
geta verið kjöriö tækifæri til
aö kynna börnunum hljómsveit-
ina, hljóðfærin, músikina o.s.frv.
En okkur er gert það alveg
ómögulegt. Lágmark er, að við
séum látin vita um skólatónleika
með mánaðar fyrirvara.Ég trúi
ekki öðru en aö sé ákveðiö um
svona tónleika meira en viku
fram i timann!”
J.: „Við ætlumst til, að hljóm-
sveitin æfi þetta efni ekki siður en
annað. Það er mjög viðkvæmt og
mikilvægt, að börnum sé kynnt
tónlist á sem vandaðastan hátt.
Það þarf enginn að halda, að þau
láti bjóða sér hvað sem er”.
Með þvi lauk þessu spjalli aö
réttu lagi. En segulminni snæld-
unnar minnar hafði varðveitt orð
Egils Friðleifssonar,. er hann
kvaddi fundinn fyrr i viðtalinu:
,,Þó aö tónmenntarkennslu sé i
mörgu ábótavant og mörgu þurfi
aö breyta og bæta, þá er margt
að gerast sem er jákvætt fyrir
greinina. Barnakórastarfsemi á
landinu hefur aldrei staðiö meö
jafnmiklum blóina. Barnalúöra-
sveitir hafa aldrei verið s'tærri
eða öflugri. Nemendum í tónlist-
arskólum fer fjölgandi frá ári til
árs. Tóniistarskólunum fer fjölg-
andi. Varla er þaö vegna þess aö
kennarar i grunnskóium drepi
niöur alla músikalska ánægju.
Þaö er kannski hægt aö finna
dæmi þess, en ég held, aö hitt,
þ.e.a.s. aö örva og efla múskalska
hæfileika harna, eigi sér staö i
yfirgnæfandi nteiri mæli. Ég trúi
þvi. Þess vegna erum viö að
þessu”.
Húsgagnavika
20-29 október
GLÆSILEG SYNING
ÍÁG HÚSINU'
ÁRTÚNSHÖFÐA
Skoóiö nýjungar innlendra framkióencia:
híisgögn, áklœói og innréttingar.
Opíö virka daga kl. 17 — 22
Laugardaga og sunnudaga kl. 14—22
argus