Þjóðviljinn - 29.10.1978, Blaðsíða 11

Sunnudagur 29. október 1978 ÞJÓÐVILJINN — StÐA 11
Raundalen komst að þvi aö
meira en helmingur barnanna
hræddist aö ganga i skólann á
degi hverjum, vegna bilaumferð-
ar. Mörg óttuöust aö komast ekki
i skólann lifandi, en sum þeirra
höföu lent i umferöaróhöppum og
ekki enn náö sér eftir sllka
reynslu.
Raundalen finnst foreldrar
ekki sinna nógu mikiö þessum
þætti i daglegu lifi barnsins. Viö
búum i bilasamfélagi, þar sem
fimmtíu sinnum hærri fjármun-
um sé veitt til umferöarmála en
barna (þar tekur hann miö af
Noregi, sem er þó ekkert eins-
dæmi i veröldinni).
Stóru krakkarnir
Mörg börn eru dauöhrædd viö
aö stóru krakkarnir hendi þeim
ilt á götu og fyrir bil, en hræösla
viö þá er mjög algeng, eins og eft-
irfarandi dæmi sýna:
„Stóru krakkarnir lemja okk-
ur.”
„Þeir hóta aö læsa okkur inni á
klósetti, svo ég þori næstum
aldrei aö fara þangaö.”
„Ég þarf aö borga þeim fyrir aö
láta mig i friöi.”
„Þau neyöa mig til aö leysa
niöur um mig, en þegar ég geri
þaö, hlæja þau aö mér.”
Hrekkjusvín
Þaö er hér hefur verið sagt er
ekki eingöngu stafir i skýrslu
norska barnasálfræöingsins. Ef
viö sjálf getum látið hugann reika
aftur i bernsku okkar, munum viö
eflaust eftir mörgum slikum til-
fellum. Hverjir voru hrekkjusvin-
in i hverfinu? Hverjir stóöu fyrir
„pornósýningum” i kjöllurum
hverfisins? Svo ekki sé talaö um
þegar hlaupiö var 1 gegnum garö
rússneska sendiráösins meö
byssusting imyndunaraflsins i
bak sér.
En snúum okkur nú frá þeim
hörmungum, sem okkur finnst
eftirsjá aö nú oröiö og aöhláturs-
efni (fjarlægöin gerir fjöllin blá)
og athugum nánar aö hverju
Norömaðyrinn komst i könnun
sinni.
Þú átt engan pabba
Niöurstöður hans sýna fram á
geigvænlega háan hundraöshluta
barna sem veröa fyrir baröinu á
ofbeldisseggjum (fulloröinsorö
fyrir hrekkjusvin.)
Enn algengara er þó aö börn
hræöist aö veröa útundan. Helm-
ingur sjö ára barna sagðist taka
þaö mjög nærri sér aö þau fengju
ekki aö vera meö.
M-Vetrarþjónusta
CHEVROLET BUICK VAUXHALL OPEL
ÆSKA?
Magne Raundalen er norskur
barnasálfræöingur. Fyrir
skömmu geröi hann athyglis-
veröa könnun á börnum og athug-
aöi hvaö hræddi þau mest.
Hann tók fjögur þúsund Börn
fyrir, á aldrinum sjö til fimmtán
ára, búsett I bæjum og til
sveita. Einnig ræddi hann viö
tvær þúsundir foreldra og hundr-
aö og fimmtiu kennara.
Niöurstööur hans vekja fólk
ósjálfrátt til umhugsunar. Þær
benda óneitanlega til þess aö æsk-
an sé eitt hiö erfiöasta skeiö lifs-
ins.
Enda þótt börnin standi ekki i
vixlaframlengingum og ööru
brauöstriti fulloröna fólksins lifa
þau engu aö siöur I eigin heimi
óvissu og hræöslu.
Þau geta ekki séö samhengi i
hlutunum, ekki vitaö hvaö rangt
er og hvaö rétt, satt eöa ósatt.
Ómelt orö annarra eru þver-
sagnakennd og auka þvi á óvissu
barnsins og öryggisleysi.
Það er meiri glæpur aö stela
smáköku úr skápnum en aö drepa
mann meö útlenskri byssu.
Hræösla í umferð
„Stundum er ég hrædd viö aö
vera ein heima, en ég þori ekki aö
fara út, þvi þar eru stóru krakk-
arnir. Þaö er best aö vera inni i
garöi, þvi þá er hægt aö kalla á
fulloröna fólkiö ef þeir koma.”
Stelpur og strákar
Raundalen reyndi aö draga
skýr mörk á milli eiginlegs
likamlegs ofbeldis sem börnin
þoia og svo striöni sem þau veröa
fyrir. Samt sem áöur kom fram
aö meiri en helmingur sjö ára
barna, hefur mátt þola likamleg-
ar árásir af eldri börnum.
Þegar þau stækka, feta þau I
fótspor kúgara sinna og berja
á pollunum. Drengir voru I
meirihluta ofbeldisseggjanna, en
stúlkur voru þó 40% þeirra sem
viöurkenndu slíkt athæfi.
Aöferöir þessarra tveggja
kynja reyndust ekki vera hinar
sömu aö öllu leyti. Stelpur létu sér
yfirleitt „nægja” aö slá, toga i
háriö og sparka, en strákar grlpa
gjarnan til grjótkasts, svo ekki sé
talaö um hina illdæmdu snjó-
bolta, sem lenda fyrirvaralaust á
höföum friösamra vegfarenda.
Oft eru börnin útskúfuö vegna
foreldra sinna. Þau fá þá aö
heyra glósur eins og:
Pabbi þinn er fyllibytta.
Mamma þln er mella.
Þú átt engan pabba.
Mamma þin er fitubolla.
Rauðhausinn
Enn verra er þó aö dómi
Raundalens, þegar börn eru út-
skúfuö vegna útlits sins. Hann
heldur þvl fram aö foreldrar eigi
þar oftast sök, þó um sé aö kenna
ómeövitaðri illgirni.
Börn eru fædd fordómalaus, en
þau gleypa hvert orð fullorðna
fólksins, án þess aö geta melt
þau. Ósjaldan segir fulloröna
fólkiö setningar sem þessar:
„Þekkiröu rauöhausinn
þarna?”
„Otlendingurinn.....”
„Þessi halti,,!’
„Hún er mamma stráksins i
hjólastólnum.”
Slikar setningar eru alls ekki
óalgengar og gefa börnum hug-
myndir um aö sllk sérkenni séu
óeölileg einkenni á fólki, fyrst þau
eru sérstaklega tekin fram.
Karlarnir drápust
Vera má aö hlutverk líkamlegs
ofbeldis hafi skipað sér stærri
sess en áður I imyndun og veru-
leika barna, sem afleiöing hins
daglega menningarbrauös sem
okkur er veitt.
Fjögurra ára ásjóna ljómar af
spenningi og gleöi þegar bill meö
fjórum köllum er sprengdur I loft
upp og allir drepast.
Eflaust hefur ibúafjöldi jaröar-
Allir eru myrtir
Sænskir skólasérfræðingar
hafa gefið út bók þar sem þeir
skýra frá hugmyndum núverandi
bárna um dauðann. Fram aö tólf
ára aldri héldu börnin aö eina
dauöaorsök sem kæmi til greina
væri likamlegt ofbeldi. Þegar
þeim aldri er náö, rennur upp ljós
fyrir mörgum, og gera þeir sér
grein fyrir að fólk geti lika dáiö
vegna sjúkdóms eöa elli.
Fullvist er aö sjónvarp hefur
mikil áhrif á hugsunarhátt
barna. En þaö er ekki eitt um aö
hella yfir okkur hörmungunum.
Viss tegund af dagblöðum veltir
sér upp úr öllum likamlegum
glæpum og blæs þá upp og mynd-
skreytir eins og um svæsinn reyf-
ara væri aö ræöa. Hugum fólks er
beint frá raunverulegum meinum
þjóöfélagsins, en þeir mataðir á
efni, sem vekur meiri spennu en
hugsun. Yfir matarborðinu er
rætt um siöasta moröiö eöa
likamsárásina. Börnin heyra
slikt, þar sem þau eru nýbúin að
snúa sér frá glæpamyndinni i
sjónvarpinu. Auðvelt er aö ætla
IFrh. á 22. siðu.
Efni, sem innlfalið er í verði:
Kerti, platínur, frostvarl, bensínsía og loftsía
SAMBANDIÐ VÉLADEILD
ÞJÓNUSTUMIÐSTÖÐ
HÖFÐABAKKA 9. Simar: Verkst.: 85539
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
innar drepist tlu sinnum á sjón-
varpsskermi fyrir augum hinnar
áhyggjulausu ungu kynslóöar nú-
timans. Aldrei sér hún fólk deyja
meö eölilegum ofbeldislausum
hætti, hvorki i sjónvarpi né veru-
leika. Amma deyr á spitaia og
sjúklingar á sjónvarpssjúkrahús-
um eru aöeins peö i ástartafli
iæknisins, sem þátturinn er skírö-
ur eftir.
Mótorþvottur
Rafgeymasambönd hreinsuö
Mæling á rafgeymi og hleðslu
Skipt um loftsíu
Skipt um platínur
Skipt um kerti
Viftureim athuguð
Kúpling stillt
9. Kælikerfi þrýstiprófað
10. Skipt um bensínsíu í blöndungi
11. Frostþol mælt
12. Mótorstilling
13. öll Ijós yfirfarin og aðalljós stillt
14. Hemlar reyndir
15. Stýrisbúnaður skoðaður
16. Rúðuþurrkur og sprauta athuguð
Verð: 4 strokka vél kr. 20.549.—
6 strokka vél kr. 22.488.—
8 strokka vél kr. 24.186.—
Gildir 9/10—1 /12
Meiri en helmingur
barna hrœðist að
ganga í skólann
á degi hverjum
Hve
er
vor
Börn eru hamingju-
söm og áhyggjulaus.
Þau eru getin og
vernduð af fullorðnu
fólki sem sér um að
axla þungar byrðar
lífsins.
Bernskan er hlýr
móðurfaðmur og
sunnudagsskokk með
pabba niður að Tjörn.
Allir elska börnin og
vilja allt fyrir þau
gera, vernda þau og
leiða fyrstu sporin í líf-
inu.
Sumir foreldrar vilja
meira að segja leiða
börnin sín í gegnum
allt lífið.
En svo eru til alls
konar sálfræðingar og
vandamálsérfræðing-
ar, sem þykjast sjá
vandamál barna á
meðal, eins og alls
staðar annars staðar.
Af hverju geta börn
haft áhyggjur?