Þjóðviljinn - 29.10.1978, Blaðsíða 17

Sunnudagur 29. október 1978 ÞJÓÐVILJINN — SIDA 17
2. Breytt um
umhverfi
Þetta er annað hættusvæði, þó
ekki eins mikið og tima-stökkið.
Jafnvel þó þú skiptir óhöndug-
lega um umhverfi leikarans,
munu áhorfendur verða þess
varir að umhverfiö hefur
breytst og oft er bein klipping
nóg.
Það sem varast þarf er
þrennt:
a) FYRSTU VIÐBRÖGÐ:
Þegar þú hefur kynnt áhorfend-
um fyrsta umhverfi myndarinn-
ar, geturðu klippt fram og aftur
til þess og þeir munu átta sig á
þvi. En þegrr þú kynnir þeim
annað umhverfi (eða þriðja og
fjórða) er naui synlegt að undir-
strika að umhverfið hefur
breytst og beina athygli þeirra
að útlinum nýja umhverfisins
svo þeir skilji að þaö kemur sög-
unni við og þar gerist hluti
hennar.
b) SVIPAÐ UMHVERFI: Ef
nýja umhverfinu svipar mjög til
hins fyrra skaltu gæía þin. Ef
það er gjörólikt er allt I lagi. Ef
þú klippir frá Effielturnin-
um yfir i Hallgrimskirkju
er engin í vafa. Oft gefa
leikararnir sjálfir til
kynna að skipt hefur verið
um umhverfi. Ef krókódill er á
öðrum árbakkanum en kven-
maður á sundbol á hinum er
strax hægt aö átta sig á þvi á
hvorum árbakkanum maður er
staddur svo framarlega að
leikararnir sjáist. En ef leikar-
arnir eru sýnilega svipaðir (ef
krókódíllinn væri I samskonar
sundbol) væri erfitt að greina á
milli. Ef leikararnir stefna hvor
i sina áttina eða saman er
auðvelt að sýna það með þvi aö
láta annan færast frá vinstri til
hægri yfir tjaldið en hinn frá
hægri til vinstri.
Ef báðir leikararnir stefna i
sömu áttina verður að skil-
greina þá nánar:
— annar fer ávallt skáhallt yfir
tjaldið en hinn stefnir beint að
vélinni eða frá henni.
— nota einkenni, giröingu, raf-
orkulinu — hvað sem er.
Þannig einkenni gefa ekki
einungis til kynna að leikararnir
séu i mismunandi umhverfi
heldur einnig biliö milli þeirra
og hvernig það skiptist. (Raf-
orkulinan byrjar að sjást yfir
girðinguna).
Hversdagslegt umhverfi
getur verið mjög svipaö.
Verslunargata á Akureyri er
svipuð verslunargötu i Reykja-
vik o.s.frv. Ef um leikara er að
ræða er góð hugmynd að hafa
klæðnað þeirra mismunandi og
bila af sinn hvorri tegundinni og
litnum.
c) SKIPTING í TIMA OG
ROMI: Þetta er það erfiöasta
og þaö er auðvelt að sjá hvers
vegna. Þó þú notir eitthvaö af
timastökkunum (eyðingu, dekk-
ingu) eru þau einnig notuð til að
breyta umhverfi og þar sem
umhverfið breytist, álykta
áhorfendur að eingöngu hafi
veriö um breytt umhverfi að
ræða. Þvi verður að bæta við
þetta.
Stundum er þetta auðvelt. Ef
fyrra umhverfið er dagur en
seinna nótt, skilst það strax. En
þaö er ekki ávallt svona auðvelt.
Innklippa af klukku er ágætt en
dálitið ódýrt, nema sagan snúist
um tima sem liður. Betra væri
að nota eitthvaö sem segir til
um timabreytingu, kerti sem
hefur brunnið út eöa álika.
3. Farið yfir
strikið
Þetta er þriðja áframhalds-
skyssan. Að fara yfir strikið er
að mynda leikarann fyrst frá
annarri hliðinni og siðan hinni.
A tjaldinu verkar þetta þannig,
að hreyfiáttin snýst við — þetta
er kallað aö stökkva yfir strikið
og skal forðast. Ein leið er að
nota innklippu eða sýna leikar-
ann fyrst frá hægri hlið, siðan
framan á hann eða aftan á hann
og þá vinstri hlið.
Þetta eru þau vandræði sem
skapast ef ekki er skipulagt
fyrirfram.
Myndasaga
Er nauösynlegt aö teikna
(myndir og afstöðumyndir)
fyrir hvert myndskeið, til að
átta sig á gangi myndarinnar?
í sjálfu sér ekki ef þú getur
imyndað þér hana eða séö hana
fyrir þér, en þar sem kvikmynd-
in er mynd-miðill er auðveldara
að átta sig á myndum en orðum.
Skekkjurnar i myndinni geta
beinlinis stafað af mismunandi
skilningi á orðunum. Þú munt
einnig sjá að þegar þú virðir
fyrir þér söguna i teikningum,
áttarðu þig betur á villunum.
Ekki þarf aö teikna hvert
myndskeið né hafa þær það
margar að annar aðili lesi
myndina út úr teikningunum án
þess að sjá hana. Myndirnar eru
„teikning” þin af kvikmyndinni
og engin þarf að skilja hana
nema þú.
Hún þarf heldur ekki að vera
ýtarleg — nota má ljósmyndir,
spýtukallateikningar, afstöðu-
myndir, tákn eða hvaða blöndu
af þessu sem vera skal.
Hvaða form sem þessar skýr-
ingar þinar taka, ættirðu að
undirstrika hættusvæöin sem
minnst er á hér að framan, og
ákveöa hvernig þú átt að
forðast þau. Auðvitaö eru önnur
atriði sem þú vilt leggja
áherslu á og telur að komi betur
út ef skipulögð fyrirfram. Bættu
þeim þá við, en foröastu
hárnákvæmar lýsingar.
En hversu góður teiknari sem
Þetta samhengi er ekki erfitt að
„setja upp”. A efstu myndinni
sem er fyrsta myndskeiðið, sést
stúlkan i giugga á efstu hæð.
Seinna myndskeiðið er tekið af
glugga i hættuminni hæð.
Zoomið á siðustu myndinni er
erfitt að framkvæma um leið og
vélinni er „tilt” þ.e. færð upp,
en reyndu sjáif(ur).
þú ert, verður hið skrifaða orð
að handriti. Myndasaga er ekki
handrit, þaö er eingöngu
hjálpartæki. Þú mátt trúa þvi að
það er erfitt að klippa saman
óskipulagða kvikmynd. 1 kvik-
myndun er enginn sjúkrabill
niðri I gilinu en teikningar eru
ágætis varnarveggur á gil-
barminn.
Verkefni 5
Verkefnið er að teikna
myndasögu-handrit.
Aðalleikarinn er pósturinn,
sem gengur hús úr húsi meö
póst og stingur inn um bréfalúg-
ur (eða hittir húsmóðurina fyrir
utan). Það tekur hann e.t.v. 20
min.að „klára götuna” en þetta
er tveggja minútna mynd.
Þvi verðuröu að stytta timann
og nota allt það sem minnst hef-
ur veriö á hér að framan.
Pósturinn er ávallt á ferö svo i
hvert skipti sem þú notar tima-
stökk er hann kominn I nýtt um-
hverfi. Reyndu þvi að nota
einkenni húsanna til að sýna
hvar i götunni hann er staddur.
Reyndu eins mörg sjónarhorn
og þér dettur i hug. (Séð ofan frá
þaki — upp úr kjallaratröppum
o.s.frv.) Farðu yfir strikið, en
stökktu ekki.
Ef þú þekkir götuna sem þú
býrö við, geturðu gert þetta án
þess að standa upp. En ef þér
finnst þú þurfa að lita betur á
hana, sérðu að skipulagning
fyrirfram á hversdagslegu
hátterni er nauðsynleg. Ef þú
seinna gerir kvikmynd eftir
þessu handriti, finnurðu sjálfur
hvaö hægt er að fá út úr fyrir-
fram unninni skipulagningu.
Börn innfluttra verkamanna.
Kretjast bættra
kjara erlendra
verkarnanna
Belgískur sósíalisti að
nafni Claude Dejardin
hefur lagt til að yfirvöld
hinna níu aðildarríkja
Efnahagsbandalags
Evrópu hyggi meir og
betur að innf lytjendum í
löndum sínum en nú er
gert.
t 1 indunum eru nú fjórar
miljóuir erlendra verkamanna.
Ef f jölskyldur þeirra eru teknar
með nemur fjöldinn tiu miljón-
um.
Menn þessir vinna störf sem
innfæddir lita helst ekki við. Oft
heyrast raddir um að fólk þetta
sé ein orsök hins mikla atvinnu-
leysis sem nú rikir, en slik rök-
semdafærsla er gersamlega út I
hött og byggð á fordómum, þvi
auk þess sem mennirnir taka aö
sér óvinsæl störf, nemur fjöldi
þeirra ekki nema þriðjung
þeirrar tölu er gefin er upp um
atvinnulausa I þessum rikjum.
Einnig má benda á að fjölda-
margir innfæddra vinna
„svarta” vinnu, þ.e. eru ekki
skráöir i vinnu hjá viðkomandi
fyrirtækjum og þurfa þvi ekki
að borga skatt. í staðinn fá þeir
aðeins lægra kaup en gengur og
gerist. Þetta gildir ekki um er-
lenda verkamenn, en sýnir að
atvinnuleysi er ekki eins út-
breitt og tölur sýna, þótt vissu-
lega sé það ekki litið.
Starfsemi margra verksmiöja
myndi lamastef manna þessara
nyti ekki viö.
Yfirvöld i Vestur-Þýskalandi,
Frakklandi og Sviss eru nú orö-
in haröari i garð þessa fólks en
áður.
Dejardin leggur til að fólk
þetta fái atkvæðisrétt auk þess
sem þvi verði gefinn kostur á að
taka þátt i ýmsum félagsstörf-
um, sitja i nefndum þar sem
rödd þeirra fengi að heyrast.
Fólk þetta veit mjög litið um
réttindi þau sem þvi ber, og
hefur enginn haft fyrir þvi að
benda þvi á þau.
Hann leggur áherslu á vanda
barna þeirra sem fæðast i út-
landi og alast þar upp sem út-
lendingar. Vegna þjóðernis sins
og útlits er oft litið á þessi börn
sem annars flokks borgara.
Finna þau jafnan fyrir þvi i
skólum og annars staðar.
Taka verður tillit til mann-
eskjulegra og þar með félags-
legra þarfa þessa fólks, en ekki
eingöngu að lita á það sem
verslunarvöru.
E.S. Byggtá LeMatin.
Pólitískur leikflokkur heimsækir Svíþjóð:
Smy gluðu brenni-
víni í leikbrúðum
Pólski leikflokkurinn Teatre
Ateneum kom til Svíþjóðar i fyrri
viku og hélt sýningu á sjónleikn-
um ,,Bal Manekinow” (Ball gin-
anna). Eins og nafnið bendir til,
var óspart notast viö brúður I
sýningunni, en það hefði ekki þótt
saga til næsta bæjar, ef ekki hefði
komist upp um stórfellda smygl-
tilraun pólska leikf lokksins.
Flokkurinn hafði nefnilega komið
fyrir 65 vodkaflöskum og 4200
sigarettum inni i dákkunum, og
var ætlunin að selja varninginn i
Sviþjóð til að drýgja vasapeninga
lista mannanna.
Hópurinn kom i tvennu lagi.
Tæknimenn komu með lest til
Sviþjóðar og þá fannst varningur-
inn við tollskoðun á leikmunum
og tækniútbúnaöi. Leikararnir
komu degi siðar með flugvél til
Stokkhólms og voru þegar teknir
til yfirheyrslu. TIu meðlimir leik-
flokksins hafa játað á sig smyglið
og gáfu upp þá ástæðu, aö pólsk
yfirvöld veita svo litla yfirfærslu
til Pólverja, sem halda erlendis,
aö þeir heföu neyðst til að gripa til
örþrifaráða til aö auka ferðafé
sitt.
Pólver jarnir voru að sjálfsögðu
dæmdir i sektir og tók þá mikinn
tima að ná i peninga, þar sem
pólsk yfirvöld lita slik afbrot al-
varlegum augum. Að sögn
sænskra blaða, er þetta ekki i
fyrsta skipti, sem Pólverjar
reyna að smygla áfengi og tóbaki
inn i Sviþjóð til að drýgja tekjur
sinar. Búist er við að umgetnir
smyglarar sæti harðri refsingu er
heim kemur. Hins vegar vakti
flokkurinn mikla athygli iSviþjóð
og flestir leikgagnrýnendur eiga
ekki orð til aö lýsa hrifningu
sinni. Þrátt fyrir smyglmálið
voru Sviar þvi fullir aðdáunar.
(Ur Dagens nyheter)
Ég skoraði þig ekki á hólm. Sagði
aðeins að sósan væri ekki góð'.