Þjóðviljinn - 16.11.1978, Blaðsíða 4

'4 StPA — ÞJ6ÐVILJINN Fimmtudagur 16. névember 1978
DIOÐVIUINN
Málgagn sósíalisma, verkalýðs
hreyfingar og þjóðfrelsis
Ctgefandi: Otgáfufélag Þjóöviljans
Framkvaemdastjóri: Eióur Bergmann
Ritstjórar: Arni Bergmann, Einar Karl Haraldsson.
Rekstrarstjóri: Olfar Þormóósson
Auglýsingastjóri: Gunnar Steinn Pálsson.
Afgreióslustjóri: Filip W. Franksson
Blaóamenn: AlfheiBur Ingadóttir, Einar Orn Stefánsson, Erla Sig-
urBardóttir, GuBjón FriBriksson, Ingibjörg Haraldsdóttir, Ingólfur
Margeirsson. Magnós H. Glslason, Sigurdór Sigurdórsson. tþrótta-
fréttamaöur: Asmundur Sverrir Pálsson.
Þingfréttamaöur: Siguröur G. Tómasson
Ljósmyndir: Einar Karlsson, Leifur Rögnvaldsson.
Otlit og hönnun: GuBjón Sveinbjörnsson. Sævar Guöbjörnsson.
Handrita- og prófarkalestur, Blaöaprentsvakt: Andrea Jónsdóttir,
Elias Mar, Oskar Albertsson.
Safnvöröur: Eyjólfur Arnason.
Auglýsingar: Rúnar SkarphéBinsson, Sigriöur Hanna Sigurbjörnsdóttir.
Skrifstofa: GuBrón GuBvarBardóttir, Jón Asgeir SigurBsson.
AfgreiBsla: GuBmundur Steinsson. Kristin Pétursdðttir.
Simavarsla: Ólöf Halldórsdóttir, SigriBur Kristjánsdóttir.
Bfistjóri: Sigrún BárBardóttir.
Húsmóöir: Jóna SigurBardóttir.
Pökkun: Anney B. Sveinsdóttir, Halla Pálsdóttir, Karen Jónsdóttir.
Otkeyrsla: Sölvi MagnUsson, Rafn GuBmundsson.
Ritstjórn, afgreiösla og auglýsingar: Slöumúla 6.
Reykjavfk, simi 81333
Prentun: Blaöaprent h.f.
Einn fyrir alla
og allir
fyrir einn..
• í nýju hefti af Vinnunni, tímariti ASI, f jallar Magnús
Kjartansson um réttindabaráttu fatlaðra og tengir hana
umræðu um félagshyggju og einstaklingshyggju. Hann
bendir fyrst á það, að einatt sé talað um félagshyggju
og einstaklingshyggju sem andstæður, en sú sundur-
greining sé byggð á misskilningi. Hins vegar, segir
AAagnús, eru viðhorfin félagshyggja og einstaklings-
hyggja oft notuð í af skræmdri mynd og geta þá umturn-
ast f andstæður í orði jafnt sem athöfnum. „Einstakl-
ingshyggja er einatt túlkuð sem réttur einstaklingsins til
að nota þjóðfélagsaðstöðu, f jármuni og hæfileika til að
hef jasig á kostnað annarra. Félagshyggja er á hliðstæð-
an hátt skilgreind sem skylda einstaklingsins til að sitja
og standa, hugsa og tala samkvæmt fyrirmælum ein-
hvers æðstaráðs". Þess í stað minnir Magnús á þá skil-
greiningu höfunda marxismans, að „frjáls þróun ein-
staklingsins sé forsenda fyrir frjálsri þróun heildarinn-
ar. Hver einstaklingur verður að hafa frelsi til að þróa
hæfileika sína, sem eru jafn f jölbreytilegir og mennirnir
á heimskringlunni, í þágu heildarinnar en ekki á kostnað
hennar"
• Magnús minnir á það, að þessi hugsun haf i í öndverðu
verið kveikja verkaiýðshreyfingar og sósíaliskra við-
horfa, sá leiðarsteinn sem menn lýstu gjarna með orðun-
um„einn fyrir alla og allir fyrir einn". Þessi samþáttur
hafi mótað öll bestu verk íslenskrar verkalýðshreyf ing-
ar, þá baráftu sem á skömmum tíma breytti íslensku
þjóðfélagi úr eymdarbæli í velferðarþjóðfélag sem svo
er nefnt. En mér virðist, segir Magnús, sem „þessi þró-
un hafi einnig leitt til þess, að leiðarsteinninn góði hafi
orðið f jarlægari mönnum en hann var í öndverðu. Það
hefur orðið æ minna um það á undanförnum áratugum
aðskýrt skilgreind félagsleg verkefni væru uppistaða í
kjarabaráttu launamanna, eftirsókn í vaxandi einka-
neys|u hefur orðið meginatriði".
• Magnús telur því ærnar ástæður til að minna menn
sem rækilegast á upphafleg sjónarmið verkalýðs-
hreyfingarinnar,minna á skyldur þeirra við frjálsa þró-
un heildarinnar. I því samhengi slær hann á þá fordóma
sem víða má heyra og gera ráð fyrir að öllum líði takk
bærilega í velferðinni. I íslensku verfarþjóðfélagi, segir
hann, eru margir utangarðshópar, en enginn er jafn stór
og hópur fatlaðra. Talið er að 30-40 þúsundir íslendinga
eigi við fötlun að stríða, flestir sem betur fer tíma-
bundna eða væga. Engu að síður er sá hópur sem býr við
varanlega fötlun mjög stór — og það vantar mikið á að
, fatlaðir einstaklingar geti „þróað f relsi sitt í þágu heild-
arinnar" til að mynda á vinnumarkaði.
• AAagnús minnir á það, að í lögum um endurhæf ingu er
meðal annars kveðið á um að fatlað fólk skuli að öðru
jöfnu eiga forgangsrétt til vinnu hjá ríki og bæjarfélög-
um. Hann gagnrýnir orðfæri þessara laga, enda vilji
fatlað fólk ekki nein fríðindi heldur jafnrétti sem rísi
undir nafni, en þó einkum það að efni lagagreinarinnar
hefur ekki orðiðað veruleika nema að litlu leyti.
• Kröf uganga fatlaðra nú í haust vakti mikla athygli og
fulltrúar verklýðshreyfingar og flokka hafa tekið vel
undir málstað jafnréttis þessum fjölmenna hópi til
handa, f jölmiðlar sýndu og góða viðleitni. En undanhald
fyrir kröfum einkaneyslu, sinnuleysi sem leitar sér
skjóls í afleitum hefðum í afstöðu til utangarðshópa,
þröngsýni sem sér ekki út fyrir eigin hagsmunahóp —
allt er þetta dragbítur á raunverulegan áhuga og árang-
ur í jafnréttisbaráttu, í baráttu fyrir því grundvallar-
sjónarmiði sem f elst í orðunum einn f yrir alla, allir f yrir
einn. Af þeim sökum verða jafnréttisrökin aldrei of oft
endurtekin.
—áb.
sú sœla tíð?
fjórða áratugnum efndu ungir
og efnilegir athafna— og kaup-
sýslumenn til bjartsýnishreyf-
ingar. Hiin var fólgin i þvi, að
menn keyptu sér merki og festu
í barminn. A merkinu stóð :
Her gár det godt”.
Sovétrlkjunum skráveifu...
Gert Petersen segir að um-
mæli af þessu tagi falli vel I
kramið hjá afturhaldsöflum i
Japan, en þau setji stjórnar-
flokkinn, Frjálslynda, i
nokkurn bobba, hann heldur svo
áfram:
Morgunblaðiö birti I gær (á
miðvikudag) leiöara um
vaxtamál og reifar þá stefnu
erSjálfstæðisflokkurinn hefurnú
á lofti: að það beri að hækka
vexti, stefna að raunvöxtum,
takmarkiö á aö vera aö efla
sparnaö og rassskella verð-
bólgubraskara. Hér skal ekki
fariö út I þá sálma rétt einu
sinni enn, hvort það dæmi
gengur upp eöa ekki I
núgildandi efnahagskerfi. En á
einum stað i leiöaranum
stendur þetta:
„Yfirleitt hafa vextir veriö
neikvæöir á þessum áratug”.
Það er alveg rétt: eigendur
sparifjár hafa tapað á þvi að
reyma fé i banka, og aldrei
meira en á siðasta áratug. En
það væri fróölegt að vita hvenær
vextir voru siðast jákvæðir hér
Ká landi? Hvenær fengu eigendur
sparifjár meira raungildi pen-
inga út úr bönkum og spari-
sjóðum en þeir lögðu inn?
Sólarmegin
ílífinu
Blöðin eru þessa daga full
meö veröbólgujþanka dapurlega
eins og vonlegt er: mikill er
vandinn og ekki batnar ástandiö
og illt er það allt og bölvað og
svei þvi. I þessum ábyrgöar-
mikla og áhyggjumikla flaumi
skrifa um þjóöarhag og
kaupmátt virðist sól bjartsýn-
innar hvergi eiga heima. Og þó:
allt I einu berst inn um dyrnar
eitt af þessum sérstæðu timarit-
um félaga, sem fáir vita af
nema útvaldir: Junion Cham-
ber fréttir. En Junior Chamber
eru samtök ungra manna sem
eru harðákveönir I aö vera
sólarmegin i lifinu.
Hér gengur
það glatt
Hin jákvæða lifsskoðun blasir
við hvar sem blaðinu er flett:
„Það er mál manna að fundur-
inn (fundur framkvæmda-
stjórnar) hafi tekist mjög vel og
sérstaklega er vert aö geta hins
ágæta undirbúnings og skipu-
lagningar heimamanna”. „Þá
var kosin ný stjórn, valinn
maöur I hverju rúmi”. „Þetta
úrvals lið hefur gefið út stunda-
skrá eða starfsáætlun”. „Segja
má að skipurit og stundaskrá
félagsins undirstriki mark-
sókn félagsins”. „Þótti fund-
urinn takast skinandi vel og var
gerður góður rómur að
málflutningi framsögumanns-
ins”. Og þegar islenskir JC-
menn færa breskum afmælis-
gjöf, þá er ekki að þvi að
spyrja: þetta var „ein vegleg-
asta gjöfin sem barst og okkur
til mikils sóma”.
Þetta er allt nokkuð skemmti-
legt, en ekki nýtt frekar en
annaö undir sólunni. Þegar
kreppan lék Dani sem verst á
Kínverjar
og Japanir
Mikiö hefur aö undanförnu
verið skrifað um hinn nýja vin-
skap milli Kina og Japans og
heimsókn næstæðsta manns
Kinverska alþýðuvelsisins,
Tengs Hsaio—Ping til Tokio.
Gert Petersen, formaöur
Sósialiska alþýöuflokksins
danska skrifar um þessi mál i
blað flokksins á dögunum og
segir þá meðal annars:
Teng hefur sagt Japönum að
þeir eigi aö treysta bandalag
sitt við Bandarikin, hleypa af
stað endurhervæöingu og vera
þvi fegnir að þeir hafi gert
Vinstrisinnar
í vanda
„Aö þvi er varðar hina sósial-
Isku stjórnarandstöðu,
Sósia 1 i s t af1okkinn og
Kommúnistaflokk Japans — er
staöan enn vandræöalegri.
Báðir flokkar, og þó einkum
sósialistar, hafa haft forystu um
aö Japanir leiti sátta við Kin-
verja. En nú þegar þaö hefur
loksins tekist, þá veröa þeir að
blta i þaö súra epli, aö Kina
hvetur Japan til að gera þver-
öfugt viö þaö sem vinstri-
flokkarnir tveir helst vilja.
Japanski vinstri armurinn
hefur nefnilega barist lengi
fyrir auknu sjálfstæði Jap-
ans gagnvart Bandarikjunum,
fyrir þvi aö haldin veröi þau
fyrirmæli stjórnarskrárinnar
sem banna endurhervæöingu
landsins og fyrir góöum sam-
skiptum við alla granna Japans.
Þvi eru þeir aöeins sammála
Teng meöal Japana sem koma
úr hópi öfgafullra afturhalds-
sinna og láta sig dreyma um að
Japan verði aftur ráðandi stór-
veldi I Austur—Asiu”.
Og var hnifurinn okkur til mikils sóma...
áb
Þannig túlkar teiknari Socialistisk Dagblad, Albrectsen, áhuga
Kinverja á að nota vináttusamning við Japani sér til tæknilegs
framdráttar.