Þjóðviljinn - 10.12.1978, Blaðsíða 13

Þjóðviljinn - 10.12.1978, Blaðsíða 13
Sunnudagur 10. desember 1978 ÞJÓÐVILJINN — StÐA 13 bíöa aö einungis islensk jólatré veröi á markaöinum. Að sjá ekki skóginn fyrir trjánum Þetta máltæki datt undir- rituöum i hug eftir aö hafa gengiö um hluta af skógræktarsvæöinu 1 landi Stálpastaöa nieö Agústi Arnasyni og hlýtt á skemmtilega frásögn hans af þvl sem þarna hefur veriö og er unniö. Bæöi kann hann vel aö segja frá, auk þess, sem þekking hans á skóg- ræktarmálum viröist óþrjótandi. Undirritaöur hefur ekki fram aö þessu veriö i hópi þeirra er fylgj- andi eru skógrækt, frekar kannski hallast aö hinum hópnum, en eftir aö vinur minn Siguröur Blöndal var oröinn skógræktarstjóri var Utilokaö aö vera á móti þessu máli, og best taliöaöláta kyrrtliggja. En eftir aö hafa eytt dagstund meö Agústi i skóginum I landi Stálpastaöa hefur skoöun min breyst og mér fannst ég skilja betur máltækiö aö sjá ekki skóginn fyrir trjánum. Og mér er ekki örgrannt um aö þannig myndi fara fyrir fleirum ef þeir ættu þess kost aö ganga um svæöi sem þetta meö kunn- áttumanni. Þarna benti AgUst á hinar ýmsu tegundir trjáa, sem gróöursettar hafa veriö i landi Stálpastaöa allt frá árinu 1952, en þá hófst skóg- rækt þar, eftir aö Haukur Thors haföi gefiö Skógrækt rlkisins jöröina. AgUst geröi samanburö á vextiog viögangi hinna ýmsu teg- unda, hvernig þær, rétt eins cg mannfólkiö, eru misfallegar Ut- lits, jafnaldrar misstórir, sumir einstaklingar bognir, visnir eöa jafnvel kræklóttir, aörir tein- réttir, hávaxnir og glæsilegir. Fyrir leikmann er Utilokaö aö ætla sér aö endursegja þaö, sem AgUst fræddi hann um i þessari gönguferö, en hUn er og veröur ógleymanleg. Vorhretið 1963 AgUstivar tiörættum eittártal, meöan viö gengum um skóginn. fulloröinsárum til þess aöhægtsé aö dæma fullkomlega um, hvort ræktun þessarar ákveönu teg- undar er heppileg hér á landi eöa ekki. I sumum tilfellum er þó hægt aö sjá þaö fljótlega hvort vöxtur og viögangur ákveðinnar tegundar er góöur hér eöur ei. Þannig viröist til aö mynda ljóst aö stafafura þrifsteinstaklega vel I Skorradalnum. Um þaö vitnar hver lundurinn öörum fegurri þakinn stafafura Þaö leynir sér heldur ekki aö AgUst er hrifinn af þessum trjám, þau eru greinilega i meira uppáhaldi hjá honum en mörg önnur. Ætlarðu i skógrækt maður?! AgUst Arnason byrjaöi korn- ungur aö vinna viö skógrækt austur i Fljótshliö, en hann er Rangæingur aö ætt og uppruna. Og þegar hann kunngeröi aö hann ætlaöi aöleggja skógræktina fyrir sig sem ævistarf, varö margur hissa, skógrækt var ekki hátt skrifuð hjá fólki þá. „Ætlaröu i skógrækt maöur”? sagöi margur viö hann þá. En allar götur siöan hefur AgUst unnið viö skógrækt. Ariö 1952 vann hann viö skógrækt Uti í Svíþjóö, siöan kom seta i skóla Skógræktar rikisins, síöan vinna aö Hallormsstaö og svo dvöl IBandarikjunum 1957 og 1958 viö skógræktarnám, og vinnu. A þeim tlma fór AgUst til Alaska i fræsöfnunarferö, dvaldist aleinn i 3 mánuöi i óbyggöum Alaska. Sá kjarkur sem þarf til slikrar ferö- ar lýsir kannski manninum best. En frá 1959 hefur AgUst séö um skógræktina i Skorradal. Eins og fyrr segir var upphaf hennar gjöf Hauks Thors til skógræktar rikis- ins á Stálpastööum. Siöan leigöi hann Skógræktinni Hvamm ognU er svo komið aö Skógræktin hefur 7jaröir undir I Skorradal, þaö eru Stálpastaöir, Hvammur, Bakka- kot, Selsskógur, Stóra-Drageyri, Sarpur og Efstibær. Allt eyðibýli AgUst benti á aö allar þessar Framhald á bls. 22 Hér er langt komiö aö hlaöa stórum jólatrjám á bil Friöjóns Arnasonar, sem er ættaöur frá Stálpastöö- um en þaöan eru þessi hávöxnu tré. Þaö var ártaliö 1963. Þeir sem komnir eru á fulloröinsár muna ef til vili eftir þvi mikla og haröa voriireti, 9. april sem þá geröi og stór skaöaöi skógargróöur sunnan- og suðvestanlands. En áöurenlengra erhaldiö veröur aö geta þess, aö skógrækt á vegum Skógræktar rikisins hófst i Skorradal áriö 1952, þannig aö elstu trén þar voru þvi aöeins 11 ára, þegar þetta voöahret kom. AgUst haföi þá unniö i 4 ár við skógræktína i Skorradal, byrjaöi þar áriö 1959. „Hér væri allt stærra og meira á aö iita, heföi þetta hret ekki komiö”, sagöi AgUst. Ég tel aö um 15% af öllu sitkagrein hafi dáiö I landí Stáipastaöa þetta vor og kippt verulega Ur vexti allra hinna trjánna. Þetta var óskap- legt áfall fyrir sitkagreini, ög raunar llka fyrir blágreni, sem fór jafnvel enn verr Ut Ur þessu hreti”, sagöi AgUst. Hann sagöi að aöeins þau tré, sem ekki voru vöknuö af vetrar- dvalanum þegar hretiö kom, eftir eindæma veöurbliöu vikurnar á undan, heföu sloppiö. „Og viö viljum einmitt fá sem mest af þeim einstaklingum trjáa, sem vakna seint af dvala, svona hret geta alltaf komiö”. — Hvaö getiö þiö gert til aö fá slika einstaklinga? „Viö reynum aö fá fræ af slikum trjám. Viö höfum sagaö greinar af þeim trjám, sem vakna seint og sent þær til Noregs.þarsem þær erugræddar á tré. Eftir slika ágræðslu heldur greinin eiginleikum móöurtrésins og viö fáum fræ af þessum greinum og siöan græölinga, sem gróöursettir eru. Meö þvi aö græöa þessar greinar á tré i Noregi, fáum viömunfyrr fræ,en hér á landi.” Leit sem tekur mannsaldra AgUst sagöi aö menn væru alltaf aö leita aö kvæmum trjáa, sem hentuöu til ræktunar á Islandi, sem er á mörkum þess landfræöilega svæöis, sem hægt er aö rækta tré á. Þaö er ekki nóg aö fá sitka- greni og gróðursetja hér á landi. Grenið veröur aö vera frá þeim svæðum i veröldinni sem likjast sem mest tslandi veöurfars- og jaröfræöilega. SU leit mun standa I marga mannsaldra enn, ekkert sem viökemur skógrækt er gert i einu vetfangi. Trén þurfa aö ná uSSlNGABÆKUR E.W Hildick FANGARNIR í KLETTAVÍK Þetta er einhver skemmtilegasta og viðburðaríkasta unglingasaga metsöluhöfundarins Edmund W. Hildick. Hann er breskur höfundur sem hefur hlotið margvíslega við- urkenningu fyrir bækur sínar. Sag- an um Fangana í Klettavík mun falla öllum vel í geð, sem hafa ánægju af spennandi og dularfull- um atburðum. Andrés Kristjáns- son þýddi. Sven Wrnström LEIKHÚSMORÐIÐ Fyrir nokkrum árum kom út hjá Iðunni bókin Ævintýraleg útilega eftir Sven Wernström, þennan víö- fræga og umdeilda höfund. Sú bók hlaut verðskuldaðar vinsældir. Leikhúsmorðið segir frá því þegar Barbro og Tommi gera hópverkefni um Litla leikhúsiö. Þar er eitthvað meira en lítið dularfullt á ferðinni. Smám saman átta þau sig á að það er verið að undirbúa morð að tjaldabaki — moröið á Litla leik- húsinu. Þórarinn Eldjárn þýddi. Bent Haller TVÍBYTNAN Tvíbytnan er verðlaunabókin í sam- keppni sem bókaforlagið Borgen í Kaupmannahöfn efndi til árið 1976’ um bækur handa börnum og ung- lingum. Verðlaunaveitingin og bókin uilu strax gífurlegum umræðum og deilum, sem hafa m.a. snúist um, hvort bókin ætti yfirleitt nokkurt erindi til unglinga. Tvíbytnan á því ekki síst erindi til foreldra og annarra sem fullorðnir eru. Guðlaugur Arason þýddi. Gunnel Beckman ÞRjAR VIKUR FRAM YFIR Maja er nýbyrjuð í menntaskóla. Örvænting grípur hana þegar hún gerir sér grein fyrir, að kannski á hún von á barni. Margvíslegum lausnum skýtur upp í kolli hennar. Gunnel Beckman er meðai virtustu barna- og unglingabókahöfunda Svía og hefur hlotió margvíslega viöurkenningu fyrir bækur sínar, m.a. Nils-Holgersonsverðlaunin. Jóhanna Sveinsdóttir þýddi. Evi Bogenæs DRAÚMAHEIMUR KITTU Kitta er kyrrlát, feimin og hlédræg. Móðir hennar er fræg ieikkona sem hefur lítinn tíma til að sinna dóttur sinni, föður sinn þekkir Kitta ekki. Það sem hjálpar Kittu að sigrast á erfiðleikunum er draumaheimur hennar. Þar skipar Sveinn æsku- vinur hennar, mikið rúm. Evi Boge- næs er meðal virtustu barna- og unglingabókahöfunda Norðmanna. Andrés Kristjánsson þýddi. Bræóraborgarstíg 16 simi 12923-19156

x

Þjóðviljinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.