Þjóðviljinn - 23.12.1978, Síða 2

2 SIÐA — ÞJóÐVILJINN’Laugardagur 23. desember 1978
Morgunblaðinu 20. desember s.í. kemst
valinkunnur skákunnandi, Högni Torfason, að
þeirri niðurstöðu (einni af mörgum) að!
Friðrik Ólafsson hafi eignað sér „skarið" án
þess að hafa á því éignarrétt. Friðrik virðist'
hafa gerst svo djarfur að segja að hann hafi
aldrei tekið af skarið um það að einhver Einar
vcéri sá sem hann ætlaði embætti gjaldkera
Fíde, en við þessu segir nefndur Högni
orðrétt: „Hér talar sá sem valdið hefur. Atti
hann skarið? Hafði hann vald til að taka eitt-
hvert skar af?".
Af eignarrétti
I ár er jólahátíðin hvorki meira né minna
en f jórheilög. Aðfangadag ber uppá sunnudag
og eru þá brandajól.
Sumir telja að þessi jól verði öllu fremur
brandarajól, einkum ef fólk fer að reifa
landsins gagn og nauðsynjar yfir hátíðarnar
og það, sem efst var á baugi f yrir jól.
Hver uppákoman hefur rekið aðra að und-
anförnu og það af svo miklum satans krafti
að ekki er lengur talið til tíðinda þótt ríkis-
stjórnin springi í loft upp daglega og sé svo
tjösluð saman aftur á nóttunni til að hægt sé að
sprengja hana næsta dag.
Fjölmiðrlar hafa að undanförnu verið
óþreytandi við að tíunda það sem helst getur
talist til tíðinda hverju sinni og er það ófátt
uppá síðkastið.
Þau stórmál, sem öðrum fremur hafa verið
í sviðsljósinu að undanförnu, eru tvímæla-
laust: öskutunnumálið, eplamálið og
hatrammar deilur umeignarrétt á skari.
I öskutunnumálinu munaði ekki nema hárs-
breidd að allt vinstra samstarf í landinu færi
til andskotans út af sorpilátum höfuðstaðar-
ins. Einn af borgarfulltrúum krata hljóp svo
hressilega útundan sér að spökum mönnum
kom helst í hug galin hryssa í hópi staðra
mera, eða eins og segir:
Frýsar hún hátt og bítur og slær
ó, blessuð mær
Og þó að seinna segi í þessum fræðum:
Kristilega kærleiksblómin spretta
kríngum hitt og þetta,
á „skari”
þá eru margir þeirrar skoðunar að þessum
borgarfulltrúakrafti hafi fullsnemma verið
hleypt inn á hinn pólitíska skeiðvöll, jaf n bald-
in og hún enn virðist vera.
Hvað sagði raunar ekki Gunnar Bjarnason
hrossaræktarráðunautur á merasýningunni
forðum: „Það verður þó andskotakornið að
gera þær bandvanar áður en farið er að ríða
þeim til gangs".
Hinn forboðni ávöxtur, eplið, hefur valdið
miklum pólitískum ýfingum eða réttara sagt
stjórnmálalegu hafróti. Deilan snerist um
það, hvort gefa ætti smábörnum í skólum eitt
epli á kjaft fyrir jólin eður ei. Þetta aðkallandi
réttlætismál setti mjög svip á íslenska pólitík
fyrir jólin, varð sannkallað þrætuepli, en val-
inkunnir heildsalar, eplasalar og barnavinir
hafa haldið rétti barnsins mjög til streitu og
bentá það með gildum rökum að réttur barns-
ins haf i í þessu máli verið gróf lega fyrir borð
borinn, ráðist hafi verið á garðinn þar sem
hann var lægstur, vegið að lítilmagnanum og
blessuð litlu börnin látin gjalda þess að geta
ekki borið hönd fyrir höfuð sér. Óleystur
dagvistunarvandi barna og skortur á barna-
heimilum hefur að sjálfsögðu fallið gersam-
lega i skuggann af þrætueplinu, enda segir í
heildsalavísunni:
Það á að gefa börnum brauð
að bíta í á jólonum,
amerisku eplin rauð
iöllum barnaskólonum.
Mesta stórmálið fyrir jólin hefur þó verið
deilan um „skarið". I tíu dálka grein í
Annars hefur Högni með skrifum sínum
sannarlega leitt þjóðina í allan sannleikann
um það hvern mann Friðrik hefur að geyma.
Ef marka má skrif Högna, þá er Friðrik
fégróðug aurasál, fláráður hrokagikkur og
mesti viðsjárgripur í hvívetna.
Það vekur því óneitanlega furðu, hvernig
Friðrik hef ur i þrjátiu ár tekist að leyna löst-
um sínum, ekki aðeins fyrir alþjóð, heldur og
fyrir heiminum öllum. Ég er búinn að þekkja
Friðrik i að minnsta kosti þrjá áratugi,og allan
þann tíma hef ur honum tekist að blekkja mig
og leyna því hvern prakkara hann hefur að
geyma. Og nú þegar Högni hefur f lett sauðar-
gærunni af Friðrik, kemur í Ijós að undir er
ekki bara úlfur, heldur og refur, og má víst
segja um Friðrik að þar er flagð undir fögru
skinni.
Þetta vissu ekki þeir, sem veittu honum
fulltingi í Buenos Aires, en þar var ísland
meðal þeirra þjóða, sem höfðu atkvæðisrétt.
Og þar með er komið að kjarna málsins og
spurningu dagsins: Ef Friðrik hefði tekið af
skarið f yr en hann gerði og haf nað Einari sem
gjaldkera, hefði hann þá mátt treysta því að
verða sjálfur studdur af fulltrúum (slands,
þegar komið var í slaginn?
Sutnirtelja að úlfurinn og refurinn, Friðrik,
hafi ekki viljað taka þann sjens og fórna með
því forsetastöðunni hjá Fide.
Það er því ekki að undra að þessi vísa varð
til í Buenos Aires á dögunum:
Enn hefur Friðrik brögðum beitt,
bölvaður refurinn,
um prakkarann vita menn aðeins eitt
að hann kann mannganginn.
Flosi.
„Deildartunguætt”
Arsrit Utiyistar
r
Ut er komin
Út er komi& ni&jatal Jóns Þor-
valdssonar bónda og dannebrogs-
manns i Deildartungu og konu
hans, Helgu Hákonardóttur frá
Huröarbaki. Þau hjón bjuggu i
Deildartungu 1789-1827. Börn
þeirra uröu 15 og komust 11 til
aldurs en 4 dóu i bernsku. Elsti
sonur þeirra varö prestur vestur
á fjöröum, en hin bjuggu f Borg-
arfiröi. Mun þaö fátitt aö s vo stór
barnahópurfái jarönæöi ogsetjist
aö svo nálægt bernskuheimili
sinu.
Bókin — en hér er um 2 stór
bindiaö ræöa, röskar 900 blaösiö-
ur i Royalbroti — er forvitnileg
fyrir margra hluta sakir. Myndir
eru margar eöa yfir 1800 aö tölu
og á mörgum þeirra eru heilu
fjölskyldurnar, svo liklega eru
þarna myndir af háttá þriöja þús.
einstaklingum.
Þá er ævisaga Jóns Þorvalds-
sonar rakin nokkuö og m.a. sagt
frá ástæöum til þess aö hann varö
áriö 1825 geröur aö danpebrogs-
manni, sjaldgæfur heiöur fyrir Is-
lenskan bónda.
Merkilegast er þó án efa niöja-
taliö, sem er mjög umfangsmikiö
og fljótt á litiö viröist þaö vandaö
og vel upp sett. Þeir gerast nú æ
fleiri, sem hafa áhuga á og
ánægjuaf ættfræöi. Þárna er.þvi
ekki aöeins um bók aö ræöa fyrir
þá, sem eru af Deildartunguætt,
heldur llka fyrir þá fjölmörgu,
sem hafa fundiö ánægju I aö raöa
saman ættfræöiöröum og fá út úr
þeim myndir, mismunandi stórar
og litsterkar, en myndir, sem
gleöja og veita mikla ánægju eins
ogþeir þekkja, sem farnir eru aö
raöa saman ættfræöigreinum.
Myndirnar ge£a bókinni mikiö
gildi. Þegar maöur flettir henni
rekst maöur á myndir af fólki,
sem sett hefur svip sinn á Borgar-
fjaröarhéraö, þvi þar er lfklega
enn stærsti meiöurinn af þessari
ætt. En margir leituöu til Reykja-
vlkur og á Suövesturhorniö og til
Amerfku fluttust margir, þar eru
fjölmargir búsettir.
í bókinni eru myndir af fólki úr
öllum greinum atvínnulifsins,
fólki, sem ma&ur kannast viö,
hefur séö fréttir af eöa jafnvel
nauöþekkir — þetta er falleg bók
um venjulegt, ágætisfólk, eins
og þaö gerist best.
Ari Gíslason, kennari á Akra-
nesi og Hjalti Pálsson fram-
kvæmdastjórihjá Samb. fel. sam-
vinnufélaga sömdu bókina og
gáfu hana út. Bókin er gefin út I
litlu upplagi og afgreidd til
áskrifenda og áhugamanna á
Ægissiöu 74 en um söluna sér
Ingigeröur Karlsdóttir, slmi
19117.
Þessir unnubókina: Teikningar
og kápuskreyting: Baltasar.
Setning: Oddi hf. Umbrot og
filmuvinna: Prentþjónustan hf.
Prentun: Prenttækni. Bókband:
Félagsbókbandiö hf..
-mhg
Blaöinu hefur borist Útivist 4.
bók, en þaö er ársrit feröafélags-
ins Útivistar.
1 ritiö skrifar Björn Jónsson
læknir, grein er hann nefnir
Mæögurnar á Sprengisandi. Segir
Björn þar frá leit sinni aö týndum
örnefnum á Sprengisandi og já-
kvæöum árangri þeirrar leitar.
Er þar viöa komiö viö sem vænta
mátti og er greinin öll hin lifleg-
asti lestur. Þá segir Brynjólfur
Jónsson feröasögu af Ströndum
frá sumrinu 1973. GIsli Sigurösson
lýsir tveimur gönguleiöum út frá
Hafnarfiröi: Krisuvíkurleiö og
Dalaleiö og Einar Þ. Guöjohnsen
leiöir lesendur meö sér um Lóns-
öræfi. Loks er sagt frá félagsmál-
um.
Fjölmargar myndir prýða ritiö,
sem allt er hiö vandaöasta.
—mhg
Páll Hildiþórs:
Dansað kringum jesúbarnið
Yfir Stórreykjavikursvæöinu
skln jólastjarna, björt og fögur.
Esjan heldur á silfurkeri I
tunglsskininu, eins og virðuleg
madame. Veröbólgan vafrar
um meö jesúbarniö I fanginu og
dillar þvl í allar áttir meöan
auglýsingar fjölmiölanna fylla
hugi fólksins hinum sanna jóla-
fögnuöi.
Fjölbreytt úrvai af dúkku-
klósettum frá Japan, sem
sturta sjálf, á gjafveröi.
Telpur, biöjiö foreldra ykkar
um dúkkuklósett. JESÚ-
BASARINN.
Heyröu Palli, viö veröum aö
gefa Dodda og Rúnu litasjón-
varp, ég var hálfpartinn búin aö
lofa þvi, I haust, þegar viö
vorum á Kanarl.
— Ég get þaö ekki, ég er aö
veröa blánkur.
Blánkur, eftir alla kauphækk-
unina? þvl trúi ég ekki, góöi
minn, þeir selja þetta á vixlum.
— Égáeftiraöfara IRlkiö, ég
hefi ekki efni á þessu bruöli.
Rlkiö, ha, þaö gat nú skeö.
Ég... djöf...
Haföu ekki hátt, viö erum
stödd I verslun, kona.
Úrval af grænum og gulum
páfagaukum, tala ótai tungu-
mál, meöal annars Islensku,
þeir geta lika sungiö, til
dæmis ,,Sá ég spóa” og fleiri
lög. Seldir á vixlum ef óskaö
er. Tryggiö ykkur páfagauk
fyrir jóiin, þaö bætir hátiða-
skapiö. JESÚBASARINN.
Jósep, hvaö ertu aö horfa á
þessi beisli, maöur?
— Ég ætla aö kaupa mér reiö-
hest fyrir jólin.
Reiöhest, hvaö ætlaröu aö
gera viö reiöhest? Þaö mundi
þurfa kranabil til aö koma þér á
bak, og hvar ætti hesturinn aö
vera, mér er spurn, kannski I
dagstofunni?
— Hann gæti veriö I þvotta-
húsinu.
Jæja, innan um allt bruggiö.
Nei takk.
— Ég skal lika kaupa hund, ég
hefi alltaf haft augastaö á
hundi, sneplóttum I framan,
einsog hann Palli á Baröi átti I
gamla daga.,
Þú veist þaö að allt hundahald
er bannaö, hvers konar flflalæti
eru þetta?
— Mér er 'skitsama, ég á
peninga eins og sand, ég er orö-
inn leiður á þessum andskotans
bllum. Ég vil fá hest og hund.
Ef þú lætur svona, tek ég
leigubil heim, þitt svin.
Óöum styttist til jóla. Foröist
ösina siöustu dagana. Geriö
innkaup áöur en þaö er um
seinan. Ef þiö þurfiö aðstoö
vegna vixia, ellistyrks eöa
sjúkrabóta, er hún veitt fús-
Framhald á 22. siðu.