Þjóðviljinn - 07.01.1979, Blaðsíða 8

8 SIÐA — ÞJÓÐVILJINN Sunnudagur 7. janúar 1979.
Aspen er einn vinsælasti fólksbíll hér á landi, enda hefur
hann margsannað kosti sína. Eigum til bæði 2ja og 4ra
dyra bíla, auk þess station. Bílarnir eru sjálfskiptir með
vökvastýri og deluxe-búnaði.
Vlymoulfi
Plymouth Volaré á stóran aðdáendahóp á íslandi, enda
bíllinn búinn frábærum kostum, sem auka ánægju
ökumannsins, fyrir utan það aö hann, ásamt öðrum
Chrysler-bílum skilar ætíð háu endursöluverði. Eigum
til 2ja og 4ra dyra, auk þess station-bílinn. Alltglæsilegir
vagnar, með sjálfskiptingu og vökvastýri.
CHRYSLER
HORIZON
Þetta er billinn sem valinn hefur verið bíll ársins 1978 í
Evrópu og Ameríku, en þaö hefur aldrei skeð fyrr aö
sami bíllinn beri af beggja vegna Atlantshafsins á sama
tima. Þetta er fimm dyra, fimm manna, framhjóladrifinn
fjölskyldubíll frá Chrysler France. Þrjár útgáfur til að
velja úr. Hér er bíllinn sem' fjölskyldan hefur verið að
leita aö.
Hafið samband við okkur þegar í stað og veljið ykkur
glæsilegan fararskjóta frá CHRVSLER.
Sölumenn CHRYSLER-SAL 83454 og 833ó0
® líökull hff.
ÁRMÚLA 36, Símar 84366 - 84491
Umboðsmenn: ÓSKAR JÓNSSON Neskaupstað
SNIÐILL HF. - Akureyrl. BÍLASALA HINRIKS Akranet
1979 BÍLAR
FRÁ CHRYSLER
Hja okkur færð þu eitthvað mesta bílaúrval, sem völ er á
hér á landi. Eftirtaldar gerðir Chryslér-bíla eru til afgreiðslu
meö stuttum fyrirvara:
CHRYSLER
Þetta er einn glæsilegasti bíll sem þú getur valið þér á
nýju ári. Lebaron hefur vakið athygli fyrir glæsileika og
íburð. Hér er bíllinn fyrir þá sem aðeins vilja það besta.
Ný löggjöf miðar að því að leggja
niður geðsjúkrahús á Ítalíu:
Mörg geösjúkrahús hafa þegar veriö rýmd á ttaliu
Að ganga
með
geðklofa
sem kvef
SBSV IT"í»r
Lokaðar stof nanir fyrir
geðsjúka, rimlagluggar,
læstar dyr og svamp-
klæddir klefar, geðiyf
sem gera sjúklinga
„meðfærilega" — bráð-
lega verður ekkert af
þessu til á italiu.
Mótmælahreyfing meðal
ungra geðlækna hefur
náð því f ram að geðdeild-
ir og geðsjúkrahús verða
lögð niður.
Rósanna er á sextugsaldri. Hún
situr á bekk i miöborg Triest, og
heldur á plastdúkku sem getur
lokaö augunum. Skyndilega græt-
ur Rósanna, hrópar eitthvab
óskiljanlegt og sigur niður á hnén.
Svo öskrar hún.
Vegfarandi hjálpar henni til aft
standa upp og gengur meft henni
til geftsjúkrahússins „San Gio-
vanni”, þarna rétt hjá.
Fyrir nokkrum árum komust
geölæknar aft þeirri nifturstöftu aft
Rósanna væri geftklofi. Oftru
hvoru brotnar hún niftur, og
þarfnast mikillar umönnunar
þegar neyftin er mest. Samt er
hún ekki lokuft inni. Innan fárra
daga flytja sjúkraliöar hana
heim, og lita svo inn hjá henni aft
staftaldri.
„San Giovanni” er nefnilega
ekki geösjúkrahús I venjulegum
skilningi. Mönnum verftur ekki
vísaft þangaft meft dómsúrskurfti,
þar sætir enginn þvingunar-
rannsóknum, enginn er neyddur
til aft taka lyf og þar eru einangr-
unarklefar ekki lengur til.
Allsherjar göngudeild
Franco Basaglia, háskóia-
prófessor og stjórnandi sjúkra-
hússins, lét breyta þvi I eina alls-
herjar göngudeild i byrjun árs
1977, eftir fimm ára undir-
búningstlmabil. A þetta 1200-
rúma sjúkrahús fá nú afteins aft
leggjast inn „gestir”, sem ekki
eiga i önnur hús aft venda efta eru
fatlaftir og lamaftir, og komast
ekki af án afthlynningar.
t Triest fyrirfinnast ekki lengur
geftsjúk1ingar, heldur
„meftbræftur og -systur sem eiga
vift sálræna erfiftleika aft strifta,
likt og aftrir sem hafa orftiö fyrir
td. fótbroti” (segir Basaglia).
Þessvegna þarf ekki aft loka
neinn inni.
„San Giovanni”-sjúkrahúsift-
hefur orftift fordæmi. A Italiu
verfta i framtiftinni — amk. á
pappirunum — ekki til nein geft-
sjúkrahús. „I grundvallaratr-
iftum eru menn sjálfráöir um
læknismeftferft og lok hennar”,
segir i löggjöf um geftlækningar,
sem tók gildi i júni 1978.
Frá 1. janúar i ár er öllum 95
geftveikrahælum rikisins fyrir-
munaö aft taka viö nýjum
sjúklingum. Þau annast reyndar
innan vift helming þeirra 170.000
sem dvelja á geösjúkrahúsum.
Flest venjuleg sjúkrahús á
ttallu verfta framvegis aft ráft-
stafa hluta sjúkrarúmanna til
þeirra sem eiga vift sálræna erfift-
leika aft strifta. I einni grein
áfturnefndrar löggjafar segir svo:
„Bannaö er aft reisa geölækn-
ingastofnanir, og vift almenn
sjúkrahús má ekki stofnsetja sér-
stakar geftdeildir”.
Löggjöfin bannar einnig notkun
orfta á vift „geötruflaftur” eöa
„geftveikur”. Jafnframt er
óheimilt aft þvinga þá sem slik
Franco Basaglia, stjórnandi
sjúkrahússins „San Giovanni”
(tii hægri) ásamt geftsjúkiingi.
orft áttu vift til dvalar á sjúkra-
húsum efta stofnunum.
ttalia hefur þarmeft eignast
„framsæknustu löggjöf I þessum
efnum i Evrópu” sagfti Nando
Agostinelli, héraftsgeölæknir
fyrir Rómarborg. Svo viröist sem
ttölum hafi tekist þaft sem félags-
geölæknar hafa um árabil krafist
en ekki fengift framgengt i öftrum
löndum: aft afnema geftlækninga-
gettóin, eöa I þaft minnsta opna
þau — skilyröi fyrir þvi aft þeir
sjúku geti náft sér.
1 flestum Evrópulöndum eru sál-
sjúkir settir inn á stofnanir
samkvæmt hegningarlögum likt
og sakborningar.
Svefn- og
vímustofnanir
Þessi sannfæring um aft þeir
sem vift sálræna erfiftleika strifta,
eigi aft vera iokaöir inni i staft
þess aft ganga frjálsir, er eins
gömul og iftnvæftingin I Evrópu. A
þeim tima voru allir afskiptir
hópar sem truflaft gátu atvinnu-
lifift taldir eiga heima bak vift lás
og slá: glæpamenn, betlarar,
flakkarar, atvinnuleysingjar,
hórur, pólitiskt óþægir, kynsjúkir
.og einnig geösjúkir voru þannig
gerftir „óskaftlegir fyrir sam-
félagift”.
Vestur-þýska rikisstjórnin lét
árift 1975 gera sérfræftilega
skýrslu um þróun og ástand I geft-
lækningum. Þar segir ma. aft frá
aldamótum hafi geftsjúkir verift
mefthöndlaftir af hinum nýtil-
komnu geölæknum samkvæmt
„valdboftsreglunni um ögun og'
forráö”, og þannig fengift aft finna
fyrir þvi mati aö þeir væru litil-
vægir. „Tilkall geftlækna til al-
gjörra yfirráfta haffti slæm áhrif á
andrúmsloftiö innan geftsjúkra-
húsanna, og þau áhrif vara aft
töluverftu leyti enn i dag”, segir i
sérfræftingaskýrslunni.
Eftir aft geftlyfin voru fundin
upp fyrir 30 árum, hafa klepps-
spltalar fyrri ára breyst i svefn-
og vimustofnanir.
Þegar notkun Chlorpromasins
sem róandi lyfs hófst áriö 1952,
var „á mjög skömmum tima