Þjóðviljinn - 03.03.1979, Blaðsíða 9

Laugardagur 3. mars 1979 ÞJÓDVILJINN — SiÐA 9
Likleg lágmarkstlðni alvarlegra alkallskemmda í Reykjavlk og nágrenni.
Borkjarni úr skemmdu hási. Yfirborö dtveggsins snýr upp á
myndinni. Greinilegt er hvernig spurngurnar teygja sig töluvert
inn fyrir piissningu. Auk þess ganga mikrosprungur milli
virkra korna, en þaö sést ekki á myndinni. Borkjarninn er 10 sm i
þvermál.
Litlar
skemmd.
Talsv.
skemmd.
Miklar
skemmd.
Skipting húsa í ástands-
flokkum eftir húsagerð.
(Reykjavíkl
gengara f húsum meö litlum eöa
engum þakbrúnum en hinum.
10% húsa meöþakbrúnir minni en
5 sm reyndust hafa útbreitt
sprungunet, en 6% húsa meö þak-
brúnir stærri en 5 sm höföu út-
breitt sprungunet.
Helstu leiöir til aö draga úr
hættu á alkaliskemmdum eru: 1.
Aö nota óvirk fylliefni. 2. Aö nota
sement meö lágu alkalíinnihaldi.
3. Aöbíanda possolanefnum isem
entiö. 4. Aö þvo fylliefnin, ef þau
eru úr sjó. 5. Aö verja útveggi
betur gegn slagregni og raka.
Viögerö á alkaliskemmdum
veröur aö byggjast á þvi, aö
minnka rakann niöur fyrir þaö
magn, sem veldur skemmdum.
Vandræöin eru hinsvegar þau, aö
erfittgetur veriöaö framkvæma
þetta a ódyran hátt. Eina örugga
viögeröin er talin vera loftræst
klæöning.
öörum ekki og allra slst i sam-
bandi viö viögeröir á alkall-
skemmd.
Eina aöferöin, sem talin er ör-
ugg til aö stööva alkaliefnabreyt-
ingarnar,er aö klæöa húsin meö
loftræstri klæöningu, sem nú
kostar allt aö þremur miljónum
fyrir venjulegt einbýlishús. Stak-
ar sprungur vegna lélegrar hönn-
skemmdir á útveggjum, eöa nán-
ar tiltekiö 21,6%. Litlar staö-
bundnar skemmdir voru á 37,7%
húsa I Reykjavik. Talsveröar
skemmdir eru á 33% húsa i
Reykjavlk og miklar skemmdir á
8% húsanna. Samsvarandi
skemmdir á húsum á Akureyri
eru: Engar skemmdir 25,7%.
Litlar staöbundnar skemmdir
Alkalfskemmdir I gafli raöháss.
Nýjar reglur
Þegar könnun Rannsóknastofn-
unar byggingariönaöarins þótti
sýna aö alkallskemmdir leyndust
víöar hérlendis en menn haföi
óraö fyrir, setti Borgarverkfræö-
ingurinn I Reykjavik reglur, sem
kveöa mjög skýrt á um aö stein-
efni úr sjó skuli þvegin, en seltan
hefur mjög örvandi áhrif á alkali-
efnabreytingarnar ef um virk efni
er aö ræöa, auk þess sem hún
dregur mjög úr bætandi áhrifum
svokaliaöra possolona, sem Sem-
etnsverksmiöja rlkisins hefur
blandaö í sementiö undanfariö,
gagngert til aö draga úr hættu á
alkallskemmdum. 1 bráöabirgöa-
regium Borgarverkfræöings, sem
gildaeiga til 30. júni 1979, er einn-
ig kveöiö á um aö í útveggi húsa
skuli eingöngu notaö sement meö
lágu alkallinnihaldi, ef notuö eru
virk fylliefni, og er þaö alkall-
magn mun lægra en alkaliínni-
hald islenska Portlandssements-
ins.
Þá ákvaö Steinsteypuneftid aö
fara þess á leit viö þá aöila, sem
þá voru aö semja byggingar-
reglugerö fyrir skipulagsskylda
staöi, aö þar yröu teknar inn regl-
ur varöandi alkalívirk efini og var
þaö samþykkt. Þessar reglur,
sem gilda eiga um land allt, setja
fyllieftiasölum þær skyldur aö
þeir láti prófa þau efni san þeir
selja.
V iðgerðarkostnaður
Mjög erfitt er aö meta þann
kostnaö sem hlýst af öilum þeim
skemmdum, sem skýrslan grein-
ir frá. Mikill munur er á út-
breiöslu skemmdanna og einnig
þeim aöferöum.sem beita þarf til
þess aö viögeröir megi teljast
sæmilega unnar. Sú aöferö sem
helst tiökast er aö saga upp
sprungurogsprautal meökltti. A
hún viö í mörgum tilfellum, en
unar eöa frágangs geta orðiö svo
útbreiddar á islenskum blokkum,
aö kostnaöur viö heföbundnar
sprunguviögeröir á venjulegri
fjögurra hæöa blokk nálgist auö-
veldlega miljón kr. Gifurlegar
upphæöir hafa nú þegar veriö
lagöar Islikar viögeröir, sem alls
ekkd alltaf ná tilgangi si’num.
Umtalsverðar
skemmdir: Reykja-
vík 41%,
Akureyri 26%
Aöeins rúmur fimmtungur hús-
anna, sem skoöuö voru i Reykja-
vik og nágrenni, reyndist laus viö
48,1%. Talsveröar skemmdir
21%. Miklar skemmdir 5%.
Aöeins hús byggö eftir 1955 eru
hér talin, bæöi I Reykjavík og á
Akureyri.
Þessar töiur sýna greinilegan
mun á ástandi húsa I Reykjavlk
og á Akureyri. Hins vegar ber aö
hafa i huga, aö skipting húsa milli
einbýlishúsa og fjölbýlishúsa er
ekki sú sama á þessum tveim
stööum og eins og áöur var greint
frá er fjölbýlishúsum hættara viö
vissum skemmdum en einbýlis-
húsum. Þó er nokkur munur á
ástandi sambærilegra húsa milli
þessara tveggja staöa, enda má
búast viö þvi vegna mismunandi
veöráttu.
— eös
Niðurröðun húsa í ástandsflokka eftir alvar- leika skemmdanna.
Engar eða litlar skemmdir Talsverðar skemmdir Miklar skemmdir
Reykjavík og nágrenni 59% 33% 8%
Akureyri 74% 21% 5%
Skipting mismunandi húsagerða í Reykjavík og nágrenni í ástandsf lokka. (Prósent)
Engar eða litlar skemmdir Talsverðar skemmdir Miklar skemmdir
Einbýlishús 64 28 8
Raðhús 64 32 4
Blokkir 49 38 12