Þjóðviljinn - 06.03.1979, Blaðsíða 7

Þriðjudagur 6. mars 1979. ÞJÓÐVILJINN — SIÐA 7
Marxistar rekja hernaðarstefnu til stéttarveldis og
draga þá rökréttu ályktun, að styrjaldir muni
hverfa úr sögunni, þegar sósíalismi kemst á. En nú
hefur eitt yfirlýst sósíalískt ríki ráðist á annað, sem
ráðist hafði á hið þriðja.Er þá marxisminn hrakinri?
Orn óiafsson:
VTNIR VIETNAMS
Sundrung þeirra
Nú hafa þau ótiðindi oröið að
riki sósialista berjast innbyrðis.
Það er þá ekki að undra að sú
sundrung komi lika fram hér á
landi, en aldavinir standa nú
gáttaðir hver frammifyrir öðr-
um, aðrir eru klofnir i miðju.
Mig langar hér aö svara
þremur félögum minum sem
skrifuöu i Þjððviljann um dag-
inn. Allir erum við sammála um
aö fordæma innrás kinverska
hersins inn i Vietnam, en hinu
þyrftum við að átta okkur á —
eins og margir aðrir — hvernig
stuöningur okkar við Vietnama
er að öðru leyti. Ég hefi heyrt
þær raddir oft undanfarna daga,
að nú verði bara að standa með
Vietnam, og ailt tal um
Kampútséu sé út i hött og af
hinu illa. Þetta finnst mér alveg
fráleitt, það hlýtur aö veikja
mjög alla málsvörun fyrir
Vietnama að vilja ekki ræða
stefnu þeirra og stööu I heild.
Baráttuhreyfing gegn heims-
valdastefnu var stofnuð upp úr
Vi'etnamnefndinni á íslandi i
júnibyrjun 1977. Ég er satt að
segja hneykslaður á þessum
þremur vinum minum formönn-
um hennar þegar þeir segja að
BGH hafi „á engan hátt sýnt
Vietnam áhuga eða stuðning i
erfiðleikum þess á undanförn-
um árum.” Þeir ættu manna
best að vita að afskiptaleysi
okkar stafaði ekki af áhuga-
leysi. Vietnamnefndin hafði
alltaf haft baráttu gegn heims-
valdastefnu á stefnuskrá sinni,
arftaki hennar leit svo á að
veikum kröftum BGH yrði best
varið til að reyna að upplýsa
fólk um ástandið i þeim löndum
sem mest voru I sviðsljósinu,
löndum Afriku og Rómönsku
Ameriku. Við þetta geröu þeir
þremenningar aldrei neinar
athugasemdir, hvað þá að þeir
hafi nokkurn tima skrifað i
timarit okkar, Samstöðu, um
Vletnam. Nema hvaö ÞH skrif-
aði stutta greinn i 1. hefti, og
það voru samanlögð afskipti
Vietnamnefndarinnar af
Vietnam i formannstið hans!
Samstöðu hélt hann hins vegar
úti með ágætum.
Nóg um það, hér langar mig
einkum til að taka fyrir viðhorf
sem viða kemur fram, m.a. hjá
Wilfred Burchett (i 1. hefti
tímaritsins Kommentar ’79;
þetta gagnmerka fréttaskýr-
íngarit fæst hjá MM og Bóksölu
stúdenta) og hjá Þresti
Haraldssyni I Þjóðviljanum,
28/2 sl. En það er i stuttu máli
svona: „Það er helvitis lygi aö
Víetnamar hafi ráðist inn i
Kampútséu. Og það var gott að
þeir gerðu það.” Litum nú á
hvora staðhæfingu fyrir sig.
Réðust Víetnamar
inn i Kampútseu?
A. Ýmsir segja aö erlendur
her hefði aldrei getað lagt undir
sig Kampútséu á fáeinum dög-
um, sóknarhraðinn einn sanni
aö innlend andstöðuhreyfing
hafi verið að verki og að stjórn
Pol Pot hafi verið rúin öllu fylgi
(Árni Bergmann, Þröstur
Haralds og Wilfred Burchett).
En þegar litið er á margfalda
hernaðaryfirburði Víetnama
yfir Kampútséu sést að hér er
aðeins um samgöngutækni hers
að ræða, á hvaða stigi hún var.
Eða vilja menn draga hliðstæð-
ar ályktanir af leiftursóknum
Þjóðverja i seinni heimsstyrj-
öld? Nóg um þessi falsrök.
B. BGH ályktaði að hún gæti
ekki tekið alvarlega þá full-
yrðingu að innlend and-
stöðuhreyfing Kampútsjaila
sem stofnuð var i I árslok 1978,
hafi náð þvllikum itökum meðal
þjóðarinnar að hún hafi steypt
stjórn Pol Pot. Þessu svara 3
fýrrverandi formenn Vletnam-
nefndarinnar á Islandi: „BGH
virðistekki vera kunnugt um aö
vopnaðar uppreisnartilraunir
gegn stjórn Pol Pot hafa verið
gerðar allt frá 1976 né að
Heng Samrin, hinn nýi leiðtogi
Kampútséu, hafði verið I
forystu fyrir sllkum tilraunum
slðan I mai 1978, enda þótt
KNUFNS (Frelsishreyfing
Kampútséu) hafi ekki verið
stofnuð formlega fyrr en 2. des.
1978. ,,Ja — er þaö nema von að
BGH kannist ekki við þessar
þrálátu uppreisnir? Hve margir
lesenda Þjóöviljans höfðu séð
eitthvað um þær fyrir siöustu
áramót? 1 mesta lagi tilraun til
herforingjavaldráns vorið 1978.
Höfðu Vietnamar sagt frá þess-
ari miklu andstöðu? t april 1978
talaði reyndar vfetnamskt
timarit um mikla andstöðu, en
sagði að hún væri mestmegnis
sjálfsprottin (Vietnamese
courier 71, bls. 5). Þarf nú ekki
nema mánuð til að skipuleggja
sjálfsprottna andstöðu svo að
rikisvaldið hrynji á fáeinum
dögum? Stangast það ekki
óþyrmilega á við þá mynd sem
jafnframt er gefin af ríkisvaldi
Pol Pot, er það átti aö hafa
nægilegt afl til að hafa myrt
fjórðung þjóðarinnar, ef ekki
helming? Samræmist ekki betur
reynslu okkar af frelsisbaráttu
þeirri sem verið hefur, aö það
taki bardaga um langan tlma að
vekja almenningi traust á and-'
stöðuhreyfingu jafnvel þótt
stjórnvöldséualmennt óvinsad?
Sú var reynslan af byltingunum
i Kúbu, Kina, Vletnam,
Mósambík, Angóla og
Gineu-Bissá. Ég efa ekki að
kampúts janskir flóttamenn hafi
verið i Vletnam og að þeir hafi
barist gegn stjórn Pol Pot. En
jafnljóst sýnist mér að það hafi
fyrst og fremst verið
víetnamski herinn sem steypti
stjórn Pol Pot. Hjálmtýr
Heiödal var að rifja upp fyrir
okkur fréttir af bardögum i
Kampútséu á slnum tima: þeir
voru háðir með skriðdrekum,
flugvélum og herskipum! Ekki
hafa menn dregið þetta i efa,
eru þetta vopn skæruliða eða
öflugs rikisvalds? Réði þessi
hernaður ekki úrslitum? Meö
öðrum orðum, réð her Vietnams
ekki úrslitum?
C. Til þess benda og ýmsar
yfirlýsingar Vietnama.
Vissulega neita Vietnamar
þvi að þeir hafi ráðist inni
Kampútséu. En i viðtali við
Kommentar (nr. 11—12/1978)
sagði Khac Vien fyrrum rit-
stjóri Vietnamese studies og
Vietnamese courier, að
Kampútsjanar hafi stöðugt
verið með árásir á Víetnam i
skjóli Kinverja, sem styðji
þá til þess og örvi. Vlet-
nömum stafi auðvitaö eng-
in hætta af Kampútsjönum I
sjálfu sér, en þvi meiri hætta af
Kina (bls. 43) Vandamál
Vietnama vegna Kampútséu
muni leysast við uppreisn
þarlendrar alþýðu, sem komi
til með að steypa stjórninni og
hafa áreiðanlega gott samband
viö Vi'etnama. Sendi Ki'nverjar
ekki hersveitir til Pnom Penh,
gerist þetfa innanfáeinna vikna
eða mánuöa (sagt i nóv. *78).
Það verði þá að sýna sig hvort
Kinverjar noti þetta sem átyllu
árásar á Vietnam úr norðri (bls.
47). \
Vletnamska stjórnarblaðið
Nhan Dan sagöi (13/1 ’79) I til-
efni af umræðum Sameinuðu
þjóðanna um Kampútséu, eftir
að hafa rakiö ýmsar ögranir
Klnverja, m.a. hernám
Paraseleyja, að etja „kliku Pol
Pot og Ieng Sary” til að hefja
landamærastríð gegn Vietnam,
o .s. fr v.: „V ið þvílik ar a ðstæður
gat ekkert land þolaö svo
grimmilegar aðgeröir, sem
ógna alvarlega friði ög stöðug-
leika á svæðinu. Vietnamska
þjóðin verður aö beitá helgum
rétti sinum til sjálfsvarnar til að
hrinda árásum, refsa og eyða
árásaröflunum.” (fjölrit frá
VN, bls. 2).
Hvi' segði málgagn Vletnam-
stjórnar þetta, ef hún hefði
ekkert aðhafst?
Af þessu álykta ég að.
Vletnamar hafi lagt Kampútséu
undir sig til að forðast langvinnt
striö við Kampútsjana vædda
kin verskri aðstoð annars vegar,
en Kínverja hinsvegar. Mér
sýnist ljóst að innrás Klnverja
hafi veriö löngu undirbúin (sbr.
yfirlýsingar sl. ár), þetta var
raunveruleg hætta. Þetta er
vissulega aðeins ályktun mln,
en ekki sannað mál. Hún er þó
ólikt sennilegri en hin kenning-
in, að vietnamsktherlið sé ekki i
Kampútséu. Enda dirfist varla
nokkur maður að halda þvi
fram. Menn segja bara að það
hafi minnstu ráðiö um fall
stjórnar Pol Pot, en það er
rakalaust og býsna óliklegt I
ljósi þess sem hér hefur verið
rakið.
Var innrásin
jákvœð?
A. Hér er ekki rúm til að ræða
stjórnarfar i Kampútséu undan-
farin ár, enda hefi ég litlar
heimildir um þaö og mótsagna-
kenndar. Ég bendi bara á að
Víetnamar taka undir sögur
Elínar Pálmadóttur og.Co., svo
fáránlegar sem þær eru,
hnykkjajafnvelenn á.Herinná
að hafa drepið 1/4—1/2
þjóðarinnar. Manni veröur það
að spyrja meö Stétta-
baráttunni: Eiga þessir
hermenn enga ættingja? Er
hægt að siga þeim á frændur,
vini, foreldra og systkini, og
þeir drepa þau bara? Vita menn
sliks dæmi? Og hver væri til-
gangurinn meö öllum þessum
manndrápum? Hvaða stjórn
hefur nokkurn ti'ma reynt að
drepa aila menntamenn og til
hvers ætti það aö vera? Hlyti
það ekki að mola hennar eigin
grundvöll? Hvaða hugmynda-
kerfi ætti aðbúa á bak við það að
drepa alla lækna, allar hjúkkur,
alla kennara, helst allt fólk sem
kann aö lesa og skrifa, ef trúa
ætti þessum sögum? Ég þekki
ekkert slikt kerfi og skora á
lesendur Þjóðviljans að finna
það í viðri veröld. Einungis
fáránlegasti rógburður Sovét-
stjórnarinnar um menningar-
byltinguna i Klna gæti jafnast á
við þetta. Og hver getur fengið
botn I þá dellu?
Rauðir Khmerar áttu að hafa
afnumiðfjölskyldulif, enda hata
kommúnistar fjölskyldulif, eins
og allir Moggalesendur vita! Og
undir þetta taka Víetnamar
(Vietnamese courier 78, bls. 12,
nóv. ’78) — sér til réttlætingar.
Þessar sögur bera það með
sér að stjórnarfar i Kampútséu
hefur verið rægt skipulega,
enda er uppvist um ýmsar fals-
anir. Margir bregöast svo viö
þessu, að daga svosem helming-
inn frá — nógu slæmt verður þaö
samt. En það er augljós fjar-
stæðuaðferð þegar uppvist er
um róg! Enda væri þá rökrétt
að segja.að Pol Pot hafi ekki
viljað drepa alla lækna og
hjúkrunarlið — en allavega hafi
átt aðfækka þvi mikið! Ekki að
afnema fjölskyldulif I landinu
með valdboöi — hvernig sem á
annars að fara að þvi — en
alltént að takmarka þaö veru-
lega. O.s. frv.'Nú eru ekki tök á
að vita hvernig ástandið var i
Kampútséu — er þá annað að
gera en viðurkenna það, og
fresta dómum?
B. Jafnvel þótt við göngum út
frá þvi að gjörræði og kúgun
hafi rikt I Kampútséu, þá er
innrás erlends hers ekki likleg
til að bæta úr því. Byltingar-
sinnar boða að alþýðan
taki völdin. Geri hún það ekki
sjálf, hvernig ætti þá stjórn sem
situr i skjóli erlends setuliðs að
geta fært henni völdin? Vita
menn sliks dæmi? Erudraumar
um valdrán minnihluta, sem
„gefur alþýöunni völdin” ekki
margafhjúpuö kratastefna? —
að útvalinn minnihluti hafi vit
fyrir alþýöufjöldanum? Er það
ekki einmitt kerfið i Sovétrikj-
unum? Er ekki stjórn sem situr
i skjóli erlends setuliðs veik,
hlýturhúnekkiað verja sig með
kúgun? Ég tala nú ekki um
þegar þjóð, sem drottnað hefur
yfir smáþjóö er að hernema
hana enná ný, tilað ráða stjórn
hennar. Er það ekki liklegast til
að sameina landsmenn gegn
henni? Það viröist reyndar af
fréttum undanfarið. Dæmi:
Vorið 1920 elti Rauöi herinn
rússneski heri hvltliöa inni Pól-
land og ákvað að færa pólskri
verkalýðsstétt sósialiska bylt-
ingu I leiðinni. En hvað geröist?
Pólskur verkalýður reis ekki
upp, eins og-vænst hafði verið,
gripi hann til vopna, var það til
að „verja fööurlandið gegn út-
lendingunum”. Tilraunir til að
flytja út sósialisma eru þvi llk-
legastar tilaö styrkja aftur-
haldsöfl I viðkomandi landi en
veikja sósialista.
Sósialismiogstrið
Marxistar rekja hernaðar-
stefnu til stéttarveldis og draga
þá rökréttu ályktun, að
styrjaldir muni hverfa úr sög-
unni, þegar sóslalismi kemst á.
En nú hefur eitt yfirlýst
sósíaliskt riki ráðist á annað,
sem haföi ráðist á hið þriðja. Er
þá marxisminn hrakinn i þessu
efni?
Nei alls ekki. Þótt sósialistar
hafi tekið viö stjórn i þessum
löndum og þjóðnýtt framleiðslu-
tækin að verulegu leyti (enn
mun þó einkabúskapur yfir-
gnæfandi i Vietnam), þá leiðir
ekkiaf þvl aö stéttir séuhorfnar
eða stéttabarátta. Heimsvalda-
rikin, heimsauövaldið, eru grá
fyrir járnum og árásargjörn;
þvi hafa riki sósialista mikla
heri og þau hafa sterkt,
miðstýrt rikisvald, ekki eru
alþýðuvöld áberandi. Það þarf
þvi ekki aö koma okkur á óvart
að ráöamenn þessara rikja beiti
hervaldi til að tryggja hags-
muni rikja sinna, £*stæðurnar
bjóða uppá það. Við megum
hinsvegar ekki loka augunum
fyrir þvi að þeir beita hervaldi,
og viö megum ekki réttlæta það
heldur, i báðum tilvikum er það
augljóslega til ills fyrir þróun
lýöræöis og sósialisma.
Fremsta skylda okkar við
valdamikla vini er að gagnrýna
þá, hvenær sem þeir takaranga
stefnu. Meðal þeirra er tekist á
um rétta stefnu og ranga, gagn-
rýnislaus stuðningur er i raun
stuðningur við hin verstu öfl
meðal þeirra. Þeir sem nú boða
gagnrýnislausan stuðning viö
Víetnama, hvað sem þeir gera,
þeir ættu ekki að hneykslast á
kommúnistum 4. og 5-áratugs-
ins fyrir stalínisma, fyrir að
réttlæta Moskvuréttarhöldin,
o.s.frv.
Af þessu öllu sýnist mér að
þeir félagar SRH, ÓG og ÞH,
fyrrum formenn
Víetnamnefndarinnar á Islandi
hafi skrifaö pistil sinn um
Vletnam og Kampútséu af
óskhyggju en engu raunsæi. Og
meðan þeir gera það, sýnast
mér þeir vera allóþarfir alþýöu
heimsins, i Vietnam jafnt sem
á tslandi.
Það hefur verið ömurlegt
undanfarið að fylgjast með
útgáfunum tveimur af His
masters voice — miðstjórn
Eik(m-l) og ritstjórn Stétta-
baráttunnar — halda þvi
fortakslaust fram aðVíetnamar
hafi átt upptökin I striðinu við
Kinverja, 30milljón manna þjóð
— hin striðshrjáðasta i veröld-
inni — hafi ráðist á 800 milljón
manna þjóð.
Og þessir attanlossar
Kinverja hófu pólutiskt starf sitt
i Vietnamhreyfingunni. Hvernig
fer fólk svona? Ef maður fylgir i
blindni, þá er ekki rúm fyrir
skynsemi, hann getur snúist
hvert sem er. Og sá sem boöar
mönnum aö fylgja i blindni —
hvort heldur er Kinverjum,
Vietnömum eða enn öðrum,hann
er augljóslega andvigur frelsun
alþýöunnar i raun, hann berst
gegn sósialisma.
4/3 1979
örn Óiafsson.
P.S. Stafsetningin — ég er enn
fylgjandi endurbótum á henni.
En ef endurbætt stafsetning er
aðeins á einni grein i blaði, sem
að ööru leyti er með hefðbund-
inni stafsetningu, þá held ég aö
það trufli bara og fæli frá lestri.