Þjóðviljinn - 20.05.1979, Blaðsíða 2

2 SIÐA — ÞJÓÐVILJINN Sunnudagur 20. mal 1979.
Leyndardómar
Reykj avíkur

liönum tlma, óséöur af flestum
vegfarendum. Eins og i
skuggsjá sá ég fyrir mér lítil kot
á víö og dreif um hrjóstrugt
holtiö og vegleysur á milli.
Þarna voru Steinsstaöir, þarna
Veghús, Kasthús, Höfn, Sölv-
hóll, KÍöpp og sjálfur Skuggi
sem hverfiö er kennt viö. Fyrir
100 árum var þessi dreiföa
byggt sumpart vaxandi úthverfi
frá Reykjavik en sumpart sveit.
Eg virti bæinn íyrir mér sem
var eins og tlmaskekkja aö sjá
frá grámuskulegu bflastæöinu.
Maöur var aö rjátla viö útidyra-
huröina og ég stóö mig aö þvl aö
hóa I hann og tók hann eins og
ósjálfrátt undir og sagöist eiga
litla steinbæinn. Leigjendur
væru nýfluttir út og nú hugöist
hann flikka upp á bæinn til aö
leigja hann aftur. Tvö herbergi,
eldhús og baö, samanlagt 37
fermetrar.
Ekki kvaöst hann vita til þess
aö bærinn héti neinu nafni nema
Hverfisgata 32A en hann væri
119 ára gamall, hvorki meira né
minna, og fyrr á öldinni heföi
búiö þar Guömundur Jakobsson,
þekktur snikkari, og kona hans,
Þuriöur, systir sr. Arna Þór-
arinssonar, þess fræga klerks,
en þau voru foreldrar Þórarins
tónskálds, Eggert Gilfers skák-
snillings, Guömundar læknis og
þeirra systkina. Þar haföi ég
þaö.
Ég gekk hægt upp Klappar-
stíginn meö fiöring I tánum.
Fólkiö gekk fislétt um strætin.en
húsin og jafnvel bilarnir voru
glettnislegir á svipinn. Sjálfur
haföi ég uppgötvað nýjan
leyndardóm i Reykjavík.
Reyndar grunaöi mig aö ég
þyrfti ekki annaö en aö gægjast
á bak viö húsarööina viö
Laugaveg til aö finna fleiri
sllka.
Guöjón.
Eftir alhvíta jörö á miöviku-
dagsmorgun rættist vel úr
deginum. Sól fór aö skina og
hægur andvari brá á léttan leik
milli húsa. Gamli bærinn I
Reykjavik fylltist af fólki sem
lengi var búiö aö biöa eftir aö
kasta sér I fang sumarsins.
Eg var svo heppinn aö eiga
erindi niöur I bæ og gat um stund
notið iöandi götullfs. Siöumúl-
inn, sem ég vinn viö, er óttalega
leiöinlegur. Hann er eins og
haröangur hvernig sem viörar.
Þar eru bllar og aftur bllar, ekki
sála aö spóka sig og húsin svo
ömurlega slétt og felld aö þau
llta út eins og þau væru með
greindarvfsitöluna 20. En gamla
Reykjavik er hins vegar alltaf
aö koma manni á óvart meö öll-
um slnum skrýtnu og spaklegu
húsum, skúmaskotum og krók-
um. Og fólki.
Eg ók hægt upp Hverfisgötu
og sá loks heljarstórt bilastæöi
milli húsa, beint á móti danska
sendiráöinu, sem merkt var sem
einkabilastæöi. Þangaö ók ég og
lagöi bllnum enda er ég á móti
einkaréttindum, einkum og sér I
lagi þegar voriö er fariö aö kitla.
Ekki var þó umgjörö bilastæöis-
ins ýkja fögur. Nær allt um
kring voru risaháir, hrjúfir og
gráir gaflar og mátti á þeim sjá
móta fyrir húsum sem höföu
veriö rifin.
En viti menn! Austan viö inn-
arlegt bilastæöiö, bak viö
strengt virnet á ruddalegri
giröingu og inn á milli háhýsa,
kúröi pinulítill hvitur bær meö
grænu þaki og ofurlitilli grasflöt
I kring. Eiginlega vantaöi
ekkert nema gamlan mann meö
hvitt skegg og pipu I munni fyrir
utan og góölega konu meö
strigasvuntu bak viö blómapotta
I glugga til aö fullkomna þessa
sýn.
Þarna i skjóli viö veröldina
leyndist sem sagt angi af löngu
HBHHHHUBH
Sjónvarpið
býöur upp á tvo athyglisverða
myndaflokka á næstunni. Sá
fyrri fjallar um ævi Pagamnis,
og hafa italskir sjónvarpsmenn
gert þættina um hinn mikla
fiölusniiling og landa sinna.
Niccolo Paganíni (1782—1840)
var einnig tónskáld og spilaði
eigin tilbrigöi og fantasiur af
þvilikri snilld og tækni aö hann
hefur veriö talinn mesti fiðlu-
virtúós allra tima.
Myndaflokkurinn hefur göngu
sína um næstu helgi — sunnudag
27. mai og verður sýndur til
júniloka.
Hin rúsfnan veröur ekki sýnd
fyrr en i haust. Þaö er einnig
myndaflokkur (8 þættir) um
sögulega persónu, Játvarö 8.
sem afsalaöi sér konungdómi
Bretlands þ. 11. desember 1936
til aögeta kvænst ungfrú Wallis
Simpson, sem af bandariskum
ættum, hafði ekki dropa af bláu
blóöi i æðum og var þar aö auki
tvlskilin. Játvaröur 8. var fædd-
ur áriö 1894 og sat aöeins i 11
mánuöi sem konungur Bret-
lands. Hann lést fyrir nokkrum
árum en konan, sem hann fórn-
aöi konungdómi fyrir, lifir enn i
Frakklandi, en þangaö flúðu
hjúin og giftu sig 3. júnl 1937.
Játvaröur tók sér titilinn Her-
togin af Windsor eftir að hann
afsalaöi sér krúnunni.
Sjónvarpsþættirnir um Ját-
varð 8. eru alveg nýir af nálinni
oghafa aö sögn Jóns Þórarins-
sonar yfirmanns LSD fariö sem
eldur I sinu um alla Evrópu
nema Frakkland, þvi þar býr
ekkjan ennþá, og mun vinna að
ævisögu sinni þar sem hún færir
m.a. fram sönnur fyrir þvi að
hún hafi verið hrein mey er hún
hitti Játvarð 8.
Sumardagskrá
útvarpsins virðist enn vera
óákveöin. Margir starfsmenn
útvarpsins eru hlynntir þvi aö
skipting dagskrár i sumar- og
vetrardagskrá veröi lögð niöur
en einni samfelldri ársdagskrá
komiö á. Eitt vinsælasta út-
varpsefni um sumarmánuöina
eru hinir léttu siðdegisþættir á
laugardögum. Þátturinn „1
vikulokin” sem hingaö til hefur
fullnægt þörfum hlustenda i
þessu sambandi viröist ekki
sitja i of tryggum sessi. Ekki
hefur þátturinn fengist sam-
þykktur yfir sumariö af út-
varpsráöi. Nokkrir aöstandend-
ur þáttarins hfa einnig ákveðiö
aö hætta. ólafur Geirsson
blaöamaöur hefur þegar sagt
skiliö viö þáttinn og Jón
Björgvinsson mun vera að svip-
ast um eftir eftirmanni. Aö-
standendur þáttarins hafa þeg-
ar hafiö leit aö nýjum eftir-
mönnum og hafa nöfn sem Asta
Ragnheiður Jóhannesdóttir,
Guðjón Arngrímsson blaöamaö-
ur og Guömundur Arni Stefáns-
son (Á tiunda timanum) verið
nefnd.
En skæðustu keppinautar um-
sjánarmanna ,,t vikuiokin’' eru
þó þrjár manneskjur sem hafa
sótt um svipaöan þátt á iaugar-
dagseftirmiðdögum I sumar.
Þær eru: Guöjón Friöriksson
blaöamaöur á Þjóöviljanum,
Kristján E. Guömundsson
menntaskólakennari og Magda-
lena Schram, fyrrum um-
sjónarmaöur Vöku i sjónvarp-
inu.
Leikritahöfundar
þeir, er sóttu námskeiðsjón-
varpsins viröast eiga langt 1
land hvaö viövikur vinnslu á
verkum þeirra. Ctvarpsráö hef-
ur enn ekki samþykkt aö verk
þeirra veröi tekin til upptöku
hjá sjónvarpinu. Aö sögn Ólafs
R. Einarssonar formanns út-
varpsráðs er áætlaö aö hvert
leikrit muni kosta Otvarpið um
frá 8—15 miljónir króna, en eins
og kunnugt er sóttu 8 höfundar
námskeiö sjónvarpsins.
... og Játvaröur 8. I sjónvarpinu
Tenessee Williams I Þjóöleik-
húsinu I haust
Þjóðleikhúsið
mun taka til sýninga nýtt verk
eftir Tennessee Williams I
haust. Verkið nefnist á frum-
málinu „Vieux Carre” ogfjaliar
um gamla hverfiö í New
Orleans á miöjum fjóröa tug
aldarinnar. Indriöi G. Þor-
steinsson hefur þýtt verkiö en
leikstjóri veröur Benedikt Árna-
son. Indriöi sagöi i samtali viö
Sunnudagsblaðiö aö leikritið
væri hluti af ævisögu Williams
og fjallaöi um ungt skáld sem
býr I leiguhúsnæði. I verkinu
er komiö inn á vandamál eöa
dularmál eins og það var þá,
kynvilluna. Verkið heitir i ís-
lenskri þýöingu „Leiguhjallur-
inn” og kvað Indriöi persónur
verksins „vera allan tröppu-
ganginn I þjóöfélagsstiganum.”
„Þaö er gasalegur hópur sem
þarna hittist”, sagði þýöandinn
að lokum.
Ágúst
Guömundsson kvikmynda-
gerðarmaöur er I London aö fá
kvikmyndatæki á leigu, en hann
mun leikstýra „Landi og son-
um”, sem kvikmyndað verður i
sumar.
Ætlunin var aö fá enskan
kvikmyndageröarmann, sem
reyndar er gamli kennarinn
hans Agústs, til aö taka kvik-
myndina. Vegna anna
Englendingsins hefur þetta ekki
verið unnt, og hafa aöstandend-
ur kvikmyndarinnar haft auga-
stað á Islendingi, sem þeir
treysta best til aö kvikmynda
meö 35 mm vél, en þaö er Har-
aldur Friöriksson kvikmynda-
tökumaður hjá sjónvarpinu, en
Haraldur læröi kvikmyndun í
Moskvu og þykir meö betri
kvikmyndatökumönnum hér-
lendis.