Þjóðviljinn - 13.07.1979, Page 2

2 StÐA — ÞJÓÐVILJINN Föstudagur 13. júli 1979
Viðrœður Sadat og Begins:
Enn óvfst um árangur
Begin forsætisráöherra tsraels
kom heim í gæreftir tveggja daga
viftræöur vift Sadat Egyptalands-
forseta f Alexandrfu. Enginn
beinn árangur viröist hafa náftst í
þeim viftræöum þó báftir forset-
arnir hafa lýst sig hæstánægfta
meft þær.
Begin kvaftst hafa náft „góftum
árangri” en talsmenn hans neit-
uftu aö gefa neinar ákveönar
upplýsingar um viöræöurnar og
niöurstööur þeirra.
Sadat og Begin ræddu einkum
um það deilumál sem engin lausn
var fundin á i friöarsamning-
unum, hvort Palestinumenn á
herteknu svæöunum skuli fá ein-
hvers konar sjálfsstjórn.
Leiðtogarnir sögöust ekki hafa
rætt nein „smáatriöi” i þessu
sambandi, en viðræður embættis-
manna rikjanna um sjálf-
stjórnarmáliö hafa gengið mjög
treglega að undanförnu. Það er
þvi allt á huldu um niöurstöður
leiötoganna. Þó sagði Sadat á
blaöamannafundi aö honum heföi
ekki tekist aö sannfæra Begin um
aö Israelsmenn ættu aö hætta
landnámi sinu á herteknu svæö-
unum.
Sadat mun koma til tsraels í
ágústlok og freista leiðtogarnir
þess þá enn aö ná samkomulagi
um vanda palestinsku þjóöarinn-
ar.
Þess veöur að geta aö talsmenn
Palestinuaraba hafa enga trú á
sjálfstjórnarviðræðum Sadats og
Begins, neita meö öllu þátttöku I
þeim og lita ekki lengur á Egypta
sem formælendur sina.
Vietnamskir hermenn i Kampútseu: Hvenær halda þeir heim?
Vietnamar œtla að kalla
Nicaragua:
Sandinistar sigurvissir
Sandinistar I Nicaragua lýstu
þvi yfir i gær aft fyrrum
stuftningsmenn Somoza einræftis-
herra myndu ekki sæta ofsóknum
nái þeir völdum. Sandinistar
sögftu lika aft þeim sem vildu fara
frá Nicaragua þegar stjórn þeirra
heffti tekift vift yrfti leyft þaft.
I útvarpi skæruliðanna var
lesin yfirlýsing þess efnis aö
þegar bráöabirgöastjórn Sandin-
ista hafi fengið öll völd veröi
umsvifalaust lýst yfir vopnahléi.
Yfirlýsingar útvarpsins bentu
til aö Sandinistar teldu fullnaöar-
sigur skammt undan þar eö
Somoza ráöi nú engu nema höfuö-
borginni. Flestir erlendir frétta-
menn i landinu virðast á sama
máli.
í fyrradag hélt Somoza mikla
ræöu þar sem hann haröneitaði aö
láta af völdum og kvaöst mundu
berjast þar til yfir lyki. Jafn-
framt var algerri ritskoöun
komiö á i höfuöborginni.
Þaö var hald margra erlendra
fréttamanna að Somoza væri þó
oröin ljós vonlaus aöstaöa sin og
hann væri nú fyrst og fremst að
reyna aö tryggja aö þjóövaröliö
hans og „frjálslyndi flokkurinn”
fengju itök í stjórn landsins þó
hann segði af sér.
Slíkum tilboöum hafa Sandin-
istar hingaö til visaö á bug. Þeir
fullyrtu I gær aö gagnsókn
Somozas heföi runniö út I sand-
inn.
Heimildarmenn Reuter sögöu
að herforingjar þjóövarðliösins
heföu undanfarnar vikur unn-
vörpum sótt um vegabréfsárit-
anir til Bandaríkjanna þó þeir
þættust sigurvissir i opinberum
yfirlýsingum.
Flóttamenn skammt frá Managua. Rúmlega eitt hundraft þúsund
Nicaraguabúar hafa oröift aft yfirgefa heimili sln siftan i september
1978.
Reuter og Nicaragua
Sem kunnugt er sækja is-
lenskir fjölmiölar margt til
Reuter-fréttastofunnar og
margar erlendar fréttir eru
þýddár beint af fjarritastriml-
um hennar.
Reuter hefur yfir sér virðu-
legt yfirbragö áreiöanleika og
hlutleysis, likt og Rikisútvarpið
sækist eftir. Sósialistum er auð-
vitað ljóst aö um eiginlegt hlut-
leysi getur aldrei verið aö ræöa
— gildismat ræöur mestu bæöi
þegár vægi frétta er ákveöiö og
ákveönir þættir taldir mikil-
vægari en aörir til að lýsa ein-
hverju ástandi.
Það er hægt að nefna hundrað
dæmi um aö I þessu efni hallast
Reuter mjög á hina kapitalisku
hliö. Hér skal bent á eitt vegna
þess aö þaö varðar helsta er-
lenda fréttaefniö núna: Nicara-
gua.
I gær sendi Reuter frá sér
fréttaskýringu (news focus) um
afleiöingar borgarastyrjaldar-
innar i þessu landi fyrir önnur
Miö-Amerikuriki, en slikar
fréttaskýringar eru oft endur-
sagöar i Islenskum fjölmiölum.
Aö sjálfsögöu er ýmislegt rétt
athugað I þessum pistli. En orö-
færiö allt er talandi dæmi um
þaö gildismat sem reynt er aö
innræta lesendum eöa hlustend-
um.
Þaö er spurt um hvort ný
Kúba sé framundan og mikið
gert úr itökum „marxista”
meðal óbreyttra liðsmanna
Sandinista. Þar segir meðal
annars: „óttast er (there are
fears) að vinstri menn myndu
ráöa mestu i stjórn sem væri
studd af Sandinistum og tæki viö
af Somoza”. Hver óttast þaö og
af hverju?
En það er óþarfi aö fyllast
skelfingu. Bandarikin „reyna
nú aö tryggja aö fleiri hófsamir
(moderates) veröi teknir inn i
hina nýju stjórn.”
Burtséð frá þeirri spurningu
hvaö það sé aö vera hófsamir i
landi þar sem úrslitaátök
standa yfir milli einræöisherra
og frelsishreyfingar, en rétt aö
hafa I huga hvaö Bandarikja-
menn fóru fram á viö Sandin-
ista: Þeir vildu aö tveir fyrrver-
andi samstarfsmenn Somoza
yröu teknir inn i stjórnina.
Annar þeirra var yfirmaður
þeirra hersveita Nicaragua,
sem þátt tóku i innrásinni I
Dómikanska lýðveldið 1965.
Þegar Sandinistar höfnuöu
þessu kostaboði sagöi Reuter I
fréttaskeyti að nú væru taldar
likur á enn meiri blóösúthelling-
um I Nicaragua „vegna þess aö
tilboöi Bandarikjastjórnar var
hafnaö”.
En höldum áfram meö frétta-
skýringuna. Þaö er vikið aö ein-
stökum löndum, þ.á.m.
Hondúras sem herforingja-
stjórn ræður og fylgir þessi
setning: „óróa er tekið aö gæta
meðal verkfólks (labour unrest)
en vonast er til (there are
hopes) aö þessar öldur sé hægt
að lægja meö pólitiskum umbót-
um.”
Þessar tilvitnanir ættu að
nægja til aö sýna glöggt frá
sjónarhóli hvers Reuter skýrir
sinar fréttir. Og svipað oröfæri
má einatt finna I fréttunum
sjálfum.
Er nema von aö þaö oröalag
skuli stundum slæöast inn I Is-
lenska fjölmiöla að „hætta sé á”
að stjórnin I Nicaragua falli.
hg
Herina heim
frá Laos og Kampútseu
Fyrir nokkrum dögum til-
kynntu vietnömsk stjórnvöld
þeim kinversku aö þau hyggftust
draga heri sina útúr Laos og
Kampútseu en létu þaft fylgja aft
timasetning brottfararinnar yrfti
ákveðin af stjórnum þessara
þriggja landa án samráfts vift
Klnverja.
Klnverjar hafa löngum gert þaö
aö skilyröi fyrir meiri sáttfýsi i
viöræðunum viö Vietnama aö þeir
dragi her sinn út úr Kampútseu,
en Vietnamar segja þessi mál alls
endi óviökomandi hvort ööru.
Sjöunda umferö viöræöna þjóö-
anna um landamæradeilur þeirra
stendur nú yfir I Peking og virðist
litiömiöa. Vietnamar hafa sakaö
Kinverja um yfirgang á landa-
mærum rikjanna en Kinverjar
eru reiöir vegna flóttamanna-
straumsins frá Vietnam.
Fyrir nokkru hermdu heimildir
i Thailandi aö til árekstra heföi
komiö milli herliös nýju stjórnar-
innar i Kampútseu og viet-
namskra hermanna i noröaustur-
hluta landsins.
Gifurlegur matvælaskortur er I
Kampútseu og er talin mikil
hætta á hungursneyö. Vietnamar
og nýja stjórnin i Kampútseu
hafa fariö fram á hjálp frá
alþjóöastofnunum til aö bægja
þessari hættu frá.
Portúgal:
Geta sósíalistar
myndað stjórn
Mario Soares leifttogi portú-
galskra sósialista fór þess á leit i
fyrradag viö Eanes forseta aft
hann boftafti ekki til kosninga i
október heldur léti einhvern úr
röftum sósialista efta einhvern
sem nyti trausts þeirra reyna
stjórnarmyndun.
Efnahagsástand i Portúgal er
bágboriö og þar hefur veriö
st jórnarkreppa siöan Eanes
svipti Soares forsætisráöherra
embætti fyrri ári þegar upp úr
samstarfi sósialista og Miðdemó-
krata (ihaldsflokkur) slitnaöi.
Forsætisráöherra þeirrar utan-
þingsstjórnar sem siöast var viö
völd, Carlos Mota Pinto, varö aö
segja af sér i siöasta mánuöi
vegna þess aö hann sætti sig ekki
viö þær miklu breytingar sem
þingið geröi á fjárlagafrumvarpi
hans.
Búist var viö aö Eanes myndi
boöa til kosninga i haust en þær
eiga annarsað fara fram á næsta
ári. Slíkar kosningar vilja
sósialistar sem eru stærsti
flokkurinn á Jángi, fyrir allan
mun forðast
Soares ætlar sér ekki sjálfur aö
mynda stjórn, en flokkur hans
telur sig geta stjórnaö meö 37
óháöum sósialdemókrötum (sem
höföu sagt skiliö viö fyrri flokk)
þvi þannig ná þeir meirihluta á
þingi.
Kratarnir hafa hins vegar deild
innbyröis um hvort þeir kæri sig
um aö starfa meö sósialistum.
Kommúnistar og sósialistar hafa
aö visu meirihluta á þingi,enkalt
hefur veriö á milli þeirra og kóln-
aöi enn eftir aö sósialistar sam-
þykktu tillögu á þingi sem sviptir
verkalýössambandiö Intersyndi-
cal (þar sem kommmúnistar eru
atkvæöamestir) viöurkenningu
stjórnvalda sem eina verkalýös-
sambandiö. Mikil mótmæli uröu
meðal verkafólks þegar þessi til-
laga var samþykkt.
Viröist sem leiötogar sósialista
séuákveönir I þaö leita samstarfs
til hægrifremuren vinstri. Stjórn
Pintos, sem situr uns ný tekur
viö, er 10. rikisstjórn Portúgals
frá þvi byltingin var gerö 1974.
Hægri flokkarnir I Portúgal
vilja kosningar i haust,. og
portúgölsk blöö sögöu i gær aö
mjög liklegt væri aö Eanes forseti
færi aö vilja þeirra.
Skylab kemur smám
saman í leitirnar
Geysileg leit aft hlutum úr
bandarisku geimstöftinni Skylab
hófst austur af borginni Perth i
Astrailu I gær. Þúsundir manna
kepptust vift, til aft vinna til þeirra
miklu peningaverftlauna sem blöft
höfðu heitiðþeim sem fyrst finnur
brot úr stöðinni.
Búist er viö aö 1000 brot úr Sky-
lab hafi dreifst yfir þetta svæöi.
Fyrstir til aö finna eitt þeirra
voru póstmaöur og tveir járn-
brautastarfsmenn frá örlitlu
þorpi 960 km austur af Pertti.
Þeir voru reyndar aö leita aö
einum Ibúa þorpsins en ekki hluta
úr geimstöö þegar þeir rákust á
furöu heillegan hólk (2xlm) við
járnbrautarteina.
Settu þeir fund sinn á vörubíl og
héldu kampakátir af staö til
næstu borgar i von um verölaun. I
Ijós kom aö hólkurinn er úr Sky-
lab.
Ævintýramenn af öllum gerö-
um halda þó leit sinni áfram á
þessu svæöi.
Eftir blööum aö dæma voru
sumir Astraliubúar Bandarikja-
mönnum gramir fyrir aö afstýra
þvi aö Skylab brotlenti i
N-Ameriku, aöeins til þess aö
Astraliumenn fengjuhana i haus-
inn. Ekki er þó vitaö til þess aö
neitt tjón hafi oröiö.