Þjóðviljinn - 22.07.1979, Blaðsíða 3

Sunnudagur 22. júli 1979. ÞJÓÐVILJINN — SÍÐA 3
— Sæll og bless. Ég er nýkom-
inn noröan af Sauöárkróki og þar
hitti ég mann, sem ég haföi held-
ur betur gaman af aö spjalla viö.
— Þessu trúi ég en mér þykja
nú mikil og ill umskipti vera oröin
á Króknum sföan ég kom þar
seinast hafiröu ekki getaö fundiö
nema eina skemmtilega hræöu en
hver var svo sá skemmtilegi?
— Þú sérö þessar nótnabækur
og þá hefuröu svariö.
Jú, mikiö rétt, þarna á boröinu
lágu þrjár nótnabækur, Skag-
firskir ómar, 1. 2. og þriöja hefti,
nokkrir tugir sönglaga, eftir Jón
Björnsson frá Hafsteinsstööum.
— Og hann segist vera aö undir-
búa útkomu 4. heftisins. Þetta er
hreinn galdramaöur.
Snoturt orgel stendur viö einn
vegg hinnar litlu en hlýlegu stofu,
sem viö erum staddir i þetta
kyrrlátasta og mildasta kvöld,
sem ég hef rekist á i Reykjavik á
þessu vori. Mig langar til þess aö
biöja húsráöanda aö taka fyrir
mig lag á orgeliö, gjarnan eftir
Jón frá Hafsteinsstööum. En ég
stenst þá freistingu. Þaö veröur
aö biöa betri tima, Ég er hér
kominn I öörum erindum og hætt
er viö þvi, ef viö snerum okkur aö
orgelinu á annaö borö, aö ekki
yröi þá ööru sinnt i þetta skiptiö.
Frumburður
Hvammstanga-
kauptúns
Og hver er hann þá, maöurinn
sem á þetta orgel, er nýkominn
noröan af Sauöarkróki og hallast
að þeirri skoöun, aö Jón frá Haf-
steinsstööum sé galdramaöur?
Björn heitir hann og er Sig-
valdason, Vestur-Húnvetningur
að ætt og upprunaþýr á Bergþóru-
götu 8.
Ég hitti hann fyrst fyrir mörg-
um árum i kafalogndrifu noröur i
Vesturhópi, þar sem ég var aö
flækjast um á jörpum stólpagrip,
sem Siguröur á Lækjamóti lánaöi
mér. Björn bjó þá i Bjarghúsum I
Vesturhópi. Annars er hann fædd-
ur á Hvammstanga árið 1902,
„fyrsti borgarinn, sem þar fædd-
ist, upp á þaö hef ég bréf, raunar
fremur tvö en eitt, og er annað
þeirra skirnarvottoröiö”.
Foreldrar Björns voru Sigvaldi
Björnsson, húsasmiöur og kona
hans, Hólmfriöur Þorvaldsdóttir,
Björnssonar, prests á Melstað i
Miðfiröi, „þjóökunnur gáfu- og
lærdómsmaöur”, segir Krist-
leifur á Kroppi einhversstaöar i
hinu mikla ritverki sinu: Úr
byggöum Borgarfjaröar. Sigvaldi
byggöi fyrstu húsin og bæina á
Hvammstangar höfuðstaður
Vestur-Húnvetninga er nú ekki
eldri en þetta.
Foreldrar Björns fluttu að Mel-
staö er hann var tveggja ára og
hófu búskap á móti prestshjón-
unum. Varð þó ekki langt i veru
Anna Consetta Fugaro
Forsíðu-
myndin
Fædd og uppalin i Banda-
rikjunum, en af islenskum
ættum. Nam viö Baltimore
school of art. Hefur haldið
þrjár sýningar I Bandarikj-
unum og tvær á Islandi, þá
seinni nýveriö i „A næstu
grösum”. Vann fyrir Nation-
al Geographic um nokkurt
skeið og hefur búiö i Indlandi
og Nepal i 3 ár.
Viö vorum allir óráönir er
suöur kom en ég var sá eini, sem
hug haföi á þvi aö fara á vertíö.
Fljótlega náöi ég sambandi viö
mann, sem ég þekkti, og sagöi
honum frá þessari ætlan minni.
Hann bauö mér aöstoð slna og
komst aö þvi, aö auglýst var eftir
manni til sjóróöra suöur i Stóru
Vogum á Reykjanesi, Viö geröum
þessum útvegsbónda boö um aö
koma viö viötals og geröi hann
þaö. Reyndist hann heita
Sigurjón Waage. Tókust samn-
ingar meö okkur þannig, aö ég
skyldi hafa fast kaup, 350 kr. yfir
vertiöina eða til 11. mai auk fæöis
og sjóklæöa. Morguninn eftir átti
ég aö koma meö mjólkurbfl suöur
I Voga.
Húsbóndinn tók á móti mér og
leiddi mig i bæinn. Systir hans
var þarna ráöskona. Hún bauö
mér þegar aö boröa, hvaö ég þáöi.
Maturinn var fiskstappa, meö
rúgbrauöi og margarini. Mér
fannst þessi blessuö fiskstappa
hreint ekki boöa neitt gott. Hún
var vægast sagt ólystug. Full af
sandkornum svo þaö var engu
likara en tranturinn á mér væri
orðinn einskonar grjótkvörn. Það
varö ekki beinlinis hægt aö segja
aö mér væri fagnað meö neinu til-
haldi I mat. En ástæöan fyrir
þessu „kryddi” i fiskstöppunni
mun hafa verið sú, aö fiskurinn
hafi staðið úti illa eöa óvarinn og
oröið fyrir sandfoki, en nýtnin
svona takmarkalaus.
Róðrar byrjuðu ekki alveg
strax og til að byrja meö var ég
látinn smiöa flatningsborö, smiöa
fiskbörur og annaö þviumlikt,
sem þurfti að vera til taks er
róörar hæfust. Þetta var ágæt
vinna og var ég að dunda við hana
niðri I einhverju fiskskýli en gat
annars veriö úti eöa inni eftir
vild.
Aö þessu leyti likaði mér lifiö
vel en litið lagaöist fæöiö og haföi
ég litla lyst á þvi. Kvartaöi ég
undan þessu viö húsbóndann og
sagöi honum hreint út, aö ef ekki
yröi þar breyting á til batnaöar
sæi ég mér ekki fært aö vera
þarna áfram. Hann sagöi aö þetta
mundi lagast þegar viö færum að
fiska „eöa þykir þér ekki góöur
nýr fiskur og kartöflur á ég nóg-
ar”. Svo féllst ég á aö biöa átekta.
sem áöur sat á Staöarbakka. Þá þurr þráöur á okkur er viö kom- KeyKjaviKur. Framhald á 21 siöu
fluttu foreldrar Björns aö
Brekkulæk I Miöfiröi og þar ólst
hann upp. Siöan bjó Björn úm
árabil noröur I Miöfiröi en er nú
fluttur til Reykjavikur fyrir all-
mörgum árum og „er nú sestur I
helgan stein eöa svo má þaö
kalla”. Björn vill annars ekkert
fara aö rekja sinn æyiferil, „hann
er ekki svo merkilegur en til þess
að þú farir nú ekki alveg erindis-
leysu þá er best aö ég segi þér frá
þvi þegar ég fór fyrst til sjós.”
Söngæfing hjá
Sverri
í Hvammi
Þaö mun hafa veriö i mars-
mánuöi 1925, sem viö nokkrir
Miöfiröingar fórum til Reykja-
vlkur. Sumir okkar, — og llklega
flestir, — voru i atvinnuleit, en
aörir i öörum erindum, eins og sr.
Jóhann Briem á Melstaö. Viö vor-
um á hestum og meö okkur var
maöur, sem ætlaöi aö taka þá til
baka. Þaö varö reyndar fyrr en
viö ætluöum þvi þegar viö kom-
um suöur aö Deildarlæk á
Holtavöröuheiði var ófærö oröin
þaö mikil, aö viö sendum hestana
til baka og lögöum land undir fót.
Gangfaéri var ekki mjög slæmt
þvi nokkurt haröfenni var þó aö
þaö héldi ekki hestunum. Ein-
hverjar byröar vorum viö nú meö
a.m.k. þeir okkar, sem voru aö
fara i vinnu.
Segir nú ekkert af feröum
okkar fyrir en viö komum ofan i
Hvamm i Noröurárdal til Sverris
bónda. Um veturinn höfðum viö
Miðfirðingar æft karlakór og
sungiö á nokkrum stööum, en
söngstjórinn var sr. Jóhann
Briem sem þarna var meö I
förinni, ásamt einhverjum mönn-
um úr kórnum. Sverrir I Hvammi
var organisti og mikill músik-
maður og þarna var um kvöldiö
drifinn upp heilmikill karlakór og
sungiö fram á nótt. Sá þó enga
þreytu á neinum og um morgun-
inn var þráöurinn tekinn upp aö
nýju. Ég mun seint gleyma þess-
mhg ræðir við
Björn Sigvaldsson
um vertíðarvist
hans í
Stóru- Vogum
fyrir 54 árum
Þegar
ég
varð
verkalýðssinni
þeirra þar þvi sr. Þorvaldur
drukknaöi i Hnausakvlsl áriö
1906, á leið frá Blönduósi. Ekkjan
bjó á Melstað næsta ár, meö syni
sinum, Böövari en svo kom nýr
prestur, sr. Eyjólfur Kolbeins,
ari söngskemmtun hjá Sverri I
Hvammi.
Næsta dag fórum við niöur i
Svignakarö og gistum þar hjá
Guðmundi bónda. Þann dag allan
var ausandi rigning og hvergi
um I Sviganskarð. En viö áttum
þarna ágæta nótt og geröu hús-
ráöendur sitt besta tií aö þurrka
af okkur spjarirnar. A þriöja degi
náöum viö svo til Borgarness og
með báti þaðan um kvöldiö og til