Þjóðviljinn - 11.08.1979, Qupperneq 4

4 StÐA — ÞJÓÐVILJINN Laugardagur 11. ágúst 1979
MOBVIUINN
Málgagn sósíalisma, verkalýðs-
hreyfingar og þjóðfrelsis
Otgefandi: Otgáfufélag Þjóðviljans
Framkvæmdastjóri: Eiöur Bergmann
Ritstjórar: Arni Bergmann, Einar Karl Haraldsson.
Fréttastjóri: Vilborg Haróardóttir
Omsjónarmaóur Sunnudagsbiaös: Ingólfur Margeirsson.
Rekstrarstjóri: Olfar Þorrftóösson
Auglýsingastjóri: Rúnar Skarphéöinsson
Afgreiðslustjóri: Filip W. Franksson
Blaðamenn: Aifheiöur Ingadóttir, Einar Orn Stefánsson, Guöjón
Friöriksson, Ingibjörg Haraldsdóttir, Magnús H. Glslason, Sigurdór
Sigurdórsson.
Erlendar fréttir: Halldór Guömundsson. tþróttafréttamaöur:
Ingólfur Hannesson.
Ljósmyndir: Einar Karlsson, Leifur Rögnvaldsson.
Otlit og hönnun: Guöjón Sveinbjörnsson, Sævar Guöbjörnsson.
Handrita- og prófarkalestur: Andrea Jónsdóttir, Ellas Mar.
Safnvörður: Eyjólfur Arnason
Auglýsingar: Sigrföur Hanna Sigurbjörnsdóttir, Þorgeir Ólafsson.
Skrifstofa: Guörún Guövaröardóttir, Jón Asgeir Sigurösson.
Afgreiðsla: Guömundur Steinsson, Kristfn Pétursdóttir.
Sfmavarsla: Olöf Halldórsdóttir, Sigriöur Kristjánsdóttir.
Bílstjóri: Sigrún Báröardóttir
Húsmóðir: Jóna Siguröardóttir
Pökkun: Anney B. Sveinsdóttir, Halla Pálsdóttir, Karen Jónsdóttir.
Otkeyrsla: Sölvi Magnússon, Rafn Guömundsson.
Ritstjórn, afgreiösla og auglýsingar: Slðumúla 6, Reykjavlk, sfmi 8 13 33.
Prentun: Blaðaprent hf.
Tillögur Alþýðu-
bandalagsins
• Nauðsynlegt er nú að mynda sterka samstöðu um ís-
lenska afstöðu í Jan Mayen deilunni við norsk stjórnvöld
ef takast á að verja hagsmuni Islendinga í samninga-
þrefi við Norðmenn. Alþýðubandalagið hefur nú tekið
frumkvæði í þessu máli og tryggt þingmeirihluta fyrir
ákveðnum tillögum sem leggja á til grundvallar í samn-
ingaviðræðum. Jan Mayen deilan hefur verið í höndum
utanríkisráðherra og sjávarútvegsráðherra að mestu til
þessa. Sem stjórnarflokkur hefur Alþýðubandalagið
ekki lagt f ram eigin tillögur þar til nú vegna þess að ráð-
herrar Alþýðuf lokksins höfðu veg og vanda að undirbún-
ingi viðræðna við Norðmenn.
• Síðustu vikur hef ur Jan Mayen deilan hinsvegar þró-
ast þannig að horfir til öngþveitis. Slælega hefur verið
haldið á málstað íslands og ráðherrar Alþýðuf lokksins
hafa kosið að vinna að málinu á vettvangi einkasamtala
við skoðanabræður sína í Noregi og á f lokksf undum nor-
rænna jafnaðarmanna. Þá hefur verið vanrækt að
freista samstöðu stjórnmálaflokkanna í þessu máli, en
jafnan áður í landhelgismálum hef ur það verið reynt til
hins ítrasta í því skyni að treysta málstaðinn og sýna út-
lendingum fram á einhug Islendinga.
• Við þessar aðstæður hefur Alþýðubandalagið nú haft
f rumkvæði að tillöguf lutningi í landhelgisnef nd og f ram
komið að tillögur þess njóta stuðnings Sjálfstæðisf lokks-
ins. Ólafur Ragnar Grímsson byggði tillögur sínar á
fundi landhelgisnefndar í gær á þremur atriðum í val-
kostum Matthíasar Bjarnasonar sem hann hafði áður
lagt fram í nefndinni. I þessari tillögu sem flutt er að
höfðu samráði við ráðherra Alþýðubandalagsins og
flokksformann er kröfugerð Islendinga skýrð og skerpt
til muna frá því sem ráð var fyrir gert í hugmyndum
Benedikts Gröndals að umræðugrundvelli.
• Það er meginefnið í tillögu Alþýðubandalagsins, sem
ástæða er til að ætla að njóti meirihlutafylgis á Alþingi
eftir stuðningsyfirlýsingu Matthíasar Bjarnasonar að
þegar í stað fari fram formlegar viðræður við Norð-
menn um Jan Mayen. Islendingar setji fram kröfur um
sameiginlega fiskveiðilögsögu, og jafnan rétt beggja til
að nýta allar auðlindir hafs og hafsbotns. I tillögunni er
auk þess gert ráð fyrir sameiginiegum fiskverndunar-
aðgerðum, íslensk-norskri fiskveiðinefnd fyrir Jan
Mayen svæðið og að íslenska landhelgisgæslan hafi
heimild til að fylgjast með veiðum allra skipa á Jan
Mayen svæðinu.
© Fulltrúar Alþýðuflokks og Framsóknarf lokks
treystu sér ekki til þessaðtaka afstöðu til tillögu Alþýðu-
bandalagsins á f undi landhelgisnef ndar. Þess verður að
vænta að það dragist ekki úr hömlu að þeir geri upp hug
sinn þannig að hægt sé að fara að vinna að málinu af
fullum krafti og sameiginlegu afli.
Bolle ákveði
lokadaginn
• Fulltrúi Alþýðubandalagsins í landhelgisnefnd hefur
opinberlega sett f ram þá kröf u að Eyvind Bolle sjávar-
útvegsráðherra Noregs ákveði nú þegar hvaða dag f
næstu viku Norðmenn hætti loðnuveiðum við Jan Mayen.
Norsk stjórnvöld haf a verið að hóta fslendingum með því
að þau geti ekki stöðvað veiðarnar við umsamið mark.
Þetta er að sjálfsögðu f jarstæða þvf nú um helgina má
ætla að Norðmenn verði búnir að veiða um 70 þúsund
tonn af þeim 90 þúsund tonnum sem ef nislegt samkomu-
lag varð um í Reykjavíkurviðræðunum. Það er því Ijóst
að90 þúsund tonna markinu verður náð í næstu viku.
• Það er þvi krafa Alþýðubandalagsins til norska
sjávarútvegsráðherrans að hann stöðvi veiðarnar á eðli-
legan hátt með því að ákveða nú þegar lokadag loðnu-
veiðanna með nokkrum fyrirvara á sama hátt og hann
ákvað upphafsdag þeirra.
— ekh
Heiöursbróöirinn i TBO, þáverandi forsætisráöherra Geir Hallgrimsson, hefur hér veriö sæmdur
Noröurlandakrossinum af Alvar Westman stórmeistara, sem á myndinni sést klappa fyrir krýningunni
ásamt Rune Gustafsson stórriddara og Lars Larsson. Myndin er tekin á Stórherradeginum i Reykjavik I
júli ’77 og er úr TB-Tidende.
Leynireglan
Eitthvaö hefur veriö hvislaö
um þaö á liönum árum aö yfir-
menn Reykjavikurborgar heföu
meösér leynireglu og Dagblaöiö
var svo vinsamlegt aö geta
hennar aö nokkru sl. fimmtu-
dag. >ar kemur fram aö I regl-
unni séu 67 félagar, þar af um
helmingur virkur, þeir hittist
mánaöarlega, og ekki sé rætt
um pólitik á fundum. Yfirleitt er
mönnum boöiö aö gerast félagar
en þaö viröist alveg hafa
gleymst aö bjóöa hinum nýju
stjórnendum og embættis-
mönnum sæti i reglúnni. Algjör
tilviljun er sögö hafa ráöiö þvi
aö einungis Sjálfstæöismenn eru
vígöir inn í regluna, sem er hluti
af virðulegum samtökum æöstu
embættismanna i bæjarmálum
á Noröurlöndum, og ber heitiö
Tjaneste Brödrenes Orden.
Stórherra-
dagurinn
Klippara þótti fróölegt aö
kynna sér þessa reglu eitthvaö
nánar og komst yfir nokkur ein-
tök a málgagni hinnar norrænu
stórstúku TB-reglunnar, sem
heitir TB Tidender. Svo
skemmtilega vill til aö þar er
meöal annars fjallaö um Is-
landsheimsókn áriö 1977. Þess
skal getiö aö ritstjóri TB
Tidender á lslandi er Guömund-
ur Vignir Jósefsson, Gjald-
heimtustjóri. í júll er semsagt
haldiö upp á 10. Stórherradag-
inn i Reykjavík I tilefni
25 ára afmælis TB-reglunnar i
Teykjavik. Bróöir Jónas B.
Jónsson fyrrum fræöslustjóri
var lffiö og sálin I móttökunum
sem hinir 130 reglubræöur
annarsstaöar af Noröurlöndum
kunnu vel aö meta. í
TB-Tidender eru reglubræður
sérstaklega hvattir til þess aö
mæta I lokaveisluna meö öll
„þjónustumerki” reglunnar auk
annarra beiöursmerkja.
Heiðursbrœður
Heiðursbróöir Gunnar Thor-
oddsen þáverandi iönaöarráö-
herra hélt veislu. Heiöursbróöir
Birgir lsleifur Gunnarsson
þáverandi borgarstjóri hélt
hátiöarræöu og veislu. Heiöurs-
bróöirGeir Hallgrimsson, fyrr-
verandi borgarstjori og þáver-
andi forsætisráöherra, fékk
Noröurlandakross TB regl-
unnar sem er æösta heiöurs-
merki hennar aö þvl aö best
veröur séö.
TB-reglan viröist vera byggö
upp á svipaöan hátt og sagt er
aö Frimúrarareglan og Odd-
fellow-reglan séu skipulagöar.
Aö minnsta kosti geta menn
klifraö upp metoröastiga
reglunnar meö þvi aö taka
ákveöin stig, og kostar þaö um
tiu þUsund krónur aö taka
prófin. Bróöir Rune Gustafsson
sæmdi allmarga reglubræöur
sjöttu gráöu TB-reglunnar i Is-
landsheimsókninni, en hUn
hlýtur aö vera mjög fin þvi hana
öðluðust af Islendingum Guö-
mundur Vignir Jósefsson,
Haukur Pétursson, Jón Sigurös-
son, Þór Sandholt og Olafur
Halldórsson. Hvort hærra er
hægt aö komast innan TB-regl-
unnar I stigum er klippara ekki
kunnugt, en allavega eru
framantaldir sjöttu gráöu
reglubræður.
Já, þaö var mikiö tilstand á
Stórherradaginn I Reykjavik,
þegar Geir Hallgrimsson var
geröur aö Stórherra og sæmdur
Noröurlandaoröunni. Ekki ónýtt
aö vera vel metinn bróöir i
Bilderberg og TB-reglunni.
Þú ert það sem
bróðir þinn
gerir þig að
Um tilgang TB-reglunnar
viröist ekki einu sinni
TB-Tidender vera visst I sinni
sök. Reglublaöiö segir m.a. frá
tilraunum reglubræöra til þess
aö skilgreina tilgang reglunnar:
Talaö er um logen og er liklega
réttast aö þýöa þaö méö stúku,
en samanlagöar TB stúkur hér
og þar mynda TB reglunna:
„Stúkan er afdrep”,
..Stúkan er drengskapar-
vinútta”, „Stúkan er mánaöar-
iegt frikvöld”, „Stúkan erhelgi-
siöir og siöfræöi”. Þannig eru
svörin mörg og hafa þann kost
aö þau eru öll rétt aö mati
TB-Tidende. Þaö kemur nefni-
lega I ljós aö: „Þiö hafiö ailir
saman rétt fyrir ykkur. Þú ert
nefnilega þaö sem einhver ein-
stakur bróöir gerir þig aö.”
Stúkan er ekki eitthvaö sem er
gefiö i eitt skipti fyrir öll.
Nei, STCKAN er aöeins eitt-
hvaö, sem ER þegar bræöurnir
koma saman og skapa hana.”
Barnaskapur?
Af þessu aö dæma getur
stúkan vel veriö eitt hér og
annaö til aö mynda i Svlþjóö og
Noregi. Aö minnsta kosti má
ætla aö pólitiskur litur á reglu-
bræörum sé ekki eins einhlitur
annarsstaöar á Noröurlöndum
og hér. Sagan skýrir þaö mál
vafalaust aö miklu leyti.
En ástæöa er til þess aö
spyrja ýmissa spurninga um
eöli og áhrifavald stúkunnar
hér. Alveg er hún dæmalaus
þessi mikla þörf Islenskra karl-
manna til þess aö tengjast
drengskaparböndum I klUbbum.
Sumir þeirra manna sem fylla
TB-flokkinn I Reykjavik eru lika
félagar i Frimúrarareglunni,
Oddfellow, Lions, Kiwanis og
hvaö þeir nU heita karlaklúbb-
arnir. Samhugurinn sem
myndast i slikum klúbbum er
ærinn og þessir viröulegu em-
bættismenn vefja sig dularhjúpi
leynilegra reglusiöa, heiöurs-
merkja og skringilegra stööu-
heitainnanreglunnar. Allt þetta
eykur sjálfsagt á meövitund
þeirra um eigiö mikilvægi og
þýöingu iborgarkerfinu. Og þaö
má vera aö leyndin yfir starf-
seminni sé fyrst og fremst
sprottin af þörf til þess a'ö
dylja barnaskapinh"I regiúhald*
inu.
Dulið vald?
En á máUnu eru margar aör-
ar hliöar. Hin innri samstaða
getur i litlu samfélagi eins og i
Reykjavik þar sem embættis-
menn og æöstu borgarmálapóli-
tikusar hafa veriö Ur einum
flokki i hálfa öld einnig komiö
fram i embættisathöf num
reglubræöra. Samstaöa I stUk-
unni og samstaða um embættis-
veitingar. Samhygö á reglu-
fundum og samsekt i pólitiskri
spillingu. Samtök embættis-
manna um aö koma málum
fram I borgarkerfinu af þvi aö
þeim kemur svo vel saman á
stúkufundum. Leynileg sam-
staöa innan reglunnar um
barnalega siöi og sameiginlegt
leyndarbrugg i borgarkerfinu.
AUir eru reglubræöur góöir
drengir og góöir drengir standa
saman.
Borgarstjórn mætti aö end-
ingu gjarnan upplýsa hvaö
borgarsjóöur hefur borgaö meö
þeim reglubræörum á siöustu
árum til starfsemi Tjaneste
Brodernes Orden f Reykjavik.
—ekh