Þjóðviljinn - 02.09.1979, Qupperneq 10

Þjóðviljinn - 02.09.1979, Qupperneq 10
10 SIÐA -r- ÞJÓÐVILJINN Sunnudagur 2. september 1979. helgarvídtalíð Sólu er tekið að halla. Bíllinn krönglast inn Svína- dalinn og mjakar sér i átt að Draghálsi. Síðsumar- kvöldið er kyrrt og milt, en loftið ber engu að síður með sér fyrstu aðkenningu af hausti. Hann stendur á hlaðinu. Grannur, lítið eitt yfir meðalhæð, þunnhærð- ur og með gróskumikið, grátt alskegg,sem steypist út úr alvarlegu og hrukkóttu andlitinu. Kyrrlátur og orð- fár, umlukinn víðfemu slegnu túni. Skáldið, bóndinn og allsherjargoðinn Sveinbjörn Beinteinsson. Teikning og texti: Ingólf ur Margeirsson. Sveinbjörn hefur átt heima að Draghálsi frá þriggja ára aldri, Hann er fæddur innar i dalnum, en nú er sá bær lagstur i eyði. Útskýrir fyrir mér i knöppum setningum að hann sé einbúi, en eigi tvo syni á fermingaraldri fyrir austan. Við göngum inn i lágreistan bæinn, sem arkitektar og skipu- lagsfræðingar mundu sennilega flokka á mörkunum milli lág- reists sumarbústaðar og kofa. Eldhúsið er litið, en brakandi viðargólfið og notalegur kola- vélarhitinn gefur þvi heimilis- legan blæ. Tveir steinoliulamp- ar á veggnum, litill kaldavatns- krani grúfir sig yfir einmana- legan vask f horni, nokkrir kregöulegir kollar, einstaka myndir á veggjum. 1 öörum enda eldhússins gamalt trérúm stutt, og á boröinu stendur mót- sögn þessa aldna andrúmslofts: straumlinuformað sjónvarp knúið rafhlöðu úr bil. Við setj- umst við borðið, og ég spyr hvernig. hugmyndin aö Asa- trúarsöfnuðinum hafi oröið til. — Viö vorum margir sem höfðum gengið meö þessa — Við höfum auglýst fundi i Reykjavik og svaraö þar fyrir- spurnum, og okkur hefur einnig verið boöið i skóla til að kynna söfnuðinn. Sveinbjörn segir aldrei margar setningar i einu. Þögnin kemur oft skyndilega og óvænt. Það er ástæðulaust aö fjölyrða um hlutina. — En Sveinbjörn, hver er kjarni Asatrúarinnar? Hann leggur pipuna frá sér. — Við leggjum mikið upp úr hverjum einstakling. Að sér- hver einstaklingur sé ábyrgur gerða sinna. (Þögn) Þroski hvers einstaklings byggir upp á • þvi, hvernig hann bregst við sinu umhverfi. Bæöi vinum og óvinum. Við sækjum lærdóm okkar i fornar bókmenntir. Sækjum þroskann i fortiöina og samtiðina og reynum aö skila þvi sem best inn I framtiöina. — Hvaö lærið þiö af samtiðinni? — Ja — allt sem okkur berst, allt sem við þurfum og viljum. Við viljum lifa i samræmi við náttúrulögmálin. Vera ekki fjandsamleg þeim. Upplýsingin hugmynd, segir Sveinbjörn hægt. Ljós röddin stingur óneit- anlega I stúf viö forneskjulegt útlitið. — Þetta voru aöallega kunn- ingjar á kaffihúsinu Mokka, sem ræddum þetta. Árið var 1972.1 mai næsta ár var svo búið að ganga formlega frá öllum skjölum og fá söfnuðinn opin- berlega viöurkenndan. Hann kveikir sér I pipu. — Ég hef alltaf haft þessa trú. En i og með var hugmyndin aö stofnun safnaðarins mótleikur við öörum trúarbrögðum, sem þá voru I tisku og stungu upp kollinum á Islandi. Okkur fannst aö það væri eðlilegra að ástunda okkar upprunalegu trú, Ásatrúna, sem reyndar hefur aldrei alveg dáið út hérlendis, heldur lifaö áfram I vættatrú og trú á álfa og huldumenn, að óslepptri forlagatrúnni. — Voru foreldrar þinir ása- trúar? — Neeeei. (Þögn) Foreldr- arnir voru nú bæði kristin. Það er nú ekki þaðan sem ég hef áhugann fyrir ásatrú. Þau trúöu náttúrlega á ýmis náttúrufyrir- bæri engu að siður. (Þögn) Og ég var meira að segja giftur kvenpresti, þannig að ekki kom ásatrúaráhuginn úr þeirri átt- inni. Og nú leyfir Sveinbjörn sér að hlæja stuttlega. — O — — Hver er tilgangur Asa- trúarsafnaðarins? Sveinbjörn gjóar augunum framá við, tekur pipuna hægt úr munninum. — Að útbreiöa ásatrú, kynna hana og vera I forsvari fyrir hana. — Hafið þið veriö með einhverja kynningarstarfsemi? er ekki björt — En þið trúið ekki I raun og veru á goöin — að Þór rlði um himinhvolfin með hamarinn á loftiog þar fram eftir götunum? Sveinbirni stekkur ekki bros. Hann horfir á einhvern fjarlægan punkt og segir að lok- um: — Goðin eru frekar tákn fyrir okkur. Mynda sögulega umgjörð um trúna. — Þá hefur ásatrúin breyst frá Söguöld f þessu tilliti? — Ég býst við þvl. En forn- menn trúðu á margt fleira, t.d. landvætti. — Trúið þið á landvætti? — Já, við trúum á landvætt- ina. (Þögn) Náttúran er kvik I kringum okkur. Segir svo skyndilega með kimnisglampa I augunum: Við viljum ekki færa þetta allt upp I himininn, heldur halda þessu á jörðinni lika. -O- Það er knúið dyra. Sveinbjörn sprettur á fætur snarast fram- fyrir og skömmu seinna kemur hann inn aftur i fylgd bóndans á næsta bæ, Jóhanns Jónssonar á ' Geitabergi. Jóhann er lágvax- inn, hvikur i hreyfingum, bros- leitur. Hann vill bersýnilega ekki trufla umræöurnar, og snarast upp I rúmið i eldhús- horninu. Legst fyrir og brosir þegjandi. Við Sveinbjörn höld- um áfram að brjóta kjarna Asatrúarinnar til mergjar. — Skiljið þið safnaðarmeð- Iimirnir innihald Asatrúarinnar til fullnustu? Svarið kemur með hægð: — Það hefur enginn skiliö innihald neinnar trúar. Ég bið eftir frekari svari. Loksins: Skáldið, bóndinn og allsherjar - goðinn Sveinbjörn Beinteinsson sóttur heim — Við leggjum mikið upp úr siðfræði Hávamála. Þetta, aö kunna sér hóf og forðast of- metnað. Það má segja að það sé lifsstefna okkar. Og Sveinbjörn heldur áfram að forðast ofmetnaö. Svarar hægt og seint og gerir litið úr frægð sinni sem allsherjargoði. Svarar þó, þegar ég bið hann aö bera Asatrúna saman við kristna trú: — Asatrúin veitir ekki friðþægingu. Hún býr ekki heldur yfir þvi einræöi sem einkennir kristna trú. Hún er fjölgyðistrú og ábyrgðin dreifist meira. Ásatrúin rennur einnig saman við náttúrutrú, en sameinast ekki i einum punkti eins og kristin trú gerir. — Nú hafa ýmsar einræöis- stefnur hampað Ásatrúnni, t.d. nasisminn. Aðhyllist þið einhverja stjórnmálaskoðun annarri fremur? Sveinbjörn er svipbrigðalaus. — Nei, nei. Asatrúin rúmar allar stjórnmálaskoöanir. Þetta er ópólitisk trú, að svo miklu leyti sem trú getur verið þaö. Mér er ljóst aö ýmsir nýnasistar úti i heimi hafa sýnt áhuga á okkur i Asatrúnni, en sliku litum við ekki viö. í söfnuöinum eru menn úr alls kyns flokkum. — Asatrúin höfðar til horfins þjóðfélags. Er ekki erfitt að samræma sllka trú nútfmalifi? — Þjóöfélagið breytist svo fljótt. Það þjóöfélag sem ég ólst upp f, er ekki lengur til. Þjóðfélagið sem þú ólst upp I er ekki einu sinni lengur til. Og aö sjálfsögðu komumst við ekki þúsund ár aftur I timann. En engu að siöur getum við sótt margt aftur i timann. Er ekki verið að minnast Snorra á þessu ári? — Já, en nú hefur breytt þjóðfélagsástand, ný þróun og aukin mentun og upplýsing rutt úr vegi gömlum kreddum og bábiljum? Sveinbjörn brosir litillega. — Upplýsingin er ekki alltaf svo björt. -0- Siminn gellur á veggnum. — Þetta var nú til prestsins, kemur úr rúminu. — Já, tekur Sveinbjörn undir. Mitt er löng, stutt, stutt, löng. Þögn. Ég spyr hvort þaö sé einhverjum annmörkum háð að gerast meðlimur i Asatrúar- söfnuöinum. — Nei, segir Sveinbjörn. Þú verður að sjálfsögöu að útfylla opinber skjöl þess efnis aö þú hafir skipt um trúarfélag. Ef þú ert t.d. i Þjóðkirkjunni, verður þú að segja þig úr henni. Þá rennur kirkjugjaldið til okkar i staðinn. Siðan ertu tekinn upp I AsatrúarSöfnuðinn. Ef menn óska eftir einhverri viðhöfn i sambandi við inngönguna, get- um við komiö þvi i kring. — Hver sem er getur gengið i söfnuðinn? — Viö gerum ekki ráð fyrir þvi að fólki yngra en 16 ára sé leyfö innganga, nema að báðir foreldrarnir séu Asatrúar. Þá verður barnið sjálfkrafa með- limur i söfnuðinum. Aö öðru leyti er öllum frjáls innganga. (Og eftir smáþögn) Við virðum lög þjóöfélagsins að öllu leyti. Við fáum okkur aftur I kaffi- bollana.

x

Þjóðviljinn

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.