Þjóðviljinn - 15.01.1980, Qupperneq 5

Þriöjudagur 15. janúar 1980 WóÐVILJINN — SIÐA 5
jÞjódstjórn
jer fyrir bí
Þjóöfélaginu er ekki hœgt
: aö stjórna meö töhu,
V sagöi Geir Hallgrímsson um álit
! Þjóöhagsstofnunar og Seölabanka
„Formenn hinna stjórnmála-
flokkanna voru með hugann
annars staðar og við aðra
möguleika, sem þeir vildu
ganga úr skugga um, áður en
þeir væru reiðubúnir til þess að
einbeita sér að samstjórn allra
flokka” sagði Geir Hallgrims-
son við fréttamann I gær að
loknum árangurslausum til-
raunum til myndunar þjóð-
stjórnar.
Ekki vildi Geir spá neinu um
aðra möguleika á stjórnar-
myndun, afneitaði minnihluta-
stjórnarhugmyndum, en sagði
að svo kynni að fara að vinstri-
stjórnarmyndun yrði reynd
næst. Hann kvaðst hafa kannað
möguleika ámyndunmeirihluta
stjórnar annað hvort með
F r a m s ók n a r f 1 okk i eða
Alþýðubandalagi en nauð-
synlegur undanfari slikra til-
rauna hefði að sinu mati verið
tilraunin til myndunar þjóð-
stjórnar. Geir lagði áherslu á að
fjórir fundir sinir meö for-
mönnum stjórnmálaflokkanna
þriggja sýndu, að allir stjórn-
málaflokkar ættu að geta rætt
saman og sú niðurstaða hefði
sjálfstætt gildi. Byggðir hefðu
verið brúarsporðar milli flokk-
anna og Sjálfstæðisflokkurinn
væri ekki i neinni einangrun i is-
lenskum stiórnmálum.
Á fréttamannafundinum út-
deildi Geir Hallgrimsson hug-
myndum sinum frá við-
ræðufundunum ásamt
álitsgerðum Seðlabankans
og Þjóðhagsstofnunar, sem
i
Menn voru hugteknir af öðrum möguleikum, sagði Geir um viö-
brögð annarra stjórnmálaforingja við þjóðstjórnarhugmyndinni.
— Ljósm.: eik.
mjög hafa veriö til umræðu.
Geir lagði áherslu á að þessar
hugmyndir væru ekki tillögur
Sjálfstæðisflokksins né heldur
hans sjálfs, heldur málamiðl-
unargrundvöllur fyrir samstarf
allra flokka. Samkvæmt þeim
hugmyndum væri verksvið
þjóðstjórnar aðallega að gang -
ast fyrir breytingum á kjör-
dæmaskipun og kosningalögum
og ná verðbólgunni niður i 15-
20% fyrir næstu áramót, annars
vegar með þvi að draga úr
tengslum milli kauplags og
verðlags og hins vegar með
ströndu aðhaldi i fjármálum og
peningamálum. Sagði Geir að
það væru sér vonbrigði að ekki
tókst að laða menn til mála-
miðlunar og samstööu i þessum
efnum.
Geir var spurður álits á þeirri
áráttu stjórnmálamanna og
flokka að senda hugmyndir sin-
ar og tillögur til Þjóðhagsstofn-
unar og Seölabanka til mats og
dóma og hampa siðan gæða-
stimplum frá þessum stofnun-
um framan i andstæðinga og
kjósendur. Hann sagðist hafa
ýmislegt að athuga við álitsgerð
Þjóðhagsstofnunar, en sér hefði
ekki unnist timi til þess enn að
koma þvi á framfæri við stofn-
unina. Hlutverk þessara stofn-
ana væri að veita upplýsingar
og framkvæma útreikninga,
Stefnumótun Alþýöubandalagsins i húsnœöismálum kynnt á Alþingi:
sem ekki væru tök á að fá ann- _
ars staðar, og siðan væri það I
auðvitað hlutverk stjórnmála- ■
mannanna að meta umsagnirn- |
ar. „Reynslan sýnir að þessar ■
stofnanir eru takmörkunum I
háðar” sagði Geir ,,og þær J
geta aldrei veriö neinn dómstóll ■
i þessum efnum. Stjórnmála- ■
mennirnir verða að kunna að Z
nota þessar stofnanir, þær eru I
góðar á sinu sviði,en þaö er ekki ■
hægt aö stjórna þjóöfélaginu |
með tölvu.” ■
Geir afneitaði sem fyrr hug- ■
myndum um minnihlutastjórn J
og utanþingsstjórn. Hann sagði ■
það skyldu alþingis að mynda 1
meirihlutastjórn og hugmyndir !
um myndun minnihlutastjórnar |
mættu ekki torvelda myndun ■
meirihlutastjórnar. Hins vegar, ■
ef annað brygðist, þá gæti allt |
eins komiö til þess aö Sjálf- ■
stæðisflokkurinn myndaði I
minnihlutastjórn eins og ein-
hverjir hinna flokkanna.
Geir var á fundinum spurður
um hvort Alþýðubandalagið í
hefði i þessum könnunarviðræð- |
um verið tilbúið til þess að
leggja „varnarmálin” til hliðar
og svaraði hann þeirri spurn-
I
I
ingu neitandi og sagði: „Ég hef |
enga heimild til að draga neinar ■
ályktanir hvað það snertir.”
Hann svaraði þeirri spurningu
ennfremur neitandi hvort Al-
þýöubandalagið hefði visvitandi
dregið stjórnarmyndunartil-
raunir hans á langinn og spurn-
ingu um hvort Sjálfstæðis-
flokkurinn væri tilbúinn til við-
ræðna viö Alþýðubandalagið ef
Lúðvik Jósepssyni yrði faliö
stjórnarmyndun, sagðist hann
aðeins svara þegar og ef hún
kæmi frá Alþýðubandalaginu, —
ekki frá öðrum.
— AI
Fjölbreyttara leiguhúsnæði
• Aukin fyrirgreiösla viö kaup og
endurnýjun á eldra húsnœöi
• Félagsleg verktakafyrirtœki
fáiforgang
í ræðu sinni um húsnæöismál
I gær gerði ölafur Ragn-
ar Grimsson grein fyrir þeirri
stefnumótun i húsnæðismálum
sem Alþýðubandalagið telur að
móta þurfi framtíðarstefnu i
þessum málaflokki. Lagði ólafur
Ragnar áherslu á eftirfarandi
átta meginatriði:
Framtiðarstefna i
húsnæðismálum
1. Nauðsynlegt er að stefna i
húsnæðismálum miðist við það aö
draga úr félagslegum mismun i
tegundum húsnæðis, eignarhaldi
og hverfaskiptingu.
2. Innan húsnæöismálakerfis-
ins verði skapaðir möguleikar til
fjölbreytilegra lána, jafnt endur-
nýjunarlána sem nýbyggingar-
lána.
3. Fjölskyldum og einstakling-
um verði auöveldað að flytjast
milli ólikra tegunda af Ibúöarhús-
næði sem byggt hefur verið á
félagslegum grundvelli.
4. Sveitarfélögum verði
tryggður aögangur að fjármagni
þingsjá
til fjölgunar dagvistunarrýma,
eflingar húsnæðis fyrir þroska-
hefta og öryrkja og til byggingar
húsnæðis fyrir aldraða, svo að
skortur á sliku dvalar- og þjón-
ustuhúsnæði komi ekki I veg fyrir
íbúaendurnýjun i eldri hverfum.
5. Félagslegum samtökum
verði skapaður forgangsréttur i
húsnæðismálum landsins.
6. Húsnæðislöggjöfin auðveldi
lánafyrirgreiðslu til þéttingar
byggðar til að spara grunnfjár-
festingu, stuðla að hagkvæmari
lifnaðarháttum jafnhliða eðlilegri
varðveislu umhverfis.
7. Húsnæöismálakerfið stuöli
að jafnari atvinnu með stöðugum
og f jölbreyttum framkvæmdum I
byggingariðnaöi.
8. Samtökum launafólks verði
tryggöur stjórnunarréttur á þvi
sviði er snerti félagslegar ibúða-
byggingar.
Lánveitingar til kaupa
og
viðhalds eldra húsnæðis
Varðandi lánveitingar til kaupa
og viðhalds á eldra húsnæði setti
Ölafur Ragnar fram hugmynd
um þrenns konar lánaflokka:
a) Framkvæmdalán til sveitar-
félaga til að standa straum af
endurnýjun á hverju hverfinu á
fætur ööru i samræmi við sérstakt
endurnýjunar- og varöveislu-
skipulag.
b) Endurnýjunarlán til ein-
staklinga sem vildu annast eða
skipuleggja endurnýjunina sjálf-
ir.
c) Lán til kaupa á eldra hús-
næði I svipuðu formi og nú gerist,
en slik lán þyrftu hins vegar að
verða aukiö hlutfall af lánveiting-
um til húsnæöismála á næstu ár-
um.
Breytt stefna varðandi
leiguhúsnæði
Þá sagði ölafur Ragnar að
nauðsynlegt væri að skapa fjöl-
breytta þróunarmöguleika leigu-
húsnæðis. Benti hann á eftirfar-
andi leiöir til að breyta núverandi
skipan og breyta viðhorfi fólks til
leiguhúsnæðis:
a) Sveitarfélög geti byggt
leigui'búöir (eina eða fleiri) inn I
húsnæði sem að öðru leyti er I
einkaeign, en horfið verði frá þvi
aö mestu leyti að byggja sérstök
leigjendahús.
b) Leiguhúsnæði verði ekki
eingöngu litlar eða ódýrar blokk-
ibúðir, heldur verði einnig gefinn
kostur á fleiri tegundum, svo sem
tvl- og þríbýlislbúðum, raðhús-
um, ibúðum i minni blokkum
o.s.frv.
c) Leiguibúðir verði ekki aö-
eins ætlaðar láglaunafólki.heldur
veröi öörum tekjuhópum gefinn
kostur á þeim.
d) Komið verði á fót kaupleigu-
samningum sem skapi möguleika
á aö langvarandi leiga veiti jafnt
og þétt aukna eignarhlutdeild.
e) Lán til kaupa á eldri ibúðum
veröi einnig veitt sveitarfélögum
i þvi skyni að fjölga tegundum
leiguiiúsnæðis.
Félagsleg verk-
takafyrirtæki
Að lokum lagði Ölafur Ragnar á
Framhald á bls. 13
legra ibúðarbygginga. Benti
Ólafur á, að á árinu 1978 töldu
aðeins tvö sveitarfélög sig hafa
bolmagn til að standa fyrir bygg-
ingu verkamannabústaða.
3) Frumvarpið og drög að
reglugerð þess fela i sér aö áfram
eru lagðar hindranir á kaup á
eldra húsnæði og endurnýjun
sliks húsnæðis. Óeðlilegt væri að
miða fjárveitingar til þessa
málaflokks við þjóðarfram-
leiðslu, heldur ættu lánveitingar
að miðast við þann húsakost sem
fyrir er i landinu.
Áhrif verkalýðshreyf-
ingarinnar skert
4) Með frumvarpinu er bein
aðild verkalýðshreyfingarinnar
að stjórn húsnæðismála afnumin
og itök og áhrif hreyfingarinnar
þar með skert mjög á þessu sviði.
Sé þetta furðuleg tillaga i ljósi
þess að verkalýöshreyfingin hef-
Framhald á bls. 13
Húsnœöismálafrumvarpiö felur í sér veigamikla galla:
Lánakjör versna
Áfram dregið úr félagslegum íbúðarbyggingum
Áhrif verkalýðshreyfmgar í húsnœðismálum skert verulega
Við umræöur á Alþingi s.l.
mánudag um frumvarp rikis-
stjórnarinnar um Húsnæðismála-
stofnun rikisins, flutti Ólafur
Ragnar Grimsson ýtarlega ræðu
þar sem hann gagnrýndi fjöl-
marga þætti i frumvarpinu. Lagði
Ölafur á það áherslu að til þess að
takast mætti að skapa viðtæka
samstöðu um frumvarpiö yrði að
gera á þvi veigamiklar breyting-
ar.
Þorvaldur Garðar Kristjánsson
sagði að frumvarpið væri mein-
gallað, enda engar tillögur i þvi
um útvegun aukins fjármagns til
hú snæðismálakerfisins.
1 gagnrýni sinni lagði Ólafur
áherslu á eftirfarandi 10 megin-
atriði:
Lánakjör versna
1) Samkvæmt frumvarpinu
munu lánakjörin fara versnandiá
næstu árum frá þvi sem nú er.
Stytting lánstima og hækkun
vaxta mun gera lánakjörin all-
mikið verri fyrir þorra lán -
takenda.
2) Draga mun úr félagslegum
ólafur Ragnar Grimsson
ibúðarbyggingum,vegna ákvæða
er skylda sveitarfélög til að
leggja fram 20% af byggingar-
kostnaði. Erfið fjárhagsstaða
sveitarfélaga útilokar þvi að þau
geti gert stórátak á sviði félags-