Þjóðviljinn - 02.03.1980, Blaðsíða 17

Sunnudagur 2. mars 1980 ÞJÓÐVILJINN — StÐA 17
fór það eftir húsakynnum
hvar hún var. Krökkunum
var þá komiö fyrir á bæjum i
sveitinni. AuövitaB var þetta litil
kennsla eBa þætti þaö a.m.k. nú.
LágmarkiB var þaö, aö hver
krakki nyti 8 vikna kennslu yfir
veturinn. Okkur bræörunum var
hinsvegar komið fyrir á Fögru-
brekku hjá frænda okkar og
fengum viö þvi nokkru meiri til-
sögn en almennt geröist.
Úrgerðarmaður
í Búðarvogi
Það var nú svo sem ekkert að
gera þarna á uppvaxtarárum
minum á Boröeyri. Okkur datt
þvi i hug að fara að gera út. Faöir
minn festi kaup á 5 tonna mótor-
bát, Diönu, ásamt Daniel Jóns-
syni á Tannstöðum i Hrútafiröi,
Daniel haföi veriö til sjós á Isa-
firöi og þar roköfluöu þeir. Aleit
Daniel aö það yrði eins þarna viö
Hrútafjörðinn.
Viö rérum svo eitt haust frá
Búöarvogi, sem er yst viö Hrúta-
fjöröinn. Lágum þar i verbúö úr
torfi og grjóti, sem hét Hávella.
Daniel var form., Hallgr. Odds-
son úr Stykkishólmi vélstjóri en
hásetar voru Sveinn Eliesersson
frá Óspaksstaöaseli, Tryggvi frá
Tannstaöabakka og ég. Land-
maður var Halldör Jónsson trá
Kolbeinsá. Þarna rérum við svo
frá þvi i sept. og fram á jólaföstu.
En aflinn var rýr. Og viö fórum
svo sem ekkert á næstu miö,
Daniel fannst þaö litilfjörlegt
fyrir 5 tonna mótorbát, svo viö
rérum noröur á Flóann þótt afli
væri þar engu betri en á nálægari
miBum. Fiskinn söltuöum viö.
Þaö varö stutt i útgeröinni en bát-
inn notuðum viö aöallega til
flutninga fyrir karlana á strönd-
inni.
Annars haföi ég áhuga á sjó-
mennsku og heföi vel getaö
hugsaö mér að stunda hana,
svona eitthvað fyrsta sprettinn.
En móöurbróðir minn haföi
drukknaö i Faxaflóa og amma
gamla tók þaö ekki i mál aö ég
færi meira á sjóinn. Ég lét þaö
eftir henni og sneri stefninu i
aðrar áttir.
Úr Sam vinnuskólan-
um í bílsrjórasæri
— Og var svo skólagöngu þinni
lokiö meö barnafræöslunni?
— Nei, ekki var þaö nú alveg.
Veturinn 1928-1929 var ég i
Samvinnuskólanum. Þorkell
Jóhannesson var þá skólastjóri en
Jónas frá Hriflu kenndi hinsvegar
sin fög, samvinnusögu og félags-
fræöi þótt hann væri þá ráðherra,
og fór meö himinskautum i
kennslunni.
— Varstu aðeins einn vetur i
Samvinnuskólanum?
— Já, og reyndar lauk ég nú
ekki prófi. Astæðan var einkum
sú, aö viö fengum langt upp-
lestrarfri. Eg fór þá heim og
niðurstaöan varð sú, aö ég kom
ekki meir i skólann.
En svo kom nú raunar einnig
annað til. Meöan ég var i Sam-
vinnuskólanum læröiégá bíl. Þaö
kostaöi mig 200 kr. og var ærinn
peningur i þá daga, Ég haföi mik-
inn áhuga á bilum, haföi kynnst
vélinni i bátnum og var þvi ekki
algjör rati á vélar. Og svo, áöur
en ég fór úr Reykjavik um voriö,
keypti ég mér vörubil. Auövitað
átti ég ekki grænan eyri eftir
skólavistina og bilstjóranámiö
en einhvernveginn tókst þó að
skrapa saman aura fyrir bilnum.
Ég man nú bara þvi miður ekki
lengur hvaö hann kostaði. Þetta
var Chevrolet, model 1929, 1 1/2
tonn með rými fyrir einn farþega
og fyrsti billinn i Strandasýslu. A
bilinn vantaði aö sjálfsögöu bæöi
hús og palLen efniö i þaö keypti ég
hér og flutti ásamt bilnum meö
Esjunni noröur á Boröeyri.
Nóg gras í Ásgarði
— Haföirðu aö einhverri visri
vinnu aö hverfa meö bilinn?
— Nei, engri, en ég fékk auð-
vitaö flutninga sem um var aö
ræöa og bil varð komiö viö, sem
auövitaö var mjög takmarkaö
vegna vegleysis. Enga vinnu fékk
ég fyrir bilinn viö vegagerö, þar
voru hestarnir og kerrurnar, en
hinsvegar var Karl Friðriksson
brúasmiöur þarna viö brúagerö
um sumarið og hjá honum fékk ég
vinnu.
— Hvað var hægt aö aka langt
út frá Boröeyri um þetta leyti?
— Þaö var hægt aö þrælast
noröur i Guölaugsvik og svo var
oröið fært suöur i Borgarnes og
vestur i Dali um Laxárdalsheiöi,
viö illan leik þó. Ég fór nú samt
eina ferö noröur i Saurbæ um
sumariö. Þá var Karl aö smiöa
brú á Laxána. Héraösmót var
haldiö vestur i Hvitadal I Saurbæ
og brúargeröarmenn vildu óöir og
uppvægir drifa sig þangaö. Ég
tókst á hendur feröina. Skýli átti
ég ekkert á bilinn en hinsvegar
þrjá trébekki, sem ég skrúfaöi á
pallinn. Og svo breiddu karlarnir
yfir sig segl. Þetta var harösnúiö
liö og ágætlega útbúiö meö
skóflur, járnkarla og kaöla þvi aö
sumsstaðar var svo mikili hliöar-
halli aö viö uröum aö setja kaðla
á bilinn svo allt færi nú ekki á
hliöina. Ég held, aö Laxárdals-
heiöi hafi aöeins einu sinni áöur
veriö farin i bil. Mun þaö hafa
verið sumariö áður og var þar á
ferö Jónatan heitinn Þorsteins-
son, kaupmaöur. Auövitað voru
allar ár á leiöinni óbrúaðar.
Viö lögöum af staö á laugar-
dagskvöld og tjölduöum viö túniö
t Asgaröi. Nú hagaöi svo til, aö
annað hvort uröúm viö aö aka yfir
túniö i Asgaröi, svo heppilegt sem
þaö var svona i sláttarbyrjun, eöa
láta þarna staöar numiö. En
viöbrögö Bjarna I Asgaröi voru
einkennandi fyrir hann. Er viö
sögöum honum af feröum okkar
sagöi hann: „Blessaðir veriö þiö
strákar, fariö þiö bara yfir túniö,
þaö er nóg gras i Ásgaröi”. Og
þar meö dreif karl okkur heim i
bæ, — „þvi þaö sneiöa engir hjá
Asgaröi nema hundar” — og blátt
áfram hellti ofan i okkur mjólk.
bilnum, Guölaugur Jónsson, tók
viö honum, en ég ók fólksbflnum
en átti áfram minn hlut I vöru-
bilnum. Buickinn kostaöi 3 þús.
kr. og keypti ég hann af manni á
Blönduósi. Hann var ekki nýr,
mig minnir model 1926 eöa '27,
blæjubill.
Meira próf haföi ég tekiö á
Akureyri haustiö áöur, hjá Snæ-
birni Þorleifssyni. Það ætlaði aö
ganga I hálfgeröum brösum. öku-
skirteiniö sýndi, aö ég var ekki
búinn aö aka nógu lengi til þess aö
eiga fullan rétt á meira prófi. Þó
haföist þetta nú i gegn og ég sneri
aftur til Boröeyrar sem fullgildur
meiraprófsmaöur.
Astæöan til þess aö ég fékk mér
fólksbil og réttindi til þess aö aka
honum var sú, aö reglubundnar
feröir voru nú hafnar milli
Reykjavikur og Akureyrar einu
sinni i viku aö sumarlagi. Ógreiö-
færteöa raunar ófært var þá fyrir
Hvalfjörðinn en Suöurlandiö
sigldi upp I Borgarnes og farþeg-
arnir voru svo fluttir þangaö og
þaöan i bilum. Ég tók að mér
þessar ferðir frá Boröeyri en svo
var bilstjóri frá Hvammstanga,
Blönduósi og þeir Páll og Pétur úr
Skagafirðinum. Ekki man ég nú
lengur hvaö fargjaldið var milli
Boröeyrar og Borgarness á
þessum árum, en maöur gat þó
haft ofan af fyrir sér með þessum
flutningum.
A Alþingisháriðina
— Fórstu kannski meö farþega
á Alþingishátiðina 1930?
— Já, ég brá mér þangað. Far-
þegar meö mér á hátlöina voru
Gunnar I Grænumýrartungu,
Olafur bróöir minn, Skúli á Ljót-
unnarstöðum, sr. Jón Guönason á
Prestsbakka og Lára Helgadóttir,
kona Halldórs Júliussonar, sýslu-
manns. Ég man nú ekki eftir
fleirum. Viö fórum Kaldadal.
Hann reyndist ekkert verri þá en
Holtavöröuheiöin. Upphaflega
var ekki ætlunin aö fara alla leiö I
bil þvi viö óttuöumst Kalda-
dalinn. En i Fornahvammi
fréttum við aö þar heföi fariö um
bilafloti frá Akureyri, sem ætlaöi
aö leggja á Kaldadal og okkur
þótti skitt aö komast þaö þá ekki
lika.
Þetta var ákaflega eftirminni-
leg för, ekki vegna þess aö neitt
kæmi fyrir á leiöinni, heldur var
þaö hátiöin sjálf. Viö lentum svo
þarna i aukaveislu, sem haldin
var svona fyrir alþýöu manna.
Tryggvi Þórhallsson, forsætis-
ráöherra og þingmaður okkar, sá
um aö viö lentum þar ekki utan-
garös.
Engan mat höföum viö meö-
feröis, enda ekki þörf á þvi. Viö
versluöum viö Vigfús „vert”,
sem þarna var meö veitingasöiu
og seldi ágætar veitingar á lágu
veröi.
Óvænr uppákoma
Þeim er nú eölilega fariö aö
fækka, sem voru á Alþingishátiö-
inni 1930. En ég á ekki von á aö
hún liði neinum úr minni, sem þar
var. Þangaö komu, eins og kunn-
ugt er, margir Vestur-lslend-
ingar. Þeir dvöldu hér fram eftir
sumrinu, sumir hverjir, fóru um
landið og heimsóttu frændur og
vini.
Skömmu eftir að ég kom heim
var hringt i mig og ég beðinn aö
sækja nokkra þeirra suöur á
Holtavöröuheiöi. Þeir ætluöu til
Akureyrar en billinn bilaði á heiö-
inni og var ég nú beöinn ásjár.
Varö ég aö sjálfsögðu viö þvi. En i
þessari ferö kom þaö fyrir, sem
ekki hefur ööru sinni hent mig á
ævinni. Kvöldsett var auðvitað
oröiö er viö komum aö Bólstað-
arhliö og var ákveöiö aö leita þar
gistingar. Af einhverjúm
ástæöum reyndist þaö ekki unnt
og var okkur úthýst. Sjálfsagt
hafa gildar ástæöur legiö til þessa
og mér gerði þetta ekkert til»en
þótti atvikiö á hinn bóginn leiöin-
legt vegna Vestur-lslendinganna.
Viö uröum þvi aö leggja I Ból-
staöarhllöarbrekkuna, sem ekki
var nú beint aölaöandi i þá daga,
og bárum næst niöurá Stóra -
Vatnsskaröi. Þar var okkur tekiö
tveim höndum, þótt áliöið væri
oröiö.
Haldið í höfuðsraðinn
— Hélstu lengi út viö þennan
akstur?
— Nei, ég hætti nú þessari bila-
útgerö 1932 eöa 33. Bæöi var aö
billinn bilaði hjá mér, varö
raunar hálf ónýtur og svo
opnaðist vegurinn alveg til
Reykjavikur og stórir langfer'öa-
bflar tóku upp beinar ferðir milli
Reykjavikur og Akureyrar. Þeir
voru komnir i spiliö Steindór og
Kristján á BSA og þá vorum viö
nú fljótlega úr leik, þessir sveita-
menn.
— Og hvaö tók þá viö?
— Þá kvaddi ég kóng og prest
og flutti til Reykjavikur. Stundaöi
þar bæöi byggingavinnu og svo
akstur hjá Steindóri. Var ýmist i
bæjarakstri eöa langferöum. Það
valt nú á ýmsu meö samkomu-
lagiö hjá okkur Steindóri, en þó
var ég hjá honum allmörg sumur
og einnig nokkuö aö vetrinum.
Versru
,, leggjabrjórarn ir ’ ’
— Þú sagöir áöan, Björn, að
þeim væri nú fariö aö fækka, sem
heföu veriö á Alþingishátiöinni
1930. Svo er þaö einnig um þá,
sem muna eftir hvernig vegirnir
voru um þaö leyti, sem þú byrjaö-
ir aö aka bfl. Hverjar voru nú
helstu torfærurnar á veginum
milli Borgarness og Akureyrar?
— Ja, ég býst ekki viö að þeir,
sem þekkja vegina nú, heföu taliö
að um neina vegi hafi veriö aö
ræöa. Þetta voru á löngum
köflum aöeins niðurgrafnir troön-
ingar, meira og minna malar-
lausir, en einhvernveginn þvæld-
umst viö þetta nú samt.
En verstu torfærurnar og nættu-
staöirnir, — ja, svo viö byrjum þá
sunnafrá, þá var þaö nú fyrst
Gljúfuráin i Borgarfiröi. Hún var
stórvarasöm fyrir ókunnuga
vegna þess hvernig vegurinn lá.
Ef maður sá bara vegarendana
sitt hvoru megin viö giliö, þá virt-
ist vegurinn þráðbeinn, en hann
snarbeygði þegar komið var fram
aö gilbörmunum, og hengiflug
fyrir neöan. Þó varö þarna aldrei
slys á þessum árum.
Þá var þaö Kattarhryggurinn,
Framhald á bls. 21.
„Landinn”
eyðilagði ballið
Aö Hvitadal munum viö svo
hafa komið skömmu eftir hádegi.
Þetta hefur sjálfsagt veriö ágætis
skemmtun en hún varö endaslepp
fyrir okkur. Einn félagi okkar
geröist nokkuö góöglaöur og tók
þá aö gripa fram i fyrir ræðu-
manni, sem þarna talaöi. Kom þá
til okkar einhver eftirlitsmaöur
og mæltist til þess, aö svona óróa-
seggir yfirgæfu staöinn. Varö þaö
úr, þvi ekki vildum viö valda
frekari veisluspjöllum. Mér þótti
súrt i broti þvi ég var byrjaður aö
dansa og haföi hug á aö skemmta
mér meö Dalameyjunum enn um
sinn. Og þannig endaöi nú þessi
ferö en viö höföum þó komist á bil
i Saurbæinn og fannst okkur þaö
út af fyrir sig nokkurt afrek aö
hafa oröiö til þess aö brjótast þaö.
Keyprur fólksbíll
Ariö 1930 keypti ég mér fólksbil,
7 manna Buick, ágætan bfl, og var
þaö annar billinn, sem kom i
Strandasýslu en fyrsti fólks-
billinn. Meðeigandi minn aö vöru-
Við kynnum ný
húsgagnaáklæði
frá Gefjun
Cp<ll hf.
Síðumúla 20 sími 36677

y