Þjóðviljinn - 23.05.1980, Síða 8

8 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Föstudagur 23. mal 1980
Kröfluv
Kostnaðar- og framkvæmdaáætlun:
16,5 miljarðar
Varðandi framkvæmda-
áform við Kröfluvirkjun á
næstu tólf mánuðum
kemur fram í svari
iðnaðarráðherra að sam-
kvæmt fjárlögum 1980
hefur verið samþykkt lán-
taka að upphæð 1.750 Mkr.
til borunar 2 hola og teng-
ingar einnar svo og til við-
halds virkjunarinnar og til
að standa straum af
áætluðum hallarekstri.
Kostnaöaaráætlun er
sem hér segir: Borholur og bún-
aöur 1.074.4 milljaröar, safnæöar
30.5 milljónir, vatnsveita 55 mill-
jónir, starfsmannahús 222 mill-
jónir, gufuhljóödeyfir 55 mill-
jónir, almennt viöhald 112.3 mill-
jónir, rannsóknir 53.4 milljónir og
taprekstur 150 milljónir. Alls
1.572.6 Mkr.
Rafmagnsveitur rlkisins hafa
gert tillögur um borun 4 hola áriö
1981 og aö og aö þrjár þeirra veröi
tengdar.
Þá hefur veriö gerö kostnaöar-
og framkvæmdaáætlun vegna
Kröfluvirkjunar fram til ársins
1985, en þá er áætlað aö lokiö
veröi gufuöflun til virkjunarinnar
og hún hafi fengiö næga gufu til 2x
35 Megawatta afls og tvær vara-
holur aö auki. Veröi þá aö
fullu lokiö byggingu virkjunar-
innar og vandi afgangsvatns
leystur.
Heildarkostnaöur þessarar
áætlunar er á verölagi janúar
1980 16.462. Mkr. Aætlanirnar
voru unnar af Verkfræöistofu
Siguröar Thoroddsen h.f. og Virki
h.f.
Af tíu
vinnslu-
holum
eru 5
tengdar
t skýrslu iönaöarráöherra er
m.a. lýsing á ástandi þeirra bor-
hola sem þegar hafa veriö boraö-
ar i tengslum viö Kröfiuvirkjun.
Þar segir:
Alls hafa veriö boraöar 12 hoiur
á Kröflusvæöinu.
Ariö i974voru boraöar tvær rann-
sóknarholur H-1 og H-2.
Ariö 1975 voru boraöar þrjár
vinnsluholur H-3 — H-5.
Ariö 1976 voru boraöar sex
vinnsluholur H-6 — H-ll.
Ariö 1977 var unnið aö dýpkun og
fóörun H-9 og hreinsun útfell-
inga Ur H-7 og H-10.
Ariö 1978 var framkvæmd fóörun
efrakerfishluta H-ll og borun
einnar holu H-12.
Ariö 1979 voru hreinsaöar útfell-
ingar og berg úr H-9.
Varöandi ástand þeirra hola
sem ekki eru tengdar virkjuninni
þ.e. H 3, 4, 5, 8 og 10 visast til
skýrslu iönaöarráöherra til
Alþingis I aprll 1978, þingskjal
684, en ekki hefur oröið teljandi
breyting á ástandi þeirra slöan.
1 greinargerö Orkustofnunar,
dags. 12.05.’80, koma m.a. fram
eftirfarandi upplýsingar um
ástand borhola:
„Af vinnsluholunum tlu eru
fimm tengdar viö gufuveitu
Kröfluvirkjunar.
Þessar holur eru H-6, H-7, H-9,
H-ll og H-12. Afköst þeirra hafa
veriö samtals um 22-25 kg/s af
háþrýstigufu, sem nægja til um
7-8 MW raforkuframleiðslu i
virkjuninni, en til fróðleiks
má geta þess aö um 56 kg/s
af háþrýstigufu þarf til
aö fullnýta aöra 30 MW vél
Kröfluvirkjunar. Hafa afköst hol-
anna haldist meira og minna
stööug, ef frá er talin aflrýrnun
sem varö á H-9 voriö 1979. Orsök
þeirrar rýrnunar reyndist vera aö
hluta til kalkútfelling I holunni, en
kalkútfelling er algegn I jaröhita-
borholum (sbr. Svartsengi,
Hverageröi o.fl.), en einnig kom
fram þegar holan var hreinsuö
fersk bergmylsna, sem viröist
hafa sest innan I holuna. Hreins-
unin færöi holuna aftur I góö af-
köst, þó aö um 10-12% vantaöi á
fyrri afköst. 1 mars-aprll síöast-
liönum dró enn á ný úr afli hol-
unnar og liggur nú fyrir aö
hreinsa hana aftur. Sömuleiöis
stendur til aö hreinsa holur H-6 og
H-7. Hafa afköst þeirra beggja
minnkaö á siöustu mánuöum. H-7
var síöast hreinsuö haustiö 1977,
en H-6 hefur ekki þurft aö hreinsa
áöur þrátt fyrir stööugan blástur
frá þvl I ágúst 1976.”
Samkvæmt skýrslu yfirverk-
fræöings Kröfluvirkjunar, dags.
18.4.1980, hafa afköstholu 11 veriö
sveiflukennd, en eru svipuö til
lengri tlma litiö. Hola 12 gefur
yfirhitaöa gufu. Er hún öflugasta
holan á svæöinu. Hefur reynst
nauösynlegt aö samtengja hana
safnæöum frá holum nr. 7 og 9 til
aö koma I veg fyrir tæringu.
Samkvæmt nýrri áætlun er taliö unnt aö ljúka aö fullu gufuöflun fyir Kröfluvirkjun áriö 1985.
Úr skýrslu
iðnaðarráöherra
vegna fyrirspurna
á Alþingi:

# -

v
Meira öryggi í
orkubúskapnum
I fyrirspurn um Kröflu-
vikjum á Alþingi var m.a.
spurt hver fjárhagslegur
ávinninguraf frekari fjár-
festingu við Kröflu væri,
þará meðal við boranir. þá
var einnig spurt um fjár-
hagslega áhættu sem ten-
gist þeim fjárfestingum.
1 skýrslu iönaðarráöherra um
Kröfluvirkjun er þessu svaraö á
þennan hátt:
Nú þegar eru uppsettar vélar
fyrir 30 MW orkuvinnslu I Kröflu-
virkjun. Gufa er aöeins fyrir
hendi til framleiöslu 6-7 MW.
Fjárfesting I nú þegar uppsettu
vélarafli veröur ekki nýtt á annan
veg en meö frekari borunum.
Hola 12 sem boruö var 1978 var
boruö á nýju svæöi (suöurhliöum
Kröflu) og hefur gefiö góöa raun.
Verulegar likur eru á þvl aö ef
fariö heföi veriö aö tillögum
iðmaöarráðuneytisins um boranir
á árinu 1979, eins og rakiö hefur
verið hér aö framan, heföi ekki
þurft aö koma til orkuskorts á s.l.
vetri. Meö áframhaldandi bor
unum á þessu ári eru einnig llkur
á aö draga megi úr rafmagns-
skömmtun til orkufreks iönaöar á
næsta vetri. Miöaö viö sæmilegan
árangur af borunum væri af þeim
tvimælalaus fjárhagslegur ávinn-
ingur.
Ráðuneytið hefur leitaö um-
sagnar Rafmagnsveitna rlkisins
um fjárhagslegan ávinning af aö
koma Kröfluvirkjun I fullan
rekstur (70 MW). Hafa Raf-
magnsveiturnar aflaö álitsgeröar
Verkfræöistofu Helga Sigvalds-
sonar h/f. Niöurstööur þeirrar
álitsgeröar eru aö þegar fjárfest-
ingar i raforkukerfinu eru
skoöaðar til aldamóta, væri af þvl
verulegur fjárhagslegur ávinn-
ingur, ef takast mætti aö koma
Kröfluvirkjun I fullan rekstur á
næstu 6 árum.
Fjárhagslega áhættu af bor-
unum er ávallt erfitt aö meta, en
benda má á, aö áhættan minnkar
meö aukinni þekkingu á jaröhita-
svæðinu. Jafnframt er vlsað til
tillögur ráöuneytisins um boranir
á árunum 1979 og 1980, þar sem
stefnt var aö þvi, aö taka ekki ó-
hæfilega áhættu heldur meta
stööuna stig af stigi og um leiö
afla aukinnar þekkingar á jarö-
hitasvæöinu.
Ef farið hefði verið að tillögum um bor-
anir 1979 eru líkur á að ekki hefði þurft
að koma til orkuskorts á liðnum vetri
Föstudagur 23. mal 1980 ÞJÓDVILJINN — SÍÐA 9
Heildarstofnkostnaður:
32,6 miljarðar kr.
með vaxtakostnaði
t svari iönaöarráöherra viö spurningu um heildarkostnaö viö Kröflu-
virkjun kemur fram aö framreiknaöur tii verölags i janúar 1980 er
hann 28 milljaröar króna án vaxta en 32.6 milljaröar króna meö vöxt-
um á byggingartlma. Kostnaöur er framreiknaöur frá meöalvlsitöiu
byggingarkostnaöar hvers árs til byggingarvlsitölu 398 eins og hún var
i janúar 1980.
1 töflunni sem birtist meö þessari frétt er sýndur heildarstofnkostn-
aður viö Kröfluvirkjun meö vaxtakostnaöi til ársloka 1978, framreikn-
aður til verölags I janúar 1980.
Upphæðir i Mkr.
Bók- færö- ur Bók- færö- ur kostn. Borh. VIsi Kostn- aöur
kostn. og tölu veröl.
Ar virkj- aöv. hækk jan.
un kerfi un ’80
1974 1.6 6.12 9.8
1975 627.4 227.2 4.20 3.589.3
1976 ..3.629.4 1.138.1 3.59 17.115.3
1977 1.845.6 917.9 2.88 7.958.9
1978 1.615.6 394.4 1.83 3.678.3
1979 221.5 13.0 1.29 269.0
32.620.6
Afborganir og vextir i ár:
4 miljarðar
Áætlað er að afborganir og vextir vegna Kröflu-
virkjunar verði um 4 miljarðar króna á árinu 1980.
Fjármagnskostnaður, þ.e. vextir og visitöluálag, er
sýndur á meðfylgjandi töflu fyrir árin 1975 til 1979.
Upphæðir eru i milljónum króna. í ár er fjármagns-
kostnaðurinn 2,4 miljarðar króna.
1975 1976 1977 1978 1979
Virkjun.......................... 24.1 215.4 469.7 921.3 1.771,2
Borh.ogaðv.k..................... — 13.6 52.0 299.4 680.3
Samtals........................ 24.1 299.0 521.7 1.220.7 2.451.5
Rekstrartap árið 1979:
119 miljónir
1 skýrslu iðnaðarráðherra kemur fram að
rekstrarkostnaður við Kröfluvirkjun var á árinu
1979 samtals 252.704 miljónir 371.752 þús. kr. og
tekjur námu 252.704 þús kr. Gjöld umfram tekjur af
rekstri KrÖfluvirkjunar nema þvi 119 miljónum
króna á árinu 1979.
á dagskrá
Vonandi láta stjórnvöld sér segjast
og ganga til samninga vid opinbera
starfsmenn ádur en stormurinn
skellur á, þvi varla verdur þad
neinum til framdráttar eins og nú
er i pottinn búið i þjóðfélaginu
Verður samið við
opinbera starfsmenn?
Nú þessa dagana standa yfir
mikil fundahöld á vegum
B.S.R.B. vlöa um land um stöö-
una I kjaramálunum. Aöalmark-
miöiö meö þessum fundum er aö
skýra stööuna I samningamálun-
um,ef stööu skyldi kalla, og aö
kanna hug félagsmanna til þess-
ara mála. Svo viröist sem lang-
lundargeö opinberra starfs-
manna sé á þrotum og vitnar m.a.
samþykkt stjórnar og samninga-
'nefndar B.S.R.B. frá 22. aprll s.l.
augljóslega um aö svo sé. I þess-
ari samþykkt eru stjórnvöld
átalin harölega fyrir þann drátt
sem oröinn er á samningaviö-
ræöunum. Þá er þess jafnframt
getiö aö takist samningar ekki
bráölega muni félagsmenn
B.S.R.B. veröa aö nota fyrsta
hentuga tækifæriðsem gefst til aö
boöa allsherjarverkfall. Funda-
höldin sem nú standa yfir eru þvi
eins konar undirbúningur undir
sllk átök ef allt annaö þrýtur. Þaö
er kannski ástæöa til aö benda á
þaö einu sinni ennþá hvernig
rlkisvaldiö hefur staöiö sig I þess-
um samningaviöræðum viö opin-
bera starfsmenn. Samningstlm-
inn rann út I júli á sföasta ári og
til þessa veröur varla sagt aö
nokkuö hafi gengiö eöa rekiö i
samningaviöræöunum. Þrjár
rlkisstjórnir hafa setiö aö völdum
þetta timabil og má vart á milli
sjá hver þeirra hefur staöiö sig
verst. Sú fyrsta I rööinni taldi sig
ekki geta þvi aö kosningar væru I
nánd, önnur taldi sig ekki mega af
þvl aö hún væri aöeins til bráöa-
birgöa og sú þriöja sem nú situr
viröist hvorki geta, mega né vilja.
Eitt er vlst aö þau andsvör sem
þessi rlkisstjórn hefur gefiö opin-
berum starfsmönnum eru harla
litil. Aö vlsu sendi fjármálaráö-
herra bréf til B.S.R.B. I mars s.l.
þar sem hann tilkynnti aö ekki
væri svigrúm til almennrar
grunnkaupshækkunar. Þetta var
aö visu staöfesting á marg
Itrekuöum yfirlýsingum úr þeim
herbúöum. Aftur á móti voru
viöbrögö hans varöandi ýmis al-
menn réttindamál opinberra
starfsmanna jákvæöari og þar
hefur eitthvaö þokast I áttina,
þótt varla veröi sá skrefafjöldi
talinn til stórkostlegra afreka.
Þaö veröur aö segjast eins og er
aö undarlega sinnuö er sú rlkis-
stjórn, sem telur betra aö kalla
yfir sig megna óánægju og átök
vegna eigin deyföar og
stefnuleysis fremur en aö gera
heiöarlega tilraun tilaö semja viö
starfsmenn slna, sem þar aö auki
hafa sýnt þaö langlundargeö aö
vera meö lausa samninga I tæpt
ár.
Hvaö er þaö svo sem opinberir
starfsmenn eru aö fara fram á og
bögglast svona fyrir brjóstinu á
stjdrnvöldum? Auövitaö er þaö
launakrafan sjálf sem mest hræö-
ir og hefur um leiö gefiö ýmsum
tilefni til allskyns yfirlýsinga um
hrikalegar launahækkunarkröfur
opinberra starfsmanna. Margir
þessara manna hafa þaö fyrir siö
aö hrópa nógu hátt án þess aö
kynna sér málin, en aörir hafa
gleymt eða vilja gleyma því sem
þeir töldu áöur sjálfsagt sann-
girnismál. Grundvöllur launa-
kröfunnar er einfaldlega sá, aö
gert er ráö fyrir 39% hækkun I
fimm neöstu flokkunum og siðan
veröi 13 þús. kr. bil á milli launa-
flokka, þannig aö prósentu-
hækkunin veröikomin niöur 118%
I 32. launaflokki. Ef fariö er
lengra meödæmiö, þá er hækkun-
in I efstu flokkunum fyrst og
fremst ætluö til aö ná upp þeirri
launaskeröingu sem oröiö hefur
frá þvi aö samningarnir voru
geröir áriö 1977. Aftur á móti er
hækkun arkrafan i neöstu
flokkunum byggö á þvi aö lægstu
launin veröi ekki undir 300 þús.
kr., sem er aöeins framreikning-
ur á 100 þús. krónu kröfunni sem
B.S.R.B. og reyndar A.S.I. sam-
einuöust um áriö 1976 aö væri lág-
markslaun til aö lifa af.
Síöan kröfugeröin var sett fram
hefur þó launaskeröingin oröiö
ennþá meiri en hún gerir ráö
fyrir. Allt tal um óhóflegar launa-
kröfur eru þvl út I loftiö og lltt
þeim til sóma sem slfellt klifa á
þessum sömu ósannindum.
Vonandi láta stjórnvöld sér
segjast og ganga tilsamninga viö
opinbera starfsmenn áöur en
stormurinn skellur á þvl varla
veröur þaö neinum til framdrátt-
ar eins og nú er I pottinn búiö I
þjóðfélaginu.
Fáksmenn I hópreið á Vlölvöllum.
Hvítasunnukappreiðar Fáks
A annan I Hvltasunnu 26. mal
heldur Hestamannafélagiö Fákur
slnar 58. Hvltasunnukappreiöar
og hefjast þær kl. 13.30 meö
keppni I unglingaflokkum og góö-
hestasýningum I A og B flokki.
Kringum 50 hestar koma fram i
góöhestakeppni IA og B flokki og
milli 20-30 hross i unglingaflokki
en hestamennska ungs fólks hefur
aukist mikiö slöustu ár. For-
keppni unglinga hefst kl. 9 á
laugardagsmorgun 24. mai og
gæöinga I A og B flokki kl. 13.30
Aögangur er ókeypis.
Hlaupin hefjast kl. 15. á annan I
Hvítasunnu. Nú veröur I fyrsta
sinn reynt aö tlmasetja hlaupin,
þannig aö áhorfendur og kepp-
endur viti nokkurn veginn hvenær
hvert hlaup fer fram og er tlm-
anna getiö I keppendaskrá. Milli
140-150 hross koma fram á þess-
um kappreiöum og eru þar marg-
ir þekktir hestar svo sem: Móri
og Þrumugnýr 1800 m stökki, Don
Leó og Glóa, islenski methafinn I
350 m. stökki, Villingur, Vafi,
Fannar og Þór I 250 m skeiði og
Lýsingur Hnallþór og Don I 250 m.
unghrossahlaupi.
1. 2. og 3. Vv-ölaun eru veitt I
hverjum flokki auk farandsbik-
ara I unglingaflokkum og A og B
flokki gæöinga, 800 m. stökki og
250 m. skeiöi, en þar gefur Arni
Höskuldsson gullsmiöur afar
stóran og vandaöan silfurbikar,
sem nú er keppt um I fyrsta sinn.
Vlöivallarsvæöiöveröur lokaö á
annan I Hvltasunnu frá kl. 13-17
nema fyrir mótsgesti. Aögangur
er ókeypis fyrir börn innan 10 ára
aldurs. Veöbanki veröur starf-
ræktur aö venju.
Fákskonur eru nú meö sitt ár-
lega happadrætti, en vinningar
eru: glæsilegur gæöingur, Kaup-
mannahafnarferö fyrir tvo og
beisli. Dregiö veröur I happa-
drættinu um kvöldið á annan i
Hvítasunnu.