Þjóðviljinn - 25.06.1980, Blaðsíða 15

Miftvikudagur 25. júnl 1980. ÞJÓÐVILJINN — SIÐA 15

Hringið i síma 8-13-33 kl. 9-5 alla virka
daga eða skrifið Þjóðviljanum
Vöndum valið
Margt hefur veriö skrafaö og
skrifaö um forsetakosningarnar
og rétt í þessu var aö enda fyrsti
sjónvarpsþátturinn, þar sem
allir frambjóöendur komu
fram. Þetta var góöur þáttur.
Aö visu þurfti ég ekki sjón-
varpsþátt til aö ákveöa hvern ég
kysi, þaö geröi ég um leiö og
Vigdls gaf kost á sér til fram-
boös. En ef ég heföi veriö eitt-
hvaö óákveöin þá heföi ég ekki
veriö þaö lengur. Einhvern veg-
inn fannst mér eins og hina
frambjóöendurna vantaöi eitt-
hvaö... Var þetta kannski af þvl
aö þeir voru barna makalausir?
Þaö var jú alveg óþarft af sjón-
varpinu aö gera þeim þetta, láta
þá sitja þarna makalausa, þvi
aö makalausir eru þeir hálfir.
Ekki veit ég, samkvæmt tali
þeirra, hvaö þeir tækju til
bragös, ef svo illa tækist til aö
einhver þeirra næöi kosningu og
yröi makalaus. Mundi hann þá
umsvifalaust segja af sér eöa
leita annarra fanga?
Þaö er óneitanlega dálitiö
undarleg staöa sem komiö hefur
upp I sambandi viö væntanlegt
forsetakjör. Ég fæ ekki betur
séö en aöeins um eitt raunveru-
legt forsetaframboö sé aö ræöa.
Eru ekki hin þrjú hjónafram-
boö?
Nú er engu likara eftir mál-
flutningi sumra aö dæma en aö
þaö sé höfuöskilyröi til aö verö-
skulda þetta viröulegasta em-
bætti landsins aö vera nógu
harösvlraöur pólitikus. Þetta
heföi ég haldiö aö væri gagn-
stætt þvi sem hingaö til hefur
viögengist. Stendur kannski til
aö færa forsetaembættiö niöur á
þess konar plan? Ég vil samt
vona aö aldrei eigi slikur maöur
eftir aö sitja hér i forsetastóli,
hvernig svo sem pólitiskur litar-
háttur hans væri og hversu stórt
hjarta sem hann annars heföi.
Og maöur fólksins vissi aö
fullt jafnrétti rikir á landi hér!
Þaö vita þær auövitaö lika bar-
áttukonurnar sem styöja fram-
boö hans og töluöu af mestum
eldmóöi á Lækjartorgi verk-
fallsdaginn fræga á kvenna-
árinu. Þessar kvenhetjur hafa
sennilega höndlaö jafnréttiö viö
þaö aö leika listir sinar og láta
ljós sitt skina á Lækjartorgi
þennan eftirminnilega dag. En
burtséö frá öllum jafnréttis-
sjónarmiöum, og tel ég þau þó
ekkert aukaatriöi, heföi ég samt
kosiö Vigdísv svo langt tek ég
hana fram yfir alla hina fram-
bjóöendurna og vil ég þó þar
fyrir engri rýrö á þá kasta.
Mér finnst satt aö segja aö viö
höfum enga þörf fyrir heildsala
eöa nokkurs konar kerfiskarla I
forsetaembættiö og nýr og
ferskur blær megi svo sannar-
lega berast aö Bessastööum, án
þess aö þaö sé meining min aö
sá forseti sem brátt lætur af
störfum hafi ekki gegnt þvl em-
bætti meö sóma, enda kom hann
hvorki beint úr hinu pólitiska
moldviöri eöa þvi margslungna
og staönaöa kerfi er þjakar
þetta þjóöfélag og þó hefur
aldrei heyrst aö þurft hafi aö
kalla sáttasemjara aö Bessa-
stööum.
Vöndum val forseta okkar.
Vigdlsi til Bessastaöa.
Aöalheiöur Jónsdóttir
Þaö telst alltaf til tiöinda
þegar nýjar islenskar kvik-
myndir eru frumsýndar. Þvl
var ég all-spennt aö sjá nýju
myndina hans Hrafns Gunn-
laugssonur „óöal feöranna”.
Þaö er ekki hægt annaö en aö
hrósa þeim félögum fyrir vand-
aöa mynd, hún er bæöi vel tekin
og vel leikin. En þaö er nú svo-
lltiö skritiö hvernig Hrafn er aö
hampa þvi i blööum aö eintómir
óreyndir leikarar séu i mynd-
inni. Ég veit ekki betur en aö
flestir leikaranna séu marg-
reyndir á fjölunum úti á lands-
byggöinni og ég veit aö minnsta
kosti um tvö sem eru I Leik-
listarskóla rikisins. Hvaö
meinar Hrafn meö svona yfir-
lýsingum? Eru leikarar lands-
byggöarinnar einskis viröi? Eru
þau námskeiö sem Bandalag Is-
lenskra leikfélaga hefur efnt til
(og einmitt þetta fólk hefur sótt)
einskis viröi? Mér leiöist svona
hroki. Ég held aö Hrafn sé bara
aö gera mikiö úr sjálfum sér og
um leiö aö fara I kringum þær
leikaradeilur sem nú standa
vegna leikinna mynda.
Þá er annaö viö þessa mynd.
Ég þekki aö visu ekki vel til
kaupfélaga úti á landi, en mér
finnst þessi „Bogesen-lýsing” á
aöferöum þeirra kaupfélags-
manna nokkuö gamaldags.
Hvernig er meö lánakerfiö, þaö
er eins og þau á óöali feöranna
hafi ekki i neitt hús aö venda?
Hvaö segja samvinnumenn um
þessa túlkun á ráöamönnum
kaupfélaganna? Er þetta ekki
liöin saga hafa kaupfélögin slikt
vald yfir bændum? Spyr sá sem
ekki veit. Auk þess vil ég bæta
þvi viö sem kona aö kven-
persónur Hrafns fara enn einu
sinni mjög i skapiö á mér. Ég
man eftir þvi, aö fyrir allmörg-
um árum las Hrafn upp úr
ljóöum sinum á listahátlö ungra
skálda i Norræna húsinu, þá
strax stakk þaö mig hvaöa
mynd Hrafn dró upp af konum.
Þær eru einn kroppurog ekkert
annaö. Þvi miöur viröast þessi
viöhorf hans ekkert hafa breyst.
Þaö er eins og blessaöur dreng-
urinn hafi aldrei kynnst ungri
stúlku meö bein I nefinu. Eöa
finnst honum aö þær eigi aö
vera gálur og ekkert annaö?
Þaö sem ég er aö reyna aö
segja: ég óska islenskri kvik-
myndagerö alls góös, en þaö fer
I mínar finu taugar ef mynd-
irnar sýna ranga mynd af veru
leikanum og þaö finnst mér
mynd Hrafns gera. Ef ég er
svona fáfróö um Islenskan veru-
leika þá biö ég lesendur þessa
bréfs um aö uppfræöa mig og
aöra sem eru sama sinnis.
Stina
Alltaf er eitthvaö aö bila!
Um „Óðal feðranna”
lesendum
Þar sem ennþá öxará rennur
ofan I Almannagjá
Alþing er horfiö á braut.
„Öxar við ána”
Alþingishátiöarinnar
26.-28. júni 1930 veröur
minnst meö ljóöalestri Arnars
Jónssonar leikara I kvöld kl.
22.35. Nefnist þátturinn«Oxar
viö ána;” og veröa lesin kvæöi
sem tengjast Þingvöllum og
sjálfstæöisbaráttunni. Þaö eru
ófá skáldin sem hafa' helgaö
Þingvöllum ljóö allt frá Jónasi
Hallgrimssyni til Jóns Guöna
sem orti um þjóöhátiöina 1974,
ekki beinlinis I þjóöhátiöar-
stil:
Aö visu ógnar þaö nokkuö
aösjálum mönnum
hve Indriöi hefur meö sparifé
landsmanna bruölaö. <
Og ræöumennirnir hópast
1 stólinn I hrönnum
og hátiöarljóöiö er bæöi
rimaö og stuölaö.
(meö sinu lagi)
Sjoi.varp
kl. 22.35
Stríðið skollið á
Sjöundi þáttur „Milii vita”
erá skjánum i kvöld kr. 21.15.
Þaö hefur heldur betur dregiö
til tiöinda, Þjóöverjar eru aö
leggja undir sig Noreg og
Danmörku,heimurinn rambar
á heljarþröm. t siöasta þætti
var þvi einkar vel lýst hvernig
striöiö kom viö venjulegt fólk
sem ekki átti sér ills von, allt i
einu hvin I loftvarnarflautum,
sprengjur falla og skotiö er úr
byssum. Enginn veit hvaö er
aö gerast, enginn veit hvaö
veröur um ættingja og vini.
Þeir sem róttækir voru komu
sér út úr bæjunum ýmist til aö
sameinast þeim sem vöröust
eöa til aö foröast aö lenda i
klónum á Þjóöverjum. I þætt-
inum I kvöld veröur þeim
hjónum Karl Martin og Maj
fylgt eftir, blaö sósialdemð-
krata er bannaö og Karl
Martin leitar sér aö annarri
vinnu. Norömenn fara aö
skipuleggja andspyrnu, þaö
eru erfiöir timar framundan.
— ká
ö Sjónvarp
TF kl. 21.15
„Hátíðarljóð 1930”
Fyrir 50 árum lögöu Islend-
ingar land undir fót (eöa bil)
og héldu I fótspor feöranna á
Þingvöll til aö minnast 1000
ára afmælis alþingis.' Taliöer
aö um 30.000 manns hafi sótt
hátlöina, en meöal gesta var
konungurinn Kristján 10. og
fjöldi erlendra gesta.
í „öldinni okkar” segir svo
um undirbúning:
„Margs konar framkvæmdir
þurfti aö gera á Þingvöllum
fyrir hátiöina. Valhöll og Kon-
ungsskáli voru flutt til, vegir
lagöir, komiö fyrir palli til
þinghalds, ræöustólum, palli
til iþróttasýningar, og lagöur
simi um svæöiö. Þarna var
komiö upp lækningastofu,
lyfjabúö, banka, sölubúöum
og mörgu fleira”. Þaö var
mikiö tilstand, glatt á hjalla
og fólk gekk um i búningum
fornmanna til aö minna á
fortiöina. Allir helstu lista-
menn landsins voru eggjaöir
til dáöa og var bæöi efnt til
ljóöa- og tónlistarsamkeppni.
Þaö var einmitt eitt verk-
anna sem þá komu fram sem
flutt veröur I útvarpinu i
kvöld: kantatan „Hátiöarljóö
1930’ eftir Emil Thoroddsen
viö ljóö Daviös Stefánssonar
sem hlaut 2. verölaun 1930.
Upptakan er frá tónleikum
Sinfónluhljómsveitarinnar 29.
mars 1973, en flytjendur meö
hljómsveitinni eru: öratóriu-
kórinn, karlakórinn Fóst-
bræöur, Ellsabet Erlingsdótt-
ir, Magnús Jónsson, Kristinn
Hallsson og Óskar Halldórs-
son sem fer meö framsögn.
Flutningurinn hefst kl. 22.50.
— ká
ÆjM Útvarp
%/jp7 kl. 22.50