Þjóðviljinn - 03.07.1980, Blaðsíða 2

2 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Fimmtudagur 3. júll 1980.
Ingvi Ingvason sendiherra i Stokkhólmi:
,.Ekki um annað
talað í blöðum”
Forystugreinar i stærstu blödunum
„Þaö hefur verið óvenju mikið I
biöðunum hér um tsland og kosn-
ingu Vigdisar i forsetaembættið”
sagði Ingvi S. Ingvason sendi-
herra tslands i Sviþjóð I samtali
við Þjóðviljann i gær.
„Þrjú stærstu blöðin sem koma
út i Stokkhólmi voru öll með
leiöara i fyrradag um kosningu
Vigdisar, og eins birtist i Ex-
pressen heil opna með myndum
og grein um Vigdisi”.
Ingvi sagði að margir heföu
hringt i sendiráöið i Stokkhólmi
og óskað tslendingum til
hamingju með nýkjörinn forseta.
„Það er greinilegt að almenn-
ingur hér hefur fylgst vel með
úrslitum kosninganna heima,
enda hafa fjölmiölar veriö með
töluverða kynningu og þá sér-
staklega á Vigdisi fyrir kosn-
ingarnar.”
Þá sagði Ingvi að margir hefðu
leitaö upplýsinga um endanleg
úrslit kosninganna og I boöum
sem hann hefði verið I eftir að
úrslit kosninganna lágu fyrir, hjá
breska og kanadiska sendiherr-
unum, heföu starfsbræöur sinir
ekki rætt við sig um annað en
úrslit kosninganna og óskað sér
og Islensku þjóöinni til hamingju
meö nýja forsetann. — lg.
Fátt eitt í sovéskum
dagblöðum
Sovésk blöö geta litið um úr-
slit forsetakosninga á tslandi á
þriðjudaginn. Komsomolskaja
Pravda er eitt helstu blaöa um
aö geta þessa stuttlega, að Vig-
dis hafi veriö kjörin og sé hún
fyrsti kvenforseti landsins. Þá
er þaö og haft eftir blöðum, að
hún hafi látið i ljós andúð á
bandariskri herstöö I Keflavik.
Pravda segir ekki frá úrslit-
um á þriðjudag og heldur ekki
Izvéstia. Aftur á móti er þess
getiö I þviblaði, að komiöhafi út
olympiufrimerki islenskt og
hvað á þvi standi.
HTOrH BblBOPOB
B HC/lAHflHH
B PeHKhílBMKe o5b»B/1CHbl
0(í>M4HanbMbie pe3ynbTðTbi co-
CToaeujMxcn BMepa b Hc/iaHflHM
onepeflHbix npe3MfleHTCKnx Bbi-
ðopOB. rio6eAy Ha hhx oflepwa-
na Bhtamc C£>MHH6oraAOTTMp. 3a
nee 6bino OTflaHO 33,6 npot^eH-
Ta ronocoa. B. CDmhhöot aflOT-
TMp — ncpBati x<eHmMHa-npe3H-
ACht Mc/iaHamm.
B cbomx BbiCTynneHMíix, -KðK
oTMCMaeT nenaTb, ona 8biCKð3bi-
aanacb n po t m b pa3Meiu,eHM8 b
CTpaHe aMopMKaHCKOM bochhom
6a3bi b Ke<|)/iasMKe.
Ljós-
bleikur
fulltrúi
þjóðlegar
menningar
Vestur-þýska biaðið
Frankfurter Allgemeine segir á
þá leiö í grein um forsetakosn-
ingarnar, aö „eitt af smæstu
lýöveldum heims” bjóði nú upp á
mikla nýjung.
Werner Adam, sem fyrir grein-
inni er skrifaður, telur, að það
hafi veriö Vigdis, sem hóf kosn-
ingabaráttu „eftir bandariskri
fyrirmynd” og lætur sem keppi-
nautar hennar, þrir karlar, hafi
ekki vitaö sitt rjúkandi ráð þegar
svo var komið. Þess er og getiö,
að ekki hafi það haldiö aftur af
kjósendum, að hin „þróttmikla og
heillandi” frambjóðandi væri
fráskilin kona með kjördóttur.
Adam segir aö Vigdis vilji ekki
telja sig ópólitiska, heldur „ljós-
bleika”. Hann hefureftir henni að
hún sé ekki vel sátt við banda-
riska herstöð i Keflavfk. Hún
myndi einnig veröa andvig notk-
un kjarnorku ef til kæmi. Oðru
fremur vilji hún þó brýna fyrir
þjóð sinni að lifa hófsamar, en
ekki eins og við værum „tvær
miljónir en ekki 200 þúsund”. Um
leiö litur hinn nýi forseti á það
sem aðalverkefni sitt að vera
tákn og fulltrúi fyrir það sem
meirihluti þjóöarinar óskar og
þingiö ákveöur — svo sem
stjórnarskrá kveöur á um. Vinna
„almannatengslastarf i bestum
þjóölegum og menningarlegum
skilningi orðsins”.
Blaöamaður hefur spurt Vigdisi
hvort hún telji sig geta sýnt þá
alvöru sem embættinu fylgir.
Vigdis hefur svarað á þá leið, að
ekki muni fimmtugir bæla niður
Hfsgleði sina. Og um fimmtugt,
sagöi hún, byrjar það fólk sem
fariö var aö reskjast, að yngjast
aftur...
Víndis FIWBÖGADOTTJR 1'oto dlla
Island erwahlt sich
eine Prásidentin
Einc dcr klcinston Republiken \veií3
mit eincr groflén Neuifíkeit aufzuwar-
tcn. Auf Island. das in den lotzton Jah-
ron nur durch KabcljaukrieKc und hohe
Inflationsraten von sich rcdt'n machte.
ist zum neuen Staatsoberhaupt eine
Dame und som.il die erstc Prásidcntin
Europns gowiihlt worden. Dabei trat dic
fiintzijí Jahre . a"c Profe>sorontochti'r
Vigdis Finnbosadottir. der diose Ehre
jct/.t zuteil vurde. bishcr als Politikerin
liberhaupt nicht in Erschcinunjí. Sie lat
sich viclmchr ais Intcndantin des
Stadttheaters von Reykjavik hervor. als
Fcuilletonredakteurin dcs islándischcn
Fernsehens. als Touristenfiihrerin und
als Französischlehrerin. In Frankrcich
hatte sie nach dem Kriog Sprache und
Kunst studiert. bei aller Zuneigung zu
jenem Land jedoch nicht ctwa dort ihr
Herz verloron. D;is passicrt einer Islán-
derin so leicht nicht. hat doch die Ab-
.geschicdenh"" drt’ Ip^1 ’hro Rc\vohnc)-.
Njordur P Njardmk
REYKJAVIK. mándag
et var en stolt kvinna i
lamnade TV-stvdion klockan 8 i
morse och gick ut i en solig som-
Kfter en myrket dramatisk valvaka har Islaiul \alt en kvinna till
president. Hon heter V igdis Finnbogadottir, 50 ár, chef för Heykjaviks
stadsteater. Hon segrade ini*d en smal marginal pá endast 1,5 procent
gentemot sin hárdaste motkandidat, Gudlangar lliorA aldsson, statens
föriikningsman och före detta universitetets rektor. Det ar första
gángen i historíen som en kvinna \áljs till statsöverhuvud i allmánna
val.
Hon iir fiirftta kvinnliqa
oresident som ggte
Island sluter upp bakom
Vigdís Finnbogadóttir
korrespondent behover man mte langre försvara
n kvinna. Jag har valts s
individ, och jag har aldrig bett
nágon válja mig durför att jag ár
Hon kan várt land, várt sprák
och vár kultur, sa en kvinnlig hyl-
lare i morae utanför hennes hem
Aven om jag int* valde henne, sá
gör valet mig stolt som islánning
En báttre kommentar kan ing-
en nyvald prrsidf nt th----------
Islands nyvalda president Vigdis Finnbogadottir. Politiskt betecknas hon nármast som
Ijusröd" srdan hon för nágra ár sedan aktivt deltog t cn demonstration mot der
mn^rikfiinskn miht'\rhn’iPriaáKeflo^l;FolQ. BlflGITTA RYDBECK .
Dagens Nyheter í leiðara:
Einstæðar forsendur
menningartákn fyrir land elds og ísa
„1 kosningum sem ekki teljast
flokkspólitiskar og þar sem aöal-
tromp meöframbjóöenda hefur
verið embættisvirðuleiki, knatt-
spyrnufrægö og fjölskylduham-
ingja hlýtur að verða að túlka úr-
slitin á þann veg að margir ts-
lendingar hafi fallið fyrir Vigdisi
Finnbogadóttur sem menningar-
manneskja og konu”, segir Dag-
ens Nyheter i Sviþjóð m.a. I for-
ystugrein sl. þriðjudag.
I forystugreininni er fjallað um
að tslendingar séu þeir fyrstu i
heimi að kjósa sér kvenmann sem
forseta, enda þótt aöeins sitji
þrjár konur á þingi, og einungis
einu sinni hafi kona setið i rikis-
stjórn. Dagens Nyheter minnist
lika á samúð Vigdisar með
vinstriviðhorfum og yfirlýsingar
hennar um veru Bandarikjahers I
Keflavik.
„Sem menningartákn fyrir
land elds og isa hýtur hún aö telj-
ast hafa einstæðar forsendur i
embætti. Sennilegt er að Vigdis
Finnbogadóttir muni gera þetta
að kjarnanum i forsetastörfum
sinum.
Ekki er hægt að túlka kosninga-
úrslitin sem beinan árangur i
jafnréttisbaráttunni, þvi það voru
fyrst og fremst karlmenn sem
hvöttu hana til framboðs.
Pólitiskur valdsmaður er forset-
inn ekki nema við stjórnarmynd-
anir i stjórnarkreppum. En sem
þjóðkjörin kvenkyns forseti verð-
ur Vigdis Finnbogadóttir óneitan-
lega mikilvægt tákn fyrir jafn-
rétti — tákn sem ekki er búist við
aö muni þegja og koöna niður
heldur vel ávaxta sitt pund.”
— ekh
Dagens Nyheter:
Besta
viður-
kennmgin
Dagens Nyheter segir frá for-
setakjörinu á Islandi á forsiðu
þriöjudagsblaðs, i frétt og grein
inni I blaðinu og fjallar um það i
forystugrein. Njöröur P. Njarð-
vik skrifar fréttina að heiman
og minnist m.a. á þaö þegar
Vigdis var hyllt að lokinni kosn-
ingavökunni við heimili hennar.
„Hún þekkir landið, tungu
okkar, og menningu, sagöi kona
ein fyrir utan hús Vigdisar I
morgun. „Enda þótt éghafi ekki
kosiðhana, þá gerir kjör hennar
mig stolta af því aö vera íslend-
ingur”. Betri viöurkenningu
getur enginn nýkjörin forseti
fengið, segir að lokum i frétt-
inni. — ekh
tJUlL ll >v
”En milstolpp för likn riitíigheter
mellan krinnororh miin i hela várlden'
VIGDIS FiNNBOGAOOniH iSLANDb N • l'RESii;
Besegrade mánnen
— Jag fir den första kvinna i
vBrMi.n y>»Tl Yl'ff tiU rmÍit“,“ Í
(eUrektor Gudlaugur Thorvalds- tarbasen Keflavik pá Island ocli
-fcíUL—ailíingsmnn _Gnd- _hnn ht frAnskjid mur. I>eL>enurJ
Leikhússtjóri Borgarleikhússins í Stokkhólmi
Sigur fyrir sterkar
og sjálfstæðar konur
Sigur fyrir fólk i leikhúsheiminum
„Þetta er góð frétt fyrir heim-
inn”, segir Viveca Bandler leik-
hússtjóri Borgarleikhússins I
Stokkhólmi i viðtali við Dagens
Nyheter á þriðjudag. „Manni
finnst þetta vera sigur og trausts
yfirlýsing fyrir og til okkar
kvenna og okkar sem vinnum i
leikhúsinu”.
„Þetta hefur snert mig djdpt”,
heldur Viveca Bandler áfram.
„Mér finnst það sigur að einhver
úr leikhúsheiminum skuli njóta
trausts til þess að vera forseti.
Stundum litur fólk á leikhúsið og
samfélagið sem tvo aðskilda
heima. Viö viljum tilheyra sam-
félaginu en það eru ekki allir sem
Vigdís í frönskum fjölmiðlum:
Þykir frábær í frönsku
„Viötöl við Vigdisi Finnboga-
dóttur I franska útvarpinu hafa
vakiö athygii fyrir þaö hversu
frábærlega vel hún kemur fyrir
sig oröi á frönsku”, sagði Einar
Benediktsson sendiherra I Paris
er Þjóöviljinn sló á þráðinn til
hans I gær.
Sagöi Einar aö viðtal við
Vigdlsi hefði verið I franska út-
varpinu f gærmorgun i þætti þar
sem daglega eru teknar upp
helstu fréttir og talaö viö ein-
hverja þekkta persónu (Evrópa
1). Hefði hann haft fregnir af þvi
að mikið heföi veriö hringt I út-
varpið á eftir til að spyrjast nánar
fyrir um Vigdisi.
Annars hafa fréttir af kjöri
Vigdisar Finnbogadóttur veriö
áberandi i öllum helstu blöðum
Frakklands, bæði greinar og
myndir. Má þar nefna Le Monde,
Figaro, L’Humanité, Le Matin
o.s.frv.
A mánudagskvöld var sagt frá
kjörinu I franska sjónvarpinu og
þá sýnd kvikmynd frá Reykjavik
og einnig af Vigdisi þar sem hún
stendur framan við kosninga-
borða með áletruninni Veljum
Vigdisi! —GFr
vilja veita okkur viðtöku.
— Það er lika skemmtilegt að
þaö varö kona. Ég þekki ekki Vig-
dlsi Finnbogadóttur og hef aðeins
einu sinni hitt hana stuttlega. En
islenska konan eins og ég hef
kynnst henni er meðvituö og
sterk. Bein i baki og ákveöin I
framkomu. Islensk kona heldur
t.d. alltaf fööurnafninu þótt hún
gifti sig.
- Sigur Vigdisar Finnbogadótt-
ur er sigur allra sterkra, sjálf-
stæðra og makalausra kvenna.
Makalaus þýöir á islensku ekki
aðeins einstök I sinni röð, heldur
einhleypur”.
Þetta segir Viveca Bandler en
grein Lenu Alfredson I D.N. undir
yfirskriftinni „Ljósrauður þjóð-
ernissinni” heldur áfram, og ei
greintfrá helstu staðreyndum um
kosningabaráttuna, úrslitin og
starfsferil Vigdisar.
— Rétt fyrir kjördag sagöi hún:
„Ef ég tapa þá er það vegna
stöðu minnar sem einhleyprar
konu og afstöðu minnar til sjálf-
stæðismála landsins”. En hún
vann og segir nú að sigur sinn
muni fá mikla þýðingu fyrir jafn
réttisbarattuna á Islandi og ann-
arsstaðar I heiminum. —ekh.