Þjóðviljinn - 31.07.1980, Qupperneq 5

Fimmtudagur 31. júll 1980. ÞJÓÐVILJINN — SIÐA 5
Sérkennileg yfirlýsing frá Kampútseu:
Rauðir kmerar afneita sósíalisma
Fréttamaöur frá bandariska
tlmaritinu Newsweek var
nýlcga á ferö til yfirráöasvæöis
Rauöra kmera I Kampútseu og
ræddi viö einn þann þekktasta
af fyrirliöum þeirra, Khieu
Samphan. Athygli vekur aö I
viötalinu segir Khieu Samphan
afdráttarlaust, aö nú hafi þeir
félagar kastaö frá sér öllum
súsiaiisma. ,,út frá beiskri
reynslu okkar viövlkjandi Hanoi
(höfuöborg Vietnams) höfum
viö komist aö raun um aö sóslal-
ismi er ekki lausn á vanda.
Sósialisminn myndi aöeins
binda okkur viö sovésku blökk-
ina. Þjóö okkar myndi llöa undir
lok. Séö út frá þvi er ekkert vit I
sósialisma.”
Hætt er viö aö einhverjum,
sem á sinum tima héldu þvi
fram aö Rauöir kmerar væru
flestum ef ekki öllum sannari
kommúnistar og aö Vletnamar
heföu ekki einungis ráöist gegn
sjálfstæöi Kampútseu — sem
þeir og geröu — heldur og gegn
sósialisma þess lands, bregöi
eitthvaö i brún viö þessa yfir-
lýsingu.
Háðir aðstoð
að utan
■
Pol Pot fer ekki lengur meö nein pólitisk völd, segir i viötalinu.
■
ist Bandaríkjunum
[ grein í bandaríska stór-
blaðinu New York Times
var fyrir skömmu stungið
upp á þvi að Grænland
-segði skilið við Danmörk
og sameinaðist í staðinn
Bandaríkjunum. Er í
greininni lögð áhersla á að
Bandaríkjamenn geti
miklu betur en smákallar
eins og Danir veitt Græn-
landi þá hernaðarlegu
„vernd" er það þarfnist,
en þó er svo að sjá að
greinar höf undur hafi
mestan áhuga á auðlindum
landsins.
Höfundurinn, Jefferson H.
Weaver, háskólanemi i sögu og
fyrirtækjastjórnun, segir aö Dan-
ir fjárfesti of litiö i Grænlandi og
geti þaö oröiö til þess aö Græn-
lendingar vilji auka samskipti sin
viö Bandarikin og kannski sam-
einast þeim. Bandarikjamenn séu
vinsælir i Grænlandi, en Danir
ekki.
Bandarikin séu eina riki
heims, er hafi efni á þvl aö láta
vinna aö gagni náttúruauölindir
Grænlands. Og höfundur bendir á
aö ásamt meö landinu sjálfu
fengju Bandarikin yfirráö yfir
meira en miljón ferkilómetra
stóru hafsvæöi, þar sem sé
gnægö fiskjar og þar aö auki
verulegt magn af oliu undir hafs-
botninum.
Konur úr kórnum I Odense 17. júni.
Yfirlýsingin er aö visu ekki
ýkja skýr, en ekki er óliklegt að
meö henni vilji Khieu Samphan
segja sem svo: Kampútseönsk
stjórn, á hverra vegum sem hún
er, fær varla nokkra hjálp utan
frá nema frá Sovétrikjunum,
svo lengi sem hún heldur sig við
lenlnskt flokksræöi. Þar sem hin
hörmulega leikna Kampútsea
hefur sára þörf fyrir erlenda
aöstoð, myndi þetta leiöa til
þess aö Rauöir kmerar yröu, ef
þeir næöu völdum i landinu, um
siöir aö beygja sig fyrir Sovét-
mönnum og sætta sig viö Itök
þeirra og Víetnama — nema þvl
aðeins aö þeir heföu skipt um
grundvallarstefnu viðvikjandi
stjórnskipan og færst i þvi nær
Vesturlöndum. Má ætla aö yfir-
lýsing Khieus hafi veriö gefin
Khieu Samphan — „góöi strák-
urinn” aftur oröinn oddviti
forustunnar.
ekki sist I þvi augnamiöi aö
gleðja vestræn og tailensk eyru.
Eina svæöiö, sem Rauöir kmer-
ar viröast hafa nokkurn veginn
örugglega á sinu valdi, er við
landamæri Tailands, og bendir
það til þess að þeir séu mjög
háðir þeirri aöstoð, sem þeir fá
frá Taflendingum og i gegnum
Tailand frá Bandarikjunum og
Kina.
I samráði
við Kinverja?
Þar sem Rauöir kmerar eru
mjög komnir upp á kinverska
aöstoö er sennilegt aö þessi
stefnubreyting hafi veriö
ákveöin I samráöi viö kinverska
ráöamenn eöa aö minnsta kosti
ekki aö óvilja þeirra.
Khieu Samphan, sem nú er
forsætisráöherra stjórnar
Rauöra kmera, var sá þekktasti
af leiötogum þeirra meöan
striðiö stóö yfir viö Bandarikin
og Lon Nol-stjórnina. Hann var
raunar oröinn vel þekktur þegar
á valdaárum Sihanouks og sat
meira aö segja um hriö i rikis-
stjórn furstans. Hann varö vin-
sæll I þvi starfi sökum þess hve
duglegur hann var og laus viö
spillingu, sem var einsdæmi
meöal þáverandi forustumanna
landsins.
Þetta ásamt meö ööru hefur
trúlega átt sinn þátt I þvi aö
hann hefur alltaf veriö talinn
„góöi strákurinn” meöal
Rauöra kmera. Hann hefur
aldrei beinllnis veriö orðaöur
Fréttaskýring
viö fjöidaaftökurnar og hryöju-
verkin i stjórnartiö þeirra, enda
þótt hann væri alltaf i æösta
forustuhópi þeirra. Ekki er
vitað til þess að um nokkra
verulega miskllð hafi nokkru
sinni veriö aö ræöa á milli
þeirra Pols Pot, enda þótt sagt
væri þegar skömmu eftir sigur
Rauöra kmera á Lon Nol aö
Khieu væri ekki sáttur viö harö-
linustefnu og einangrunar-
hyggju Pols Pot.
Kosningum og
þingræði lofað
Víst er um þaö aö Pol Pot var
mestur ráöamaöur og i forsvari
fyrir þeim félögum meöan þeir
riktu I Kampútseu. En eftir inn-
rás Vietnama fór aö bera meira
á Khieu Samphan aftur og nú er
hann á ný oddviti forustunnar.
Aö hans sögn hefur Pol Pot nú
engin pólitisk völd, en hefur
meö hermál aö gera. Ætla má
aö þetta, hvort sem þaö er satt
eöa ekki, sé einnig sagt til aö
gleöja Bandarikin.
Geta má þess aö Sihanouk,
sem annars er þungoröur i garö
Rauðra kmera, hefur alltaf
legiö vel orö til Khieus Samp-
han. 1 nefndu viðtali segir
Khieu aö „dyr okkar standi
honum opnar”.
Þar segir Khieu llka.aö þegar
Vietnamar hafi veriö reknir úr
landi sé þaö stefna Rauðra
kmera aö láta fara fram frjáls-
ar kosningar undir eftirliti aöal-
ritara Sameinuöu þjóöanna. Ný
stjórnarskrá veröi tekin upp og
þingræöi. „Viö færum Banda-
rikjunum okkar einlægustu
þakkir fyrir þaö hve fast þau
halda sér viö aö viöurkenna ekki
stjórn Hengs Samrin (sem rikir
I Phnompenh i skjóli Víetnama.
Viö vonum aö Bandarlkin haldi
áfram aö þrýsta á Vletnam I þvi
skyni aö Víetnamar kalli her
sinn til baka.... Hlutlaus
Kampútsea yröi varnargaröur
gegn vietnamskri ágengni I Suö-
austur-Asiu.”
Heitið á
Bandaríkin
Ekki eru nema nokkur ár
siöan Bandarikjamenn lögöu
sveitir Kampútseu i eyöi meö
sprengjuárásum, fóru langt
meö þaö aö sprengja landiö
aftur á steinöldina, eins og
viökvæöi þeirra var. Nú binda
aö minnsta kosti sumir
Kampútseumenn traust sitt viö
þá i baráttu fyrir sjálfstæöi
landsins. En þannig gengur þaö
stundum til I sögunni. 1 þessu
sambandi sakar heldur ekki aö
hafa i huga aö ekki er nema
rúmur áratugur siöan Kampút-
seumenn uröu fyrst fyrir banda-
riskri árás, en allt siöan i lok
miöalda hafa þeir meö mis-
löngum hvildum átt i ósigursælli
baráttu viö Vietnama og látiö
fyrir þeim mikil héruö.
dþ.
Vel heppnuð söngferð
! tíl norrænna vinabæja
L
Uppástunga í New York Times:
Grænland samein-
Dagana 17.—27. júni s.l. fór
Samkór Kópavogs i vinabæjar-
heimsóknir til þriggja vinabæja
Kópavogs, Odense i Danmörku,
Mariuhafnar á Alandseyjum og
loks Norrköbing i Sviþjóð. Kórinn
hélt margar söngskemmtanir I
feröinni undir stjórn Kristínar
Jóhannesdóttur, söngstjóra, en
formaöur kórsins er Sigriöur
Gunnlaugsdóttir. Ingveldur
Hjaltested óperusöngkona og
Jónlna Glsladóttir undirleikari
voru meö I förinni.
I Odense var sungiö i Munke-
bjergskirkju og á elliheimili á
Suöurfjóni. I Mariuhöfn á
Alandseyjum söng kórinn fyrir
mikinn mannsöfnuð á Jóns-
messuhátiöum tveimur. Enn-
fremur viö hámessu i dómkirkju
borgarinnar svo og á elliheimili i
Mariuhöfn og um borö I gömlu
segiskipi — Pommern sem er
safngripur I Mariuhöfn. 1 Norr-
köbing I Sviþjóö hélt kórinn
söngskemmtanir á tveimur úti-
hátiöum og þá i hinum fræga
dýragaröi Kolmorden. Hann fékk
allsstaöar ágætar undirtektir,
einkum vöktu Islensku þjóölögin
veröuga athygli og söngsins var
geflð I blööum borganna af hlý-
hug og vinsemd.
Vinabæirnir tóku á mót
kórnum af mikilli rausn og ýmis
kostuöu dvöl hans aö hluta eöí
öllu leyti. Fimmtiu manns tóki
þátt I förinni. Fararstjóri vai
Hjálmar ölafsson.