Þjóðviljinn - 16.08.1980, Blaðsíða 32

DJOÐVIIIINN
nafn*
4
Viktor
Kovalenko
Einn mest umtalaöi maOur
hérlendis s.l. viku var
áreiöanlega úkrainski sjó-
maöurinn,Viktor Kovalenko,
sem baöst hér hælis sem
pólitiskur flóttamaöur og
hefur fengiö landvistarleyfi
fyrst um sinn, en hann mun
hafa í hyggju aö halda áfram
til Noröur Ameriku, þar sem
er margt manna af úkra-
Inskum ættum. Þaö er ekki á
hverjum degi aö erlendir
menn leita hér hælis meö
þessum hætti, og sú sérstaka
afstaöa, sem tslendingar,
llkt og aörir vesturlanda-
menn, hafa til Sovétrlkj-
anna, hefur og aö likindum
átt sinn þátt 1 aö vekja at-
hygli á flóttamanni þessum.
t þessu sambandi er ekki
úr vegi aö vikja aö þeirri
áberandi staöreynd, aö fjöl-
margir ibúar annars heims-
ins (eins og Sovétrikin og
Austúr-Evrópulönd eru
stundum kölluö) og þess
þriöja eru þeirrar trúar, aö
fyrsti heimurinn (sá iön-
væddi, vestræni) sé heima
bestur og neyta margir allra
bragöa til aö komastþangaö.
Flestir þeirra koma llklega
einkum I von um betri lífs-
kjör, efnalega séö,en heima-
landiö býöur upp á, en
margir lika og sumir fyrst og
fremst vegna þess, aö þrátt
fyrir marga galla, og suma
stóra,bjóöa Vesturlönd upp á
meiri möguleika til aö tala
og starfa frjálst en annars-
staöar þekkist. Viöa er þaö
svo aö menntamenn ýmis-
konar una verst þvl andlega
helsi, sem haröráöum
stjórnarvöldum er gjarnt aö
hafa á þegnum sinum, og
þannig hefur þaö til dæmis
virst vera I Sovétrikjunum.
En éinnig hafa þaöan borist
fréttir af viöleitni til aö
stofna verkalýösfélög óháö
stjórnarvöldum, og viötaliö,
sem birtist viö námumann-
inn og togarasjómanninn
Kovalenko i einu dagblaö-
anna i gær, bendir til þess aö
haröneskjueftirlit „kerfis-
ins” hafi valdiö meiru um þá
ákvöröun hans aö flýja land
en beinlinis vonir um efna-
lega velsæld i vesturvegi.
1 sambandi viö flótta
Kovalenkos hefur komiö til
oröa mál annars útlendings,
sem einnig hefur beöist hér
hælis sem pólitlskur flótta-
maöur, en ekki fengiö ennþá.
Sá er franskur, heitir Gerva-
soni og er ofsóttur af kerfi
sins lands af þvl aö hann vill
ekki gegna herþjónustu.
Kynleg voru óneitanlega
svör fulltrúa islenskra
stjórnarvalda, þegar mál
þessara tveggja manna voru
borin saman i eyru þeim.
Var engu likara en aö dómi
hins herlausa islenska kerfis
væru þaö sérstök meömæli
meö Kovalenko aö hann
heföi veriö dáti I sovéska
hernum. Óvilji Gervasonis á
aö þjóna i franska hernum
viröist i samræmi viö þetta
gera hann tortryggilegan I
augum okkar stjórnarvalda.
dþ.
Xftalsími iljans er K1333 kl. 9-20 mánudaga til föstudaga.
I tan þess tima er hægt aö ná í blahamenn og aöra starfsmenn
blaösins í þessum simum : Hitstjórn 81382. 81482 og 81527, umbrot
81285. ijósmyndir 81257. Laugardaga kl. 9-12 og 17-19 er hægt aö
ná í afgreiöslu biaösins isima 81663. Blaöaprent hefur sima 81348
og eru blaöamenn þar á vakt öll kvöld.
Aðalsími Kvöldsími
81333 81348
Helgarsím!
afgreiðslu
81663
Borgarráð Reykjavíkur samþykkir:
öli ný hús tengd hitaveitu í ár
Allt að 700 miljón króna erlenda lántöku þarf til
Borgarráð ákvaö I gær aö öll ný
hús á veitusvæöi Hitaveitu
Reykjavikur skuli tengd dreifi-
kerfinu ja fnskjótt og þau eru til-
búin og aö dreifikerfi skuli lögö I
ný byggingasvæöi á árinu, þrátt
fyrir erfiöa fjárhagsstööu fyrir-
tækisins.
Var þessi samþykkt gerö I
framhaldi af ákvöröun rikis-
stjórnarinnar frá fimmtudegi um
18% hækkun á gjaldskrá hitaveit-
unnar og segir aö hún sé „gerö I
trausti þess aö hitaveitan fái i
framtiöinni þær leiöréttingar á
gjaldskrá sinni aö eölilegur rekst-
ur hennar veröi tryggöur.” Er
gert ráö fyrir aö útvega þurfi er-
lent lán aö upphæö allt aö 700 mil-
jónir króna til þess aö þessu
marki veröi náö og fól borgarráð
hitaveitustjóra og stjórn veitu-
stofnana aö vinna aö þvi máli.
Albert Guömundsson sat hjá viö
afgreiðslu tillögunnar en flokks-
bróöir hans Birgir Isleifur Gunn-
arsson greiddi henni atkvæöi
ásamt fulltrúum meirihlutans.
Birgir lét bóka aö hann teldi þaö
óskýra og óskynsamlega fjár-
málastjórn að taka erlend lán til
þessara hluta. Slik lántaka sé jafn
veröbólguhvetjandi og eölileg
hækkun gjaldskrárinnar. —ai
Hér má sjá tvo starfsmenn I Hrauneyjarfossvirkjun I óöa önn aö leita
aö striki, þvl nákvæmt skal þaö vera þegar virkjun er byggö. Þjóövilja-
menn heimsóttu þennan fjölmennasta vinnustaö landsins nú I vikunni
og birtist fyrsti hluti frásagnar af þeírri heimsókn á siöu 4 I blaðinu I
dag. Ljósm. — gel.
Húsnœðismálastjórn:
Lán til byggingar
dagvistunarstofnana
Stjórn Húsnæðisstofn-
unar rikisins samþykkti
nýlega að veita lán til
byggingar dagvistunar-
stofnana fyrir börn og
dvalarheimila fyrir
aldraða i samræmi við
nýleg lög um Húsnæðis-
stofnunina. Stjórnum
sveitarfélaga hefur ver-
ið tilkynnt um þessa
ákvörðun. Samþykkt
stjórnarinnar er eftir-
farandi:
„Húsnæöismálastjórn sam-
þykkir samkvæmt heimild i lög-
um nr. 51/1980 aö veita lán á
þessu ári til byggingar dvalar-
heimila fyrir aldraöa og dagvist-
unarstofnana fyrir börn.
Lánin veröi veitt sveitarfélög-
um og stofnunum sem til þess
eiga rétt samkvæmt nefndum
lögum.
Viö lánveitingar komi til greina
þær stofnanir sem unniö er aö á
þessu ári og ekki höföu veriö
teknar I notkun fyrir 1. janúar
1980. Stjórnin felur fram—
kvæmdastjóra aö kynna sveitar-
stjórnum þessa ákvörðun og til-
kynna jafnframt aö til þess að
koma til álita á þessu ári þá þurfi
umsókn aö berast til stofnunar-
innar fyrir 1. september. n.k.
Eldri umsóknir þarf aö staöfesta
fyrir sama tíma”.
— þm
■ Bœjarstjórn
I Kópavogs:
jFífu- |
jhvamms- j
jland keyptj
Bæjarstjórn Kópavogs I
Isamþykkti rétt fyrir miö- ■
nættiigæraðfallastá kaupá I
svokölluöu Flfuhvamms-
, landi. Kaupin voru sam- I
I þykkt meö 8 atkvæöum gegn ■
3. Kaupverö er 790 miljónir.
Nýr áfangi íjöjhun raforkuverðs:
Heimilistaxti Rarik
lækkaður um 5%
Rafhitun nú 15—16% ódýrari en olíukynding
10. ágúst s.l. lækkaði taxti Raf-
magnsveitna rikisins fyrir
heimiiisnotkun um 5% I samræmi
viö fyrirheit í stjórnarsáttmála
um jöfnun raforkuvcrðs. Eftir
þessa breytingu er heimilistaxti
Rarik 36% hærri en samsvarandi
taxti Rafmagnsveitu Reykja-
vikur en var 56% hærri fyrir
hana. Áriö 1978 var munurinn
88% og hefur þessum árangri
veriö náö i áföngum meö auknum
tekjum af veröjöfnunargjaidi og
beinum framiögum rikisins til
Rafmagnsveitnanna sem standa
undir kostnaöi viö félagslegar
framkvæmdir. Auk þess hefur
tekistaðbæta verulega fjármála-
lcga stjórn og áætlanagerö fyrir-
tækisins og er nú unniö aö þvf aö
breyta lánakjörum þess.
Hjörleifur Guttormsson,
iönaöarráöherra, sagöi I samtali
viö Þjóðviljann i gær aö hér væri
aöeinsum áfanga aö ræöa á frek-
ari braut til þess aö ná viöunandi
jöfnuöi ,1 raforkuveröi heimila i
landinu. „Viö höföum gert ráö
fyrir þvl aö þessu mætti ná meö
þvi aö standa á gjaldskrá
Rafmagnsveitnanna óbreyttri
meöan rafveitur sveitarfélag-
anna hækkuöu sinar gjaldskrár”,
sagöi Hjörleifur, „en ýmist hafa
þær ekki sótt um hækkanir eöa
ekki fengið þær eins og t.d. Raf-
magnsveita Reykjavíkur nú fyrir
skömmu. Akvaö iönaöarráðu-
neytiö þvi aö knýja fram þennan
áfanga meö beinni lækkun gjald-
skrárinnar. Eftir sem áður er
meira en þriöjungs munur á
heimilistöxtum Rarik og Raf-
magnsveitu Reykjavikur en viö
hugsum til þess aö ná meiri
árangri i þessum efnum i áföng-
um sem samrýmast öörum að-
geröum”.
— Nú hefur veröjöfnunar-
gjaidið sem notaö hefur veriö til
þessara hluta ekki veriö jafn vin-
sælt alls staöar, og nýjar leiöir
veriö farnar i þessu skyni.
Hvcrjar eru þær?
„Þýöingarmikiö atriöi var
þegar ákveöiö var aö lagt skyldi
fram fjármagn úr rikissjóöi til
Rafmagnsveitnanna til aö standa
undir félagslegum fram-
kvæmdum sem löggjafinn leggur
fyrirtækinu á heröar. Sllkar
framkvæmdir hafa veriö fjár-
magnaöar meö óhagkvæmum er-
lendum lántökum og hefur sú
stefna oröiö til þess að munurinn
milli taxta Rarik og rafveitna
sveitarféiaganna fór sivaxandi.
Nú er veriö aö leita leiöa til aö
bæta úr þessum þætti þannig aö
Rafmagnsveiturnar eigi sama
aðgang aö lánsfé eins og önnur
slik fyrirtæki.
Þá hefur með góöri forystu I
fyrirtækinu tekist aö bæta fjár-
málalega stjórn þess og gera til-
lögur til úrbóta varðandi rekstur-
inn. Einnig hefur veriö tekin upp
skilmerkileg áætlanagerö þar
sem skilið er milli framkvæmda
þar sem tekjur standa undir
kostnaöi og svo hinna sem ekki
eruaröbærar frá sjónarhóli fyrir-
tækisins, þ.e. beint.
Eftir sem áöur eru ýmsar leiöir
til þess aö ná frekari árangri á
þessu sviöi og er þar ýmislegt i
athugun, m.a. hefur veriö bent á
aö þaö sé óeölilegt aö verö-
jöfnunargjaldiö sé lagt sem pró-
sentugjald á gjaldstofninn og þaö
sama gildir um söluskattinn.
bannig veröa þessi gjöld þung-
bærari hjá þeim sem þurfa aö
greiöa hærri taxta fyrir rafork-
una”.
— Nú hækkuöu aörir taxtar en
heimilistaxtar Rarik um 9-12%
vegna hækkunar á heildsöluveröi
fra mleiöenda nna . Hvernig
stendur rafhitunin boriö saman
viö oliuhitunina?
„Nú er það svo aö þeir sömu
sem greitt hafa hærra gjald fyrir
raforku til ljósa og eldunar hafa
aö jafnaöi þurft aö greiöa marg-
falthærri upphæöir til upphitunar
meö oliukyndingu og rafhitun.
Misræmiö er þvi meira en sem
Hjörleifur Guttormsson iönaöar-
ráöherra: Ýmsar leiöir tii aö ná
frekari árangri á þessu sviöi eru I
athugun.
felst I áöurnefndum 36% saman-
buröi milli Rarik og Rafmagns-
veitu Reykjavikur. Þvi var nú
jafnframt ákveðiö aö rjúfa sam-
hengiö milli oliuverösins og hús-
hitunartaxtans, þannig aö raf-
hitunartaxtinn hækkar aöeins um
9% á sama tlma og olíuverö hefur
hækkað um 23,9%. Aöur stóö
þetta I járnum aö rafhitun og olíu-
kynding var ámóta dýr en eftir
þessa ákvöröun er nú nokkur
munur þar á eöa 15-16%, ef tillit
er tekiö til oliustyrks og eöli-
legrar notkunar fjögurra manna
fjölskyldu. Þennan mun tel ég
vera eölilegan hvata til aö taka
upp innlendan orkugjafa i staö
innfluttrar oliu. Fyrir annaö hús-
nasði er munurinn hins vegar
meirieöa um 47% sem ódýrara er
aö kynda meö raforku, þar eö
oliustyrkur kemur þar ekki inn I
myndina',' sagöi iönaöarráöherra
aö lokum. — AI