Þjóðviljinn - 30.10.1980, Blaðsíða 7

Fimmtudagur 30. október 1980 ÞJÖÐVILJINN — SIÐA 7
Kvikmyndir
Ingibjörg
Haraldsdóttir
skrifar
Idjótinn í Fjala-
kettinum
1 þessari viku sýnir Fjala-
kötturinn sigilda, japanska kvik-
mynd: Idjótinn (Hakuchi), sem
snillingurinn Akira Kurosawa
gerfti árift 1951, og byggöi á sam-
nefndri skáldsögu eftir Fjodor
Dostojevski.
A undanförnum árum hafa
Fjalakettlingar lagt töluveröa
rækt viö aö sýna japanskar kvik-
myndir. Er að þessu mikill
fengur, þvi varla fengi maður að
sjá þessar myndir annars-
staðar.Kurosawa er nafnið sem
gnæfir yfir önnur nöfn þar eystra,
einskonar Bergmann þeirra
Japana. Margar mynda hans eru
löngu komnar i flokk með þeim
perlum kvikmyndalistarinnar
sem aldrei fyrnast (vonandi):
Rashomon, Rauðskeggur,
Dodeska den, Dersu Uzala, Nátt-
bólið, Idjótinn.
Auk þessara sigildu mynda
hefur hann gert margar aðrar,
sem bera snilld hans vitni:
samuraimyndir, þrillera o.s.frv.
Kurosawa er nú orðinh sjötugur
og heyrst hefur að á siðustu árum
hafi hann átt i erfiðleikum með að
fá fjármagn til að gera myndir
sinar, sem er vissulega sorgar-
saga. Gamla manninum virtist
ekki vera farið neitt að förlast
þegar hann gerði Dersu Uzala
fyrir nokkrum árum„ en sú mynd
var sýnd hér i Laugarásbiöi eins
og menn muna.
Það voru Rússar sem gerðu
Kurosawa kleift að gera Dersu
Uzala. Tengsl japanska snillings-
ins við Rússa eru ekki ný af nál-
inni, þvi að hann hefur kvik-
myndað a.m.k. tvö rússnesk bók-
menntaverk: Náttbólið eftir
Gorki og Idjótinn eftir Dosto-
jevski. Við gerð þessara mynda
hefur Kurosawa ekki bundið sig
fastan við hinn ytri búning bók-
menntanna, heldur fyrst og
fremst fengist við kjarna máls-
ins: persónurnar og sálarlif
þeirra. Mynd eftir Kurosawa
verður alltaf fyrst og fremst
japönsk, hverrar þjóðar sem við-
fangsefni hans er. Hann er einn af
þessum meisturum sem kafa
undir yfirborðið og finna það sem
er sameiginlegt mönnum hvar-
vetna, án þess þó að búa per-
sónum sinum stað i háspekilegu
tómarúmi.
Skáldsaga Dostojevskis, Idjót-
inn, kom út 1868. I henni er sögð
sagan af Myskin fursta, sem er
flogaveikur og einskonar Kristur
sins tima. Hann er gjörsneyddur
allri eigingirni og gæddur rikri
samúð með öllu sem lifir. Þetta
góðmenni kemur til Pétursborgar
og ipn i spilltan yfirstéttarheim
sem dregur dár að honum og
eyðileggur hann smám saman. I
þessari sögu gerir Dostojevski
grein fyrir sinum hugmyndum
um siðferðisboðskap Krists, en
þær hugmyndir voru oft á tiðum
viðs fjarri boðskap kirkjunnar.
1 þeim vonda heimi sem Myskin
fursti lifði i var hann uppnefndur
Idjótinn, og áður en lýkur er
vonska heimsins búin að gera
þetta uppnefni að sannnefni. Það
er ekki rúm fyrir góðmennsku og
samúð i þeim heimi. Yfirstéttin i
Pétursborg á nitjándu öld var
auðvitað ekkert einsdæmi hvað
þetta snerti, og Kurosawa þarf
ekki að byggja upp gömlu Péturs-
borg i kvikmyndaveri til að finna
kvikmynd sinni verðugan bak-
grunn.
En sjón er sögu rikari. Sýn-
ingar Fjalakattarins eru i kvöld
og um helgina. Myndin er nokkuð
löng (165 min.) og verður hún
sýnd i Tjarnarbiói af þeim
sökum. Sýningar eru i kvöld kl.
18.50, laugardag kl. 13.00 og á
sunnudag kl. 18.50. — Félagsskir-
teini verða seld i Tjarnarbiói um
helgina. Verð þeirra er 13 þús.
kr., og gilda þau á allar sýningar
vetrarins.
Úr kvikmynd
þessari viku.
Kurosawa, „Idjótinn”
Fjalakötturinn sýnir
Djákninn á Myrká
a motorhjoli
Þeim islendingum fer stöftugt
fjölgandi sem ieggja stund á
nám i kvikmy ndagerð. Einn
þeirra er Viftar Vikingsson, sem
undanfarin ár hefur numið vift
einn þekktasta kvikmyndaskóla
Vestur-Evrópu, IDHEC i Paris.
í fyrrakvöld sýndi Viftar próf-
mynd sina „Hvitur blettur i
hnakka" fyrir troftfullu húsi i
franska bókasafninu viö
Laufásveg.
Einsog nafnið bendir til er
myndin, sem er hálfrar klukku-
stundar löng, byggö á þjóðsög-
unni um djáknann á Myrká.
Mjög frjálslega er þó farið með
efniö. Djákninn á Myrká ekur
mótorhjóli um götur Parlsar,
klæddur leðurjakka og skrýddur
vikingahjálmi meö hornum.
Dauða hans ber þannig að hönd-
um, að hópur töffara stöðvar
hann á brú, lemur hann i hnakk-
ann og fleygir honum yfir
brúarhandriö i Signu. („Ekki
gat ég látið hann fara niður um
is á Signu”. — sagöi Viðar).
Sagan er sett i nútimalegan
búning, með þvi að myndin
byrjar og endará miðilsfundi.
Þar fáum við að sjá Sigurð
Pálsson skáld fara á kostum i
hlutverki miðilis.GerardChinotti
leikur djáknann og er mikiluö-
legur ásýndum. Stúlkuna
Garúnu, sem I myndinni heitir
reyndar Peggy Sue, leikur Sissý
Benediktsson.
„Hvitur blettur i hnakka” ber
glögg einkenni skólamyndar, en
þetta er skemmtileg og frumleg
skólamynd. Ekki er rétt að vera
með neina stóra spádóma
á þessu stigi málsins, en vissu-
lega væri óskandi að Viðar fengi
tækifæri til að spreyta sig hér
heima.
Ný gerð rafmagnsþilofna
Fjórðungssjúkrahúsið á Akureyri
hjá Hrafnatindi
íVík
Nýlega hefur fyrirtækið
Hrafnatindur í Vík í Mýr-
dal hafið framleiðslu á
nýrri gerð rafmagnsþil-
ofna, svonefndra
Telmaster-of na sam-
kvæmt norsku fram-
leiðsluleyfi. Eru ofnhlut-
arnir f luttir inn f rá Noregi,
en Hrafnatindur sér um
samsetningu þeirra.
Telmaster-inniofnarnir
eru að því leyti frá-
brugðnir venjulegum raf-
hitaofnum að þeir eru úr
Hestamenn mættu gefa
því gaum, að laugardaginn
8. nóv. n.k. fer fram á
Stóðhestastöðinni á Litla -
Hrauni uppboð á sex reið-
hestaefnum og stóðhest-
inum Svarti 777 frá Syðra -
Laugalandi. Folarnir eru
allir nokkuð tamdir, gang-
góðir og „alþægir Ijúfling-
ar". Uppboðið hefst kl.
15:00.
Upp verða boðnir eftirtaldir
folar:
Aldur, 6 vetra, frá Akureyri.
Skilir, 5 vetra, frá Skáney I
Borgarfirði.
Raf magnsþilofnar frá Hrafnatindi.
áli. Alið hefur mjög góða
hitaleiðningaeiginleika
sem gefa betri varmaflut-
Kraftur, 5 vetra, frá Kröggólfs-
stöðum, Arnessýslu.
Litli-Núpur, 5 vetra, frá Kirkju-
bæ, Rang.
Bárekur, 4ra vetra, frá Báreks-
stöðum i Borgarfiröi.
Dreyri, 4ra vetra, frá Odds-
stööum i Borgarfiröi.
Stóðhesturinn Svartur777, sem
er 12 vetra, friður, ganggóður
reiðhestur, hefur hlotiö önnur
verðlaun fyrir afkvæmi, en þau
voru þá ung og ekki fullmótuö.
Þau hafa góðan vilja og ágætt
tölt, sum laglega vökur. Þorkell
Bjarnason, hrossaræktarráðu-
nautur telur að „margur mundi
bætd ræktun sina meö þvi að nota
Svart 777”.
—mhg
ning úr til rifjanna. Hinn
mikli hraði á gegnum-
streyminu leiðir af sér
minnstan mögulegan
rykagnabruna og hindrar
þar með „þurrt" loft.
Telmaster-rifjaofninn er ný
ofngerð. Rif og hitöld eru sett
saman á nýjan hátt. Þetta er ofn
fyrir margskonar notkun þvi
hann er sprautuvarinn og ryöfrir.
Telmaster-skipaofninn er hinn
eini slikra ofna, sem gerður er úr
ryðfriu stáli og búinn hitastilli.
Telmaster-öryggisofninn er
þeirrar geröar, að hann veldur
ekki bruna þótt á hann séu breidd
brennanleg efni. Þvi er hægt aö
staðsetja ofninn þar sem hætta er
á að heft sé loftstreymi gegnum
hann, t.d. i fatahengjum, á barna-
og elliheimilum o.s.frv. Þegar
breitt er yfir ofninn rofnar
straumrás hans áöur en hitastigi
eldhættu er náö. Er þetta leyst
þannig, að tveir óháðir hitastillar
þreifa á hitastiginu á allri ofn-
lengdinni.
Afgreiösla á Telmasterofnun-
um er hjá Jötni h.f. i Reykjavik
og þar er hægt að fá allar nánari
upplýsingar.
— mhg
Stóðhestastöðin á Litla-Hrauni:
Hestar til sölu
Lausar stöður
Staða yfirlæknis á Svæfinga- og gjör-
gæsludeild F.S.A. er laus til umsóknar.
Umsóknir er greini aldur, námsferil og
fyrri störf sendist stjórn, eða framkv.stj.
sjúkrahússins, sem gefa nánari upplýs-
ingar.
Umsóknarfrestur er til 1. des. 1980.
Staða yfirlæknis i bæklunarlækningum er
laus til umsóknar. Umsókn er greini aldur
námsferil og fyrri störf, sendist stjórn eða
framkvæmdastjóra sjúkrahússins, sem
gefa nánari upplýsingar.
Umsóknarfrestur er til 1. desember 1980.
Allur akstur
krefst
varkárni
Ytum ekki barnavagni
á undan okkur við
aðstæður sem þessar
UUMFERÐAR
RÁÐ
Siitiiim er 81333
UÚÐVIUINN