Þjóðviljinn - 31.10.1980, Blaðsíða 3

Þjóðviljinn - 31.10.1980, Blaðsíða 3
Föstudagur 31. október 1980 ÞJÓÐVILJINN — SIÐA 3 Grœnlenskir framámenn i heimsókn Byggjum á aðstæðum í landinu Jonathan Motzfeldt og Lars Emil Johansen segja frá grænlenskum stjórnmálum Lars Emil Johansen atvinnumálarábherra Grænlands og Jonathan Motzleldt formaöur grænienskra landsráösins eru á leiötii Bruxelles til aö ræöa viö EBE um þaö hversu mikiö má veiöa viö Grænlands- strendur. Ljösm.: — eik. Hér á landi eru nú staddir full- trúar granna okkar i vestri,Græn- lendinga. Þaö eru þeir Jonathan Motzfeldt form. grænlensku iandsstjórnarinnar og Lars Emil Johansen sem fer meö atvinnu- mál fyrir hönd heimastjórnarinn- ar, ásamt þeim Gunnari Martens ráöuneytisstjóra og Emil Abelsen forstjóra. Grænlendingarnir komu hingaö á þriöjudag og eru þeir aö endur- gjalda heimsókn Péturs Thor- steinssonar sendiherra, til Græn- lands. Blaöamenn ræddu viö Jonathan Motzfeldt og Lars Emil Johansen I gær um heimsókn þeirra og þaö sem efst er á baugi i grænlensk- um stjórnmalum. Sameiginleg hagsmunamál Motzfeldt sagöi aö þaö væri margt sem Grænlendingar gætu lært af lslendingum, þeir heföu farið og skoðað virkjanir, heim- sótt samvinnufyrirtæki og rætt við ráðamenn um sameiginleg hagsmunamál þjóðanna tveggja. 1 Grænlandi sem annars staðar eru orkumál til umræöu og þar- lendir hafa mikinn áhuga á að reisa vatnsaflsstöðvar og er unnið að áætlunum um slíkar virkjanir. Lars Emil sagði að Fiskveiðar væru mál sem snertu bæði lslend- inga og Grænlendinga. Við Græn- land rfkja takmarkanir á þorsk- veiöum eins og vföast annars staðar og sama gildir um rækj- una. Laxveiðar eru deilumál milli Kanadamanna og Grænlendinga, þvi laxinn er veiddur i sjó við Grænland, en gengur upp i árnar i Kanada. Lars Emil sagöi, að það Þing Sjómannasambandsins: Fagleg samstaða rofin við stjórnarkjör A undanförnum dögum hefur hér og þar mátt lesa um póli- tiskar sviptingar á þingi Sjó- mannasambandsins fyrir nokkrum dögum. 1 Morgunblaðinu og Alþýöu- biaöinu er hæist um yfir þvi, aö Alþýöubandalagsmenn hafi veriö nær þurrkaðir út úr stjórn Sjó- mannasambandsins. Við spurðum Guömund M. Jónsson Akranesi, sem verið hefur varaformaður Sjómanna- sambandsins s.l. 4. ár en féll nú i stjórnarkosningu á þinginu, um þessi mál. Guðmundur sagði að á undan- förnum árum hefðu menn reynt að starfa saman i Sjómannasam- bandinu á faglegum grundvelli og varast að láta flokkspólitisk sjónarmið veikja samstöðuna og riðla fylkingum sjómanna. A þingi Sjómannasambandsins nú hefði hins vegar komið i ljós við stjórnarkjör það sem reyndar haföi kvisast áöur, að tveir al- þingismenn.þeir Pétur Sigurðs- son og Karl Steinar Guðnason, hefðu safnaö liði i þvi skyni að\ rjúfa hina faglegu samstöðu og setja flokkspólitisk sjónarmið ofar hagsmunum sjómanna. Allir sem vildu vita vissu fyrirfram, að Alþýðubandalagið hefur aldrei i sögunni haft flokkslegan meiri- hluta i Sjómannasambandinu og óskar Vigfússon: Hlýtur aö hafa neikvæö áhrif svo var heldur ekki nú. Fyrst al- þingismönnunum Pétri Sigurös- syni og Karli Steinari tókst að rjúfa hina faglegu samstöðu og knýja fram flokkspólitiskar kosn- ingar á þinginu þá voru úrsíitin fyrirfram ráðin.,,Við sem vorum felldir úr stjórninni fengum samt i kosningu til sambandsstjórnar fast að helmingi atkvæða. Þeir Pétur og Karl Steinar náðu sinu fram, en hvort sú niðurstaða er heppileg fyrir sjómannasam tökin læt ég ósagt. Alvarlegast er þó, ef nú á almennt að taka upp þau vinnubrögð i verkalýðshreyf- ingunni aö láta flokkspólitisk sjónarmiö ráöa einhliða feröinni á kostnað faglegrar samstöðu”. — Þetta sagði Guðmundur M. Jónsson á Akranesi. En i þessu sambandi er einnig vert aö vekja athygli á ummælum Óskars Vig- fússonar Hafnarfirði sem verið hefur forseti Sjómannasam- bandsins undanfarin fjögur ár og var endurkjörinn á þinginu nú. í Morgunblaðinu i fyrradag er frá þvi greint að i lok þingsins hafi Óskar sagt að þaö gæti orðið erfitt að ná samstöðu innan sam- bandsins þegar fulltrúar Akur- nesinga, Grindvikinga og Vest- mannaeyinga ættu ekki fulltrúa i aðalstjórn, en þeir voru allir felldir. Og Óskar svarar spurningu Guömundur M. Jónsson: Fagleg samstaöa rofin Morgunblaðsins sama dag og segir: ,,Ég lit ekki á starf innan Sjómannasambandsins meö augum stjórnmálamannsins. Það er tvennt ólikt, þvi þetta eru hagsmunasamtök, sem eiga að efla einingu sjómannastéttar- innar og það verður ekki gert með þessum hætti, að fella fulltrúa þessara byggðarlaga úr stjórn- inni, það er á hreinu. Þarna standa utan stjórnarinnar stór félög sjómanna, sem hafa átt sæti i stjórn Sjómannasambandsins meira og minna frá þvi það var stofnað. Þaö að fulltrúar þessara félaga falla nú úr stjórn sam- bandsins hlýtur að hafa neikvæð áhrif á einingu innan stéttar- innar.” væri um það deilt hver ætti lax- inn, hvort hann væri kanadiskur eða grænlenskur, en auðvitaö teldu þeir lax sem veiddist viö strendurnar vera grænlenskan. Laxveiöikvótinn var ákveðinn fyrir 7 árum, og er svo lágur að það tekur aðeins 14 daga að veiða upp i hann. Þjóðaratkvæði um EBE Þeir félagar eru á leið til Bruxelles og voru þeir spurðir hvaö þeir myndu ræða i höfuð- stöðvum Efnahagsbandalagsins og hvernig væri meö afstöðu Grænlendinga til EBE. Motzfeldt sagöi að fiskveiðar yrðu til umræðu, þeir yrðu að fara alla leið til Bruxelles til að fá að vita hvaö þeir mættu veiöa mikiö viö Grænlandsstrendur á næsta ári. öllum fiskveiðum rikja EBE er stjórnað frá aðalstöövunum. Þegar þjóðaratkvæðagreiösla fór fram innan Danaveldis um inn- göngu I EBE var meirihluti Grænlendinga á móti, en þeir fengu ekki við neitt ráðið. Nú hef- ur staða þeirra innan danska rikisins breyst, þannig að þeir geta sjálfir ákveöið aðild. Eftir þrjú ár rennur samningurinn viö EBE út og fyrir þann tíma veröur efnt til þjóöaratkvæöagreiðslu I Grænlandi um aðildina. En hvers konar flokkur er Siumut sem hefur meirihluta i grænlenska landsráðinu og þeir Motzfeltd og Lars Emil Johansen tilheyra? Að hverju stefnir hann? Lars Emil sagði aö hann væri vinstri flokkur, sem legði áherslu á að vinna aö sjálfstjórn Græn- lendinga, hann heföi á stefnuskrá sinni úrsögn úr EBE.Hann vill efla verkalýðshreyfinguna og vinna að hagsmunum verka- lýðsins og efla samvinnufyrir- tæki. Hann vill vinna að eflingu fiskveiða og innlendra atvinnu- vega. Motzfeldt bætti því við að sam- vinna væri við eskimóa i Kanada og Alaska og Grænlendingar hefðu lagt fram umsókn um aöild að Noröurlandaráði. En þegar talað væri um pólitiska stööu ■flokks þeirra, sem hefur hreinan meirihluta i landsráðinu (13:8) mætti minna á að þeir stjórnuöu stærstu eyju i heimi. Þrátt fyrir alla góða hugmynda- fræði,byggðu þeir á þeim hefðum sem skapast hafa i grænlensku samfélagi gegnum aldirnar og á þeim aöstæðum sem rikja I land- inu. Olía og orkumál Þeir félagar voru spuröir um orkumálin, en árum saman hafa farið fram miklar umræöur um oliu og auölindir i jörðu og neöan- sjávar við Grænland. Þeir sögðu að eftir miklar um- ræöur hefði veriö ákveðið i lands- ráðinu að leyfa oliuboranir við Grænland. Það er ameriskt oliu- félag sem hefur leyfi til aö bora, ásamt dönsku námafélagi. Motz- feldt sagði að olian gæti oröið vandamál, en hún gæti lika skipt þjóðir á norðurhveli jarðar miklu máli. Næst var rætt um skólamálin I Grænlandi, en menntamálin eru nú I höndum Grænlendinga ásamt félagsmálum almennt, atvinnu- málum og málefnum kirkjunnar. Jonathan Motzfeldt sagði, að það heföi orðið mikil breyting á, eftir aö heimastjórn fékkst. 1 heimastjórnarlögunum er græn- lensk tunga gerð að aðalmáli, og hana á skilyrðislaust aö kenna Framhald á bls. 13 Kranamennimir hjá Lyfti hf. Við höfum sama rétt og aðrir Þá vildu þeir lika mótmæla þeim ummælum varaformanns Dagsbrúnar að taka yrði i taumana ef kranamenn Eim- skips misstu vinnu vegna leig- unnar á krana Lyftis h.f. Viö erum Dagsbrúnarverka- menn eins og þeir hjá Eimskip oghöfum þvi sama rétt og aðrir til Dagsbrúnar vinnu, sögðu þeir. Þá bentu þeir einnig á að þeim kæmi i sjálfu sér ekki við leigan á stóra krananum og væri þvi ekki viö þá að sakast um þaö mál. Kranamenn Eimskips heföu ekki við aðra aö sakast en eigið fyrirtæki i þessum efnum. Þeir teldu hinsvegar útilokaö að þeir gæfu eftir með vinnu á krönumLyftish.f., þar sem þeir hefðu starfaö i mörg ár. —S.dór Vegna fréttar í Þjoöviljanum, um aö óánægja væri hjá krana- mönnum Eimskips vegna þess aö þeir heföu misst vinnu eftir aö Lyftir h.f., leigöi Eimskipa- félaginu stærsta krana landsins, komu kranamennirnir hjá Lyfti h.f., aö máli viö blaöiö og sögöust vilja svara þessum um- mælum. Þeirsögðust vita það, aö unn- ið væri að því að láta þá fara af krönum Lyftis h.f., sem eru leigðir Eimskip til þess að kranamenn þess kæmust aö. Þessu sögðust þeir vilja mót- mæla harðlega. Þeir bentu á að þeirheföu unnið um langt árabil hjá Lyfti h.f., á krönum fyrir- tækisins og teldu sig hafa for- gangsrétt á þessa krana, þótt þeir væru leigðir Eimskip. Kranar frá Lyfti h.f., heföu oft Telja að unnið sé að þvi að koma þeim af krönum Lyftis hf., sem leigðir eru af Eimskip áöur verið leigðir til Eimskips og annara aðila við hafnarvinn- una. Þaö væri ekki fyrr en þessi stóri krani kæmi til sögunnar að menn færu að amast við þeim.

x

Þjóðviljinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.