Þjóðviljinn - 31.10.1980, Síða 6

6 SIÐA — ÞJÓÐVILJINN Föstudagur 31. október 1980
Sjávarútvegsráðherra um loðnulöndun:
Engar beinar aðgerð-
ir til skipulagningar
Loðnuaflinn i haust hef-
ur dreifst mjög misjafnt á
hafnir, og sjávarútvegs-
ráðherra hefur ekki gert
né hyggst gera neinar
beinar ráðstafanir til jöfn-
unar eða breytinga í þess-
um efnum. Þetta kom
fram i máli sjávarútvegs-
ráðherra á þingi fyrir
nokkrum dögum, þegar
hann svaraði fyrirspurn
þingsjá
*
frá Helga Seljan um þetta
efni.
Helgi Seljan spuröist fyrir um
þaö, hvaö sjávarútvegsráöherra
hygöist gera til aö loönuaflinn i
vetur dreiföist þannig á löndunar-
hafnir aö sunnarveröir Austfiröir
Stóriðjudraumur Alþýðuflokksins:
Hvað er stoð og hvað er hola?
Draumar þeirra Alþýöuflokks-
manna um stóriöju erlendra auö-
hringa voru enn til umræöu á
þingi i gær og uröu fyrir haröri
gagnrýni af hálfu fulltrúa Fram-
sóknar og Alþýöubandalags.
Stefán Jónsson benti á þá vantrú
á Islenskum atvinnuvegum og
oftrú á erlendri stóriöju sem Al-
þýöuflokkstillagan ber meö sér.
Staöreyndin væri hins vegar sú aö
hagur fslendinga stæöi nú á
margan hátt betur en stdriöju-
þjóöanna vegna lífmagns is-
lensku atvinnuveganna, en þau
sporsem stigin heföu veriö i stór-
iöjumálum heföu ekki reynst
gæfuspor. Guömundur G.
Þórarinsson sagöi aö mál-
flutningur krata sýndi aö þeir
heföu ekki áhuga á samstööu
flokka, heidur deilum viö Alþýöu-
bandalagiö. Tillaga þeirra um
mjög aukna orkusölu til stóriöju
væri vanhugsuö og tæki ekki tillit
til næstu skrefa i virkjunarmál-
um. Islendingum bæri aö hafa
forræöi fyrir stóriöjufyrirtækjum
og endurskoöa þyrfti orkusölu-
samninginn viö álbræösluna.
Stefán Jónsson lagöi áherslu á,
hvaö þvi færi fjarri aö stóriöju-
fyrirtækin heföu reynst islensku
atvinnulffi stoö, eins og áróöurs-
mennirnir væru þó alltaf aö full-
yröa. Þegar járnblendisamning-
arnir gagnvart Union Carbide
voru á dagskrá, var okkur sagt aö
1. ofn gæfi ágætisarö og 2. ofn þó
mun meiri. Á þessu voru siöar
reistir samningarnir viö Elkem
Spigerverket, sem Grundar-
tangaverksmiöjan tengist. Nú hef
ég fyrir satt, aö tapiö af fyrri ofni
Grundartangasmiöjunnar sé hátt
i 3 miljaröa króna, og er þá aö
sjálfsögöu reiknaö meö kostnaöi
af hafnargeröinni og hálfri Sig-
ölduverkjun. Enn meira tap yröi
af ofni niímer 2. Þvi spuröi
Stefán: ,,Ef þetta er stoö, hvaö er
þá hola?”.
Sannleikurinn er sá, sagöi
Stefán.aösjávarútvegur og aðrir
Þjóölegir atvinnuvegir hafa
tryggt okkur fulla atvinnu og öran
hagvöxt á sama tima sem at-
vinnuleysi eykst i stóriöjulönd-
unum og samdráttur veröur i
efnahagslifi.
Fjárfesting á hvern vinnandi
mann er um 750 miljónir króna á
Grundartanga, og þá verður nú
snautt um atvinnu á Norðurlandi
ef leggja þarf slika upphæö á
borðiö meö hverjum þeim sem
upp vex til starfa — og var þetta
sagt i tilefni af ummælum Arna
Gunnarssonar um þörf nýrra at-
vinnutækifæra.
Hvert virkjað hestafl I orkuveri
hefur um það til 30-falt gildi ef
þaö er haft til smáiðnaðar fremur
en stóriöju. Meö núverandi fram-
haldi á orkunýtingu i landinu, en
án nýrra orkufrekra fyrirtækja,
veröa fallvötn Islands fullnýtt á
næstu40árum. Þaöereinsgott aö
orkufrekur iönaöur geri okkur
ekki atvinnulaus!
Stefán benti á lærdómsrik dæmi
þess hvernig verkfræöingar mis-
reiknuöu sig á náttúru tslands
þegar um virk junarfram-
kvæmdir væri aö ræöa. Bjartsýni
þeirra ættiaö taka meö fyrirvara.
Hins vegar hefur okkur reynst vel
aötreystaá matvælaauðlindir ts-
lands til lands og sjávar.
Fróöustu menn telja aö Is-
lendingar geti séö fyrir eggja-
hvituþörf 36 miljóna manna. Og
eftirmatvælum er eftirspurn sem
ekki linnir.
Víkingur Heiðar Arnórsson, yfirlæknir:
------------------------------------------ f
Minningargjöf um OM
Stephensen, barnala'kni
Nýlega gaf Kvenfélagiö
Hringurinn barnadeild Land-
spitalans eöa Barnaspitala
Hringsins, eins og hann heitir
réttu nafni, myndsegulband til
minningar um Ólaf Stephensen
barnalækni sem þar haföi unniö
i mörg ár en lést i júni sl. sumar.
Meö tækinu fylgdu 20 spólur til
að safna á efni.
Á barnaspitölum er reynt aö
gera sjúklingum lifið sem bæri-
legast meöan á dvölinni stendur
með þvi aö skapa sem bestar
aöstæöur til leikja, föndurs, afla
bókakosts viö hæfi barna,
hljómflutningstækja og veröa
sér úti um hvað annaö sem gæti
oröiö þeim til afþreyingar.
Myndsegulbandstæki hefur ver-
iö ofarlega á óskalista barna-
deildar en fjárskortur veriö þar
fjötur um fót, þvi þetta er dýr
búnaöur. Gjöf Hringskvenna
kom sér þvi sérstaklega vel og
siöan tækiö var tekiö I notkun
hafa börnin aldeilis notið þess
og ekki einungis þau heldur lika
þeir fullorönu á öörum deildum
Landspitalans enda þótt um efni
fyrir börn sé aö ræöa.
Þetta er ekki i fyrsta skiptiö
sem konurnar sýna rausn sina
gagnvart barnadeild Land-
spitalans. Þær áttu sinn hlut I
stofnun hennar áriö 1957 og hafa
ætiö látiö sér annt um aö hún
gæti sem best þjónaö hlutverki
c..
sinu. Þær hafa gefiö stórfé til
kaupa á leikföngum, bókum og
rannsóknatækjum. Til dæmis
gáfu þær, i tilefni af 75 ára af-
mæli félagsins, Barnaspitalan-
um mörg, dýr tæki á síðasta ári
sem nauösynleg eru til umönn-
unar veikra, nýfæddra barna og
leikfangabirgöir sem endast til
nokkurra ára. Andviröi þessara
gjafa ásamt myndsegulbands-
tækinu nemur 7—8 milj. króna.
Konurnar eru ekki gefnar fyrir
aö flika góögeröarstarfsemi
sinni en ég tel rétt og skylt aö
þetta sé gert heyrin kunnugt.
Raunar hefur þaö oft vakiö
furöu hvaö konurnar eru dug-
legar og geta lagt mikiö á sig I
starfi sinu aö mannúöarmálum.
Nú ætla Hringskonur aö halda
sinn árlega basar iaugardaginn
1. nóvember i Iönskólahúsinu
viö Vitastig til ágóöa fyrir starf-
semi sina. Þar veröa á boöstól-
um margs konar handunnir
munir, kökur sem geyma má til
jólanna og fleira og fleira. Ef aö
likum lætur veröur þar aö sjá
margt eigulegra og girnilegra
hiuta.
Vikingur Heiöar Arnórsson
yfirlæknir
yröu ekki afskiptir. Helgi benti
jafnframt á að hiö sama gilti um
hafnir á Miöausturlandi og Suö-
urlandi. Fyrrum var stuölaö aö
dreifingu loönunnar meö sérstök-
um flutningasjóöi, og þaö átti sinn
þátt I uppbyggingu og rekstri
verksmiðjanna. A þessu varö
mikil breyting i fyrra, og margar
verksmiöjur fengu enga eöa nær
enga loönu. Þá voru málin rædd á
þingi i lok veiöitimabilsins, sem
ekki gátu breytt neinu á þeirri
vertiö, en nú ættu enn aö vera
möguleikar á þvi aö leita lausnar.
Steingrimur Hermannsson
sjávarútvegsráöherra sagöi aö
ekki heföi náöst nein samstaða
um aö endurvekja flutningasjóö,
og gegn andstööu heföi hann ekki
treyst sér til slikra ráðstafana,
enda afkoma loönuveiöanna oröiö
lakari með minnkandi afla.
Reynt væri aö hafa áhrif til stýr-
ingar meö óbeinum aögeröum,
svo sem þegar ráöherrann lét það
hafa áhrif á sig til aö leyfa frekari
veiöar sl. vor, aö loönan var þá
gengin all langt suöur á bóginn.
Ráöhera sagöi aö loönuaflinn
heföi 18. október veriö aöeins orö-
inn 124 þúsund lestir, 22 þús. lest-
um minni en á svipuöum tima i
fyrra, og stefndi þessi mikli sam-
dráttur afkomu flotans i voöa. 52
bátum var úthlutað leyfum til
samtals 660 þúsund lesta afla, en
vegna nýjustu mælinga fiskifræö-
inga, sem sýna minni loðnugegnd
isjónum.heföumennneyðst til aö
fresta veiöum á 30% aflans fram
yfir áramót.
Aflinn hefur til þessa deifst svo
á hafnir: Siglurfjöröur 45 þús.
lestir, Krossanes 10 þús., Raufar-
höfn 17 þús., Bolungarvik 10 þús.
lestir, Þórshöfn 1000, Seyöisfjörö-
ur 2000, Neskaupstaöur 5000,
Eskifjöröur 1000, Vestmannaeyj-
ar 2000, Grindavik 1500, Sand-
geröi 1200, Keflavik 7600, Hafnar-
fjöröur 3000, Reykjavik 9000,
Akranes 550, Patreksfjöröur 700
lestir.
Ráöherra sagöi aö ætla megi aö
loöna sem veidd veröi síöar i
vetur veröi þá gengin nær landi
og nær þeim stööum sem fyrir-
spyrjandi heföi i huga. Mál sitt
tók Steingrimur saman svo:
„Svarið er að engar beinar að-
geröir hafi verið geröar til þess aö
koma loönu á hina fjarlægari
staöi, þótt þaö hafi veriö skoöaö,
en ekki náöst samstaöa um þaö.
óbeinar aðgeröir hafa veriö
ákveönar til þess aö eitthvaö af
loðnuveiöinni frestist, svo meira
komi á slika staöi. En i málinu i
dag er algjör óvissa af þessu al-
varlega ástandi sem hefur skap-
ast”. — Ef svo illa fer aö ekki
veröi unnt aö veiöa meira en 70%
af þvi sem aö var stefnt, erum við
meö stórkostlegan vanda”.
Helgi Seljan þakkaöi ráöherra
svörin, en kvaöst óttast aö vand-
inn ætti enn eftir að aukast. ,,Ég
held það sé ljóst aö þvi minni sem
veiöin verður og leyft veröur a
veiöa, þeim mun meiri sé þörf
aukinnar skipulagningar varö-
andi löndum og dreifingu loönu”.
Nokkrir aörir þingmenn tóku til
máls og lýstu áhyggjum yfir af-
komu veiðiskipa og vinnslu-
stööva.
Þorbjörg
Arnórsdóttir
á Alþingi
Nú i vikunni tók Þorbjörg
Arnórsdóttir húsfreyja á Hala i
Suðursveit sæti á Alþingi sem
varamaður Hjörleifs Guttorms-
sonar, iönaöarráöherra, sem er á
förum utan i opinberum erinda-
gjöröum. Þorbjörg hefur áður
setiö á þingi sem varamaöur, en
hún er nú annar varaþingmaöur
Alþýöubandalagsins á Austur-
landi.
Mjög margir varamenn sitja nú
á Alþingi.
Smjorið a
2000 kr.
Útsalan hefst á
mánudag
A mánudaginn byrjar út-
sala á smjöri. Smásöluverö á
smjöri verður þá kr. 2000
fyrir 1 kg af 1. flokks smjöri,
en kr. 1502 fyrir kilóið af 2.
flokks smjöri.
Smjörið hefur fram aö
þessu veriö niðurgreitt um
2685 kr. hvert kg, en nú bæt-
ast 1760 kr. við þá upphæð á
kflóiö.
Allt smjörið verður sér-
merkt, á hverju stykki
verður limmiði með áletrun-
inni „útsala”.
Gert er ráö fyrir þvi aö
selja 300 tonn af smjöri á
þessu útsöluveröi. Framleið-
endur taka á sig helming
kostnaðar viö útsöluna, en
rikissjóður hinn helminginn,
samkvæmt upplýsingum
Agnars Guðnasonar, blaöa-
fuiltrúa landbúnaöarins.
—eös
Kennsla í
laxeldi að
Hólum
Noröur á Hólum i Hjaita-
dal er aö risa laxeldisstöö i
eigu rikisins og nokkurra
aðila sem eiga veiöiréttindi i
ám á Norðurlandi. Stööin
verður ein hin stærsta sinnar
tegundar hér á iandi og þaö
telst til tiðinda að hún verður
notuö sem kennslustofnun i
laxeldi.
Laxeldisstööin sem heitir
Hólalax h.f. veröur formlega
tekin i notkun hinn 8, nóv.
næstkomandi, en þann dag
veröur hitaveitan á staönum
einnig opnuð við hátiölega
athöfn.
—ka
Ráðstefna á
morgun:
Stjórnun
og kennslu-
hættir
Háskólans
Dagana 1. og 2. nóvember
n.k. verður haldin ráðstefna
um stjórnun og kennsluhætti
i Háskóla íslands. Að ráð-
stefnunni standa mennta-
málanefnd Stúdentaráðs og
Samtök stundakennara viö
skóiann.
Undirbúningur ráöstefn-
unnar hefur staöiö frá þvi s.I.
vetur og starfshópar stúd-
enta og stundakennara unniö
að söfnun efnis. Einnig er
veriö að vinna aö könnun á
stundakennslu i Háskóla ts-
lands. Veröa niöurstöður úr
starfi hópanna og niður-
stööur könnunarinnar birtar
fyrir eöa á ráöstefnunni.
Setning ráöstefnunnar
veröur á morgun ki. 13 i Há-
tiöasal H.I. Halldór Guðjóns-
son, kennslustjóri H.t.,
Olafur Jónsson, stundakenn-
ari og Stefán Ólafsson,
stundakennari, flytja erindi
og aö fyrirspurnum loknum
hefst starf i hópum sem
fjalla um stöðuráöningar,
námsnefndir, stjórnun,
kennsluform, námsmat,
stundakennslu og aðbúnaö
kennslu og rannsókna.
Ráöstefnan er öllum opin
sem áhuga hafa.