Þjóðviljinn - 02.12.1980, Blaðsíða 4

4 SIÐA — ÞJÓÐVILJINN Þriðjudagur 2. desember 1980
NOBVIUINN
Málgagn sósíalisma, verkalýds-
hreyfingar og þjóðfrelsis
(Jtgefandi: Otgáfufélag Þjóðviljans.
Framkvæmdastjóri: Eiður Bergmann.
Hitstjórar: Arni Bergmann, Einar Karl Haraldsson, Kjartan
Ó'.fsson.
Auglýsingastjóri: Þorgeir Ólafsson.
Umsjónarmaður sunnudagsblaðs: Guðjón Friðriksson.
Afgreiðslustjóri: Valþór Hlööversson.
Blaðamenn: Alfheiður Ingadóttir, Einar Orn Stefánsson, Ingi-
björg Haraldsdóttir, Kristin Astgeirsdóttir, Magnús H. Gislason,
Sigurdór Sigurdórsson.
tþróttafréttamaður: Ingólfur Hannesson.
CJtlit og hönnun: Guðjón Sveipbjörnsson, Sævar Guöbjörnsson.
Ljósmyndir: Einar Karlsson, Gunnar Ellsson.
Handrita- og prófarkalestur: Andrea Jónsdóttir, EHas Mar.
Safnvöröur: Eyjólfur Arnason.
Auglýsingar: Svanhildur Bjarnadóttir.
Skrifstofa: Guðrún Guðvaröardóttir. Jóhannes Harðarson
Afgreiðsla: Kristin Pétursdóttir, Bára Halldórsdóttir.
Bára Sigurðardóttir.
SMnavarsla: Ólöf Halldórsdóttir, Sigriður Kristjánsdóttir.
Bílstjóri: Sigrún Bárðardóttir.
Pökkun: Anney’B. Sveinsdóttir, Halla Pálsdóttir.
Karen Jónsdóttir.
Ctkeyrsla, afgreiðsla og auglýsingar: Siöumúla 6,
Keykjavik, slmi 8 13 33.
Prentun : Blaðaprent hf.
Trékallar
íhaldsins
O ,,Engar sættir fyrr en núverandi ríkisstjórn hefur
verið slitið" er enn sem fyrr boðskapurinn sem Geir
Hallqrimsson sendir flokksmönnum úr höfuðvíqi sínu
innan Sjálfstæðisflokksins. Þeir sem best þekkja til
innanhúss hjá íhaldinu telja af og frá að formanna- og
f lokksráðstefnan um helgina sé spegilmynd af viðhorf-
um í Sjálfstæðisf lokknum. Skoðanakannanir á árinu og
fundir í flokksfélögum bregða upp annarri mynd.
• Athyglisvert er að ástandið í flokksráðinu virðist
vera nær óbreytt frá því tveimur dögum eftir stjórnar-
myndum í febrúar sl. Einn þriðji f lokksráðsmanna kýs
að sitja heima og standa utan orrahríðar. Hlutföllin milli
Gunnars- og Geirsarmsins í ráðinu eru nú ívið hagstæð-
ari hinum fyrrnef nda heldur en í febrúar, og miklu f leiri
sitja hjá, þegar atjjvæði ganga um afstöðuna til ríkis-
stjórnarinnar.
Meirihlutinn í flokksráði Sjálfstæðisflokksins gerir
sig að aðhlátursefni þegar hann samþykkir að „ráð-
stefnan fordæmi þá aðferð að leiða kommúnista til
æðstu valda á islandi með þeim hætti er raun ber vitni".
Það er skilningur meirihlutans að útlátalaust sé að leiða
kommúnista til æðstu valda, en hinsvegar sé hreint ekki
sama „með hvaða hætti það sé gert". Ekki sama hvort
meðreiðarsveinn komma er Gunnar eða Geir, og veru-
legur munur á því hvort tal um „sögulegar sættir"
kemur frá helstu ráðgjöum og ræðuriturum Geirs Hall-
grímssonar á Morgunblaðinu, eða f rá f rjálslyndari armi
Sjálfstæðisf lokksins. Það er semsagt skoðun formanna-
og flokksráðstefnunnar að ekki sé sama hvaðan gott
kemur.
• Atburðir á ASI-þingi sýna vel hversu f jarri veruleik-
anum Geirs-armurinn dvelst um þessar mundir.
Stjórnarandstæðingar reiddu hátt til höggs fyrir þingið
og ætluðu sér stóran hlut. Þegar á þingið kom koðnuðu
þeir niður og vindhöggin bera ekki vott um styrka stöðu.
Þrátt fyrir stöðugt varnaðartal um ofurvald kommún-
ista í landsmálunum taka Sjálfstæðismenn upp á þeim
skratta að leiða Alþýðubandalagsmenn til hásætis í ASÍ.
Þetta gera þeir þvert ofan í fyrirmæli Geirs og tilraunir
Péturs Sigurðssonar til þess að fylkja „lýðræðisöflun-
um" innan ASI. Jafnvel nokkrir stjórnarandstæðingar
létu sig hafa það að kjósa Ásmund Stefánsson og aðra
„komma" í miðstjórn ASÍ. Sjaldan hefur nokkur stjórn-
málaf lokkur rekiðeins vita gagnslausan áróður og Sjálf-
stæðisflokkurinn undir forystu Geirs-armsins og með
milligöngu Morgunblaðsins.
• Andstæðingar Sjálfstæðisf lokksins geta prísað sig
sæla meðan slíkir tréhausar fara með formleg völd í
flokknum. Boðin til landsfundar Sjálfstæðisflokksins í
vor f rá ráðstef nunni um síðustu helgi eru ákaf lega skýr.
Trékallarnir ætla að standa þar til þeir brotna. Tillögu 14
stuðningsmanna Gunnars Thoroddsens um að fela mið-
stjórn að skipa 3—5 manna nefnd til þess að leita „allra
hugsanlegra leiða til sátta", var vísað f rá f yrir forgöngu
Geirs Hallgrimssonar.
• Við þessar aðstæður er leiðin heim lokuð fyrir þá
sem stóðu að myndun ríkisstjórnar Gunnars Thorodd-
sen, enda er það helsta von Geirs-armsins að henni muni
farnast það illa að auðveldara verði að ráða við Gunnar
er frá liður. En forsætisráðherra er óragur maður, og
sagði á flokksráðs- og formannaráðstefnunni að sín
skoðun væri óbreytt og hann myndi vinna á allan þann
hátt, sem hann gæti að því, að ríkisstjórnin sæti út kjör-
tímabilið.
• Ekkert hef ur því gerst sem breytir á neinn hátt for-
sendum núverandi stjórnarsamstarfs, nema ef vera
kynni að stjórnin hefði styrkst til átaka. Og vígreif ir eru
þeir Friðjón og Pálmi sem um helgina ætla að sitja að
teiti með þingmönnum sinum í Dölum vestur, enda er
svo sagt að goðorð þeirra standi traustum fótum, og
margir vilji vera i þeirra þingmannasveit, þóttaðra goða
haf i nauðugir.
—ekh
klippt
Tómas i uppáhaldi
1 íorystugrein Morgunblaðs-
ins sl. sunnudag er að þvi vikiö
að innan Kramsóknartlokksins
hafi veriö að myndast hörö
stjórnarandstaða. „Nokkrir
þingmenn Framsóknarflokks-
ins, með Tóirtas Arnason við-
skiptaráöherra i broddi fylk-
ingar hafa lialdiö uppi háværri
gagnrýni á aðgerðarleysi rikis-
stjórnarinnar i efnahagsmálum
undanlarnar vikur. Málgagn
Framsóknarflokksins, Timinn,
hefur tekið undir þessa gagn-
rvni og raunar má segja, að
Timinn háfi haldiö uppi herferð
gegn elnahagsstefnu rikis-
stjórnarinnar um skeið. I.iklega
er þessi hópur framsóknar-
rnanna enn i minnihlula i þing-
llokki þeirra, en þess kann að
vera skammt að biða, að þeim
bætist liðsstyrkur”.
Ekki hjá ASÍ-
fulltrúum
Oskhyggja Morgunblaösins
um vaxandi liðsstyrk eftirlætis
þess i rikisstjórninni er spaugi-
leg i ljósi nýafstaöins ASl-þings.
Þar var friður flokkur sem
Framsókn vildi slá eign sinni á
og hélt 60-70 manns veislu á
Hótel Heklu sunnudaginn 23. sl.
mán, daginn áður en þingið
hófst. Var þar margt spjallað
yfir lambasteik og flokkssósu,
en það bar helst til tiöinda, aö
þrir forystumenn úr verkalýðs-
hreyfingunni risu upp og gagn-
rýndu Tómas Arnason fyrir tal
sitt um visitóluskeröingu. Þeir
lýstu yfir þvi aö hætti Tómas
Arnason ekki silelldu kauplækk-
unartali sinu hefðu þeir ekkert
að gera á þessum staöog myndu
ekki láta sjá sig i samfloti
Framsóknarmanna á ASt-þingi.
Lyktir mála urðu þær að Tómas
Árnason varð að gefa ylirlýs-
ingu um að hann myndi draga
úr áherslum sinum á nauðsyn
kauplækkunar.
Framsóknarflokkurinn helur
verið drjúgur ylir itökum sinum
i verkalýðshreylingunni og ekki
seinna vænna að Tómas Árna-
son kæmist að þvi hvers liðs-
styrks hann getur vænst úr
þeirri áttinni haldi hann áfram
klifi sinu um kauplækkun.
Uppljóstrun
Þórarins
Morgunblaðið viH aðeins
kannasf við aðra af tveimur
ásjdnum Janusar-andlitsins á
Timanum. Rétt er að J.S. viröist
vera farinn á taugum, en Þ.Þ.
heldur ró sinni og snýr spjótum
sinum að st.jórnarandstöðunni.
Þvi miður er ekki annaö sýnna
en uppljóstrun Þórarins fyrir
rúmri viku hafi farið fyrir ofan
garð og neðan hjá landsmönn-
um. Hann skýrði frá þvi að
stjórnarandstöðuflokkarnir
hefðu siður en svo brugðist
þeirri skyldu sinni að fylgja
gagnrýni á stjórnarstefnuna
eftir með eigin úrbótatillögum i
efnahagsmálum. Alveg er ein-
sýnt eftir þá uppljóstran að al-
menningur á úr mörgum góðum
koslum að velja:
Tillögur
stjórnarandstöðu
„Þaö skal upplýst hér
stjórnarandstöðuflokkunum til
málsbóta að þeir eru að undir-
búa slilcar tillögur.
Geir Hallgrimsson hefur faliö
Mr. X sem áður hefur komið viö
sögu að veita forustu sérstökum
j vinnuhópi, sem á að undirbúa
[ ASl þingið
*„Flokkshagsmunir réðu
segir Karvei Pálmason um
forsetakjörið á ASÍ þinginu —
Sjálfstæðismenn og stjórnarlið-
ar ganga í fóstbræðralag!
Rikisstjórnarmynstur
Uoppi verkalýdshreyfing
tarinnar er nú staðreynd,
'hvort sem Asmundur
Stefánsson heldur þvi
^ennþá fram, eða ekki, að
|það séu hin faglegu mál,
/ sem ráðið hafi framboði
^hans. Almennir þingfull
Mrúar gera
I frainhaldi aí þessu spurftum
vift Karvel hvort hann teldi þaft
æskilegt aft slik blokk, ríki*-
sljornarblokk. færi meft forysfu
\ erkalyftshreyfingarinnar?
Kg held aft þaft geti allir
veriftsammála um þaft. aft þetta
mynstur sem kemur hérna fram
er óheppilegt Þaft er alltaf
óheppilegt þegar menn gera
hagsmuni flokks*og hreyfingar
aft sama hlutnum Þetta tel ég
munum og hefi alltaf staftift vift ,
þá skoftun mina. Hvort sem um
er aft ræfta pólitiskan þingmann.
miftstjórnarmann. efta flokks
póiitlskt bundinn mann verftnr
tillögur Sjálfstæðisflokksins um
lausn efnahagsvandans.
Eins og kemur fram i bókinni
Valdataíl i Valhöll segir Geir
ekki eitt i dag og annað á morg-
un. Hann hefur þvi lagt fyrir
vinnuhópinn að tillögurnar
verði i aðalatriðum byggöar á
leiftursóknarstefnu Sjálfstæðis-
flokksins frá siðastl. hausti.
Kjarni tillagnanna á aö verða
þessi: Allar verðbætur sam
kvæmt visitölu skulu afnumdar.
Verðlag skal gefið frjálst og
ríkisstofnanir fái þær hækkanir.
sem þær hafa farið tram á.
Skráning vaxta skal hætt, og
lánsfé skal boðið upp á frjálsum
markaði. Kikisútgjöld skulu
lækkuð um minnst 35 milljarða
króna og skal nákvæm grein
gerð lyrir þvi, hvernig þeim
niðurskurði skuli háttað.
með báða fætur i lausu loíti.
Eini klolningurinn sem um
munaði á Alþýðusambandsþingi
var viðskilnaður kratabrodd-
anna við sitt fótgöngulið. Svo
illa tókst þeim forystan aö þvi
má fastlega gera skóna aö far-
sælli verkalýðsleiðtogar ur röð-
um Alþýöuflokksins fari nú aö
gera sig gildandi og taki aö sér
leiðtogastörlin i verkalýösarmi
flokksins.
Hróp gerð að
kratabroddum
Það varð ofaná hjá krötunum
þegar 1 jóst var aö h verju stefndi
eftir aö þeir höfðu íyrirgert öllu
trausti, að tefla Karvel Pálma-
syni fram i forseta, varaforseta
og i miðstjórn ef allt um þryti. Á
siöustu stundu treysti kempan
sér ekki i vaíaforsetaslaginn, og
Jón Helgason tók á sig okið.
Þegar sú staða var komin upp
aö bæði toppembættin voru úr
höndum krata gengin heimtuöu
toppkratar eins og Jón Baldvin,
Vilmundur og Karvel, aö Ai-
þýðuflokksliðið á þinginu drægi
sig út úr öllum kosningum, og
tæki ekki þátt i miöstjórnar-
kjörinu. Að baki þessari kröfu lá
rómantísk hugmynd um alls-
herjar stjórnarandstöðupólitik i
verkalýðshreyfingunni. Blöskr-
aði þá ýmsum forystumönnum
verkalýðsfélaga i liöi Alþýðu-
ilokksins og voru hróp gerö aö
hinni pólitisku forystu. Var
greinilegt á öllu að þorri krata i
verkalýðshreyfingunni ætlar
ekki aðláta Jón Baldvin né Kar-
vel og Vilmund segja sér fyrir
verkum um þaö, meö hverjum
unnið verður aö faglegri einingu
innan hreyíingarinnar.
Kjartan Jóhannsson vill ekki
verða eftirbátur Geirs. Hann
hefur lika faliö sérstökum
vinnuhópi að undirbúa efna-
hagstillögur af hálfu Alþýðu-
flokksins. Kjarni tillagna Al-
þýðuflokksins mun eiginlega
rúmast i' einu orði: Raunvextir.
Kappsamlega er unnið að
þessari tillagnagerð, en til-
lögurnar veröa þó ekki birtar
fyrr en eftir Alþýðusambands-
þing.
Þ.Þ.”
Kratar klofnir
i rótina
„Verkalýðshrey fingin er
klofin niður i rót”, segir Jón
Baldvin Hannibalsson i Alþýðu-
blaðinu vegna þess að Karvel
Pálmason, Karl Steinar Guðna-
son og hann sjálíur fóru póli-
tiska hrakför á Alþýðusam-
bandsþing. Sem fyrr sleppur
veruleikinn úr greipum þeirra
kratanna, og þeir standa eftir
Flokksráðs- og formannaráð-
stefna Sjálfstæðisflokksins verður
ekki opin fjölmiðlum, samkvæmt
einróma samþ.vkkt miðstjórnar ,
síðdegis í gær, að því er Kjartan
Gunnarsson framkvæmdastjóri ,
tjáði Morgunblaðinu.
A ndi Bismarcks
Morgunblaðiö hefur veriö aö
skrifa um hinn „staliniska
anda” i Alþýðubandalaginu, og
m.a. vitnað i þá ákvörðun aö
loka siðari hluta landsíundar
Alþýðubandalagsins máli sinu
til stuðnings. Og svo ber það við
að sérstaklega er auglýst að for-
manna- og flokksráðsfundur
Sjálfstæðismanna sé harölok-
aður fréttamönnum. „Þetta
sem helst hann varast vann...
o.s.frv.” Þessu réði þó ekki
„hinn staliniski andi” heldur
andi Bismarcks, sem Bjarni
hélt upp á á þeirri tið þegar
Sjálfstæðisflokkurinn var og
hét. Hver hefur sinn djöful að
draga...
— ekh
09 skorið