Þjóðviljinn - 02.12.1980, Blaðsíða 12

2 SIÐA — ÞJÓÐVILJINN Þriöjudagur 2. desember 1980
Umboðsmenn
Happdrættis
Þ j óðvil j ans
Happdrætti Þjóðviljans 1980. Skrá yfir umboösmenn.
Reykjaneskjördæmi:
Mosfellssveit: Gisli Snorrason, Brekkukoti, s. 66511
Kópavogur: Albýöubandalagsfélagið.
Garöabær: Björg Helgadóttir,Faxatúni 3, simi 42998.
Hafnarfjörður: Alþýðubandalagsfélagið.
Álftanes: Trausti Finnbogason, Birkihlið, s. 54251 vs. 32414
Seltjarnarnes: Þórhaliur Sigurðsson Tjarnarbóli 6, s. 18986.
Keflavik: Alma Vestmann, Faxabraut 34c, vs. 92-1450.
Njarövikur: Sigmar Ingason, Þórustig 10, s. 92-1786 vs. 92-1696
Gerðar: Sigurður Hailmansson, Heiðarbraut 1, s. 92-7042
Grindavik: Ragnar Ágústsson, Vikurbraut 34, vs. 92-8020.
Sandgerði: Elsa Kristjánsd., Holtsgötu 4, s. 92-7680.
Vesturland:
Akranes: Sigrún Gunnlaugsd. Vallholti 21. s. 93-1656 vs. 93-1938
Borgarnes: Sigurður Guðbrandsson, Borgarbraut 43, s. 93-7122,
vs. 93-7200.
Borgarfjörður: Haukur Júliusson, Hvanneyri, s. 93-7011.
Hellissandur: Hólmfriður Hólmgeirsd, Bárðarási 1, s. 93-6721.
Ólafsvík: Ragnhildur Albertsd, Túngötu 1, s. 93-6395.
Grundarfjörður: Matthildur Guðmundsd. Grundargötu 26, s.
93-8715.
Stykkishólmur: Ólafur Torfason, Skólastig 11, s. 93-8426.
Bóöardalur: Gisli Gunniaugsson, Sólvöllum, s. 93-4142 vs.
93- 4129.
Vestfirðir.
Patreksfjörður: Bolli Ólafsson, Sigtúni 4, s. 94-1433, vs. 94-1477.
Tálknafjörður: Lúövik Th. Helgason, Miötúni 1, s. 94-2587.
Bfldudalur: Smári Jónsson, Lönguhlið 29,
Þingeyri: Davið Kristjánsson, Aðalstræti 39, s. 94-8117.
Flatevri: Guövarður Kjartansson, Ránargötu 8, s. 94-7653 vs.
94- 7706
Suðuieyri: Þóra Þórðardóttir, Aðalgötu 51, s. 94-6167.
ísafjörður: Elisabet Þorgeirsd. Túngötu 17, s. 94-3109.
Bolungarvik: Kristinn Gunnarsson, Vitastig 21, s. 94-7437.
Hólmavík: Hörður Asgeirsson, Skólabraut 18, s. 95-3123.
Boröeyri.Strand: Guðbjörg Haraldsd. s. 95-1116.
Norðurland vestra.
Hvammstangi: Órn Guðjónsson, Hvammstangabraut 23, s.
95- 1467.
Blönduós:Sturla Þórðarson, Hiiðarbraut 24, s. 95-4357.
Skagaströnd-.Eðvarö Hallgrimsson, Fellsbraut l,s. 95-4685
Hofsós: Gisli Kristjánsson, Kárastíg 16, s. 95-6341.
Sauöárkrókur: Friðrikka Hermannsd. Hólmagrund 22, s.
95- 5245.
Siglufjöröur: Kolbeinn Friöbjarnarson, Hvanneyrarbraut 2, s.
96- 71271 VS. 96-71404
Norðurland eystra.
ólafsfjörður: Agnar Viglundsson, Kirkjuvegi 18, s. 96-62297 vs.
96- 62168.
Ilalvik :Hjörleifur Jóhannsson, Stórhólsvegi 3,s. 96-61237.
Akureyri:Haraldur Bogason, Norðurgötu 36, s. 96-24079.
Hrisey :Guðjón Björnsson, Sólvallargötu 3, s. 96-61739.
Húsavik: Maria Kristjánsd. Arholti 8, s. 96-41381.
Mývatnssveit: Þorgrimur Starri Björgvinsson, Garði
Kaufarhöfn: Angantýr Einarsson, Aðalbraut 33, s. 96-51125.
Þórshöfn: Arnþór Karlsson.
Austurland.
Neskaupstaður:Guömundur Bjarnason, Melagötu 11, s. 97-7255,
vs. 97-7500.
Vopnafjörður: Ágústa Þorkelsdóttir, Refsstað.
Egilsstaöír: Ófeigur Pálsson, Artröð 8, s. 97-1413.
Seyðisfjörður: Guðlaugur Sigmundsson, Austurvegi 3, s. 97-2374.
Reyðarfjörður: Ingibjörg Þórðard. Grimsstöðum, s. 97-4149.
Eskifjörður: Strandgötu 15, simi 97-6494.
Fáskrúðsf jörður : Þorsteinn Bjarnason, Skólavegi 138, simi 97-
5270.
‘Stöðvarfjörður: Ingimar Jónsson, Túngötu 3, . 97-5894.
Breiðdalsvik: Guðjón Sveinsson, Mánabergi, s. 97-5633.
Djúpivogur: Þórólfur Ragnarsson, Hraunprýði, s. 97-8913.
Höfn I Hornafiröi: Benedikt Þorsteinsson, Ránarslóö 6, s.
97- 8243.
Suðurland.
Vestmannaeyjar: Edda Tegeder, Hrauntúni 35. Simi 98-1864.
Hveragerði: Þórgunnur Björnsdóttir, Þórsmörk 9, s. 99-4235.
Selfoss: löunn Gisladóttir, Vallholti 18, s. 99-1689.
Laugarvatn: Torfi Rúnar Kristjánsson, s. 99-6153.
Þorlákshöfn: Þorsteinn Sigvaldason, Reykjabraut5, s. 99-3745.
Eyrarbakki: Auður Hjálmarsd. Háeyrarvöllum 30. s. 99-3388
Stokkseyri: Margrét Frimannsd. Eyjaseli 7, s. 99-3244.
Hella: Guðmundur Albertsson, Geitasandi 3, s. 99-5909
vs. 99-5830.
Vík I Mýrdal: Magnús Þórðarson, Austurvegi 23, s. 99-7129 vs.
7173 og 7176.
Kirkjubæjarklaustur: Hilmar Gunnarsson s. 99-7041 vs. 99-7028.
Ósigurinn: Hermenn Francos reka á undan sér handtekna vinstrisinna.
Árni
Bergmann
skrifar
um
bókmenntir
„Hverjum klukkan glymur”
gefin út aftur
Meistaraverk
Hemingways
og borgarastriðið á Spáni
Þótt undarlegt megi
virðast hefur það komið í
hlut AAáls og menningar að
halda á lofti frægð banda-
risku skáldsögunnar. Það
forlag gaf út Griðastað
Faulkners, Þrúgur reið-
innar og Vopnin kvödd
eftir Steinbeck og Heming-
way — og það í tvígang. Og
nú hefur forlagið gefið út
aftur merka þýðingu Stef-
áns Bjarmans á Hverjum
klukkan glymur, eftir
Heimingway, en það verk
hafði fyrst komið hjá öðr-
um útgefanda.
i spænskri mold
Ernest Hemingway var einn
þeirra mörgu rithöfunda sem létu
borgarastriðið á Spáni til sin taka
og gerði málstað lýðveldisins
gegn fasistum að sinum. Hann
skrifaði margt frá borgarastrið-
inu þarsyðra, meðal annars kvik-
myndahandrit við heimildar-
myndina Spænsk jörð, sem Joris
Ivens gerði, leikritið Fimmta
hcrdeildinog margt fleira. Þegar
spænska lýðveldið hafði beðið
ósigur skrifaði Hemingway i
minningargrein um bandariska
sjálfboðaliða sem féllu á Spáni og
,,eru orðnir hluti af spænskri
mold".
„Spænsk mold deyr aldrei. Hún
virðist dauð á hverjum vetri, en
hvert vor lifnar hún aftur við.
Okkar menn sem þar dóu munu
ávallt lifa með henni.
Og rétt eins og moldin deyr ekki
mun sá sem eitt sinn hefur verið
frjáls aidrei snúa aftur undir
þrældómsok. Bændurnir sem
plægja moldina, þar sem okkar
föllnu sjálfboðaliöar liggja vita
fyrir hvað þeir létu lifið. Striðs-
árin tvö fengu þeir skilning á þvi
og þeir munu ekki gleyma...
Þetta eitt
Sagan „Hverjum klukkan
glymur” fjallar um einn hinna
bandarisku sjálfboðaliða. Hann
er látinn heita Robert Jordan og
hann er sendur yfir viglinuna og á
að hjálpa skæruliðaflokki að
sprengja i loft upp þýðingarmikla
brú á réttri stund. Hann hugsar
með sér þegar hann hefur gert
það upp við sig hve erfitt verk-
efnið er og hættulegt:
„Þetta eru nauðsynlegar skip-
anir sem þið eigið enga sök á og
þarna er brú, og sú brú getur
verið það atriði sem framtið alls
mannkynsins veltur á. Eins og
hún getur oltið á hverju einu sem
gerist i þessari styrjöld. Þú hefur
aðeins einn hlut að gera og þú
verður að gera hann...”
Mörgum stórum orðum hefur
verið farið um þessa sögu. Um
það hvernig þrir dagar sem Ro-
bert Jordan á ólifaða verða hon-
um heil æfi, full með miklar hugs-
anir, sterka reynsiu, og ást sem
er stærri en orð fá lýst. Um lýs-
inguna á einstökum persónum
eins og Pilar fylgikonu skæruliða-
foringja sem er á svikabraut. Og
ekki sist hefur Hemingway
fengið lof fyrir uppgjör sitt hrein-
skiptið við þau hermdarverk sem
fylgdu bæði rauðliðum og fasist-
um — uppgjör sem ekki jafn-
gildir þvi, að mönnum sé gefinn
kostur á þvi að fy rirlita báða jafnt
ogyppa öxlum og segja sem svo:
svona eru þessar borgarastyrj-
aldir.
Lýðveldishermenn I Barcelona
Deilur
Bókin vakti upp deilur. Þeir
sem höfðu tekiö nærri sér málstað
lýðveldisins vildu heist ekki
þurfa að viðurkenna margar þær
ónotalegar staöreyndir sem koma
fram i skáldsögunni um alþýðu i
uppreisnarham, um lýðveldisher-
inn og ekki sist um hramm stal-
inskra hreinsana, sem sáir hatri
og tortryggni og tortimir
mætum mönnum ekki sist i sjálf-
boðasveitum útlendinga, sem
börðust meö spænska lýðveldis-
hernum.
Hemingway var sagöur hafa
gefist upp fyrir vonbrigöum
ósigursins eða einhverju öðru
verra. Rússar hafa vist ekki
fyrirgefið honum enn i dag þessa
skáldsögu, enda þótt þeir haldi
Hemingway á Spáni
mikið upp á Hemingway að öðru
leyti. 1 allstórri útgáfu verka
Hemingways , frá þvi um 1960 er
flest að finna sem hann skrif-
aði — nema Hverjum klukkan
glymur.
Enginn er eyland
Kristinn E. Ar.drésson gerði
þessa skáldsögu Hemingways að
drjúgum þætti i bók sinni um
„tima Rauðra penna”, en hann
nefnir hana einmitt „Enginn er
eyland” — það er ivitnun i sömu
orð Johns Donne og bók
Hemingways hefst á. Kristni
finnst að Hemingway hafi skilið
öðrum mönnum betur þá tviráðu
tima sem fóru á undan seinni
heimsstyrjöld og lætur hann
verða sér að réttlætingu á mann-
fórnum sem þá voru
færðar — Kristinn segir á þessa
ieið:
„Boðskaparkjarninn er hetju-
hugsjón verks og skálds er spegl-
ast best i höfuðpersónunni Robert
Jordan. Hér dregst allt i einn
brennidepil, i samþjöppum sem
mest getur orðið á úrslitastund-
um, staða hans og hugsanir and-
spænis dauðanum, þeirri ógn að
fórna mannslifum. Hann veit eða
reynir með sjálfum sér að það sé i
rauninni ekki leyfilegt að taka lif
annarra, en verður: veit hann
verður að gera það, veit, ef hann
gerir það ekki, getur það kostað
lif miljóna manna á komandi
tima, veit að hér er úrslitaorusta
háð, að honum ber skylda til að
standa sig. Hann stendur frammi
fyrir mesta vanda mannlegrar
tilveru, einn, sjálfur á valdi at-
burðanna, á valdi lögmálsins,
nauðsynjarinnar, en jafnframt
með heiðskira hugsun, sjálfur
innan þessarar nauðsynjar frjáls
maður er vitandi vits tekur sinar
ákvarðanir, velur af frjálsum
vilja á skilningi nauðsynjarinnar
leið fórnar og hetjulundar,
ákveður, særður til ólifs, i nafni
komandi kynslóða, að eyða lifi
eins margra fasista, fyrirliða
þeirra, og hann hefur mátt til og
getur valdið vopni, og eins þótt
ósigur þessarar orustu blasi við
augum hans, i þeirri vissu að sú
næsta vinnist, að lokasigur vinn-
ist.
„Og ef þú biður og heldur aftur
af þeim þó ekki sé nema ör-
skamma stund eða bara banar
foringjanum geturþað riðið allan
baggamuninn...”
ÁB tók saman