Þjóðviljinn - 02.12.1980, Side 6

6 StÐA — ÞJÓÐVILJINN Þriöjudagur 2. desember 1980
Svavar Gestsson félagsmálaráðherra:
Leggjum
friðarins
Bann við kjarnorkuvopnum og
friðlýsing NA-Atlamtshafsins
Benedikt Gröndal Alþingis-
maöur mæiti i siftustu viku fyrir
þingsályktunartillögu sinni um
takmarkaftan aftgang erlendra
herskipa og herflugvéla aft land-
helgi islands og færfti m.a. þau
rök fyrir þvi; aft þar sem þessi
striftstól væru oft búin kjarnorku-
vopnum þá gæti siíkt haft vissa
hættu i för meft sér fyrir okkur ef
slys yrftu um borft i þessum
vigvélum.
Svavar Gestsson félagsmála-
ráftherra tók til máls i þessum
umræöum og kynnti stefnumál
Alþýftubandalagsins tengd þess-
um atriftum, þ.e. staftsctning
kjarnorkuvopna verði bönnuft á
islensku yfirráftasvæöi, Norö-
austur Aitantshafift verfti gert aft
friftlvstu svæfti og stofnaft vcrfti
kjarnorkuvopnalaust svæði á
Norfturlöndum.
Hæfta Svavars fer hér i heild á
eftir:
Fyigjandi tillögunni
Ég tel aö sú tillaga sem hér er
flutt af Benedikt Gröndal, sé
góftra gjalda verft og hreyfi at-
hyglisverftu máli, og ég legg á það
áherslu sem mina skoftun og
revndar okkar þingflokks, að það
sé eðlilegt að þessi tillaga fái
mjög vandlega athugun i utanrik-
ismálanefnd og að það verfti
stuðlaft að þvi aft þangaft komi all-
ar hinar bestu upplýsingar sem
nauftsynlegar eru til aft geta
glöggvaft sig á málinu. I fram-
haldi af þvi yrði unnift aft setningu
þeirrar reglugerðar eða annarra
stjórnvaldaákvarftana, sem kann
aft þurfa i þessum efnum. Þaft
kann aft vera, aft þaft þurfi einnig
lagaatbeina til. Nefndin þarf aft
átta sig á þvi...
Vandiokkar
vegna veru hersins
Ég vil i þessu sambandi minna
á það meginatrifti, að vitaskuld
stafar vandi þjóftarinnar i þess-
um efnum fyrst og fremst af þvi
aft vift erum hér meft i landinu er-
lent bandariskt herlið. Þetta
bandariska herlift skapar hættu
fyrir þjóðina á hverjum tima og
eykur þann vanda sem við er að
glima fyrir þessa þjóð, m.a.
varðandi meftferð mála eins og
þeirra, sem hreyft er hér af
Benedikt Gröndal.
Þaft er nauftsynlegt i þessu
sambandi aft hugleifta, hvort ekki
væri hugsanlegt aft ná um þaft
samkomulagi, — ef Alþ. áttar sig
á þvi, að hér sé stigift rétt skref, —
hvort ekki væri unnt aft ganga
lengra og ákvefta það hér á
Alþingi meft meiri hluta
Skólafulltrúi
Staða skólaíulltrúa i Kópavogi er laus til
umsóknar.
Umsóknum sé skilað á umsóknareyðu-
blöðum sem tast á bæjarskrifstofum
Kópavogs.
Umsóknarfrestur er til 15. des. n.k.
Nánari upplýsingar gefur undirritaður.
Bæjarritarinn í Kópavogi.
Höfum til afgreiðslu strax SUZUKI TS-50
og GT-50EL létt vélhjól. Hagstætt verð —
Hagstæðir greiðsluskilmálar
SUZUKI-UMBOÐIÐ
Ölafur Kr. Sigurðsson
Tranavogi 1.
S: 83499.
lóð á vogarskál
þingsjá
samþykkt, aft Alþingi tslendinga
vilji að tsland og landhelgi
tslands verði lýst kjarnorku-
vopnalaust svæfti, aö þaft verfti
tekin um þaft ákvörftun af hálfu
Alþingis islendinga, að tsland
verfti lýst kjarnorkuvopnalaust
svæöi og hér sé bönnuft í landhelg-
ínni og á landinu umferft meft
kjarnorkuvopn meft þeirri hættu,
sem slikt veldur.
Bann viö kjarnorku-
vopnum á Islandi
Ég held a'ð i rauninni hljóti allir
alþingismenn aö átta sig á þvi,
hvilik hætta er fólgin i þvi fyrir
tilvist þessarar þjóöar, ef hér eru
ekki settar strangar skoröur vift
meftferð og flutningi kjarnorku-
vopna um þetta land. Ég vil
einnig leggja á það áherslu. aft ég
held aft allir þingmenn hljóti aft
gera sér þaft vel ljóst, að ef
Alþingi tslendinga lýsti þvi yfir,
aö tsland hlyti að vera kjarnorku-
vopnalaust svæöi og landhelgi ts-
lands, þá væri þaft stórkostlegt
innlegg i baráttu þjóða heimsins
fyrir afvopnun og frifti. Eins og
sakir standa þá er ekki vanþörf á
sliku framlagi.
Lóð á vogarskáI
friöarins
Staftreyndin er sú, aft stórveldin
viröast um þessar mundir vera að
magna sinn striftsæsingaáróftur.
Þær yfirlýsingar sem fram komu
hjá einstökum aftilum, t.d. i for-
setakosningunum i Bandarikjun-
um, voru ákaflega iskyggilegar,
svo aft ekki sé meira sagt, i
þessum efnum. Þar virtust þeir
menn helst fá hljómgrunn, sem
hvöttu til mestra striðsæsinga.
Astandið i Sovétrikjunum i þess-
um efnum er einnig mjög hrika-
legt, þar sem innrásin i Afgan-
istan er gleggst dæmi um.
Þetta eru hlutir, sem litil þjóft
eins og Islendingar verða aft
glöggvá sig alveg sérstaklega á.
Menn þurfa aft átta sig á ástæftun-
um fyrir þvi, aft svo ófriðvænlega
horfir i heiminum núna og menn
skaka vopnin hver aö öörum.
Astæftan er auðvitað sú, að auft-
lindastriftift i heiminum, baráttan
um skiptingu auftæfa heimsins,fer
stööugt harðnandi og þaft kann að
verða þröngt fyrir dyrum litillar
þjóðar i þeim átökum um auft-
lindir heimsins, átökum á milli
stórvelda og aufthringa. Þá
verður nauftsynlegt fyrir þjóö
eins og tslendinga aft taka
ákvörftun sem lýsir vilja friðar,
en ekki ófriðar, i þeirri alþjóðlegu
umræöu sem fram fer. Hér gæti
verið um aft ræfta stórkostlegt
fordæmi tslendinga, sem heffti
áhrif um allan heim og gæti lýst
öftrum þjóftum fram á veginn meft
svipuðum hætti og fordæmi Is-
lendinga gerfti, þegar landhelgi
okkar var færð út i 12 milur, 50
milur og 200 milur.
Stefnum aö friðlýsingu
NA-Atlantshafsins
Ég vil einnig i þessu sambandi
minna hv. Alþingi á það aft fyrir
nokkrum árum urðu hér á þinginu
verulegar umræður um friölýs-
ingu Norftur-Atlantshafsins. Jón-
as Arnason flutti um þau mál
ýtarlegar ræftur hér á Alþingi og
þau voru rædd rækilega hér úr
þessum ræðustól. Ég tel einnig,
að friftlýsingarmálin ætti aft
skofta einmitt i tengslum vift þá
tillögu sem hér er flutt og ég er
sannfærftur um, aö einnig þeir
alþingismenn sem telja nauftsyn-
legt fyrir tsland aft vera aöilar að
Atlantshafsbandalaginu, hljóti aft
vifturkenna, hvaö þaft væri
jákvætt lóð á vogarskálar heims-
friftarins, ef tsland og Norður-At-
lantshafift væri friftlýst svæði
undir eftirliti Sameinuðu
þjóðanna.
Ég taldi rétt aft koma þessum
sjónarmiðum hér á framfæri um
leið og ég ræfti um þessa tillögu og
þaft er væntanlega alveg ljóst
með flutningi þessarar tillögu, að
tilgangur tillögugerftarinnar er sá
aftskapa þjóðinni mikið öryggi og
friftvænlegra umhverfi en ella
væri. Ég tel, aft meft þvi aft stiga
slikt skref gæti Alþingi i raun og
veru, ef samstæfta yrfti um það,
komifttilmóts vift þau sjónarmift,
sem vift Alþýftubandalagsmenn
höfum einkum staðið fyrir hér á
Alþingi, þ.e. annars vegar aft lýsa
tsland kjarnorkuvopnalaust
svæði meft samþykkt og yfirlýs-
ingu Alþingis og hins vegar að
stuftla aft friftlýsingu Norftur-
Atlantshafsins.
Grásleppufrumvörpin í umræðu á Alþingi
Fela í sér óþarfa
skriffinnskukerfi
llættan vift þetta frumvarp, ef
aft lögum verftur, er, aft mcft þvi
er vcrift aft skapa nýtt skrif-
finnsku-og sjóftakerfi til viftbótar
þvi sem þegar er starfandi. Þetta
var tónninn i þeim athugasemd-
um sem fram komu á stjórnar-
frumvarp um aflatryggingarsjóft
grásleppuveiftimanna og úlflutn-
ingsgjald af grásleppuafurftum,
sem mælt var fyrir á Alþingi i
gær.
Steingrimur Hermannsson
sjávarútvegsráðherra mælti i
gær fyrir tveimur stjórnarfrum-
vörpum er varöa grásleppu-
veiftar. en frá beim var greint i
Þjóftviljanum i fyrri viku.
Annað frumvarpiö gerir ráft
fyrir stofnun sérstaks aflatrygg-
ingarsjófts grásleppuveiöimanna,
enhitt fjallar um útflutningsgjald
af grásleppuveiftum sem m.a.
verfti notaft til aö reka sérstaka
útflutningsmiftstöö i Reykjavik.
Þangaðyrfti öllum fullunnumgrá-
sleppuafurftum safnaö saman,
áftur en þær yrftu fluttar á erlend-
an markaö, en sá háttur er hafftur
ánú, aö flutt er út beint frá verk-
unarstöðvunum.
Guftmundur Karlsson tS) og
Guftmundur Bjarnason (F) gagn-
rýndu þau ákvæði írumvarpanna,
sem lúta aft sjóftnum og dreif-
ingarmiftstöftinni. Töldu þeir eftli-
legast, að grásleppusjóðurinn
yrfti sérstök deild innan Afla-
tryggingarsjófts, þar sem þekk-
ingin og reynslan er fyrir hendi.
en ekki ætti aft stofna sérstakan
sjóft og þar meft sérstakt kerl'i i
kringum hann. Þá töidu þeir
óeftlilegt aft safna saman grá-
sleppuafuröunum hér i Reykjavik
áður en til útflutnings kæmi, þar
sem slilít myndi hafa i för með sér
óþarfa kostnaft; auk þess lægi
Reykjavik ljarri helstu grá-
sleppuveiftisvæftunum.
Að lokinni umræðu var frum-
varpinu visaö til sjávarútvegs-
nefndar.
Steingrímur Ilermannsson

Dagfinn Föllesdal
prófessor frá flytur fyrirlestur i kvöld kl.
20:30 og nefnir hann:
HOVEDSTRÖMNINGER I
Noregi vAr tids filosofi.
Verið velkomin NORRÆNA HÚSID