Þjóðviljinn - 03.02.1981, Síða 1

Þriðjudagur 3. febr. 1981 —27. tbl. 46. árg.
H ■ ■■ ■ M ■ M ■ H ■ ■■ I
j Svona
j eiga vinnu-
| staðirekki
| að vera
■ . Okkur ÞjóðvUjafólki var bent
\ á vinnustað inni Súðarvogi, sem
| væri skýrt dæmi um það, hvern-
■ ig vinnustaðir eiga ekki að vera.
I Viö skoöuðum staðinn og
B aðbúnaður starfsfólks þar er
■ vægt sagt fyrir neðan allar hell-
• ur. Myndin hér að ofan sýnir
_ hvernig umhorfs var á salern-
| inu, enda enginn sem þrifur þar
■ frekar en annarsstaðar á vinnu-
I staðnum, sem þó er nær alveg
m nýr, siðan á miðju siðasta ári.
■ En nánar er sagt frá þessari
* vinnustaðaheimsókn i OPNU
■ Þjóðviijans i dag.
(Ljósm. — gel —.)
i.............
Kona forsætis-
ráðherra Noregs
og formaður Verkamannaflokksins
Osló — frá Ingólfi Margeirs-
syni.
I dag, þriðjudag,gerist sá
stórviðburður að kona
verður i fyrsta sinn skipuð
forsætisráðherra á
Norðurlöndum og flokks-
formaður. Það er Gro
Harlem Brundtlund, fyrr-
um umhverf ismálaráð-
herra og varformaður
Verkamannaf lokksins
norska, sem nú tekur við
stjórnartaumum.
Flokksforystan mun hafa verið
búin að koma sér saman að gera
Rolf Hansen umhverfismálaráð-
herra að forsætisráðherra. En
þessari ákvörðun mun hafa verið
breytt á næturfundi i fyrrinótt á
heimili Trygve Bratteli, fyrrum
leiðtoga Verkamannaflokksins,
ekki sist vegna þess að þúsundir
skeyta höfðu borist úr öllum
landshlutum þar sem skorað var
á flokkinn að velja heldur Gro
Harlem Brundtlund.
GroHarlem Brundtlund er fædd
i Osló 1939, læknir að menntun og
lauk framhaldsnámi við Har-
vardháskóla i Bandarikjunum.
|-------------------------------1
; Gramlendingar skiptimynt ■
■ í braski EBE-landanna !
j Sjá nánar í fréttaskýringu á 5. siðu ■
L ■ ■ mmmmmmmm m mmmmmmmmm m mmmmmmmmm m mmmmmmmm m wmmmmmmmm m mmmmmmmm m ^
Sjávarútvegsráðherra
Kemur til
kasta ríkis-
stjórnar
náist ekki samkomu-
lag um nýtt fiskverð
innan fárra daga
— Það hefur verið skoðun rikis-
stjórnarinnar að gripa ekki inni
máiið og knýja fram nýtt fisk-
verð, en hitt er alveg ljóst, að ef
þetta heldur svona áfram kann
rikisstjórn að þurfa að hafa af-
skipti af málinu. sagði Steingrim-
ur Hermannsson sjávarútvegs-
ráðherra i gær, þegar hann var
spurður hvað rikisstjórnin ætlaði
sér að gera varðandi fiskverðið.
Ákvörðun um nýtt fiskverð hefur
nú dregist lengur en dæmi eru til
um áður. Það átti sem kunnugt er
að liggja fyrir 1. jan. sl. en nú er
kominn 3. febrúar.
Steingrimur sagði, að sjómenn
hefðu viljað fá nýja kjarasamn-
inga samhliða nýju fiskverði og
að það hefði verið skoðun sátta-
semjara að betra væri að koma
samningaviðræðum vel af stað
áður en það væri ákveðið. Eins
mætti benda á að Llú hefði viljað
fá samninga fyrst en það væri
fyrst núna sem Kristján Ragn-
arsson, framkvæmdastjóri LÍÚ,
vildi fá fiskverðið strax.
Samkvæmt þessu ætti að vera
nokkur von til að nýtt fiskverð sæi
dagsins ljós, jafnvel i þessari
viku.
—S.dór
GroHarlem Brundtlund
Hún var fulltrúi i heilbrigðis-
ráðuneytinu og 1974 umhverfis-
málaráðherra þar til 1979, að
Oddvar Nordli gerði miklar
breytingar á stjórn sinni. Nordli
sagði af sér skyndilega i sl. viku
vegna augnsjúkdóms.
Nú eru góð ráö dýr fyrir Verka-
mannaflokkinn þvi að i fyrsta
sinn i óratima er hann, sam-
kvæmt skoðanakönnunum, kom-
inn langt undir Hægriflokkinn,
sem nú mun njóta fylgis um
helmings kjósenda.
—im
! Sjávarútvegs-
| ráðherra um
■ loðnuskipin:
! Geri mér
| vonir um
j meiri
! loðnu-
I veiðar
■
— Já, ég er búinn að taka
ákvörðun um hvernig
þessum málum öllum verður
, skipað og ég mun skýra frá
Iþvi opinberlega á morgun (i
dag, þriðjudag), sagði
Steingrimur Hermannsson,
, sjávarútvegsráðherra, er
hann var inntnr eftir þvi i
gær, hvað liði máli loðnu-
veiðiskipanna, hvort þau
Ifengju aðstunda þorskveiðar
og hvort loðnuaflinn yröi
aukinn.
■ — Ég geri mér vonir um
Iað veiða megi meiri loðnu en
gert hefur verið ráð fyrir. Ég
á þó eftir að halda fund með
■ fiskifræðingunum og mun
Igera það i fyrramálið, en að
loknum þeim fundi tek ég
ákvörðun, sagði Steingrim-
• ur.
t Varðandi þorskveiðar
| loðnuskipanna sagöi hann,
I að sennilega myndu 37 skip
• stunda þorskveiðar. Þó væri
Iákveðið, að ef loðnuveiði-
magnið yrði aukið fengju
þau skip, sem stunda vilja
. loðnuveiðarnar, ekki að
Istunda þorskveiðar lika, það
væri alveg ljóst. Steingrimur
sagði, að talað væri um allt
■ að 30 þúsund lesta þorskafla
Itil handa loðnuveiðiskipun-
um, eða sem svarar 600 lest-
um á skip. Ef þau verða ekki
■ nema 37, verður heildar-
Iaflinn minni en 30 þúsund
lestir. Siðan er talað um að
þau fái að veiða 150 lestir
■ hvert siðar á árinu, af þorski
Ieða igildi þess afla.
Þá er það spurningin um
skerðingu þá, sem hinir
■ hefðbundnu vertiðarbátar og
Iskuttogarar verða fyrir,
miðað við 400 þúsund lesta
þorskafla i ár. Sagði
■ Steingrimur, að Llú væri
Imeð töluna 420 þúsund lestir
af þorski i ár, en sér væri illa
við að fara yfir 400 þúsund
> lesta töluna. — S.dór,
Afkoma veiða og vinnslu
Er núna betri
en oftast áður
Samkvæmt þeim upplýsingum,
em Þjóðviljinn hefur aflað sér, þá
er heildarafkoma I botnfisk-
veiðum og vinnslu þess afla nú
með betra móti miöaö við undan-
farin ár.
Samkvæmt upplýsingum Þjóð-
hagsstofnunar, þá var hreinn
hagnaður eftir afskriftir hjá fisk-
vinnslunni (frysting, söltun,
hersla) riímlega 3% af tekjum að
jafnaði á árunum 1970—1979, en
afkoman árið 1980 liggur enn ekki
fyrir. Sé hins vegarlitið eingöngu
á þrjú siðustu árin, það er 1977 —
1979, þá var hreinn hagnaður fisk-
vinnslunnar samkvæmt
upplýsingum þjóðhagsstofnunar
0,33% af tekjum hennar.
Þjóðviljinn hefur einnig traust-
ar heimildir fyrir þvi að sam-
kvæmt þeim gögnum.sem nú eru
lögð til grundvallar við ákvörðun
fiskverðs, þá sé hreinn hagnaður
hjá vinnslunni talinn nema 7% að
óbreyttu fiskverði.
Þetta þýðir að hægt væri að
hækka fiskverðið um nálægt 15%,
án þess aö afkoman hjá fisk-
vinnslunni yrði neitt lakari en var
að jafnaði á árunum 1977 — 1979,
og þannig hefði fiskvinnslan enn
fyrir öllum afskriftum.
En litum þá á útgerðina.
Samkvæmt upplýsingum Þjóð-
hagsstofnunar var hallinn á út-
gerðinni (botnfiskveiðar) að
jafnaði 7,6% á árunum 1970 —
1979, og sé aðeins lltið á þrjú
siðustuárin, það er 1977 — 1979,þá
var hallinn á útgerðinni 5,4% af
tekjum hennar samkvæmt sömu
heimild.
Þetta er bókfærður halli að
loknum afskriftum, en liklega
vildu nú ýmsir benda á að veruleg
eignamyndun hafi orðið bæði i út-
gerð og fiskvinnslu á íslandi
siðasta áratug, þrátt fyrir halla-
rekstur eða hverfandi litinn bók-
Ekki bólar
samt
á fiskverði
færfen hagnað! — En látum það
vera að sinni.
Þjóðviljinn hefur hins vegar
traustar upplýsingar um það, að
samkvæmt þeim gögnum, sem
lögð eru til grundvallar við fisk-
verðsákvörðun, þá sé halli út-
gerðarinnar (botnfiskveiðar) nú
fyrir fiskverðshækkun talinn vera
9,8% af brúttótekjum hennar.
Setjum nú svo, að fiskverö væri
hækkað um 15%, eins og fisk-
vinnslan sýnist þola miðað við að
hún haldi sömu afkomu og árin
1977 — 1979. Hvað þýðir slfk
hækkun fyrir útgerðina?
Samkvæmt viðurkenndum
reikningsaöferðu m opinberra
aðila leiddi slik hækkun fiskverðs
tii lækkunar á halla útgerðar-
innar úr 9,8% i 1,4%. Þar með
væri afkoma útgerðarinnar orðin
betri en nokkru sinni siöustu tiu
árin!
Niðurstaðan af þessu er sú, að
heildarafkoma veiða og vinnslu
sameiginlega sé nú meö þeim
hætti, að hægt væri að ákveða
fiskverð, sem tryggði bæði
veiöum og vinnslu ekki lakari
afkomu en þessar greinar hafa
haft að jafnaði, hvort heldur seni
miðað er við siöustu 10 ár eða
slðustu þrjú ár, sem upplýsingar
liggja fyrir um. — En hlut sjó-
manna þarf greinilega aö bæta
sérstaklega. u.