Þjóðviljinn - 06.02.1981, Blaðsíða 3

Föstudagur 6. febrúar 1981 ÞJÓÐVILJINN — SÍÐA 3
Apótekiðá Dalvik, en m.a. er deiltum veitingu lyfsöluleyfis þar.
Deilur um stöðuveitingar ráöherra:
Kynferðið
réði engu
— segja ráöherrarnir Svavar
Gestsson og Ingvar Gíslason
Torfusamtökin
Uppbygging hefst á ný
Það er oftar en ekki að upp risi
deilur og blaðaskrif um misrétti
vegna stöðuveitinga ráðherra og
væri hægt að nefna óteljandi
dæmi þess. Deilur þær sem nú eru
uppi um veitingu iyfsöluleyfis
á Dalvík og skipan i prófessors-
embætti við Háskóla tslands eru
þó annars eðlis en oftast áður þvi
þeir umsækjendur sem mælt var
með og hafnað af ráðherrum voru
báðir konur.
Sýnt er að mál þeirra Helgu
Ögmundsdóttur og Freyju Fris-
bæk Kristensen munu koma til
kasta jafnréttisráðs þar sem
stjórn Kvenréttindafélags íslands
hefur formlega farið fram á það. í
lögum um jafnrétti kynjanna
sem samþykkt voru á alþingi 1976
segir að ekki megi mismuna fólki
vegna kynferöis og eru m.a. til-
teknar stöðuveitingar. Jafnréttis-
ráð getur tekið slik mál upp við
viðkomandi aðila og óskað eftir
úrbótum og verði ekki á þau til-
mæli fallist hefur ráðið heimild i
lögum til þess að höfða mál i sam-
ráði við og i umboði viðkomandi
starfsmanns
Forréttindi kvenna lög-
bundin?
í samþykkt stjórnar KRFl um
framangreind mál segir m.a.:
„Stjórn KRFl lýsir undrun sinni
og óánægju yfir þvi að mennta-
málaráðherra og heilbrigðisráð-
herra skuli við embættisveitingar
nýlega hafa sniðgengið þá um-
sækjendur sem sérfróðir
umsagnaraðilar mátu hæfasta til
starfa. Þar sem umræddir um-
sækjendur voru konur, hlýtur sú
spurning að vakna hvort nauð-
synlegt sé að lögbinda tima-
bundin forréttindi konum til
handa til þess að útiloka slikt
misrétti i framtiðinni.”
Þjóðviljinn ræddi i gær við þá
Svavar Gestsson heilbrigðisráð-
herra, og Invar Gislason mennta-
málaráðherra. sem hér eru
ásakaðir um mismunun vegna
kynferðis og spurði þá af hverju
þeir hefðu ekki farið að ráðum
umsagnaraðilanna. Báðir neituðu
þeir þessum ásökunum eins og
fram kemur á forsiðu og sögðu að
þeir hefðu skipað þann um-
sækjanda i viðkomandi stöðu,
sem þeir héfðu talið hæfastan og
hafa mesta reynslu.
Svavar Gestsson sagði: Freyja
F. Kristensen hefur kandidats-
próf sem lyfjafræðingur frá árinu
1971. Hún starfaði i lyfjamála-
deild danska innanrikisráðu-
neytisins frá þvi ári og fram i
ágúst 1978. Frá þvi i september
1978 hefur hún starfað sem yfir-
lyfjafræðingur i Kópavogi. óli Þ.
Ragnarssonhefur kandidatspróf i
lyfjafræði frá 1974. Hann hefur
starfað i Vesturbæjarapóteki frá
námslokum til þessa dags að frá-
töldum sumarleyfum. Hann hefur
verið yfirlyfjafræðingur i sama
apóteki frá árinu 1974 og hefur
verið staðgengill apótekara i
sumarleyfum á Isafirði 1976 og
1980 og á Dalvik 1977 og 1978. Auk
þess hefur hann sinnt störfum
forstöðumanns lyfjabúða á
Landakoti, Borgarspitalanum og
St. Jósepsspitala.
Reynslan réð úrslitum
Reynsla af rekstri lyfjabúða
réði úrslitum i þessu máli og
engin önnur sjónarmið, — hvorki
pólitisk, þrýstingur heimamanna
né átroðsla á jafnréttissjónar-
miðum, sagði Svavar. Ábyrgðin
er ráðherrans og nefnd lyfjafræð-
inga og lyfsala er einungis ráð-
gefandi aðili, enda hefur margoft
gerst að ráðherra ekki veitt þeim
manni lyfsöluleyfi sem settur
hefur verið nr. 1 af nefndinni.
Þannig veitti Matthias Bjarnason
t.d. 12 lyfsöluleyfi i sinni ráð-
herratið og fór aðeins 7 sinnum að
tilmælum nefndarinnar.
Hér réð hreint faglegt mat.
Ég mat þann umsækjandann
hæfari sem hafði verulega
reynslu af rekstri lyfjabúða hér
og úti á landi fremur en þann sem
hafði langa starfsreynslu á skrif-
stofu lyfjadeildar danska innan-
rikisráðuney tisins.
— Hvað með þrýsting heima-
manna?
Það er rétt að 20-30 manns
sendu mér áskorun frá Dalvik en
það var eftir að ég hafði tekið af-
stöðu i þessu máli og réð engum
úrslitum. 1 viðtali sem birt var i
Morgunblaðinu við mig vegna
þessa máls var margt ranghermt
og m.a. var þessi þáttur, þrýst-
ingur úr héraði, gerður að ein-
hverju aðalatriði málsins. Svo
var alls ekki.
Pólitískt moldviðri
Ég álit að hér sé verið að þyrla
upp pólitisku moldviðri að
ástæðulausu. Ég hef i minum
störfum gætt fyllstu jafnréttis-
sjónarmiða og fyrst og fremst
lagt faglegt mat á hæfni umsækj-
enda.
Ég vil benda á að þegar ég skip-
aði i stöðu heilsugæslulæknis i
Borgarspitalann fyrir skemmstu
hefðu trúlega 5 eða 6 menn getað
kært mig til jafnréttisráðs. Þá
skipaði ég konu i aðra stöðuna en
hún hafði verið sett neðst um-
sækjenda. Hins vegar skipaði ég
hana ekki vegna þess að hún var
kona heldur vegna þess að ég
taldi hana hæfasta til að gegna
stöðunni rétt eins og ég skipaði
Óla Þ. Friðriksson ekki vegna
þessaðhann er karl heldur vegna
þess að hann er hæfari, sagði
Svavar að lokum.
Meiri verðleikar.
Ingvar Gislason sagði: Ég taldi
Helga Valdimarsson hafa meiri
verðleika til að gegna prófessors-
stöðunni og hafa meiri reynslu i
þeim fræðum sem um er að ræða.
Ég taldi að hann hefði nokkra
burði fram yfir Helgu ögmunds-
dóttur þegar á öll málsgögn var
litið. Ég vil ekki að svo iiti út sem
ég geri litið úr hæfileikum Helgu
og ég veitti þvi sérstaklega at-
hygli hversu vel hún hafði lokið
öllum sinum prófum. Hins vegar
hefur Helgi mjög mikla reynslu
sem stjórnandi sérstakrar deild-
Framhald á bls. 13
Torfusamtökin eru nú að undir-
búa næsta áfanga i endurreisn
húsanna sem standa meðfram
Lækjargötunni og almennt eru
kölluð Bernhöftstorfa. Eins og
þeir sem ganga um miðborg
Reykjavikur vita mætavel hefur
Landlæknishúsið sem stendur
næst Menntaskólanum tekið
miklum stakkaskiptum, en
ástand hinna húsanna er riki og
borg til hneisu.
Torfusamtökin hyggjast hefja
framkvæmdir við viðgerðir á
Bankastræti 2, þar sem nú er
„sjoppa”, og einnig verður byggt
hús að baki Landlæknishússins.
Samtökin hafa farið fram á við-
ræður við rikið og borgaryfirvöld
vegna framkvæmdanna, en það
ge&ur auga leið að til þeirra þarf
að útvega talsvert fjármagn,
sennilega rúmar 400 milj. gkr.
A fundi með þeim Þorsteini
Bergssyni, Hallgrimi Guðmunds-
syni og Lilju Arnadóttur sem sæti
eiga i stjórn Torfusamtakanna og
Knud Jeppesen arkitekt sem ann-
aðist innréttingu Landlæknis-
hússins, voru væntanleg áform
kynnt.
Þorsteinn sem hafði orð fyrir
þeim sagði, að viðgerð Land-
læknishússins hefði kostað um 70
miljónir gkr. og væri það mun
minna en sambærilegar viðgerð-
ir, enda hefur mikil vinna verið
lögð af mörkum i sjálfboðavinnu
eða gegn litlum greiðslum. Þor-
steinn sagði, að mun minna verk
yrði að gera við Bankastræti 2,
enda það hús ekki eins illa farið
og Landlæknishúsið og betra
viðureignar.
Það eru margar hugmyndir á
lofti um hvernig húsin skuli nýtt
þegar viðgerð lýkur og hefur
fjöldi fólks haft samband við
Torfusamtökin til að spyrjast fyr-
ir um húsnæðið. Hitt er svo annað
mál, að „þeir, sem gætu skapað
hið rétta andrúmsloft i húsunum
eins og við hugsum okkur það,
hafa yfirleitt ekki yfir fjármagni
að ráða”, sagði Þorsteinn. Þvi
þarf riki og bær að koma til svo að
betra verði að útvega lánsfjár-
magn til uppbyggingarinnar.
Nemendaleikhúsiö frumsýnir á
mánudag nýtt leikrit eftir Kjart-
an Ragnarsson „Peysufatadag-
urinn”. Það er sérstaklega skrif-
að fyrir nemendur leiklistarskói-
ans, þann hóp sem útskrifaðist i
vor.
Leikritið gerist daginn fyrir og
á peysufatadag Verslunarskólans
árið 1937. Fylgst er með nemend-
um þegar þeir koma úr skólanum
og þegar þeir fara að leita sér að
klæðnaði fyrir peysufatadaginn.
Skyggnst er inná heimili þeirra,
en þau búa við mismunandi kjör
Þorsteinn nefndi nokkrar hug-
myndir sem komið hafa upp um
notkun húsanna, t.d. litil verk-
stæði, verslanir, en bakariið
gamla, sem stendur sem brúna-
rústir við Lækjargötuna, og
Kornhlaðan, sem brann til
grunna, mætti t.d. nota sem sal-
arkynni fyrir leikstarfsemi.
Það er þvi margt i bigerð hjá
Torfusamtökunum og vonandi
verður þess skammt að biða að
og ýmsar mismunandi skoðanir
koma fram.
Á þessu herrans ári gerðist
margt á Islandi, eftir margra ára
kreppuástand töldu margir að
bjartara væri framundan, en þeg-
ar borgarastyrjöldin hófst á
Spáni hrundi saltfiskmarkaður
íslendinga og aftur kreppti að.
Þetta ár vann islenski
Kommúnistaflokkurinn frækileg-
an kosningasigur, en islenskir
nasistar gengu i eina sæng með
ihaldinu (þar sem þeir hafa verið
siðan). Þessir atburðir speglast i
gömlu húsin verði öll komin i
notkun og vitni um þá sérstöku
byggingarlist sem eitt sinn ein-
kenndi gamla bæinn.
Torfusamtökin halda aðalfund
sinn á sunnudag 8. febr. i
Norræna húsinu og hinn 15.
febrúar standa samtökin að fundi
um skipulag Grjótaþorps ásamt
ibúasamtökum Vesturbæjar á
sama stað.
leikritinu, unga fólkið er margt
hvert ákaflega hrifið af
nasismanum i Þýskalandi, þaö er
i tisku að sækja þýskutima, en
aðrir eru á algjörlega öndverðum
meiði.
Kjartan Ragnarsson sagði á
blaðamannafundi með leikurun-
um i Nemendaleikhúsinu að þau
hefðu unnið verkið i sameiningu.
Þau settust niður til að ræða hvað
ætti að taka fyrir, hann lagöi
fram hugmyndir og sú um árið
1937 varð fyrir valinu. Siðan hófst
heimildaleitin i gömlum blööum,
leitað var til fólks sem man þenn-
an tima, Kjartan skrifaði textann
og verkið varð til.
Sýningin skiptist i sjö atriði og
eru hlutverkin skrifuð þannig að
nemendum gefist kostur á að
sýna hvað þeir geta sem leikarar.
Þeir bregða sér i fleiri en eitt
hlutverk. Sjálfir hafa þeir unnið
viö uppsetninguna, smiðaö leik-
myndir og málað, en margt gott
fólk leggur hönd á plóginn.
Til aö skapa sem sannast
andrúmsloft frá þessum árum
var mikil vinna lögð i að ná i bún-
ingana, hafa rétta hárgreiðslu og
tónlist frá þessum árum er sung-
in. Arið 1937 voru Comedian
Harmonic, Andrewssystur, MA-
kvartettinn og fleira gott fólk vin-
sælt og þeirra lög eru rifjuð upp.
Þau sem leika i „Peysufata-
deginum” eru: Guðbjörg
Thoroddsen, Guðjón Pálsson
Pedersen, Guðmundur ólafsson,'
Jóhann Sigurðarson, Július Hjör-
leifsson, Karl Agust Olfsson,
Framhald á bls. 13
1 Nemendaleikhúsinu. Frá vinstri: Jóhann Siguröarson, Kjartan Ragn-
arsson höfundur ogjeikstjóri, Karl Agúst Úlfsson, Sigrun Edda Björns-
dóttir, Guðmundur Ólafsson, Július Hjörleifsson og Guðjón Pálsson
Pedersen. 1 hópinn vantar þær Guðbjörgu Thoroddsen og Hilde Helga-
son. — Ljósm. — eik.
—ká
Uppi á lofti i Torfunni. Þorsteinn Bergsson, Hallgrimur Guðmundsson
og Knud Jeppesen kynna væntanlegar framkvæmdir Torfusamtak-
anna. Ljósm.: gel.
Hugmynd Knud Jeppesen arkitekst um það hvernig lita muni út bak við
húsið að Bankastræti 2 þegar viðgerð verður lokið.
Nemendaleikhúsið frumsýnir
Peysufatadaginn
Nýtt leikrit eftir Kjartan Ragnarsson