Þjóðviljinn - 06.02.1981, Blaðsíða 4

4 StÐA — ÞJÓÐVILJINN Föstudagur 6. febrúar 1981
NOOVIUINN
Málgagn sósíalisma, verkalýds-
hreyfingar og þjóðfrelsis
Útgefandi: Otgáfufélag Þjóöviljans
Framkvæmdastjóri: Eiður Bergmann.
Ritstjórar: Árni Bergmann, Einar Karl Haraldsson, Kjartan
Olafsson.
Auglýsingastjóri: Þorgeir Oiafsson.
Umsjónarmaöur sunnudagsblaðs: Guðjón Friðriksson.
Afgreiðslustjóri: Valþór Hlöðversson.
Blaðamenn: Álfheiður Ingadóttir, Einar Orn Stefánsson, Ingi-
björg Haraldsdóttir, Kristin Astgeirsdóttir, Magnús H. Gislason,
Sigurdór Sigurdórsson.
iþróttafréttamaöur: Ingólfur Hannesson.
Útlit og hönnun: Guðjón Sveinbjörnsson, Sævar Guðbjörnsson.
Ljósmyndir: Einar Karlsson, Gunnar Elisson
llandrita- og prófarkalestur: Andrea Jónsdóttir, Elias Mar.
Auglýsingar: Svanhildur Bjarnadóttir.
Skrifstofa: Guðrún Guðvarðardóttir, Jóhannes Haröarson
Afgreiðsla: Kristin Pétursdóttir, Bára Siguröardóttir.
Simavarsla: Olöf Halldórsdóttir, Sigriöur Kristjánsdóttir.
Bilstjóri: Sigrún Bárðardóttir.
Pökkun: Anney B. Sveinsdóttir, Halla Pálsdóttir,
Karen Jónsdóttir.
Otkeyrsla, afgreiðsla og auglýsingar: Slðumúla 6,
Reykjavlk, simi 8 13 33.
Prentun: Blaðaprent hf.
Nauðsyn samstöðu
og samstarfs
% Það er af augljósum ástæðum sem talsvert hefur
verið rætt um þörf á auknu samstarfi eyþjóðanna
þriggja við norðvestanvert Atlantshaf. Grænlendingar,
Færeyingar og íslendingar hafa meginfeng sinn af f isk-
veiðum og f iskvinnslu og eiga lífsaf komu sína undir því
að hafa f ull ráð yf ir f iskistof num á svæðinu. En það er
fyrst nú að horfur eru á því að samvinna af þessu tagi
komist í fastar skorður og taki á sig ákveðna mynd.
• Grænlendingar hafa nú að nokkru öðlast sjálfstjórn
sinna mála og heimastjórnin á Grænlandi er myndug til
þess að skapa formleg tengsl við nágrannaþjóðir. Á
Alþingi og á færeyska lögþinginu hafa verið lagðar f ram
tillögur um skipan þingmannanef nda til þess að vinna að
auknu samstarfi um sameiginleg hagsmunamál Islend-
inga, Færeyinga og Grænlendinga. Fullur vilji er fyrir
því í Grænlandi að skipa samsvarandi samstarf snef nd.
• ( greinargerð með tillögunni sem lögð hefur verið
fram á Alþingi segir að samskipti þessara grannþjóða
haf i verið nokkuð tilvil janakennd, en þeim haf i ekki ver-
ið beint í ákveðinn farveg. Engin ein þjóðanna geti tekið
ákvörðun um hvernig samstarf inu skuli háttað og sé þvi
nauðsynlegt að koma á fót fastri samstarfsnefnd þing-
manna þjóðanna, er móti og geri tillögur um hvaða leiðir
skuli farnar. Samstarfið geti verið á breiðum grundvelli
og megi þar nefna atvinnu- og landbúnaðarmál, sam-
göngu- og orkumál, menningarmál og þó einkum fisk-
veiðar og fiskvinnslumál.
• Stjórnun veiða á hafsvæðum grannþjóðanna þriggja
og markaðsmál hljóta að vera meðal hyrningarstein-
anna í samstarfinu. Yfirgangur Efnahagsbandalagsins
er slíkur gagnvart Færeyingum og Grænlendingum, og
þó einkum þeim síðarnef ndu, að honum verður að linna.
Sameiginlegt átak verður að gera til þess að fræða al-
menning og stjórnmálamenn í Vestur-Evrópu um sér-
stöðu f iskveiðiþjóðanna í norðri og rétt þeirra til þess að
verja fiskistofna sína og lífsafkomu fyrir ágangi fisk-
veiðif lota frá stórþjóðum, sem á engan hátt eiga tilveru
sína undir fiskveiðum.
• Á þingi Evrópuráðsins í síðustu viku lagði Ólafur
Ragnar Grímsson, formaður þingflokks Alþýðubanda-
lagsins, áherslu á það í ræðu að sérstaða Grænlendinga,
Færeyinga og íslendinga hlyti að vera grundvallaratriði
í samningum um fiskveiðar. Hann gagnrýndi einnig hið
fyrirferðarmikla styrkjakerfi sem þróast hefur í
sjávarútvegi í ýmsum Evrópuríkjum og er beinlínis
stefnt gegn hagsmunum þeirra þjóða sem hafa megin-
tekjur sínar af útfIutningi sjávarafurða. Þá vakti hann
máls á nauðsyn þess að dregið yrði úr hömlum í verslun
með sjávaraf urðir. Þær ættu í raun að njóta sömu kjara
og hver önnur iðnaðarf ramleiðsla, en ekki mótast af því
haftakerf i sem hagsmunir landbúnaðarins á meginlandi
Evrópu hafa knúið fram.
• fslendingar, Grænlendingar og Færeyingar eru höf-
uðábýrgir fyrir og geta fullnýtt helstu fiskistofna á sín-
um hafsvæðum. Þeim er nú ógnað vegna ágangs Efna-
hagsbandalagsins sem lítur á fiskveiðilögsögu allra
aðildarríkja sinna sem sameign bandalagsins. Danir
hafa selt hagsmuni grænlenskra sjávarútvegsins fyrir
hagsmuni danskra f iskimanna, og hleypt vestur-þýskum
f lota i þorskstof ninn við Austur-Grænland. Horfur eru á
því að skip frá Efnahagsbandalaginu hyggi á auknar
loðnuveiðar vestan miðlínu milli íslensku og grænlensku
lögsögunnar, og að einhverjir norskir útvegsmenn ætli
aðskrá skip sín í EBE-landi til þess að komast bakdyra-
megin inn á grænlensk loðnumið. Þetta eru skýr dæmi
um það að þegar gengið er á grænlenska hagsmuni er um
leið verið að troða íslendingum um tær og kippa jaf nvel
stoðunum undan mikilvægum veiðum hérlendis.
• Framkoma Efnahagsbandalagsins gagnvart Græn-
lendingum er óverjandi og frammistaða Dana hin hrak-
legasta. (slendingar eiga óhikað að leggja Grænlend-
ingum lið i baráttu þeirra fyrir vernd sinna eigin
auðlinda. Slík liðveisla er ekki framtíðarmál þing-
mannanefnda, heldur dagskrármál sem (slendingar
verða að tala fyrir hvar á vettvangi sem tækifæri gefst
nú á næstunni.
— ekh
klippi
Thatcher og
Thoroddsen
A þessum siðustu og verstu
timum fyrir Sjálfstæðisflokkinn
skjóta margar skritnar kenn-
ingar upp kollinum i Morgun-
blaðinu, höfuðmálgagni flokks-
brots Geirs Hallgrimssonar.
Ekki hefur farið milli mála,
að fáir stjórnmálamenn erlend-
ir hafa notið meiri aðdáúnar
Morgunblaðsins upp á siðkastið
en breska járnfrúin, Margarete
Thatcher, —þótt auðvitað blikni
hún við hliðina á sjálfu almætt-
inu, Ronald Reagan úr villta
vestrinu.
En hvers á þá vesalings járn-
frúin að gjalda, að nú á mið-
vikudaginn var skuli allt i einu
skjóta upp kollinum sú villu-
kenning i Morgunblaðinu að i
rauninni séu þau eitt, hinn
islenski Thoroddsen (Gunnar)
og hin breska járnfrú Thatcher!
Þau reki bæði eina og sömu
pólitik. Bæði hafi þau Gunnar og
Greta (Margarete) látið kaupið
hækka úr hófi fram og svikist
um að lækka skattana, og mun-
urinn á þessum skötuhjúum sé i
rauninni sá einn, að „Margaret
Thatcher hefur gert sér grein
fyrir mistökum sinum og virðist
staðráðin i að læra af þeim og
framkvæma þá efnahagslegu
umbyltingu sem virðist vera
eina lausnin út úr óðaverðbólg-
unni og efnahagsstöðnuninni.”
Of hœgfara fyrir
byltingarsinna
Þá höfum við það. Bæði Gunn-
ar og Greta eru alltof hægfara
fyrir „byltingarsinnana” i
flokksbrotinu. Þeir hafa að visu
enn von um Grétu en nær enga
um Gunnar.
Aö visu hefur hin breska leift-
ursókn járnfrúarinnar dugað til
þess að tvöfalda fjölda atvinnu-
leysingja á skömmum tima og
koma hinum atvinnulausu upp i
2.500.000. Þetta samsvarar þvi
að hér á tslandi gengju 10.000
1
svipaöa læri
sinni reynslu
efnahagsmála.
En það verf
andi að sjá hvi
tekst að innræi
herrum sinun*
hagslegu nýhj
hann hefur sj
vera forsendu
brigðu efnaha:
I þessu sai
rétt að ^ly-a
fyrir að súisjk
sem fylgtýne
hefur korrfið í
eiginfjájrniyiw
Thatcher snýr sér að „byltingunni”, en Thoroddsen ekki.
manns atvinnulausir þ.e. ekki
aðeins Dagsbrúnarmenn allir
með tölu, heldur a.m.k. helm-
ingi stærri hópur.
En þetta finnst frjálshyggju-
mönnum i flokksbrotinu
islenska greinilega engan veg-
inn nóg hjá járnfrúnni. Þeir
telja að hún hafi ekki gengið
nógu langt! Nú ætli frúin hins
vegar loks að snúa sér að sjálfri
byltingunni, — hinni einu sönnu
lausn!
Skylt er að geta þess, að þau
ummæli Morgunblaðsins frá þvi
á miövikudaginn var, sem hér
er vitnað til, voru prentuð i
Morgunblaðinu upp úr visku-
brunni Frjálsrar verslunar, en
eins og kunnugt er endurprentar
Morgunblaðiö ekki athuga-
semdalaust i ritstjórnargrein-
um sinum pólitiskan frelsisboð-
skap án þess að hafa sjálft stóra
velþóknun á boðskapnum.
Einn munur þó
En snillingarnir á Frjálsri
verslun og Morgunblaðinu
gleymdu reyndar einum litlum
mun á þeim Thatcher og
Thoroddsen.
Bæöi á Bretlandi og á íslandi
hafa nýlega farið fram skoðana-
kannanir og verið spurt um fylgi
viðkomandi rikisstjórna. I þess-
um könnunum kom fram sá
óverulegi munur, að rikisstjórn
Gunnars Thoroddsen á Islandi
reyndist njóta um 75% fylgis
þeirra sem afstöðu tóku, en
rikisstjórn Margarete Thatcher
i Bretlandi reyndist hins vegar
ekki njóta stuðnings nema 25%
breskra kjósenda.
Bilið reyndist sem sagt vera
ein litil 50%, en slikir smámunir
skipta trúlega engu máli, þegar
leiftursókn byltingarinnar geys-
ar hvað ákafast, þvi Thatcher
og Thoroddsen eru eitt sam-
kvæmt nýjustu visindum Morg-
unblaðsins, enda þótt Bretar
vilji ólmir berja á sinni
Thatcher en íslendingar dilla
sinum Thoroddsen.
Annars ættu hinir byltingar-
sinnuðuhugsjónafræðingar sem
rita i Frjálsa verslun og Stak-
steina Morgunblaðsins næst að
gera visindalegan samanburð á
Geir Hallgrimssyni og bresku
járnfrúnni. Þau eiga það þó
bæði sameiginlegt að hafa tekist
á skömmum tima, að rýja flokk
sinn eöa flokksbrot um helming
fylgis á örskömmum tima!
k.
L
Leikfélag Skagfirðinga œfir
•g skorið
Brúðuheimili Ibsens
Leikfélag Skagfirðinga, hefur
nú tekið til æfinga leikritiö
Briiðuheimilið, eftir Hinrik Ibsen,
i þýðingu Sveins Einarssonar.
Eru æfingar komnar vel á veg og
Norömenn vilja
Meira
hrossakjöt
Búvörudeild SÍS hefur
nýlega gengið frá sölu á
60 tonnum af frystu
hrossa- og folaldakjöti
til Noregs. Verður það
afgeitt nú i febrúar.
Kaupandi er Norges
Kjött og Fleskecentral,
sem notar það i pylsu-
framleiðslu.
t haust seldi búvörudeildin 180
tonn af hrossakjöti til Noregs.
Likaði það mjög vel. Verðið nú er
mun hærra en þá og nemur
70—80% af innanlandsveröi hér.
Norömenn vildu gjarnan kaupa
meira af hrossakjöti en það
reyndist ekki fáanlegt hérlendis.
— mhg
að þvi stefnt aö frumsýna I
Miögaröi upp úr miöjum febrúar.
Leikstjóri er norsk kona,
Sólhild Linge, sem stundaöi nám
við háskóla i Bergen og Osló og
lauk þar prófi i leikhúsfræðum
1976. HUn hefurstarfað sem kenn-
ari i Skagafirði sl. þrjú ár. Sólhild
er gjörkunnug verkum Ibsens og
réði þaö nokkuö um verkefnaval
Leikfélagsins að þessu sinni.
Brúðuheimilið er islenskum
leikhúsgestum að nokkru kunnugt
— sfðast sett á svið i
Þjóðleikhúsinu i nóv. 1973. Það
hefur einnig verið sýnt i islenska
sjónvarpinu I norskri uppfærslu.
Brúðuheimilið er eitt af öndvegis-
verkum leikbókmenntanna og
Um þessar mundir er deild
sam vinnustarfsmanna i
Verslunarmannafélagi Reykja-
vikur að láta endurskoða trún-
aöarmannakerfi starfsmannanna
á félagssvæðinu. Er að þvi stefnt,
að lokiö verið kosningu trúnaöar-
manna á öllum vinnustöðum fyrir
það leikrit Ibsens, sem vakið hef-
ur hvaö mesta umræðu.
Leikfélag Skagfiröinga var
stofnað I des. 1968 og i upphafi árs
1969 setti það upp Mann og konu.
Síöan hefur það glímt við ýmis
þekkt verk, innlend og erlend:
Lukkuriddarann, Hart I bak,
Atómstööina og Ævintýri á
gönguför, svo að dæmi séu nefnd.
Barnaár bar upp á 10 ára
leikafmæli félagsins. Kardi-
mommubærinn varö þá fyrir val-
inu og leikstýrði Sólhild.
Brúðuheimiliö er þvi annað verk-
efni hennar með skagfirskum
áhugaleikurum en það er ellefta
verkefni Leikfélags Skagfirðinga.
— mhg
15. febrúar.
I framhaldi af þvi verður
tveggja daga námskeiö haldið
fyrir trúnaðarmennina. Veröur
námskeiðið I hinum nýju húsa-
kynnum Osta- og sjörsölunnar að
Bitruhálsi 17. og 18. febrúar.
— mhg
Endurskoðun
trúnaðarkerfis