Þjóðviljinn - 28.02.1981, Síða 16

16 SÍÐA — ÞJÓDVILJINN Helgin 28. febrúar til 1. mars 1981
Gjörningar
Einþáttungur fyrir hraösuðuketil. Andakt i salnum. — (Ljósm.: eik)
„Nú er komið að
uppáhellingnum”
Inni í Nýlistasafninu við
Vatnsstíg er allt snjóhvitt.
Klukkan er farin að
nálgast hálf-níu á
þriðjudagskvöld þegar ég
skýst inn. Úti kveikir mán-
inn föla sigð, en inni er
skjannabjart. Ég geng inn í
klappið. Fyrsta gjörningi
kvöldsins er lokið.
Ég er alveg óvanur svona uppá-
komum. Eiginlega græningi.
Ekki maður með mönnum. Fólkið
er komið i hlé og farið að drekka
te, sem það eys upp úr potti. Ég
rangla um og ber mig manna-
lega. Þetta er ungt fólk með eigin
,,stæl” eins og Vilmundur mundi
kálla það, þokkafullt, glaðlegt og
sumt kannski ástfangið. Mér liður
vel þó ég þekki fáa.
Töfralampi Aladíns
Nú er dregið léreft frá dyrum
og við göngum til salar. Sumir fá
sér sæti, en aðrir standa. Her-
bergið er myrkvað. A miðju gólfi
stendur gamaldags, litið og nett
borð og yfir það er breiddur hvit-
ur dúkur. A dúknum er hraðsuðu-
ketill i sviðsljósi. Gjörningurinn
heitir Töfralampi Aladins. Innan
sviga: Einþáttungur fyrir
hraösuðuketil. Listamaðurinn
heitir Erlingur Páll Ingvarsson.
Dauðahljóð. Ofvæni. Ekkert
gerist þar til smám saman fer að
heyrast dauft suð sem
smáhækkar. Mikil eftirvænting er
i lofti — og andakt. Allir mæna á
ketilinn. Heyra má saumnál
detta. Suðið hækkar og nú fer andi
Aladins að birtast upp úr stútn-
um. Punktaljósið gerir hann
áþreifanlegan og sýnilegan. Þetta
er áhrifamikið. Ketillinn er ekki
mjög hraðvirkur. Loks kemur
suðan upp og andinn fær manns-
mynd og ásjónu. Hámarki nær
gjörningurinn þegar klikkið heyr-
ist. Þá slekkur ketillinn á sér
sjálfkrafa og andinn leysist hægt
og hægt upp og hverfur. Ljósin
eru kveikt og atburðinum lokið.
Intermesso
Allir ganga fram og fá sér
tesopa eða ræða málin.
Ljósmyndarinn minn er æfur. Ég
þarf að halda á öllu til þess að
hann rjúki ekki út. „Þetta er ein-
um of langt gengið”, segir hann.
„Þegar fólkið klappaði i stað þess
að fara að hlæja, lá við að ég
hrópaði upp: Nýju fötin
keisarans!” Ég fæ nú samt taliö
hann á að vera áfram. Þarna er
lika fullorðin kona sem gengur út
þrátt fyrir þrábeiðni dóttur
sinnar að vera áfram. „Ég get nú
alveg eins horft á hraðsuðu-
ketilinn heima hjá mér”, segir
hún.
Unga fólkið er ánægt á svip, og
ég er það nú eiginlega bara lika.
Mér finnst gaman. Þetta var
myndrænt. Ólafur Lárusson kem-
ur aðvifandi og segir: „Ljóðrænt,
ljóðrænt, ljóðrænt...” Einhver
hvislar þvi að listamaðurinn sé
sonur menntamálaráðherra.
Hléið varir góða stund og ljós-
myndarinn er óþolinmóður á
Gufur stigu upp er hellt var upp á
heita plötu.
svipinn. Ég gægist bak viö léreít-
ið til að gæta að undirbúningi fyr-
irnæsta gjörning. Búiðerað stilla
kaffitrekt upp á borðið og ég
hugsa með mér: „Er nú komið að
uppáhellingnum”.
Hrafnaþing
Svo er boðið til salar á ný. Nú er
bjart inni og eftirfarandi munir
eru á sviði: Dúkað borð, kassettu-
tæki, ketill, tvær plötur, sem
reistar eru upp á rönd hvor i sinu
horni, hamar, spreybrúsi og
fleira smálegt. Uppi á borðinu er
hitaplata og kaffitrékt á standi
yfir henni. Brátt kemur lista-
maðurinn, Ómar Stefánsson, ask-
vaðandi i hrafnshami kolsvört-
um.
Hefst nú hröð atburðarás á
sviði og fuglar taka að jarma og
garga ákaflega úr tækinu. Lista-
maðurinn snýst i kringum sjálfan
sig, hellir öðru hverju vatni úr
katlinum i trektina og hoppar
vatnið á heitri plötunni fyrir
neðan og gufur stiga upp.
Hann hleypur fram og sækir
pappirsvöðul mikinn og brátt fer
hann að rita á plöturnar tvær.
öðru megin setur hann stafamót
og sprautar með svörtu i þau svo
að úr verða reglulegir og fallegir
stafir. Þar stendur KAOS. Hinum
megin klistrar hann óreglulegum
pappalengjum upp i stafi sem
allir verða á ská og skjön. Þar
stendur KOSMOS.
Ég legg saman tvo og tvo.
Kosmos er hinn reglulegi og
skipulegi heimur i griskri goða-
fræði, en Kaos andstæðan við það,
óskapnaðurinn. Þetta hlýtur að
eiga að vera táknrænt.
Þegar þessum hamagangi öll-
um er lokið stillir Ómar sér upp
við vegg andspænis áhorfendum
og skyndilega tekur hann af sér
nefið stóra og svarta, og varpar
siðan af sér hrafnshaminum og
stendur þá nakinn. Hann gengur
að kassettutækinu, tekur það i
hönd sér og gengur út i gegnum
áhorfendaskarann.
Amen.
— GFr.
Listamaðurinn Ómar Hallsson I miðjum gjörningi. Takiö eftir ánægjusvipnum á áhorf-
endum (Ljósm.: eik).
I hléi fékk fólkiö sér tesopa og hafði það notalegt.