Þjóðviljinn - 19.03.1981, Blaðsíða 7

Fimmtudagur 19. mars 1981. ÞJÓDVILJINN — SIÐA 7
Guðjón
Jónsson,
járnsmiður
Kaffistofan á Vélaverkstæði Jósafats Hinrikssonar
Vinnuverndarmál og ástand
þeirra hjá Vélaverkstædi
J. Hinrikssonar
Skrif og umræða um vinnuum-
hverfi verkafolks hefur f arið vax-
andi undanfarna mánuði. Megin
ástæðan fyrir aukinni umfjöllun
um þetta málefni er vafalaust ný
lög um aðbúnað og hollustuhætti
og öryggi á vinnustöðum Nr.
46/1980.
Þessi lög voru samin á árunum
1978 og 1979, samþykkt á Alþingi
1980 og gengu i gildi l.janúar s.l.
Upphaf þess að lögin voru sam-
in, voru kröfur verkalýðshreyf-
ingarinnar í kjarasamningagerð-
inni 1977 og samkomulag aðilja
vinnumarkaðarins, A.S.l. annars
vegar og V.S.l. og V.M.S.S. hins
og siðan yfirlýsing stjórnvalda i
sambandi við lok samningagerð-
arinnar i jiini 1977.
Samkomulag aöiljana og yfir-
lýsing stjórnvalda var um að
samin skyldu ný lög og að fram-
kvæmd skyldi könnun á ástandi
aðbUnaðar, hollustuhátta og
öryggis á vinnustöðum. Hin nýja
löggjöf um vinnuvernd skapar
áreiðanlega möguleika til að fá
fram brýnar umbætur á vinnu-
umhverfi verkafólks. Niðurstöður
könnunarinnar eru alvarleg að-
vörun um að ástand aðbúnaðar,
hollustuhátta og öryggis á
vinnustöðum er almennt slæmt og
staðfesta að á mörgum vinnu-
stöðum er veruleg hætta á heilsu-
tjóni og skaða á skynfærum, svo
sem heyrn og sjón.
Könnunin náði til vinnu-
staða 8250 starfsmanna
Könnunin, sem framkvæmd
var af Heilbrigðiseftirliti og
öryggiseftirliti rikisins náði til
158fyrirtækja með 733 vinnurými
(vinnusali) og 8.250 starfsmenn.
Þessi fyrirtæki eru i 18 starfs-
greinum verkafólks og staðsett
viðsvegar um landið.
Helstu niðurstöður könnunar-
innar eru þessar:
Birta og lýsing er óviðunandi
eða ábótavant i 45% fyrirtækja.
Loftræsting er óviðunandi eða
ábótavant einnig i 45% fyrir-
tækja.
Hávaði er varasamur i 55%
fyrirtækja.
Mengun i andrúmslofti er i
rúmlega 50% fyrirtækja.
BUningsherbergi og fata-
geymslur eru óviðunandi eða
þeim ábótavant i tæplega 60 fyrir-
tækja.
Þvotta og baðaðstaða reyndíst
óviðunandi eöa ábótavant i tæp-
lega 80% fyrirtækja.
Þetta hvorttveggja, hin nýja
löggjöf og niöurstöður könnunar-
innar á ástandi vinnuumhverfis
verkafólks virðist sem betur fer,
hafa nú þegar haft áhrif, m.a.
biður verkafólk nú óþreyjufullt
eftir framkvæmd hinna nýju
laga, i von um að með henni fáist
fram nauðsynlegar úrbætur.
Niðurstöður könnunarinnar
hljóta að opna augu almennings
fyrir þvi, að til hins slæma holl-
ustuástands vinnustaða má rekja
orsakir margra sjúkdóma, skerð-
ingar á heyrn og sjón, og að til
óviðunandi vinnuumhverfis má
rekja orsakir örorku i mörgum
tilfellum.
Umfjöllun um þetta málefni i
ræðu og riti hefur ótvirætt haft
jákvæð áhrif hjá verkafólki og
svo virðist einnig að þvi er varðar
suma atvinnurekendur og
stjórnendur fyrirtækja. Ýmsir at-
vinnurekendur aðhafast að visu
litið sem ekkert til umbóta.
Aðrir sjá sóma sinn i þvi, að
gera vinnuumhverfi starfsmanna
sinna sæmilega úr garði og mætti
nefna þar nokkur dæmi um.
Nokkrir eru, eða virðast a.m.k.
nú vera orðnir, viðkvæmir fyrir
þvi, ef upplýst er um óþrifnaö,
mengun i andrúmslofti eða
vanbúnaö á vinnusölum fyrir-
tækja þeirra. Undanfamar vik-
um hefur mátt sjá og lesa i Morg
unblaðinu um viðbrögð eins at-
vinnurekanda, sem bersýnilega
er miður sin yfir þvi að upplýst
var um slæmt ástand aðbúnaðar,
hollustuhátta og öryggis hjá
fyrirtæki hans.
10 kröfur frá Vinnueftir-
litinu um úrbætur hjá
Jósafat
Atvinnurekandi þessi er Jósa-
fat Hinriksson, eigandi og for-
stjóri Vélaverkstæöis J. Hinriks-
son v/Súðarvog. Jósafat hefur
reynt að hnekkja þeim staðreynd-
um um ástandið á verkstæði
hans, sem skýrt var frá og sýnt
með myndum i Þjóöviljanum 3.
febrúar s.l.
Hefur hann m.a. leitt fram Lúð-
vik Jósepsson, fyrrverandi ráð-
herra og alþingismann.sem vitni,
iþvitilefni. Blaðamaður Morgun-
blaðsins skráði siöan niður, aldrei
þessu vant, hvert orð Lúðviks
sem heilagan sannleika, um
ágæti Jósafatsog verkstæðis hans
Margt mætti um þann vitnisburð
segja, en þvi verður sleppt i þess-
ari grein. Eitthvaö finnst Jósafat
vitnisburður Lúðviks og skráning
blaðamanns Morgunblaðsins á
ummælum hans hafa misheppn-
ast,þvi að 10. mars s.l. lætur hann
framkvæmdastjóra Sambands
málm. og skipasmiða, Guðjón
Tómasson, sem að sjálfsögðu er
starfsmaður Jósafats eins og
annarra atvinnurekenda i málm-
iönaði.skrifa grein i Morgunblaö-
ið, þar sem reynt er aö réttlæta og
verja aðbúnaðar og hollustuhátta
á verkstæðinu.
1 grein Guöjóns Tómassonar er
dregin fjöður yfir slæmt ástand á
verkstæði Jósafats með blekk-
ingum og yfirklóri. Að gefnu
fyrra tilefni og vegna þessarar
greinar Guðjóns Tómassonar, er
óhjákvæmilegt að láta koma
fram rétta og hlutlausa lýsingu á
ástandi aðbúnaðar, hollustuhátta
og öryggis á verkstæði Jósafats.
Hinn 2. febrúar s.l. skoðuðu
tveir eftirlitsmenn Vinnueftirlits
rikisins, Guðmundur Eiriksson og
Karl Karlsson, Vélaverkstæði J.
Hinrikssonar v/Súðarvog.
1 skoðunarskýrslu eftirlitsmann-
anna er greinargóð lýsing á
ástandi verkstæðisins sem of
langt mál væri að rekja i blaða-
grein. I skýrslunni segir svo orð-
rétt varðandi óþrifnaðarástand-
ið:
„Umgengni og ræsting i vinnu-
sal er slæm og mjög slæm i per-
sónuaðstæðu (þ.e. starfsmanna-
rými)”. Eftirlitsmenn Vinnueft-
irlitsins setja fram i lok skýrslu
sinnar kröfur um úrbætur i 10 lið-
um, svo aö umræddur vinnustað-
ur megi teljast viðunandi eða
verði i samræmi við reglugerð
Nr. 225 frá 1975 „um húsnæði
vinnustaða”.
1 þessum kröfum eftirlitsmann-
anna um úrbætur á verkstæðinu
kemur beint og ótvirætt fram,
hverju var ábótavant i vinnuum-
hverfi starfsmanna á Vélaverk-
stæði J. Hinrikssonar.
Óhjákvæmilegt er þvi, að birta
hinar 10 kröfur Vinnueftirlitsins.
Or þeim má lesa lýsingu á
ástandi aðbúnaðar, hollustuhátta
og öryggis á verkstæðinu eins og
það var, þegarskoðun fór fram 2.
febrúar s.l. Kröfur eftirlitsmanna
Vinnueftirlitsins eru þessar:
1) Staðbundnu loftsogi þarf að
koma upp við fasta suðustaði,
og með færanlegum börkum.
2) Hiti virðist ekki nægjanlega
mikill, try ggja þarf að hitastig
fariekkiundir 15 gr. C i vinnu-
sölum.
3) Bæta þarf við a.m.k. einum
loftsogsblásara við þann sem
nú er fyrir i vinnusal, og er
æskilegt aö þeir séu tengdir
fyrir báðar snúningsáttir i
gegnum rofann.
4) Koma þarf upp loftræstikerfi i
persónurými (starfsmanna-
aðstöðu)
5) Ljúka þarf öllum frágangi i
persónuaðstöðu (kaffistofu,
bún.herbergi, þ.á.m. fata-
skápum og i snyrtiherbergi og
salernisklefum).
6) Lagfæra öryggishlif á vélsaxi
(vélklippum).
7) Koma upp rekka fyrir gas og
súrhvlki.
8) öryggisgleraugu og/eða and-
litshlifar skulu vera við
smergel- og slipiskifur, einnig
við rennibekki.
9) Hlif þarf að setjayfir reimdrif
á fræsara.
10) Stórbæta þarf umgengni i
vinnusalogpersónuaðstööu og
taka þarf upp fasta ræstingu á
ákveðnum timum.
Áfram þarf að berjast
fyrir bættu vinnuum-
hverfi
Viðbrögð Jósafats Hinrikssonar
við þvi, að Þjóöviljinn vakti at-
hygliá slæmuástandi aðbúnaðar,
hollustuhátta og öryggis á verk-
stæði hans, og tilmælum Vinnu-
eftirlitsins um lagfæringar, hafa
orðið þau, að hann hefur hafiö
endurbætur á ýmsu þvi, sem
ábótavant var. Ef hann lýkur lag-
færingunum, er náð fram mark-
miðum sem Vinnueftirlit rikisins
og Félag járniðnaðarmanna vildu
fá fram, þ.e. umbótum á ástandi i
vinnusal og starfsmannarými
verkstæöisins.
Jósafat gæti þegar lagfæring-
um er lokið kallað á blaðamenn
eða aöra og látið þá hæla sér fyrir
þarft verk.
, Undirritaður þakkar Þjóðvilj-
anum fyrir, að vekja athygli á
óþrifum og vanbúnaði á verk-
stæði J. Hinrikssonar. Þjóðviljinn
hefur raunar oft áður vakið at-
hygli á slæmu vinnuumhverfi
verkafólks á ýmsum vinnustöð-
um og undirritaður væntir þess,
aðblaöiðhaldiþviáfram ogstuðli
þannig að umbótum á hollustu-
háttum, aöbúnaði og öryggi
vinnustaða.
Jafnframt þarf Þjóðviljinn og
aðrir fjölmiðlar aö vinna að
breytingu á þvi almenna viðhorfi,
að vinnustaðir verkafólks séu ein-
hverskonar óæðri dvalarstaðir.
Aöbúnaður, hreinlætisaöstaða
og umgengni i starfsmannarým-
um vinnustaða þarf ekki og á
ekki aö vera lakari en á heimilum
fólks.
Guðjón, Jónsson,
járnsmiður.
OECD-ráðstefna
í París:
Stefnu-
mótun í
Vísinda-,
tækni- og
þróun-
armálum
1 þessari viku stendur i
Paris ráöherrafundur og
ráðstefna á vegum Efna-
hags- og framfarastofnunar-
innar, OECD, þar sem fjall-
að verður um stefnumótun i
visinda-, tækni- og þróunar-
málum i þjóðlegu og alþjóð-
legu samhengi. Sendnefndir
frá öllum aðildarlöndum
OECD skiptast þar á skoð-
unum, og i lok ráðstefnunnar
verður væntanlega gefin út
sameiginleg yfirlýsing.
Hjörleifur Guttormsson
iðnaöarráðherra tekur þátt i
ráðstefnunni af hálfu is-
lensku rikisstjórnarinnar, en
ráðstefnuna sitja einnig
Einar Benediktsson, am-
bassador, fastafulltrúi Is-
lands hjá OECD, Sigmundur
Guðbjarnarson, prófessor,
sem fulltrúi menntamála-
ráðuneytisins, Vilhjálmur
Lúðviksson framkvæmda-
stjóri Rannsóknaráðs rikis-
ins og Þórður Friðjónsson,
efnahagsráðgjafi i forsætis-
ráðuneytinu.
• ••
Ekki vitum við hvort þetta er
einkennisbúningur hljóm-
sveitarinnar, en myndin
fylgdi fréttatilkynningu
hennar.
Sudur-
búlgarskt
sýru-
rokk á
Borginm
1 kvöld heldur hljómsveit
Ellu Magg ásamt söngvar-
anum Jóní Sigvalda hljóm-
leika á Hótel Borg. Undan-
fariö hálft ár hefur hljóm-
sveitin verið að viöa að sér
efni af öllu mögulegu tagi, og
á Borginni mun hún meöal
annars spila Suður-Búl-
garskt sýru-rokk sem mjög
hefur verið aö ryðja sér
rúms innan veggja hljóm-
sveitarinnar. Stefnan er aö
sprengja göt á þessa veggi
og hleypa almennilngi inn-
fyrir.
Meölimir hljómsveitar-
innar eru auk Jóns og Ellu:
Völundur óskarsson, Stein-
grimur Eyfjörð Guðmunds-
son, Þorvar Hafsteinsson,
Asta Rikharðsdóttir, Hulda
H. Hákonardóttir, Hörður
Bragason og Finnbogi
Pétursson.