Þjóðviljinn - 22.04.1982, Side 25

Fimmtudagur 22. apríl 1982 ÞJÓÐVILJINN — SIÐA 25
Minning
Þórður Benedi ktsson
fyrrverandi alþingismaöur og formaöur SÍtíS
— Fœddur 10.3. 1898 — Dáinn 14.4. 1982
Þórður Benediktsson andaðist á
Borgarspitalanum i Reykjavik
14. april s.l. 84 ára að aldri.
Þórðurvar fæddur að Grenjaðar-
stað i Suður-Þingeyjarsýslu 10.
mars 1898 og voru foreldrar hans
hjónin Ásta Þórarinsdóttir og
Benedikt Kristjánsson prófastur.
En Ásta var siðari kona séra
Benedikts.
Þórður ólst upp i foreldrahús-
um og mun hafa notið undirbún-
ingsmenntunar hjá föður sinum.
Hann sest siðan i Verslunarskóla
Islands hér i Reykjavik og út-
skrifast þaðan vorið 1918. Næstu
tvö árin vann hann við verslunar-
störf hér i Reykjavik, en dvelur
siðan erlendis frá 1920-1923. Það
ár þann 23. júni kvæntist hann
eftirlifandi konu sinni, önnu
Kamillu, fæddri 3. júli 1900, en
hún er dóttir Olaf Hansen bónda á
Grundmosegárd á Norður-Sjá-
landi i Danmörku. Þau hjónin
eiga fjögur uppkomin börn. Arið
1924 flytjast Þórður og kona hans
til Vestmannaeyja, þar sem
Þórður vann við verslunarstörf,
fiskmatsstörf og verkstjórn til
ársins 1942. Á þessum árum fór
Þórður að taka þátt i félagsstörf-
um i Eyjum. Hann skipaði sér i
sveit þar sem barist var fyrir
betri kjörum alþýðu til handa.
Svo gekk heimskreppan i garð
árið 1930 með verðfalli á útflutt-
um sjávarafurðum og minnkandi
atvinnu, harðnandi baráttu um
brauðið. Þórður var þátttakandi i
þessari baráttu sem var mjög
erfið allan fjórða áratuginn. f
haustkosningunum til Alþingis
1942 var Þórður Benediktsson i
framboði fyrir Sósialistaflokkinn
og var kosinn á þing sem lands-
kjörinn alþingismaður i þeim
kosningum. Hann mætti við þing-
setningu Alþingis þann 14.
nóvember þá um hausti&en hvarf
af þingi daginn eftir sökum veik-
inda. Við læknisskoðun kom i ljós
að hann var orðinn veikur af
berklum. A þessum árum herjaði
berklaveikin á Islendinga og var
mikil landplága. Berklahælin
sunnanlands og norðanlands voru
vfirfull af ungu fólki sem barðist
við þennan vágest. 1 stað þess að
hefja störf á Alþingi haustið 1942,
þá er Þórður Benediktsson
sendur sem sjúklingur á Vifils-
itaðahæli. Þetta voru þung spor
sem Þórður gleymdi aldrei. Hann
situr svo ekki á Alþingi fyrr en
þrjá siðustu mánuði þingsins
1946.
Þegar Þórður kom á Vifils-
staðahæli haustið 1942 þá var þar
starfandi félag berklasjúklinga
„Sjálfsvörn” sem var deild i
Sambandi islenskra berklasjúkl-
inga, seinna þekkt undir skamm-
stöfuninni S.I.B.S., en þessi sam-
tök berklasjúklinga viðsvegar að
af landinu voru stofnuð fjórum
árum áður að Vifilsstöðum, eöa
23. og 24. október 1938. Þórður
Benediktsson sem var alla tið
mikill hugsjónamaður, brennandi
i andanum, gekk fljótlega i
„Sjálfsvörn” á Vifilsstöðum
haustið 1942, og upp frá þvi má
segja að hann hafi helgað sig
baráttunni fyrir bættum lifsskil-
yrðum berklasjúklinga.
Frá þvi haustið 1942 átti Þórður
Benediktsson og fjölskylda hans
heima i Reykjavik. Þegar hann
fór að hressast af berklaveikinni
árið 1943 þá fór hann aö vinna að
málefnum S.l.B.S. Mikil og erfið
barátta var framundan sem
þurfti á góðum liðsmönnum að
halda. Merkið hafði verið sett
hátt strax i upphafi, þvi á 2. þingi
S.l.B.S. árið 1940 hafði verið sam-
þykkt að ráðast i byggingu full-
komins vinnuhælis fyrir berkla-
sjúklinga. Hér var mikið átak
framundan, sem Þórður hreifst af
og vildi vera þátttakandi i að
framkvæma ef heilsa og kraftar
leyfðu.
Þórður Benediktsson var kos-
inn varaforseti Sambandsins
1946, en þegar Marius Helgason
lætur af forsetastörfum 1956 og
tekur við embætti stöðvarstjóra
Pósts og Sima á ísafirði, þá
verður Þórður forseti S.I.B.S.
En Þórði likaði ekki forseta-
heitið, sagði að forseti ætti að
bera aðeins einn á Islandi. Hann
fékk þvi forsetaheitinu fljótlega
breytt i formann. En þessu for-
ystuhlutverki hjá Sambandi is-
lenskra berklasjúklinga gegndi
Þórður með m iklum sóma allt frá
árinu 1956 til ársins 1974. Þegar
Vöruhappdrætti S.l.B.S. var
stofnað með lögum nr. 13 frá Al-
þingi 1949 þá var Þórður ráðinn
framkvæmdastjóri þess og
gegndi hann þvi starfi óslitið til
ársloka 1967. Þetta starf krafðist
góðra skipulagshæfileika og var
Þórður gæddur þeim i rikum
mæli. 1 framkvæmdastjóratið
Þórðar við Vöruhappdrættið varð
hreinn hagnaður af rekstri þess 65
miljónir króna, og gerði það
S.l.B.S. fært áð lyfta þvi mikla
Grettistaki sem framkvæmdirnar
að Revkjalundi voru. Þóröur
Benediktsson var mikill bjart-
sýnismaður, enda þurfti þess með
á þeim árum þegar forysta sam-
bandsins var aöleysa af hendi eitt
allra mesta afreksverk sem unnið
hefur verið á íslandi, en það er
tvimælalaust bygging Reykja-
lundar. Þórður lagði sig fram i
þeirri baráttu af lifi og sál, og
árangurinn varð lika mikill. Hann
trúði á hið góða i hverjum manni
og vildi fá menn til liðs við gott
málefni, sem honum tókst að
jafnaði. Og þar sem Þórður var
gæddur miklum persónutöfrum
þá drógust menn að honum og
hlustuðu á mál hans. Þessi eigin-
leiki Þórðar gerði honum fært að
túlka svo mál berklasjúklinga
fyrir ýmsum áhrifamönnum
þjóðarinnar að þeir hrifust með
og voru tilbúnir að leggja hönd á
plóginn. Það fór lika svo fyrir at-
beina góðrar forystu S.l.B.S. að
öll þjóðin sameinaðist i verki um
Reykjalund og hann reis af
grunni se'm ein allra mesta fyrir-
myndarstofnun sinnar tegundar i
Evrópu.
Ég veit að það helur verið ein
allra mesta hamingja i liíi Þórðar
að sjá þetta gerast og fá að vera
við stjórnvöl, þátttakandi i þessu
mikla verki þegar hinn langþráði
draumur berklasjúklinga varð að
veruleika. Ég sem þessar linur
rita kynntist ekki Þórði Bene-
diktssyni fyrr en hann var orðinn
einn af aðalforystumönnum
S.t.B.S. Ég sat þá um tima með
honum i stjórn Sambandsins og á
margar ánægjulegar og
ógleymanlegar minningar frá
þeim tima. Þá kom ég á heimili
þeirra hjóna og naut þar alúðar
og gestrisni.
Þegar ég nú lit til baka til þess
tima, sem heyrir sögunni til, þá
verður mér Þórður Benediktsson
minnisstæðastur fyrir hans
brennandi áhuga á þeim málum
sem unnið var að. Þessum manni
uxu engir erfiðleikar i augum
hversu miklir sem þeir voru.
Meðfædd bjartsýni og bjargföst
trú á góöan málstað sátu alltaf i
fyrirrúmi i huga hans. Mér fannst
lifsspeki hans felast i þeirri hugs-
un, að erfiðleikar væru til að yfir-
stiga þá. Enginn var heldur
sigurvissari en Þórður Bene-
diktsson þegar erfið viðfangsefni
biðu framundan sem varð að
leysa, svo draumurinn gæti orðið
að veruleika. Nú er þessi snjalli
baráttumaður með sina persónu-
töfra fallinn i valinn eftir að hafa
skilað þjóð sinni miklu og giftu-
riku ævistarfi sem lengi veröur
minnst. Að leiöarlokum vil ég
flytja honum hjartanlega þökk
fyrir kynningu, samlylgd og störf
og bið honum allrar blessunar á
nýjum lifsbrautum.
Þar sem góðir menn l'ara, eru
guðs vegir.
Eftirlifandi konu hans og börn-
um votta ég mina dýpstu samúð.
Jóliann J. E. Kúld.
öll eigum við i fyllingu timans
að skilja við þennan heim. En
þegar ekki er lengur fært að njóta
lifsins vegna þess að kraftarnir
eru á þrotum er i rauninni æski-
legt að mega yfirgefa það. En
gegn þessu áliti mælir tregða
þeirra, sem eftir lifa, fyrst og
fremst fjölskyldunnar, og svo
allra hinna mögu vina, sem
hugsa: bara að mér hefði auðnast
að eiga enn fleiri ánægjustundir
með þessum einstæðu hjónum,
Þórðiog önnu.
Þórði var i blóð borinn sérstak-
ur frásagnarhæfileiki enda
óvanalega laginn i að færa frá-
sagnir sinar svo skemmtilega i
stilinn að unun var á að heyra. Þá
lét Anna ekki sitt eftir liggja með
að gera gestum þeirra dvölina
eftirminnilega. Allt varð þetta til
þess að fólk sóttist eftir þeirra
félagsskap.
Annars kynntumst við Þórður
þegar i Vestmannaeyjum, bæði i
Sósialistafélaginu og Sovétvina-
félaginu þar sem hann starfaði af
heilindum eins og allsstaðar ann-
arsstaðar þvi hann var óvenju-
legur hugsjónamaður. Aldrei
náðu sósialistar hærri atkvæða-
tölu i Eyjum en þegar við höfðum
Þórð i framboði. Þvi miður bundu
berklarnir endi á hans þingsetu.
Þá var það að hann tók upp bar-
áttuna við þennan vágest ásamt
nokkrum úrvalsmönnum. Þar
var baráttuhugurinn einn, sem
ferðinni réð, þvi allt voru þetta
efnalitlir menn, sem ekkert áttu
fram aðleggja nema bjartsýnina.
Við dáðum sögurnar okkar
fornu um hetjur, er héldu til bar-
daga og felldu menn. En hér voru
hetjur hins nýja tima, er réttu
þeim sjúku hjálpandi hönd og
reistu þá við til lifsins.
Menn gerðu sér i upphafi ekki
háar vonir um Samband is-
lenskra berklasjúkinga; þó af-
rekuðu þessi samtök það,
sem enginn hafði þorað að vona.
Og ekki aðeins það, — að unnum
fullnaðarsigriá þessum vettvangi
færðust þau ný verkefni i fang til
þess að gefa öðrum, er veikindi
eða skert starfsorka hafði ýtt til
hliðar i samfélaginu, aukna von
og lifsgleði.
Ekki hefi ég hér minnst neitt á
ætt Þórðar eöa uppruna, það hafa
aðrir gert i skrifum um hann. Eitt
meðal annars átti þessi maður
framyfir okkur flest, sem náð
höfum háum aldri. Hann gat
meðan heilsan leyfði horfið til
æskustöðvanna, fundið þar bæinn
sinn rétt eins og hann var á
bernskudögunum, farið þar hönd-
um um amboð og húshluti, sem
öllu hefur verið vel við haldið á
Grenjaðarstað, þvi þar er
byggðasafn.
Þórður er okkur horfinn; þvi
verður að láta sér nægja að festa
um hann á blað nokkur fátækleg
orð — um manninnn og ævistarf
hans sem um hefði þurft að skrifa
stóra bók.
Nú þegar vorið er i nánd miss-
um við sjónar af vini okkar Þórði
Benediktssyni, en við honum tek-
ur fósturjörðia breiðir yfir hann
sitt mjúka græna teppi en lætur
okkur aðeins eftir minninguna
um hinn góða dreng.
Það ætti ekki að þurfa að taka
það fram, svo sjálfsagt sem það
er, að þessum linum fylgir samdð
okkar hjóna, og hluttekning til
önnu og allrar fjölskyldunnar.
Sigurður Guttormsson
1X2 1X2 1X2
4183
9768
11158
15827
17410
20876
23373+
25928
31. leikvika - leikir ‘17. apríl 1982
Vinningsröft: 111-121-111-1X2
1. vinningur: 12 réttir - kr. 1.865.oo
36054(6/11) 41161(6/11) 71661(4/11) 80773(4/11)
42136(6/11) 71791(4/11)
42468(6/11)+ 72548(4/11)
43508(6/11) 72647(4/11)
43799(6/11)
■65937 (4/LL)
36057(6/11)
36302(6/11)
36378(6/11)
37394(6/11)
38354(6/11)
38366(1/11)
38764(6/11)
66056(4/11)
66244(4/11)
73201(4/11)
73289(4/11)
73499(4/11)
74450(4/11)+
81600(4/11)
81776(4/11)
82082(4/11)+
82765(4/11)+
83986(4/11)
86451(4/11)
86805(4/11)
16071(1/11) 38917(6/11) 69636(4/11) 74618(4/11) 87428(4/
35216(6/11) 39606(6/11) 69900(4/11) 74786(4/11) 88087(4/
35219(6/11) 39125(6/11)+ 69934(4/11) 76485(4/11)+ 88478(4/
35437(6/11) 39248(6/11) 70385(4/11) 78258(4/11) 30. ■
35699(6/11) 39355(6/11) 70469(4/11) 78661(4/11) 36434(6/
35767(6/11) 40291(6/11) 70548(4/11)+ 78851(4/11)
35941(6/11 )♦ 40506(6/11) 70812(4/11) 80361(4/11)
2. vinningur: 11- réttir - kr. 55.00
2 36 3264 9474 11950 17515 24493 35317 35957i
335 3273 9502 12242 17642+ 24827 35326 35961+
472 3690 9684 12413 17781 25417 35335 35965+
568 4204 9895 13081+ 18299 25679 35436 35981
599 4203 10173 13105 18290 25719 35456 36049
618 4216 10174 13231 18537 26001 35696 36122
750 5033 10175 13257 19461 26201+ 35733 36125
871 5056 10265 13700 19581 26314 35735 36199
906 5412 10311 14760 1 19936 26-3 55 35741 36211
962 5596 10431 15886 20094 26356 35759+ 36227
1035 5979 10774 15920+ 20582 26886 35777 36677
1201 6117 10829 15937+ 20784 35034 35788 36679
1262 6315 + 10833 15945» 21017 35066 35790 36681
1303 6375 10836 16128 21418 35119 35799 36684
1366 7646 10837 16426 21602 35145 35861 36779
1710 7811 10844 16449 21617 35154 35921 36780
2511 8167 10878 16531 22235+ 35208 35929 36821
2743 8299 10939 16652 23052 35217 35953+ 36856+
3148 8529 11259 17255 23722 35237 35955+ 36953
3215 8617 + 11456 17513 23915+ 35291 35956+ 36957
36963 39194 41711+ 43674+ 66583+ 69935 73793 76712
37004 39256 41749 43782+ 66645 70190 73889 77048
37010+ 39257 41803 43787+ 66649 70255 74025 77226
37017 39365 41807 43908 66666+ 70341 74030 77304
37102+ 39394 4)858 43931 66734 70368 74070 77441
37132 39597 41934+ 44029+ 66743 70370 74131+ 77562
37214 39608+ 42050+ 44153+ 66745 70648 74163+ 77792
37281 39728 42130 44166+ 66839 70650 74253+ 77801+
37344 39737 42132 44219+ 66896 70691 74270 77809+
37370 39789 42133 44221+ 66897 71027 74311 78089
37392 39795' 42135 44273+ 66985+ 71080 74312 78251
37437 39842 42137 44274+ 67055+ 71239 74313 78371
37480 39894+ 42145 44286 67 07 2 71291 74314 78378
37501 39994 42154 44 301 67112 71409 74324 78754+
37552 40012 42190 44336+ 67149 71629 74486 78772+
37597 40338 42275 44408+ 67272 71642 74487 78848
37651 40341 42343 44418+ 67483+ 71915 74493 78850
37717 40377 42365+ 59585 67541 71969 74494 78854
37730 40431 4 24 69 65006 67681 72001 74515 78856
37762 40610 i* 2 512 65080 67689 72049 74571 78857
37889 40623 42525 65182 67715+ 72050 74581 78927
37942 40638 42609 .65287 67740+ 72052 74597 79008
38032 40670 42757 65292 67811 72064 74606 79163
38174 40819 42767 65323 67829 72130 74678+ 79243
39517+ 40822 42815+ 65376 68002 72191 74783 79252
38571 40834 42825 65414 68076 72212 74785 79405
38572 40863 42847 65455 68607+ 72253 74806 79408+
38588 40969 42935 65541 68719 72293 74901 79410+
38615 40972 42939 65547 68770 72366 74982 79421+
38620+ 41130 43031 65619 69050 72415 75218 79429
38632 41145 43122 65702 69147 72461 75229 79625
38716 41165+ 43154 65835 69467 72527 75290 79773
38771 41227 43328 6 5883 69536 72717 75474 79858
38821 41228 43363 66167 69583 72718 75595+ 80109
38872 41243 43367+ 66170 69638 72813 75847 80154+
38920 41247 43376 66173 69687 72835 75868 80158+
38944 41328 43406+ 66268 69705+ 72910 76070 80170+
38947 41412 43505 66285 69735 72993 76154 80760+
39123+ 41535 43506 66419+ 69843 73204 76242 80869+
39124 41592 43507 66552+ 69844 73224+ 76428 80874
39130 41595+ 43524 66564+ 69845 73531 76483+ 80879
39176 41653 43630+ 66582+ 69859 73659 t 76484+ 80958*
80961+ 85740+ 88199 66403(2/11) 79450(2/11)
80962+
81047
81215
81320
81778
81779
81784
81788
81974+
82004
82191
82216
HHH8H
82404
82450+
82763+
82764+
83075
83545
83881
84224
85042
85063
85083
85310+
85311+
85517
85580
85589
85736+
85824
86026
86129
86191
86302+
86471
86475
86479
86488
86504
86535
86707
87034
87058
87081+
87157
87261
87284
87434
87436
87622
87720
87747
87773
87778
87844
87856
87927
88402
88447
88484
88502
88542
88765
88854
624(3/11)
66453(2/11)
66746(2/11)
66748(2/11)
66773(2/11'
66989(2/11)
67078(2/11)
67079(2/11)
67082(2/11)
68647(2/11)
8247(2/11)+ 69447(2/11)
10834(2/11) 69841(2/11)
15702(2/11)
17514(3/11)
25677(2/11)
26734(2/11)
36987(2/11)
37116(2/11)
37347(2/11)
37897(2/11)
40123(2/11)
41380(2/11)
42037(2/11)
42722(2/11)
42915(2/11)
43155(2/11)
43378(2/11)
44119(2/11)
65968(2/11)
65969(2/11)
65972(2/11)
88104
30. vika: 36432(1/11)
Kærufrestur er til 10
69842(2/11)
69920(2/11)
70234(2/11)
70336(2/11)
70423(2/11)
71520(2/11)
71546(2/11)
74144(2/11)+
74642(2/11)
75278(2/11)
75527(2/11)
76093(2/11)
76996(2/11)+
77213(2/11)
78533(2/11)
78664(2/11)
78753(2/11)
78818(2/11)+
79301(2/11)
79576(2/11)
79577(2/11)
79579(2/11)
79979(2/11)
80314(2/11)
80675(2/11)
80947(2/11)+
81227(2/11)
81599(2/11)
81924(2/11)
83013(2/11)+
83034(2/11)+
83763(2/11)+
85123(2/11)+
85318(2/11)+
853S8(2/11)N
85414(2/11)
85441(2/11)+
85615(2/11)+
86163(2/11)
86238(2/11)+
87006(2/11)
87073(2/11)
87179(2/11)
87723(2/11)
88681(2/11)
2S. vika:
17648 (1/11)+
36433(1/11)+74130(2/11)+
mai kl 12 á hádegi. Kærur skulu vera
■>ki iflegar. Kærueyftublöft fást hiá umboösmönnum og á skrifstofunni
1 Ryykjuvík. Vinningsupphaeðir geta laekkað, ef kaerur veröa teknar
til greina.
Handhafar nafnlausra seftla (+) verÖa aft framvísa -stofni efta
.•< nda stofninn og fullar upplýsingar um nafn og heimilisfang til
‘"•truuna fyrir lok kærufrests.
'• 1 T K a II N
I R
Iþróttamiftstöftir
REYKJAVÍK