Þjóðviljinn - 14.05.1982, Blaðsíða 5

Föstudagur 14. mal 1982 ÞJÓÐVILJINN — SIÐA 5 ’
r
Ahriffridarhreyfinganna:
Reagan neydist til
ad breyta um tón
Reagan forseti og hans
lið treystir sér ekki lengur
til að afgreiða friðar-
hreyfingar beggja vegna
Atlantshafs sem
samkundur uppgjafar-
sinna, hug leysing ja,
laumukomma og nytsamra
sakleysingja. Eftir að
f riðarhrey f ingin náði
öflugri fótfestu í Banda-
ríkjunum sjálfum hefur
forsetinn orðið að breyta
um tóntegund og smíða
önnur rök og kurteisari
fyrir vígbúnaðarstef nu
sinni. Og nú er svo komið
að hann telur sig neyddan
til að sýna einhvern lit með
tillögum um niðurskurð á
kjarnavopnum.
Friöarhreyfingin bandarlska
hefur lagt áherslu á aö fram-
leiösla kjarnorkuvopna veröi
stöövuö en Reagan hefur svaraö
aö þaö komi ekki til mála, fyrr en
Bandarikin hafi tryggt sér yfir-
buröi, sem Sovétmenn hafi nú.
Þessi kenning um yfirburöi
Sovétmanna hefur veriö harölega
gagnrýnd, meöal annars af þeim
sem hafa áöur staöiö i af-
vopnunarviöræöum Bandarikja-
manna viö Rússa. Reagan hefur
ekki hætt viö þessa kenningu, en
hann hefur, sem fyrr segir, hreyft
hugmyndum um niöurskurö á at-
ómvopnum. Tillögur Reagans
hafa veriö gagnrýndar fyrir þaö,
aö þær sneiöa hjá röksemdum
þeirra sem vilja byrja á þvi nú
þegar aö „frysta” þann kjarn-
orkuvigbúnaö sem til er. En hvaö
sem þvi liöur: bæöi Reagan og
Brezhnev hafa nauöugir viljugir
oröiö aö fara i einskonar áróöurs-
striö um þaö, hvor geti komiö
meö álitlegri tillögur i af-
vopnunarmálum. Tillögurnar eru
vitanlega litaöar mjög af hags-
munum hvors risaveldis, og
gallaöar eftir þvi. En þaö er þó til
bóta, aö friðarhreyfingin neyöir
valdamestu menn heims til á-
róöursstriös sem er „jákvætt” aö
inntaki.
Langt þóf ívændum
Information skrifar um tillögur
Reagans á þessa leiö I leiöara á
dögunum:
Þaö vekur áhyggjur, ab Reagan
leggur tillögur sinar fram með
þeim hætti aö samningavið-
ræöur hljóta aö vera mjög lang-
FRÉTTASKÝRING
vinnar og á meöan munu báöir
aöilar halda áfram hervæöingu
sinni. Hann vill byrja viöræöur
sem hann kallar START (viö-
ræöur um niðurskurö gjör-
eyðingarvopna), en hann er á
móti þvi aö menn byrji á þvi aö
takmarka vigbúnaöinn áöur en
niöurskuröur byrjar — til dæmis
meö þvi aö frysta þaö ástand sem
nú er. — Að visu gerði samning-
urinn SALT-II ráð fyrir ákveön-
um takmörkunum á vigbúnaöi, en
eins og kunnugt er vildi stjórn
Reagans ekki staöfesta hann...
Fleiri ný vopn
Hvaö sem veröur um tillögur
Reagans munu bandariskar
sprengjuflugvélar á næstu árum
verða útbúnar meö 4300 lang-
drægar stýriseldflaugar. Innan
ramma þess niðurskuröar sem
Reagan hefur nú stungiö upp á
geta Bandarikin vel oröið sér út
um MX-eldflaugar staösettar á
þurrlendi — ef aö fjarlægöar eru
ýmsareldri gerðir eldflauga. Og i
lok áratugarins, þegar hægt væri
aö búast viö þvi aö nýr samningur
væri tilbúinn, veröa Bandarikin
tilbúin með Trident-II eldflaug-
ina, sem kafbátar bera, og hefur
alla þá ókosti sem gagnrýnendur
hafa séö við hina umdeildu
MX-eldflaug. Sovétrikin munu
vafalaust koma sér upp nýjum
vopnakerfum einnig á þessum
tima, en hinar bandarisku áætl-
anir sýnast ganga lengra en þaö
sem menn hafa spurt til Sovét-
manna og gera ráö fyrir eins-
konar yfirburöum Bandarikjanna
— en þaö hefur til þessa ekki bein-
linis róandi áhrif á Sovétmenn.
Samanburðarf ræðin
Reagan heldur þvi fram aö
höfuðmarkmiö sitt sé aö fækka
langdrægum eldflaugum og stór-
virkum. Þetta er gott markmiö en
erfitt, meöal annars vegna þess
aö kjarnorkuvopnakerfi risaveld-
anna eru byggö upp meö misjöfn-
um hætti.
Reagan segir, aö hann vilji
fækka um þriöjung kjarnaoddum
á eldflaugum. Hann segir einnig
aö báöir aöilar eigi aö hafa sama
„þak” (hámarksfjölda vopna) og
aö i mesta lagi helmingurinn af
kjarnaoddunum veröi aö vera á
eldflaugum sem skotiö er frá
þurrlendi. Það er haft fyrir satt,
aö Bandarikin stefni að þvi aö
báöir hafi 850 eldflaugar meö 5000
kjarnaoddum. Þetta þýöir aö
hvor um sig eyðileggi ca. tvö þús-
und kjarnaodda, en Sovétrikin
hljóta um leiö að taka niður mun
fleiri eldflaugar en Bandarikin. 1
öörum áfanga viöræönanna á lika
aö taka buröarafl eldflauganna
meö i reikninginn — m.ö.o.
sprengjumáttinn um borö i hverri
þeirra. Þetta þýöir einkum sam-
drátt hjá Sovétmönnum, þvi aö
þeir eru tæknilega á eftir Banda-
rikjamönnum og hafa þvi fleiri
eldflaugar af eldri og stærri gerð.
Bæjar- og
sveitarstjórnarkosningar 22. maí
1982
2500
frambjóðendur
eru í kjöri á nærri
200 iistum
Kosninga-
handbókin
er ómissandi
upplýsingarit
Tryggðu þér
eintak
í næstu bókabúð
Mótmælaganga gegn atómvigbúnaöi I Chicago. Og gleymum þvl ekki,
aö þaö eru kosningar i Bandarlkjunum I ár.
Margir verða til aö glima viö
útreikninga af þessu tagi. Engum
kemur á óvart þótt ýmsar tölur
viröist hagstæöar Bandarikja-
mönnum, þetta er bandarisk til-
laga. Enginn vafi er á þvi aö
Sovétmenn muni segja aö
Reagan vilji ná yfirburöum — þaö
er hluti af tillögustriöinu. Og
mörgum mun sýnast sem umræö-
an sé nokkuö svo afstrakt: Hvaö
þýöa tölur þær sem upp eru gefn-
ar I „Jafnvægisreikningum” —
þegar báöir geta sem fyrr tortimt
okkur öllum nokkrum sinnum?...
AB tók saman
Blaðberabíó
i Regnboganum
laugardaginn 15. mai kl. 1
FLÓÐIÐ MIKLA
Ævintýrarik mynd um sannsögulega at-
burði i lit með isl. texta.
UOWIUINN
Ferðamenn athugið!
Að öllu forfallalausu er heimilt að tjalda i
Þjóðgarðinum á Þingvöllum frá 1. júni.
Þjóðgarðsvörður.
Röntgentæknaskóli íslands
Auglýsing
um inntökupróf nemenda
Stjórn Röntgentæknaskóla íslands hefur
ákveðið að nýr hópur nemenda skuli tek-
inn i skólann á næsta hausti.
Röntgentæknanámið er2 1/2 ár bóklegt og
verklegt, og fer fram við sjúkrahúsin i
Reykjavik, en forskóli i hjúkrunargrein-
um á vegum Sjúkraliðaskóla Islands.
Áskilið er, að nemandi hafi lokið grunn-
skólanámi, og hið minnsta tveggja ára
fjölbrautar- eða menntaskólanámi á raun-
greinasviðum. Stúdentspróf ganga fyrir.
Nánari upplýsingar um skólann veita Þór-
unn Guðmundsdóttir, röntgentæknir, simi
73320, kl. 13-15 alla virka daga og Anna
Birna ólafsdóttir, röntgentæknir, simi
34059, kl. 10-12.
Umsóknarfrestur er til 10. júni og skulu
umsóknir sendar til skólastjóra Röntgen-
tæknaskólans, Röntgendeild Borgarspit-
alans 108 Reykjavik.
Skólastjórn.