Þjóðviljinn - 25.06.1982, Qupperneq 9

Þjóðviljinn - 25.06.1982, Qupperneq 9
8 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Föstudagur 25. júnl 1982 Föstudagur 25. júnl 1982 ÞJÓÐVILJINN — SÍÐA 9 Þátttakendur á Islenskunámskeiöinu hlýða áhugasamir á fulltrúa flokkanna boða fagnaðarerindin. (Ljúsm. —eik—) i Húsmæðraskólanum í Reykjavík hefur dvalið 15 manna hópur frá <,Norður- kollunni" svokölluðu við ís- lenskunám. „Norðurkoll- an" nær yfir nyrstu héruð Svíþjóðar, Noregs og Finn- merkur og er samstarf um margt milli íbúa þessara svæða. „Norðurkollufólk" hefur einnig mikinn áhuga á samstarfi við íslendinga og birtist hann i margvis- legri mynd. islendingum hefur verið boðið níu sinn- um til N-Svíþjóðar i 3ja vikna sænskunám, og er hópurinn sem þangað hef- ur farið orðinn býsna stór. Annukka Tapaninen frá Finn- landi. (Ljósm. —eik—) Gunvor Stornes meö bók slna, „Samer og Nybyggere pá Helge- land”. (Ljósm. —eik—) Á íslenskunámskeiði fyrir ,,Norðurkollufólk”: „Erfitt að læra málið” Það eru norrænu félögin á Is- landi og i N-Sviþjóð, sem standa fyrir þessum námskeiðum, og þau hafa skipulagt námskeið hér á landi fyrir „Norðurkollufólk” fimm sinnum. Norræna félagið hér skipar fjögurra manna nefnd til þess að sjá um námskeiðið og i henni eiga sæti nú Stefán Ólafur Jónsson, formaöur, Anna Einars- dóttir, Erling Aspelund og Karl Jeppesen. Kennarar hér á landi hafa verið þau Ingrid Westin, fyrrum lektor i sænsku hér, en nú búsett i Sviþjóð, og Aöalsteinn Daviðsson, menntaskólakennari. Námskeiðið hér stendur yfir i tvær vikur, en auk islenskunáms- ins er boðið upp á margvislegt efni: heimsókn i fiskiöjuver, skoðuð söfn, fluttir fyrirlestrar um sögu Islands og islensk stjórn- mál, auk ýmissa ferðalaga, svo sem til Þingvalla, Gullfoss og Geysis. Námskeiðinu lýkur á sunnudaginn, en þá fer fólkið til sins heima. Við litum inn i Húsmæðraskól- ann einn bliðviðrisdaginn i vik- unni. Þá stóð yfir flokkakynning og streittust fulltrúar stjórnmála- flokkanna við aö útskýra stefnu sins flokks i smáu sem stóru. Var ekki annað að sjá en fólkið hefði gaman af og var mikið spurt. Aö þvi búnu var kaffihlé og þá góm- uðum við einn fuiltrúa frá hverju landanna, Sviþjóð, Noregi og Finnlandi. Annukka Tapaninen kemur frá bænum Kenijarvi, sem er nyrsti bær Finnlands og liggur heim - skautsbaugurinn um hann miðj- an. Þetta er 12.000 manna bær og Annukka starfar þar sem blaða- maður fyrir „Lapin Kansa” (Lapplandsþjóðin). Þetta er blað á íandsmælikvaröa, kemur út i um 36.000 eintökum, og hefur úti- bú viðs vegar um Finnland, þ.á m. i Kenijarvi. „Ég hef alla tið haft mikinn á- huga á Islandi”, segir Annukka við okkur. „Ferðin hingað er þó óhemju dýr og mér fannst ég hafa unnið i happdrætti þegar mér bauðst þessi ferð. Hér er ég að reyna aö læra islensku, en ég býst ekki við að læra mikið á tveimur vikum. Þetta er miklu erfiðara mál — erfiöara en finnskan”, seg- ir Annukka og hlær. „Jú, tsland er allt öðru visi en Finnland og raunar allt öðru visi en ég bjóst við. I bæklingnum, sem við fengum stóö að maður ætti aö hafa með sér ullarsokka og vettlinga, en ég sé ekki betur en veðráttan sé ykkur góð hér. Það sem kom mér einna mest á óvart var i fyrsta lagi hversu mikil velmegun rikir hér og i öðru lagi landslagiö, sem mér finnst heillandi hreint út sagt. Eitt er vist — ég kem áreiðan- lega aftur einhvern timá. Hér hafa allir verið framúrskarandi elskulegir. Takið þiö alltaf svona vel á móti fólki?” Við treystum okkur ekki til að svara þessu, en þökkum Annukku fyrir. Gunvor Stornes er frá Helgc- landi i Noregi. Hún hefur skrifað 6barnabækur og hafa tvær þeirra verið þýddar fyrir islenska út- varpið. Þá hefur hún gefið út 2 ljóðasöfn og eina bók um sögulegt efni: um Sama og frumbyggja i Helgalandi. „Þetta er i fyrsta sinn sem ég kem hingaö og ég tel mig mjög heppna. 1 Noregi rikir mikill á- hugi á Islandi og þvi sem islenskt er — menn finna til einhvers skyldleika þarna á milli. Ég vildi gjarnan læra islensku til þess að Iesa islenskar bók- menntir. Það tapast svo mikið við þýðingar á bókum. En þetta er auðvitað stutt nám og ég mun þykjast góð ef ég get lesið léttar barnabækur”, segir Gunvor bros- andi. „Hér er allt öðru visi en ég i- myndaöi mér. Ég hélt að hér væri allt einfaldara en siðan reyndist vera. Það má t.d. likja Reykjavik við Paris hvaö tiskuna snertir. Hér ganga allir i topptiskunni. Annars finnst mér ferðin hafa verið heillandi og feröalögin um landið dásamleg. Ég hafði aldrei séð hraun t.d. en nú hef ég bæði séð það og tekið á þvi. Stórkost- legt! Mér fannst mest varið i fyrir- lesturinn um sögu ykkar. Ég veit að ég á eftir aö sökkva mér niöur i hana þegar heim kemur. Já, þetta hefur verið ógleyman- leg ferð. I Þrændalögum segja menn ef þeir telja sig hafa verið heppna, að nú standi þeir undir hægri handarjaðri Herrans. Það má svo sannarlega segja um þessa ferð.” Marianna Norblad kemur frá Lule5 i Sviþjóð en þar starfar hún sem skrifstofustjóri á léns- skrifstofunni. Þetta er einnig i fyrsta sinn, sem Marianna kemur hingað. Marianna segist hafa mikinn á- huga á listum og þvi bar vel i veiði að hér skyldi vera Listahá- tið i gangi. Þá hefur hún áhuga á islenskum bókmenntum og vill gjarnan reyna að lesa þær á frummálinu, þótt hún byggist ekki við að geta það nærri strax. „Þetta er afskaplega erfitt mál”, segir hún og hlær. „Beyg- ingarnar fara alveg með mig — við höfum ekkert þessu likt i sænskunni. En ég vildi gjarnan geta lesið um land og þjóð og bækur Laxness á frummálinu — en ég næ þvi sennilega aldrei”, segir Marianna og gerir sig raunalega i framan. Það stendur þó stutt. „Það hefur verið ólýsanlegt að sjá landið ykkar! Viö sáum Geysi gjósa á sunnudaginn og ég á ekki orð til aö lýsa þvi, Móttökurnar hafa einnig veriö frábærar. 1 einu orði sagt hefur þessi ferð veriö stórkostleg.” — ast Á Vopnafiröi hefur um nokkurra ára skeiö verið starfrækt loðnumjöls- bræðsla sem var áður sild- armjölsbræðsla/ en nú hef- ur loðnumjölið verið gefið upp á bátinn eins og síldar- mjölið forðum. Og bræðsl- an? Jú/ um þessar mundir er verið að breyta henni í beinamjölsbræðslu og að sögn Davíðs Vigfússonar vélstjóra/ er hægt með hin- um nýja tækjakos'ti að bræða jafnt feit bein sem lifur og ýmislegt annað/ sem nýtist til mjöls. Breytingarnar fólu i sér, að setja þurfti upp nýjan sjóðara og mjölskilvindu, þar sem beina- mjölsbræðsla krefst annars tækjakosts en loðnumjölið. „Sú samstæða sem viö settum upp er að mörgu leyti góð, en þó finnst mér hafa verið stigið skref aftur- ábak, þar sem hún er ekki nógu fullkomin með tilliti til t.d. meng- unarvarna”, sagði Davið. „Við áttum kost á að fá heila samstæðu sem i var lika þurrkari og reykeyðmgartæki og allt ann- að sem þarf, en i sparnaðarskyni var aðeins tekinn hluti af þessu og gamli þurrkarinn notaður áfram og öllu kerfinu breytt til sam- ræmis við það. Þetta þýðir þaö, að tækjasam- stæðan tekur griðarmikið pláss, sem annars hefði orðið ósköp hæfilegt, ef keypt hefði verið að öllu leyti ný samstæða. Þetta hef- ur svo aftur i för með sér, að mjölgeymslan verður minni en hún hefði þurft að vera. Það er mikið óhagræði að þessu”, sagði Davið „en hin tækin hefðu aftur fengist á góðum kjör- um. Nú þarf hins vegar að kaupa mengunarvarnartæki eftir sem áður, nema hvað þau verða ekki innan þessarar samstæðu, heldur keypt sér. Þetta er þvi stórt skref aftur á bak”, sagði Davið og nefndi sem dæmi að þessi tækja- samstæða kostaði meira vinnuafl en sú, sem ekki var keypt. „Það verður lika ódæmislega erfitt að halda frostlausu á þess- ari stóru samstæðu, þegar vetr- ar”, sagði Davið, „fyrst og fremst vegna þess hve stór hún er og tekur mikið pláss, en hér getur oft orðið gaddfreðið yfir vetrar- timann og engan veginn hægt að halda frostlausu.” Atvinna i beinamjölsverksmiöj- unni hefur verið með minnsta móti undanfarna mánuði vegna litils afla; en i og meö að Vopn- firðingar fá nýjan togara, vænt- anlega um næstu áramót, ætti afl- inn að aukast og beinamjölsverk- smiðjan að fá meira hráefni, enda er ætlunin að öllu sem gengur úr um borð á þeim togara verði haldið til haga. Verksmiðjan get- ur hæglega unnið úr þvi öllu, að þvi er Davið sagði, enda stæðu tækin fyrir sinu, þótt kaupin sem slik hefðu verið óhagkvæm. — jsj. Davið Vigfússon, vélstjóri i bcinamjölsvcrksmiójunni á Vopnafiröi. Ljósm.: — jsj. Litið við í beinam j ölsbræðslu... Sigurjón Jónsson (t.v.) og Július Jónsson hafa báðir unnið frá þvi á slldarárunum i mjölbræðsiunni, og byggðu auk þess verksmiðjuna, cn hún var reist seint á sjötta áratugnum. Þeir standa hér við mjölskil- vindurnar. Ljósm.: — jsj. Bryndis Simardóttir, forstöðumaður Vonarlands: Þeir, sem hér devljast eiga að fá þá þjálfun, sem býr þá undir lif og störf I þvi samfélagi, sem við byggjum öli. Ljósm.: jsj. matur Melra en góður — rætt við Bryndísi Símonardóttur þroskaþjálfa, og forstöðumann Vonarlands á Egilsstöðum //Vonarland varö þannig til/ að stofnuð voru samtök foreldra og áhugafólks um málefni þroskaheftra á Austurlandi og aðalmark- mið samtakanna varð fljótlega að byggja heimili fyrir þroskahefta/ sem myndi þjóna Austurland- inu fyrst og fremst" sagði Bryndis Simonardóttir þroskaþjálfi og forstöðu- maður VonarlandS/ heimil- is fyrir þroskahefta á Austurlandi í spjalli við Þjóðviljann. Heimilið hef- ur nú verið starfrækt i bráðum ár og rekstur þess gengið vonum framar, enda sagði Bryndis að Styrkarfélag vangefinna á Austurlandi væri með f jöl- memnustu slíkum félögum á landinu, ef ekki hið f jöl- mennasta. „Ætli láti ekki nærri að annar hver Austfirðingur sé meðlimur i félaginu”, sagði Bryndis, „og það er ekki ofsögum sagt, aö málefn- um vangefinna hefur veriö sýnd- ur alveg feikilegur áhugi, sem kemur m.a. fram i þvi að heimil- inu hafa verið gefnar stórar gjaf- ir, bæði peningagjafir og munir, sem heimilið hefur vanhagað um þetta fyrsta starfsár sitt.” Aðspurð kvað Bryndis sam- starfið við ráðamenn og fjárveit- ingavaíd hafa gengið frábærlega vel og hún sagði að allir þeir aðil- ar, sem heimilið ætti samskipti við, sýndu þvi mikinn skilning, að nauðsynlegt væri að bjóða upp á góða þjónustu i þessum efnum. Vonarland býöur ekki aöeins upp á þjónustu fyrir þá sem þar dveljast um lengri eöa skemmri tima, heldur nær þjónustusvæði heimilisins um allt Austurland. Starfsfólk Vonarlands ferðast um allan fjórðunginn, hittir foreldra vangefinna, ræðir við þá um þeirra vandamál og reynir um leið að veita einhverja úrlausn mála, annaö hvort með þvi aö benda á, hvert best sé að snúa sér, ef vandamálið er þess eðlis, að það er ekki á færi Vonarlands að leysa úr þvi, eða meö þvi að veita aðstoð frá Vonarlandi. Þá er yfirleitt gerð þjálfunaráætlun fyrir hvern einstakling, sem for- eldrar hans, kennarar, fóstrur eða aðrir i umhverfi hans fylgja eftir. Eins lánar Vonarland þjálf- unarleikföng til hinna ýmsu staöa, þegar og ef þörf krefur. Það eru alls um 10 -12 einstak- lingar sem njóta þessarar ferða- þjónustu Vonarlands, en á heimil- inu sjálfu gista nú niu einstak- lingar i langtimaplássum, en einu plássi er haldið eftir fyrir svo- nefnda skammtimavistun, sem er þegar foreldrar þurfa að fara frá eða kjósa að fá hvild um skemmri tima. Skammtimapláss markast við þriggja mánaða hámark á ári, hvort sem sá timi er tekinn út all- ur i einu eða skipt i skemmri timabil. Innan veggja Vonarlands er lit- il gestaibúð, en þar geta foreldrar dvalist um tima með börnum sin- úm, fylgst með og kynnst þvi starfi, sem á sér stað á heimilinu og fylgst með uppbyggingu þjálf- unaráætlunar fyrir sitt eigið barn og jafnvel tekið virkan þátt i þeirri áætlun. Öhætt mun vera að segja, að þessi möguleiki, sem Vonarland býður foreldrum og aðstandend- um vangefinna, er einsdæmi hér á landi og jafnvel þótt viöar væri leitaö — það, aö þeir geti dvalist með barni sinu um tima á stofnun einsog Vonarlandi getur reynst þeim ómetanlegur timi vegna þeirrar fræðslu og kunnáttu, sem þeir öðlast I meðferð barns sins. Þannig er betur hægt að stuðla að þroska þess og námi, að þvi er fram kom i máli Bryndisar. „Foreldrar hafa tekið þessum möguleika vel, og gestaibúðum hefur verið mikiö notuð þann stutta tima, sem Vonarland hefur starfað og hafa gist þar jafnt for- eldrar þeirra einstaklinga, sem þar eru til langtimadvalar og þeirra, er skemur dvelja.” Ivið algengara er að móðirin dveljist með barni sinu á Vonarlandi, en að sögn Bryndisar eru þeir marg- ir, feðurnir, sem hafa ekki minna að segja en móöirin um þroska og uppeldi barna sinna. „Við ætlumst til þess”, sagði Bryndis að lokum, „að þeir. sem hér dveijast fái meira en góðan og gott rúm aö sofa i. Þeir ein- staklingar, sem hér eru, eiga að fá þá þjálfun sem þeir þarfnast og getur byggt þá upp og undirbúið þá fyrir það lif, sem þeir eiga fyr- ir höndum. Þess vegna munu þeir einstak- lingar, sem hér búa og eru skóla- skyldir, koma til með að ganga i sérdeild, sem verður starfrækt við grunnskólann á Egilsstöðum. Þetta er nýjung hér á landi, þar sem skólaskyldir nemendur hafa fengið og fá þjálfun og kennslu i þjálfunarskólum, sem hafa verið starfræktir i tengslum við stofn- anir eins og Vonarland. Og það má vel koma fram, að forráða- menn grunnskólans hér á Egils- stöðum hafa sýnt þessari hug- mynd bæði áhuga og skilning. Þannig ætlumst við til þess, að hver einstaklingur, sem hér býr, geti tekið sem virkastan þátt i þvi samfélagi, sem við lifum öll i — og það gerist ekki nema með þjálfun og markvissu starfi”, sagöi Bryndis Simonardóttir aö endingu. — jsj.

x

Þjóðviljinn

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.