Þjóðviljinn - 09.11.1982, Blaðsíða 2

2 SIDA — ÞJÓÐVILJINN Þriðjudagur 9. nóvember 1982
Vísindi á íslandi
Með stærstu
gjóskugosum
Rannsóknir á yngstu eldgosun-i
um á Veiðivatnasvæðinu hafa
leitt í ljós að tvö yngstu gosin eru
basísk gjóskugos á mjög löngum
gossprungum. Hvor gossprunga
er um 40 km og gjóskumagnið í
hvoru gosi er 4 km3. Yngsta gosið
er frá því um 1500 en næstyngsta
gosið frá því um 900.
Þessi gos eru í hópi stærstu
gjóskugosa, sem orðið hafa á ís-
landi síðan land byggðist
Hraungos voru ríkjandi þáttur
í eldvirkni þessa svæðis frá
því að jökultíma lauk og fram
til um 900. Hraunin runnu í
farvegi vatnsfalla og hækk-
uðu farvegina, en það olli
hækkun á gunnvatnsborði
svæðisins og hugsanlega myndun
víðáttumikils lóns í Veiðivatna-
dældinni.
Þetta tvennt virðist hafa valdið
breytingum á eldvirkninni og
vera meginorsök þess að tvö yng-
stu gosin eru gjóskugos en ekki
hraungos. Verkefnið er styrkt af
Landsvirkjun og Vísindasjóði ís-
lendinga.
Að hugsa
eins og...
Siggi og Jói voru búnir að gera
út sitthvorn togarann frá sama
plássinu í fjöldamörg ár. Allan
þennan tíma hafði Jói komið með
mun meiri afla að landi en Siggi
þótt aðstaða þeirra væri í öllu hin
sama.
Einu sinni þegar þeir voru í
landlegu mannaði Siggi sig upp
og spurði Jóa hvernig gæti eigin-
lega staðið á því að hann aflaði
alltaf minna, þrátt fyrir það að
þeir sæktu á sömu mið á sams-
konar togurum.
,,Jú sjáðu til Siggi minn“, sagði
Jói „það er einfaldlega vegna
þess að þú hefur aldrei getað
hugsað eins og þorskur",
Rugl dagsins
„í bókinni kemur fram, að
leikarinn var frá unga aldri af-
skaplega upptekinn af kynlífi,
þ.e.a.s. tilhugsuninni um að fara í
rúmið með konu“.
Dagblaðið-Vísir
Aðeins 1834
handvirkir
Aðeins 1834 símnotendur
verða með handvirkt samband
um næstu áramót. Flestir þessara
notenda eru í strjálbýlustu
byggðum landsins.
Ahersla á öryggi
í umferðinni
framfylgja þeim reglum sem um-
ferðinni eru settar og búa bæði
sjálfan sig og farartæki sitt þannig
út að óhætt er í akstri.
Hér á eftir verður fjallað um
einn þátt öryggismála sem oft er
ekki nógu mikill gaumur gefinn
en getur skipt sköpum, það eru
öryggisstólar fyrir börn í bif-
reiðum. Síðar verður fjallað um
notkun öryggisbelta, öryggisút-
búnað fyrir vélhjólafólk og þá
sem eru á reiðhjólum. Slæm göt-
ulýsing og sjónsvið ökumanna,
vanskráð slys og ýmislegt fleira
verður tekið til umfjöllunar.
Bamaöryggisstólar í bifreiðir
Mörgum er
mjög ábótavant
r r
segir Olafur Olafsson landlœknir
Næstu dagana ætlum við að
helga hluta af 2. síðunni örygg-
ismálum og slysavörnum í um-
ferðinni. Það er því miður sorgleg
staðreynd sem við komust ekki
hjá að horfast í augu við, að á
sama tíma og umferðarslysum fer
fækkandi í næstu nágranna-
löndum okkar fer þeim fjölgandi
hér. Þetta er ískyggileg þróun
sem verður að snúast gegn. Það
verður að gerast með auknum
skilningi og samtakamætti al-
mennings, því það hlýtur að vera
einlæg von allra að koma í veg
fyrir umferðarslys. Það dugir
ekki að segja slíkt, það verður að
Á síðustu árum hefur það si-
fellst aukist að barnafólk komi
fyrir sérstökum öryggisstólum
fyrir ungabörn í bifreiðum sín-
um. Framan af var hins vegar
ekkert eftirlit með innflutningi á
slíkum öryggisstólum og ekki eru
í gildi nein lög sem kveða á um að
börn verði að véra í slíkum örygg-
isstólum.
Ólafur Ólafsson landlæknir
sagði í samtali að útbúnaði
margra þessara stóla væri mjög
ábótavant. Sumum væri aðeins
smeygt yfir sætisbakið og lítil
vörn íslíku þegaróhappyrði. Það
þyrfti að bolta þessa stóla niður
óg stólarnir sjálfir þyrftu að vera
viðurkenndir af ábyrgum aðilum
sem öryggistæki. Hérlendis giltu
því miður engar reglur um þessa
hluti en landlæknir sagðist vita til
þess að í ýmsum ríkjufn eins og
Florida væri skylda að 5 ára börn
og yngri væru beltuð í öryggis-
stóla þegar þau væru í bifreiðum.
Hjá Bifreiðaeftirlitinu feng-
um við þær upplýsingar hjá Lár-
usi Sveinssyni skoðunarmanni að
engar reglur giltu um skoðun á
öryggisstólum, þegar bifreiðar
kæmu til árlegrar skoðunar.
Hann sagði líkt og landlæknir að
þessir stólar sem hér væru í bif-
reiðum væru mjög misgóð örygg-
.istæki, aðallega væru festingar lé-
Hún Melkorka er örugg í sínum öryggisstól enda er hann tryggilega
festur, vandaður og viðurkenndur. Því miður er ekki hægt að segja það
sama um alla aðra barnaöryggisstóla sem eru í umferð. Mynd-gel.
legar. Engu væri líkara en allt
seldist hversu lélegt sem það
væri. Lárus sagði að sjaldan sæi
hann barnaöryggisstóla í þeim
bifreiðum sem hann skoðaði,
kannski væri ástæðan sú að
eigendurnir tækju þá úr bílunum
fyrir skoðun, svo sæist ekki hvað
þeir væru lélegir.
Bílanaust í Síðumúlanum
verslar með öryggisstóla fyrir •
Ibörn. Gunnar Sigurðsson starfs-
maður þar sagði að þeir versluðu
aðeins með viðurkennda stóla
sem væru breskir frá fyrirtækinu
KL Jeenay. Hægt er að fá stólana
í nokkrum tegundum, en ódýr-
asta tegundin og jafnvel sú besta
*d-sögn Gunnars kost«rt®<WW
■Þeir dýrustu kosta 1210 kr. Stól-
arnir eru boltaðir í boddýið. Þeir
eru úr harðplasti, sem er
sveigjanlegt og brotnar ekki,
bólstraðir og hægt er að fá þá
með ullaráklæði. Miðað er við að
börn séu í stólnum allt fram til
5 ára aldurs, en stólarnir eru
gefnir upp fyrir mest 18 kg. Mik-
ill kostur er að hægt er að stilla
öryggisólarnar í stólnum eftir
hæð barnsins.
Gunnar sagðist eiga því láni að
fagna að barn hans slapp algjör-
lega ómeitt úr allhörðum árekstri
sem hann lenti í fyrir nokkru.
Barnið var í góðum öryggisstól og
hló í stólnum sínum þegar árek-
sturinn var afstaðinn. _ ig.
Þessa skemmtilegu veggskreytingu rak blaðamaður augun í þegar
hann var á ferð á Fáskrúðsflrði á dögunum. Hvort sem hér er kristals-
mynstur snjókorns eða galdrarúm á húsveggnum j þá fellur skreytingin
sérstaklega vel saman við snjóalögin í Hoffelli sem gnæfir tignarlega
yfir byggðina. Mynd-lg
Sífellt
eykst
pósturinn
Póstmagn á íslandi hefur á
undanförnum árum aukist að
meðaltali um 10% og á 8 árum
hefur það tvöfaldast.
Póststarfsemin í Reykjavík
hefur fyrir iöngu sprengt utan af
sér allt húsnæði en nú horfir til
betri vegar því von bráðar verður
tekin í notkun ný póstmiðstöð í
nýbyggingu Pósts og Síma við
Suðurlandsbraut.
—Það verður að vona að betur
takist til en hjá frændum. okkar
Dönum þegar þeir tóku loks í
notkun nýja og fullkomna póst-
miðstöð fyrir rúmu ári. Allt
kerfið fór ur skorðum og margar
póstsendingar sem fóru í gegnum
nýju póstmiðstöðina hafa aldrei
komið til skila.
„Þó náttúran
sé lamin
með lurk...”
Það bar til árið 1831 að Dani
nokkur, Th. Barum, fyrirfór sér
um borð í skipi sínu, sem lá á
Reykjavíkurhöfn. Krieger stipt-
amtmaður lagði svo fyrir að Dan-
inn skyldi hljóta leg í vígðri mold,
enda þótt hann hefði horfið af
' þessum heimi með áðurgreindum
hætti. Sættu ýmsir sig illa við
þennan úrskurð en svo varð, sem
stiptamtmaður vildi
Annars var Krieger vinsæll
maður og vel látinn. Helst var
það talið honum til ámælis að
hann tæki of miklum silkihönsk-
um á atferli, sem ekki þótti alls-
kostar siðsamlegt, svo sem
sambúð ógifts fólks. Leiddi þetta
tii nokkurrar sundurþykkju með
stiptamtmanni og Bjarna skáldi
og yfirdómara Thorarensen, sem
var maður mjög siðavandur og
taldi það eitt af hinum þýðingar-
mestu hlutverkum hins verald-
lega valds að hefta eftir föngum
og taka hart á aílri „ósiðsemi".
En löngum hefur það nú samt
viljað ásannast, að „þótt náttúran
sé lamin með lurk leitar hún út
um síðir“.
- mhg