Þjóðviljinn - 23.12.1982, Blaðsíða 4

4 SIÐA — ÞJÓÐVILJINN. Fimmtudagur 23. desember 1982
DJOÐVIUINN
Málgagn sósíalisma, verkalýös-
hreyfingar og þjóðfrelsis
Utgefandi: Útgáfufélag Þjóðviljans.
Framkvæmdastjóri: Eiður Bergmann.
Ritstjórar: Árni Bergmann, Einar Karl Haraldsson, Kjartan Ólafsson.
Umsjónarmaður Sunnudagsblaðs: Guðjón Friðriksson.
Auglýsingastjóri: Sigriftur H. Sigurbjörnsdóttir'
Afgreiðslustjóri: Baldur Jónasson.
Blaðamenn: Álfheiður Ingadóttir, Helgi Ólafsson, Lúövík Geirsson, Magnús
H. Gíslason, Ólafur Gíslason, Óskar Guömundsson, Sigurdór Sigurdórsson,
Þórunn Sigurðardóttir, Valþór Hlöðversson.
íþróttafréttaritari: Víðir Sigurðsson.
Útlit og hönnun: Andrea Jónsdóttir, Guðjón Sveinbjörnsson.
Ljósmyndir: Einar Karlsson, Atli Arason
Handrita- og prófarkalestur: Elías Mar, Gísli Sigurösson, Guðmundur Andri
Thorsson.
Áugíýsingar: Áslaug Jóhannesdóttir, Ólafur Þ. Jónsson
Skrifstofa: Guðrún Guðvarðardóttir, Jóhannes Harðarson.
Símavarsla: Sigríður Kristjánsdóttir, Sæunn Óladóttir Kristín Pétursdóttir.
Húsmóðir: Bergljót Guöjónsdóttir.
Bílstjóri: Sigrún Bárðardóttir.
Innheimtumenn: Brynjólfur Vilhjálmsson, Gunnar Sigmundsson.
Pökkun: Anney B. Sveinsdóttir, Halla Pálsdóttir, Karen Jónsdóttir.
Útkeyrsla, afgreiðsla og auglýsingar: Síöumúla 6 Reykjavík, sími 8 13 33
Umbrot og setning: Prent.
Frentun: Blaðaprent h.f.
Tillaga Hjörleifs
• Hjörleifur Guttormsson hefur enn einu sinni sent for-
ráðamönnum Alusuisse boð um heildarsamkomulag í
deilumálum Islands og auðhringsins.
• í skeyti sem iðnaðarráðherra sendi Alusuisse í fyrradag er
forráðamönnum Alusuisse boðið til fundar þann 28. og 29.
desember n.k. og fundarboðinu fylgir ýtarleg tillaga um
heildarsamkomulag varðandi meðferð og lausn allra helstu
deilumála milli aðila.
• Helstu atriðin í tillögu Hjörleifs eru þessi:
1. Hinum gömlu deilumálum vegna skattgreiðslna af duld-
um hagnaði dótturfyrirtækis Alusuisse á liðnum árum
verði vísað til gerðardóms þriggja sérfróðra íslenskra lög-
fræðinga. Einn gerðardómsmanna skal skipaður af hvor-
um aðila og formaður sameiginlega af báðum. Takist
ekki samkomulag um formann gerðardómsins skal hann
skipaður af Hæstarétti íslands.
«
2. Raforkuverðið til álversins hækki nú um áramótin úr 6,5
mill í 10 mill á kílówattstund og síðan í 12,5 mill frá 1. apríl
n.k., nema samkomulag hafi tekist um annað fyrir þann
tíma. - í viðræðum um endanlega ákvörðun raforku-
verðsins skal tekið mið af þrennu: I fyrsta lagi raförku-
verði til álvers í Vestur-Évrópu og Norður-Ameríku eins
og það tíðkast í viðskiptum óskyldra aðila. I öðru lagi af
framleiðslukostnaði raforku í vatnsaílsvirkjunum á ís-
landi. í þriðja lagi af raforkuverði sem Alusuisse greiðir í
álbræðslum sínum utan íslands og að teknu tilliti til sam-
keppnisstöðu verksmiðjunnar hér. Fram kemur í tillögu
iðnaðarráðherra að samkvæmt sameiginlegum niðurstöð-
um starfshóps sérfróðra íslenskra embættismanna, þá
ætti orkuverðið að hækka í 15-20 mill samkvæmt þessum
viðmiðunum, og tekið er fram að hinn endurskoðaði raf-
orkusamningur verði einnig að hafa að geyma viðeigandi
verðtryggingarákvæði.
3. Á þessum forsendum er boðið upp á tafarlausar viðræður
um öll þau atriði, sem varða samskipti Islands og Alu-
suisse í bráð og lengd, bæði þau, sem nefnd hafa verið af
öðrum aðila eða báðum í fyrri viðræðum og ný atriði, sem
kynni að veróa óskað eftir. Lagt er til að aðilar einsetji sér
að ná endanlegu samkomulagi fyrir marsiok á næsta ári.
• Lokaorðin í skeyti Hjörleifs Guttormssonar til Alusuisse
eru á þessa leið:
• „Sem svar við fullyrðingu yðar um hið lagalega bindandi
eðli samninganna (það er eldri samninga), sem þér hafiðsett
fram til skjalfestingar, óskar ríkisstjórnin á sama hátt til
skjalfestingar, að endurtaka afstöðu sína varðandi áhrif
brostinna forsendna og breyttra aðstæðna á samningsskuld-
bindingar aðilanna. Brostnar forsendur og breyttar aðstæð-
ur veita ríkisstjórninni lagalegan rétt til að krefjast endur-
skoðunar samningsákvæða með samningum eða að fá fram
leiðréttingar á samningunum eftir öðrum löglegum leiðum“.
• Morgunblaðið spyr í forystugrein í gær, hvað Hjörleifur
vilji nú gera í því skyni að knýja fram viðunandi málalyktir í
deilunni við Álusuisse.
• Tillaga Hjörleifs, sem Þjóðviljinn birtir í heild á öðrum
stað hér í blaöinu gefur væntanlega fullnægjandi svar við
þeirri spurningu. Hjörleifur vill fyrst og fremst tryggja ís-
lenska hagsmuni með því að semja til sigurs, en nú eru mál
komin á úrslitastig og neiti Alusuisse enn að ganga til nokk-
urs þess samkomulags, sem viðunandi megi kalla, þá er
auðvitað óhjákvæmilegt að grípa til einhliða aðgerða í
málinu.
• Þeir sem gagnrýna Hjörleif GuttormsSon hér innanlands
fyrir málsmeðferð ættu að hverfa frá dylgjum og óhróðri, en
koma þess í stað hreint fram og segja skýrt og skorinort,
hvaða atriði það eru í þessari tillögu Hjörleifs, sem þeir
hefðu viljað hafa á annan veg, og þá hvernig. Sú tillaga að
samkomulgi, sem Hjörleifur hefur nú sent Alusuisse var
áður kynnt á ríkisstjórnarfundi og málin rædd þar.
• Á þeim vettvangi var samkomulag gott um efni tillög-
unnar.
- k.
klippt
Sögur til gamans
Héraðsblöö Alþýðubanda-
lagsfélaga hafa verið að koma út í
veglegum jólaútgáfum. Á rit-
stjórnina hafa t.a.m. borist
Bæjarblaðið á Selfossi og Röðull
í Borgarnesi. I þeim er að finna
margvíslegt gott efni, en við birt-
unt hér til gamans þjóðsögu úr
Röðli og dæmisögu eftir Krilof úr
Bæjarblaðinu, sem gætu báðar
verið, hvor á sína vísu, tilvísanir á
hið pólitíska ástand hérlendis
með óvissu, þrætubók og misvís-
andi stefnuvitum:
Hvað hét hún
móðir hans
Jesús?
„Einu sinni voru tvær kerlingar
á bæ, og hófst önnur þeirra upp
úr eins manns hljóði urn jóla-
leytið eftir lestur og sagði við hina
kerlinguna:
„Hvað hét hún móðir hans
Jesús?“
„Og hún hét Máríá.“
„Og ekki hét hún Máríá.“
„Og hvað hét hún þá?“ sagði
hin.
„Og veistu ekki, hvað móðir
hans Jesús hét? Hún hét Finna.“
„Finna?“ sagði hin.
„Víst hét hún Finna. Heyrirðu
ekki, hvað sungið varísálminum:
í því húsi ungan svein og hans
móðir finna. Hét hún þá ekki
Finna?“
Kerlingin lét aldrei af sínu
máli, að hún hefði heitið Finna,
og séu þær ekki dauðar, eru þær
að deila um þetta enn í dag.
Þjóðsaga.“
Til hœgri,
sagði uglan
„Blindur asni ráfaði að nætur-
lagi út af veginum og villtist í
dimmum skógi. Veslings dýrið
stóð milli trjánna og þorði hvorki
að fara til hægri eða vinstri. Til
allrar hamingju var ugla rétt hjá
honum og hún bauðst til að vera
leiðsögumaður asnans.
Allir vita hvað uglan sér vel á
nóttunni. Runna, tjarnir, síki,
slétta og óslétta vegi gat hún séð
eins og um hábjartan dag væri.
Áður en birti af degi var hún búin
að fylgja asnanum á veginn aftur.
Hvernig átti asninn nú að vera
án svona góðs leiðsögumanns?
Asninn bað ugluna að vera hjá
sér áfram og leiðbeina sér allan
daginn.
Uglan samþykkti það. Hún sat
þóttafull á bakinu á asnanum og
vinirnir tveir héldu af stað.
En þegar sólin kom upp fór
uglan að depla augunum og brátt
gat hún ekkert séð í þessari
sterku birtu. En hún var of hé-
gómagjörn tili að láta af þessu
nýja embætti, enda þótt hún væri
ekki lengur hæf til að vera leið-
sögumaður asnans.
„Varaðu þig,“ kallaði hún. „Ef
þú ferð til viristri þá detturðu nið-
ur í pytt.“
Asninn flýtti sér að fara til
hægri, hrapaði af klettabrún og
dó.
Krílofl"
- e.k.h.
fí
„Eflum einn
flokk til
ábyrgðar“
Viðkvæðið er oft á tíðum í
leiðurum Morgunblaðsins, að
efla beri einn flokk til ábyrgðar.
Geir Hallgrímsson tekur þetta á
stundum upp, - Sjálfstæðisflokk-
urinn á að vera valkostur gagn-
vart hinum flokkunum.
Nú er þar til að taka, að Sjálf-
stæðisflokkurinn er ekkert
óskaplega heilsteyptur flokkur
(sem betur fer). Þannig er hluti
hans í stjórn nteðan afgangurinn
rembist einsog rjúpan við staur
að gera þá ríkisstjórn tortryggi-
lega. í því Ijósi er Sjálfstæðis-
flokkurinn ekkert sérstaklega
traustvekjandi frekar heldur en
frá öðrum sjónarhornum.
Gegn fjölflokka-
lýðrœði
Þá er það einnig íhugunarefni í
þessu sambandi, að Sjálfstæðis-
flokkurinn sem hefur þingræðið
svo á vörunum sem raun ber
vitni, skuli telja það raunhæfan
valkost í lýðræðisríkinu að einn
flokkur hafi alræðisvald. Morg-
unblaðið og Flokkurinn eru með
þessum málflutningi að gefa fjöl-
flokkalýðræði langt nef. Þessum
valkosti verður að hafna. Eins
Yuri Andropov áður sjöundi í
tignarröðinni í Kreml.
Geir Hallgímsson sjöundi í
prófkjörinu í Valhöll.
flokksstjórn er ekki samboðin
lýðræðisskilningi íslendinga.
Geir einsog
Andropov
Það er líka alveg óhætt að
hugsa þessa hugsun til enda. Þeg-
ar alræði Sjálfstæðisflokksins er
komið á þarf það að velja sér sinn
Andropov. Það eru ekki svo ýkja-
ntörg ár síðan Andropov var sjö-
undi í tignarröð í Kremlannúr-
um. Geir sjöundi gæti því allt að
eins orðið íslands Andropov.
Aftur á bak
og út á hlið
Árni Helgason Stykkishólmi
gerir mikið grín að flokksforystu
Geirsarmsins í Morgunblaðs-
grein í fyrradag. Um flokksráðs-
og formannafund Sjálfstæðis-
flokksins segir Árni: „Svo kom
yfirskriftin Ábyrgð í stað upp-
lausnar. Eitthvað minnti þetta
okkur á slagorðið Leiftursókn
gegn verðbólgu", Síðan rekur
Árni nokkur dæmi um „ábyrgð"
Sjálfstæðisflokksins í stjórnar-
andstöðu: „Nei. Hvílík ábyrgð.
Ég held að skynsamlegra hefði
verið að láta fyrirsögnina heita:
Aftur á bak og út á hlið, eins og
við sungum í gamla daga um klár-
inn sem dansaði kúna við“.
- óg.