Þjóðviljinn - 05.01.1983, Blaðsíða 8

8 SÍÐA - ÞJÓÐVILJINN Miðvikudagur S. janúar 1983
Kókaín og
marijuhana
40% af út-
flutningi
Kólumbíu
Eiturlyfjamarkaðurinn í
Bandaríkjunum tekur til 45
miljóna manna er reykja mari-
juhana reglulega eða öðru
hverju. Talið er að þeir eyði ár-
lega um 10 biljónum dollara í
marijuhana auk þess sem mark-
aður fyrir kókaín fer nú ört vax-
andi. Þótt talsverður hluti
marijuhana-efnisins sé innlend
framleiðsla, þá eru eiturlyfin að
mestu innflutt frá ýmsum fá-
tækari ríkjum S-Ameríku og
Asíu, þar sem hin ólöglega
Frá Bogotá, höfuðborg Kólumbíu. Innfellda myndin sýnir liðsmann kólumbíönsku mafíunnar standa vörð
um marijuhanaakur sinn. I
þessum eitrunarherferðum með
því að vopnast og verja sig, auk
þess sem þeir leita til mafíunnar
eftir vernd. Kólumbíanska eiturly-
fjalögreglan hefur sjálf orðið up-
pvís að því hvað eftir annað að vera
viðriðin eiturlyfjasölu og almennt
er vitað að hún nærist á mútum frá
mafíuforingjunum. Þróun í átt til
aukins ofbeldis hefur orðið til þess
að herinn hefur fengið aukin herg-
ögn og fjármagn til umráða, m.a.
til þess yfirlýsta markmiðs að up-
præta eiturlyfjamafíuna og ráða
niðurlögum á vaxandi hreyfingu
vinstri sinnaðra skæruliða. Herinn
hefur hins vegar helst einbeitt sér
að því að koma pólitískum ands-
tæðingum sínunt og kerfisins fyrir
kattarnef, þar á meðal leiðtogum í
samtökum bænda og verkantanna
og leiðtogum samtaka stjórnarand-
stöðunnar. Þá hefur herinn einnig
hjálpað landeigendum við að sölsa
undir sig land frá smábændum.
Viðbrögð
almennings
Mútustarfsemin innan ríkiskerf-
isins hefur nú gengið svo langt, að
eiturlyfjaverslun hefur víða
orðið ríki í ríkinu.
Eitt þeirra ríkja sem fremst
standa í eiturlyfjaframleiðslunni er
Kólumbía. Kókaínframleiðsla er
hvergi meiri í heiminum en þar og
eiturlyfjaverslunin er nú að koll-
sigla efnahag landsins með óða-
verðbólgu þar sem eiturlyfja-
mafían hefur náð töglum og högld-
um á efnahagslífinu og þrengt er
mjög tið almennunt mannrétt-
indum.
Það var haft eftir sendiherra
Bandaríkjanna í Bogotá í fyrra, að
kókaínútflutningur frá Kólumbíu
næmi um 3 biljónutn bandarískra
dollara á ári og samtök' banka og
fjársýslustofnana í Kólumbíu töldu
að útflutningsveðrmæti eiturlyfja
frá landinu næmi um 40% af verð-
mæti löglegs útflutnings.
Meðal gegn kvefi
Óverulegur hluti kókaínfram-
leiðslunnar í Kólumbíu fer til
innanlandsnota, en þar er hefð
fyrir því meðal indíána að tyggja
blöð kókaínplöntunnar sér til hres-
singar. Telja þeir slíkt hollráð gegn
þreytu og kvefi og til þess að seðja
hungurtilfinningu, en ofneysla
sambærileg við þá sem tíðkast
meðal Bandaríkjamanna er þeim
fjarlæg. í Bandaríkjunum er kóka-
ínið tekið í nefið sem duft í sam-
þjöppuðu formi og hefur þá í meira
mæli örvandi áhrif.
Ráðlegging borgarstjóra til félagsmálastofnunar:
Stillið óskum í hóf!
„Stolnanir verða hins vcgar að
stilla í hóf óskum sínum um nýjar
stöður. Það er ekki stefna meiri-
hluta borgarstjórar að auka umsvif
þjónustunnar, nema fyrir liggi óvé-
fengjanleg rök fyrir nauðsyn fjölg-
unar starfa.“ Þetta sagði Davíð
Oddsson borgarstjóri m.a. í um-
ræðum um fjárhagsáætlun 1982 og
beindi orðum sínum til starfs-
manna félagsmálastofnunar.
Félagsmálastofnun óskaði að
ráða í 8 og 1/2 stöðugildi til viðbót-
ar við staríslið á aðalskrifstofunni í
Vonarstræti, útibúum við Aspar-
fell og Síðumúla og á skrifstofu dag-
vistunar barna og gæsluvalla, en á
þessum stöðum eru heimildir fyrir
samtals 59 manns í fullu starfi. Þá
óskaði stofnunin eftir því að koma
á bakvöktum vegna barna-
verndarmála og er kostnaður við
það áætlaður 2 miljónir króna.
Þegar fjárhagsáætlunin var lögð
fram fyrir jól, var ekki gert ráð fyrir
að orðið yrði við þessum óskum, en
borgarstjóri sagði að allar beiðnir
um nýjar stöður yrðu athugaðar á
nrilli umræðna. Verður at-
hyglisvert að fylgjast með niður-
stöðum þeirrar athugunar.
- ÁI.
Iðnþróunarfélag Eyjafjarðar boðar til funda
Um framkvæmdfr
við Blönduvirkjun
Iðnþróunarfélag Eyjafjarðar
hefur ákveðið að boða til fundar
n.k. föstudag með fuiltrúum
verktaka- og iðnfyrirtækja á
Eyjafjarðarsvæðinu vegna fyrir-
hugaðra framkvæmda við Blöndu-
virkjun. Hefst fundurinn kl. 10 á
Hótel KEA á Akureyri og er áætlað
að honum Ijúki um kl. 16.30.
Finnbogi Jónsson fram-
kvæmdastjóri Iðnþróunarfélagsins
sagði í samt li viö Þjóðviljann í gær
að tilgangn. fundarins væri tví-
þættur. Megintilgangurinn væri að
kynna fyrirhugaðar framkvæmdir
við Blönduvirkjun og þau verkefni
á sviði bygginar-, málm- og rafiðn-
aðar sem skapast munu í tengslum
við virkjanaframkvæmdirnar.
Munu fulltrúar frá Landsvirkjun
flytja erindi um áformaðar fram-
kvæmdir svo og reynsluna af fyrri
framkvæmdum. Þá munu fulltrúar
frá Samtökum raftækjafram-
leiðenda (SRF) og Sambandi
Málm- og skipasmiðja (SMS)
ræða möguleikana á aukinni þátt-
töku raf- og máimiðnaðar-
fyrirtækja í verkframkvæmdum á
sviði virkjana.
Annar megintilgangur fundarins
er svo að sögn Finnboga að ræða
með hvaða hætti fyrirtækin geti
undirbúið sig til að þau verði sem
best í stakk búin til að taka þátt í
fyrirhuguöum framkvæmdum.
Iðnþróunarfélag Eyjafjarðar var
stofnað á nýliðnu ári. Það er hiuta-
félag og eru hluthafar 28, einkum
sveitarfélög á svæðinu, kaupfélög
og verkalýðsfélög. Stærstu hluthaf-
arnir eru Akureyrarbær og KEA
með samanlagt 60% hlutafjárins.
Tilgangur félagsins er að stuðla að
iðnþróun og eflingu iðnaðar í
byggðum Eyjafjarðar og hyggst fé-
lagið ná þeim tilgangi með skipu-
legri leit að hagkvæmum fjár-
festingartækifærum á sviði iðnaðar
og með því að hafa fruntkvæði að
stofnun nýiðnfyrirtækja eitt eða í
samvinnu við aðra.
Finnbogi Jónsson er sem fyrr
segir framkvæmdastjóri Iðnþróun-
arfélags Eyjafjarða, en hann var
áður deildarstjóri í iðnaðarráðu-
neytinu. Skrifstofa félagsins er að
Glerárgötu 36, Akureyri.
-ÁI
Efnahagsleg áhrif hinna ólög-
legu eiturlyfjaviðskipta hafa verið
margvísleg. í fyrsta lagi hafa þau
skapað fámennum hópi mafíufor-
ingja lykilaðstöðu í fjármálalífi
landsins. Talið er að 93% tekna af
eiturlyfjasölunni renni til um 7000
manna. Þá hafa eiturlyfjadollar-
arnir magnað upp verðbólgu, sem
stjórnvöld hafa reynt að hamla
gegn með því að draga úr félags-
legri þjónustu, opinberum fram-
kvæmdum og framboði á Iánsfé.
Skortur á löglegu lánsfé hefur síðan
opnað leiðir fyrir mafíuforingjana
til okurlánastarfsemi, sem aftur
hefur leitt til hærra verðlags. Ríkis-
stjórnin hefur síðan lækkað gengi
pesosins til þess að halda hinum
hefðbundnu útflutningsatvinnu-
vegum gangandi. Verðbólgan hef-
ur jafnframt lamað innlenda
framleiðslu og hvatt til aukins inn-
flutnings auk þess sem smygl er nú
rneira en nokkru sinni fyrr.
Mafían
Mafíuforingjarnir, sem hafa
safnað ótrúlegum auðæfum, hafa
fjárfest í jarðeignum til þess að
endurheimta sess sinn í samfé-
laginu sem heiðvirðir borgarar.
Þetta hefur leitt til hækkaðs verð-
lags á landi auk þess sem sífellt
meira land er nú tekið undir eitur-
lyfjarækt. Þannig hefur eiturlyfja-
rætin ieitt til hækkaðs verðlags á
landbúnaðarafurðum. Helsta út-
tlutningsvara Kóluntbíu fyrir utan
kókaín og marijuhana er kaffi. Við
kaffiræktina vinna nú um 2 miljón-
ir bænda. Marijuhanaræktun, sem
skapar um 40.000 bændum
atvinnu, mun skila álíka miklum
tekjum, en þótt bændur fái aðeins
1% af markaðsverði vörunnar í
sinn hlut, þá er hún talin skila
helmingi meiri arði til þeirra en
kaffiræktin. En þar eð hún krefst
mun minni mannafla en önnur
ræktun skapar hún um leið atvinn-
uleysi meðal bænda, sem flykkjast
síðan til borganna.
✓
Anetjuð stjórnvöld
Öll eiturlyfjarækt í Kólumbíu er
bönnuð með lögum, og er það gert
m.a. að kröfu bandarískra stjórn-
valda. Hins vegar er veldi mafíu-
foringjanna slíkt, að þeir geta
auðveldlega keypt sér athafnafrelsi
hjá stjórnvöldum. Til málamynda
er liins vegar gripið til aðgerða ann-
að slagið, m.a. með því að úða
bandarískum gróðureyðingarlyfj-
unt og öðru eitir á akrana. Það er
áhætta sem bændurnir taka að
verða fyrir slíkum eitrunum á ökr-
unum. Bændurnir hafa svarað
hún hefur stórlega grafið undan til-
trú almennings á hinu kjörna yfir-
valdi, og áhugi almennings á að
breyta kosningaréttinum sýndi sig
best í borgarstjórnarkosningunum
í Bogota 1980, þegar aðeins 13%
þeirra sem voru á kjörskrá tóku
þátt í kosningunni.
Hin gamla yfirstétt í Kólumbíu
læst yfirmáta hneyksluð á hinni
nýju stétt kaupsýslumanna sem
byggir veldi sitt á skjótfengum
eiturlyfjagróða. Hún segir að hinn
skjótfengni eiturlyfjadollari sé að
grafa undan siðferðinu í landinu.
En á rneðan gamla yfirstéttin vísar
mafíósunum á dyr í klúbbum sínum
og veislusölum, þá býður hún þá
velkomna í bönkunum. Hin gamla
yfirstétt og öll yfirbygging þjóðfé-
lagsins er í rauninni orðin nátengd
eiturlyfjaversluninni.
Þessi þróun hefur m.a. leitt til
þess að skæruliðahreyfingar
vinstrisinnaðra manna hafa notið
aukins stuðnings meðal almenn-
ings í landinu. Hafa umsvif þeirra
aukist mjög á síðustu tveim árum.
Mafían hefur svarað þessum auknu
umsvifum með því að mynda sínar
eigin dauðasveitir, sem þeir kalla
„Dauði handa mannræningjun-
um“. Dauðasveitirnar hafa þrátt
fyrir nafngiftina aðallega beitt sér
gegn verkalýðsleiðtogum og öðr-
uni leiðtogum fólksins. Þetta leiddi
m.a. til þess að nóbelsverðlauna-
hafinn Gabriel Garcia Marquez
varð að flýja land sitt.
Borgarastríð
yfirvofandi?
Belisario Betancourt, sem ný-
lega tók við forsetaembætti í Kól-
umbíu, hefur tekið við þungum
arfi, og virðist mörgum sem landið
stefni nú aftur hraðbyri í átt til
borgarastríðs í líkingu við það sem
geysaði á 6. áratugnum og kostaði
300 þúsund manns lífið.
Biaðamaður New Statesman,
sem þessar upplýsingar eru hafðar
eftir, telur að erfitt verði að komast
hjá meiriháttar átökum, þrátt fyrir
vilja Betancourts til samkomulags
við skæruliða. En hugsanlegt skref
yrði að hans mati að gera eitur-
lyfjaverslunina löglega. Það gæfi
yfirvöldum aukna möguleika til
þess að ráða við það verkefni að
stjórna landinu. Hins vegar er vit-
að rnál að voldugi kaupandinn í
norðri mundi aldrei una svo opin-
skárri uppgjöf. En spurningin er
sú, hvort rót þessa vanda sé ekki
eins að finna hjá neytendanum og
frantleiðandanum....
ólg/New Statesman