Þjóðviljinn - 04.06.1983, Blaðsíða 5

Helgin 4. - 5. júní 1983. ÞJÓÐVILJINN - SÍÐA 5
„Fjölskyldan í skóginum
vörður í Skorradal og Sveinbjörn
JJ Beinteinsson, ..............
— mhg ræðir við Aðalstein
Símonarson á Laufskálum
og Þórunni Eiríksdóttur
á Kaðalsstöðum um Skóg-
rœktarfélag Borgarfjarðar
Á aðalfundi Skógræktarfélags
íslands, sem að því sinni var hald-
inn í Egilsstaðakauptúni, var sam-
þykkt ályktun um að gera fyrsta
laugardag í júní ár hvert að sérstök-
um samkomudegi skógræktarfé-
laganna um allt land. í tilefni af því
fór blaðamaður á fund þeirra Aðal-
steins Símonarsonar, garðyrkju-
bónda að Laufskálum í Borgarfirði
og Þórunnar Eiríksdóttur á
Kaðalsstöðum í Stafholtstungum
og ræddi lítillega við þau um sögu
og störf Skógræktarfélags Borgar-
fjarðar, en þau eru bæði í stjórn
þess.
Fjörtíu og fimm ár
brátt að baki
Þau Aðalsteinn og Þórunn voru
fyrst innt eftir aðdraganda og
stofnun félagsins.
- Upphafið að stofnun félagsins,
sögðu þau, - má eiginlega rekja til
þess að á sambandsþingi Ung-
mennasambands Borgarfjarðar
1938 var samþykkt tillaga þess efn-
is, að . ungmennafélögin á sam-
bandssvæðinu athuguðu með
hverjum hætti þau gætu helst orðið
skógræktarhugsjóninni að liði.
Kosin var þriggja menna nefnd til
að undirbúa málið í samráði við
þáverandi skógræktarstjóra, Há-
kon Bjarnason. Nefndina skipuðu
þeir Friðrik Þorvaldsson, Borgar-
nesi, Daníel Kristjánsson, Hreða-
vatni og Kjartan Sveinsson,
Hvanneyri.
Árangurinn af starfi nefndarinn-
ar var sá, að 5. nóv. 1938 var boðað
til almenns fundar í Borgarfjarðar-
og Mýrasýslum í þeim tilgangi að
stofna skógræktarfélag og var það
gert. Fundurinn var vel sóttur og
yfir 50 manns gengu þegar í félagið.
Meðal ræðumanna á fundinum var
hin aldna kempa, Hallgrímur Ní-
elsson, bóndi og hreppsstjóri á
Grímsstöðum á Mýrum. Færði
hann félaginu í morgungjöf 10 ha af
skóglendi úr landi Grímsstaða.
Félagið efldist brátt að meðlima-
tölu og áður en langt um leið voru
þeir orðnir yfir 300. Fyrsti formað-
ur var Haukur Jörundsson, kenn-
ari á Hvanneyri.
Markmið
og leiðir
Markmið félagsins var að sjálf-
sögðu að efla áhuga á skógrækt og
vinna að viðgangi hennar í hér-
aðinu.
- Með hverjum hætti?
- Meðai annars með því að ala
upp trjáplöntur handa félags-
mönnum til þess að gróðursetja í
skrúðgörðum og heimilisreitum
við býli eða í nágrenni þeirra. Þá
hefur og verið lögð áhersla á friðun
stærri svæða, þar sem gróðursettir
yrðu nytjaskógar. Áhugi almenn-
ings á skógrækt var takmarkaður
og þekking á gróðursetningu og
öðrum skógræktarstörfum í lág-
marki. Því hefur, með góður ár-
angri, verið að því unnið að glæða
áhuga og auka þekkingu, að efna
til kynningarfunda, og hafa skóla-
rnir m.a. verið heimsóttir í því
skyni. Hefur þannig ekki hvað síst
verið leitast við að ná til barna og
unglinga. Eru þau sveitaheimili á
félagssvæðinu nú orðin fá þar sem
ekki hafa verið gróðursettar trjá-
plöntur. Þá ber og Skallagríms-
garðurinn í Borgarnesi starfinu
gott vitni en hann er með fegurstu
trjágörðum á landinu, enda notið
frábærrar umhirðu. Komið hefur
verið upp gróðrarstöð, sem fyrst
var á Hvanneyri en síðan flutt í
Norðtunguskóg, þar sem byggður
hefur verið íveruskúr. Efnt hefur
verið til ferðalaga um landið í því
skyni að kynnast því starfi, sem
annarsstaðar hefur verið unnið á
þessu sviði. Þá hefur að sjálfsögðu
mikil vinna verið í það lögð, að
girða skógarreiti félagsins og halda
við girðingunum.
Reitir félagsins
- Og hversu margir eru þeir og
hvar?
- Þeir eru nú allmargir og -víða.
Það er á Grímsstöðum og Urriðaá
á Mýrum, Hólmavatnsgirðing í
Stafholtstungum, á Snaga og Staf-
holtsey í Andakflshreppi, Bjargi og
Hamri í Borgarneshreppi, Leirár-
girðing í Leirár- og Melasveit,
Fannahlíðargirðing í Skilmanna-
hreppi. Á Hvítárbakka er minning-
arlundur um Guðmund Jónsson
bónda þar en hann var alla stund
einn ötulasti forvígismaður Skóg-
ræktarfélagsins og svo Svigna-
skarðslundurinn, sem síðar var
skírður Daníelslundur. Auk þess
er svo Norðtunguskógur, þar sem
Kaupfélag Borgfirðinga hefur
gróðursett í allt að 100 ha og síðan
smágirðingar her og þar, sem að
nokkru eru í einkaeign.
Mikilsverður
stuðningur
Borgarneshreppur hefur stutt
drengilega við bakið á skógræktar-
mönnum með því að kosta vinnu
unglinga við skógræktina þar. Bún-
aðarsambandið hefur og styrkt
okkur verulega með því að gefa
vélavinnu við reitina. Þessum aðil-
um öllum færum við okkar fyllstu
þakkir.
Við höfum fengið flugvél til þess
að bera á reitina. Hefur það gefist
mjög vel og mun framhald verða á
því. En reynslan hefur sýnt, að
reitunum hefur ekki allsstaðar ver-
ið valið nógu gott land og er þar
þekkingarleysinu um að kenna. En
nú erum við þeirri reynslu ríkari.
Reiturinn á Svignaskarði er okk-
ar besti reitur. Og svo heppilega
vill til, að hann er við þjóðveginn
Aðalsteinn Símonarson, Sigurbjörg
ferðaiagi um Noreg.
og blasir því árangurinn, sem þar
hefur náðst, við augum vegfar-
enda. Hafa þeir, margir hverjir,
látið í ljós undrun og hrifningu yfir
honum og teljum við reitinn vera
góða auglýsingu fyrir skógræktina í
landinu, því það, sem þarna hefur
gerst, er mögulegt mjög víða ann-
arsstaðar.
kona hans og Kári sonur þeirra á
Framtíðaráform
- Við höfum nú aðallega rætt um
fortíð félagsins en hvað um fram-
tíðaráformin?
- Við munum að sjálfsögðu
hlynna að þeim reitum, sem við
höfum undir höndum, planta í þá,
grisja, lagfæragirðingaro.s.frv. En
á síðari árum höfum við haft hug á
að hefja gróðursetningu á stærri,
samfelldum svæðum og að því er
nú unnið. Jörðin Kleppjárnsreykir
hefur verið hlutuð niður í garð-
yrkjubýli. Náðst hafa samningar
með ríkinu (jarðanefnd), ábúend-
um þarna, forráðamönnum barna-
skólans og læknishéraðinu um að
taka hálsinn þarna fyri ofan
byggðina til skógræktar. Verðið er
enn óákveðið en eflaust næst sam-
komulag um það og þetta er ærið
land. Meiningin er svo að Skóg-
ræktin sjái um að girða landið og
planta í það. Enn stendur á fjár-
magni til þess að geta girt landið og
hafíst handa að öðru leyti en landið
er til reiðu og á þessum áformum er
mikill áhugi á öllum, sem hlut eiga
að máli. Og úr því að við erum að
tala um peninga þá er rétt að það
komi fram, að það er fyrst og
fremst fjármagnsskortur, sem
stendur skógrækt á iandinu fyrir
þrifum.
Þá má nefna að unnið er að
friðun og í framhaldi af henni skóg-
rækt á stóru landi norðan Hvítár og
er þar um að ræða land jarða, þar
sem hefðbundinn búskapur hefur
fallið niður. En á þessu stigi er ekki
tímabært að ræða þau áform
frekar.
Reynum að ná
til ungdómsins
- Nú haldið þið, eins og önnur
skógræktarfélög, skógræktardag-
inn hátíðlegan. Hvar komið þið
''saman að þessu sinni og hvað fer
þar einkum fram?
- Tilgangurinn er nú öðrum
þræði að hittast og bera saman
bækurnar og að þessu sinni verðiím
við í reitnum undir Hafnarfjalli.
Þar Verður veitt tilsögn í áburðar-
dreifingu á skóglendi og grisjun en
við tökum alltaf einhverja þætti
skógræktarstarfsins þannig fyrir
hverju sinni. Þetta er nefnilega
ekki okkar fyrsti skógræktardagur.
Við leggjum mikla áherslu á að fá
framtíðina, bömin, með og kjör-
orð dagsins er „Fjölskyldan í skóg-
inum“.
- Hverjir skipa stjórn Skógrækt-
arfélags Borgarfjarðar?
- Það eru Aðalsteinn Símonar-
son, garðyrkjubóndi á Laufskálum
og er hann formaður, Þórunn
Eiríksdóttir frá Kaðalstöðum,
Ragnar Olgeirsson, bóndi á Odds-
stöðum, Ágúst Árnason, skógar-
skáld á Draghálsi.
Daníelslundur
- Við komum í stjómina þegar
Daníel Kristjánsson lét af störfum
og vorum þá í raun og vem eins og
krakkar, sem misst hafa föður sinn.
Daníel var maðurinn, sem ávallt
réð fram úr öllum vanda og virtist
aldrei skorta tíma til þess að vinna í
þágu félagsins. Þýðingarmestu á-
fangamir í stafi félagsins hafa náðst
fyrir óbilandi áhuga, dugnað og
fórnfýsi Daníels.
Árið 1980, þegar Daníel hafði
starfað hér að skógræktarmálum f
40 ár, reistum við honum heiðurs-
varða í Daníelslundi. Daníel, sem
var manna yfirlætislausástur, vildi
ekkert umstang hafa í kringum
þetta afmæli. En honum þótti vænt
um þetta framtak og mundi
naumast hafa metið annan þakk-
lætisvott meir. Grjótið f varðann
var tekið uppi í Baulu og valdi
Daníel það sjálfur sem og staðinn,
þar sem varðinn var reistur.
Synir Daníels sýndu það vinar-
bragð að vísa minningargjöfum um
hann til félagsins. Lét stjórnin af
því tilefni prenta sérstök minning-
arkort, sem selst hafa mjög vel. Má
þannig með sanni segja að stuðn-
ingur Daníels við þetta óskabarn
hans nái út yfir gröf og dauða.
Komið er nú spölkorn fram yfir
kristinna manna háttatíma og
slitum við því talinu. Tvennu var
þó ólokið, að áliti Aðalsteins.
Annað var að drekka kvöldkaffið,
hitt að líta á seljuna, sem hann átti í
einu gróðurhúsinu og vaxið hefur
upp af fræi frá Lófóten. Áleit Aðal-
steinn vaxtarskilyrði trjáa vera þar
ekki óáþekk því, sem þau gerast
hér og væri því athugandi fyrir ís-
lendinga að fá fræ og plöntur það-
an. „Seljan er mjög álitleg til skjól-
beltaræktar eða spyrjið þið bara
hanp Stefán í Vorsabæ“, sagði
Aðalsteinn.
-mhg
UTBOÐ
Stjórnir verkamannabústaða á eftirtöldum stöðum, óska
eftir tilboðum í byggingu íbúðarhúsa. íbúðunum skal skila
fullfrágengnum, væntanlega 1. sept. og 1. des. 1984.
Afhending útboðsgagna er á sveitarstjórnarskrifstofum
og hjá tæknideild Húsnæðisstofnunar ríkisins, frá þriðjudegin-
um 7, júní nk., gegn kr. 5.000.- skilatryggingu.
Tilboðum skal skila á sömu staði, samkvæmt nánari
dagsetningum og verða þau opnuð að viðstöddum bjóðendum.
Patreksfjörður.
8 íbúða raðhús samt. 745 m‘ 2328 m .
Opnun tilboða 21. júní kl. 11.00.
Þingeyri.
4 íbúða fjölbýlishús samt. 396 m21255 m\
Opnun tilboða 21. júní kl. 14.00.
Hvammstangi.
6 íbúða raðhús samt. 622 m'2295 m '.
Opnun tilboða 23. júní kl. 14.00.
f.h. stjómar verkamannabústaða
Tæknideild Húsnæðisstofnunar ríkisins.
^Húsnæðisstofnun ríkisins
Skrifstofuhúsgögn
Húsgögnin eru vönduð sterk skrifstofuhúsgögn sem hafa staöist Skemmuvegi 4,
HÚSGÖGN
ströngustu kröfur.
Veitum góðfúslega nánari upplýsingar.
Kópavogi,
Sími 731 00