Þjóðviljinn - 13.07.1983, Blaðsíða 10

10 SÍÐA - ÞJÓÐVILJINN Miðvikudagur 13. júlí 1983
Alltaf bjartsýnar!
Frá 25. landsþingi Kvenfélagasambands íslands
Það voru hressar konur, sem
voru fyrir í langferðabílnum sem
tók undirritaða uppí í Stafholt-
stungunum síðdegis þann 10. júní
s.l. Þar var á ferð stjórn Kvenfélag-
asambands Islands, fulltrúar og
aðrar fundarkonur víðsvegar af
landinu á leið norður í Eyjafjörð á
landsþing K.I.
í Munaðarnesi var drukkið kaffi
í boði Kristjáns Thorlacíus for-
manns B.S.R.B. Eftir skamma
viðdvöl þar var haldið áfram
norður á bóginn, aðeins stoppað á
stöku stað til að taka með konur.
Komið var á Blönduós um kvöld-
matarleytið og ekið beint að húss-
tjórnarskólanum. Þar biðu Aðal-
björg Ingvarsdóttir form. sambans
austurhúnvetnskra kvenna og
Elísabet Sigurgeirsdóttir fyrrver-
andi formaður og fleiri góðar kon-
ur úr S.A.H.K. eftir okkur með
indælis kvöldverð, sem við snædd-
um í boði sambandsins. Á eftir
buðu þær okkur að skoða Heimilis-
iðnaðarsafnið, sem S.A.H.K. hef-
ur komið upp. Halldóra Bjarna-
dóttir átti stóran þátt í að safnið var
stofnað. Geymir það m.a. muni
sem hún safnaði, og húsmunum
hennar. Húsnæði safnsins er ekki
stórt, en þar er öllu haglega fyrir
komið, og það geymir ótrúlega
margar gersemar. Við féllum í stafi
yfir listmunum formæðra okkar.
Hvílík vinna. Hvílíkt handbragð.
Ósköp var nú norðurland kulda-
legt, þó að komið væri fram í júní.
Við styttum okkur leiðina með
söng og samræðum, engin hætta á
að kvenfélaskonum leiðist þar sem
þær eru samankomnar. En fegnar
voru við samt þegar bíllinn renndi í
hlað á Hrafnagilsskóla um
miðnættið.
Það voru mættir fleiri þingfull-
trúar, og þar tóku á móti okkur
formenn eyfirsku kvenfélagasamb-
andanna þriggja, sem höfðu sam-
einast um að sjá um þingið að þessu
sinni, þær Sigríður Hafstað, Júdit
Sveinsdóttir og Gerður Pálsdóttir.
Forsetaheimsókn
Forseti íslands, Vigdís Finnbog-
adóttir, var komin að Hrafnagili á
undan okkur. Vigdís forseti er
verndari K.í. og einnig félagi í
kvenfélaginu á Alftanesi.
Forsetanum hafði að sjálfsögðu
verið boðið að sitja þingið, og það
er óþarft að lýsa því, hvað okkur
hlýnaði um hjartaræturnar við að
frétta, að hún ætlaði ekki aðeins að
heiðra okkur með stuttri heim-
sókn, heldur ætlaði hún að vera
með okkur megnið af þingtíman-
um til að kynnast sem best störfum
K.í.
Á laugardagsmorguninn voru
fjöll hvít af nýsnævi, hvassviðri og
kalsarigning. Var leiðindaveður
meðan við dvöldumst í Eyjafirði,
en fór þó heldur skánandi.
María Pétursdóttir formaður
K.í. setti landsþingið. Hún bauð
forseta íslands hjartanlega velk-
ominn, minntist þess merka
áfanga, er kona var í fyrsta sinn
kjörin forseti lýðveldisins og kvað
það mikið ánægjuefni, að á forseta-
stóli á Bessastöðum situr nú húsm-
óðir.
Fleiri góðir gestir
Joan Coady frá suður-írlandi,
formaóur Evrópudeildar Al -
þjóðsambands húsmæðra
(Á.C.W.W.) var gestur fundarins.
K.f. er aðili að A.C.W.W. gegnum
Húsmæðrasamband Norðurlanda
(N.H.F.), en hefur mjög takmark-
að getað tekið þátt í þessu alþjóð-
lega samstarfi sökum fjárskorts.
Joan Coady hafði viðdvöl hér á
landi á leið sinni á þing A.C.W.W.
í Vancouver. þangað mun enginn
íslenskur fulltrúi fara, þó að ekki
skorti áhugann, og þó að það hljóti
a" teljast mjög æskilegt að hafa
opna glugga út á við að kynnast lífi
og viðfangsefnum húsmæðra víða
um heim.
Meðal annarra gesta voru Helga
Magnúsdóttir fyrrverandi formað-
ur K.Í., Elsa E. Guðjónsson safn-
vörður, Ásgeir Bjarnason formað-
ur Búnaðarfélags íslands og kona
hans Ingibjörg Sigurðardóttir. í
ávarpi, sem Ásgeir Bjarnason
flutti, minnti hann á, að K.í. var á
sinum tíma stofnað með tilstyrk
Búnaðarfélags íslands og æ síðan
I. hluti
hefðu þessi samtök átt margvísleg
samskipti. Kvenfélög hefðu jafnan
verið mjög drjúg við að afla fjár til
ýmissa þjóðþrifamála, og unnið af
þeim dugnaði og hyggindum, sem
karlmenn virtust ekki eiga til í jafn-
ríkum mæli. Við lestur reikninga
K.í. vekti það undrun, að hægt
væri að halda uppi jafn fjölbreyttri
starfsemi af jafn litlum efnum.
Já, það hefur fleirum en honum
komið á óvart, að K.í. skuli ekki
vera betur statt fjárhagslega en
raun ber vitni, og hve fáu launuðu
starfsfólki það hefur á að skipa, en
gefur þó út fræðslurit, tímarit,
starfrækir Leiðbeiningastöð, er
meðeigandi að Hallveigarstöðum,
styður Bréfaskólann og heldur
uppi samskiptum bæði við eigin fél-
agseiningar og önnur sambönd og
stofnanir innanlands og utan.
Fundarstörf
og kvöldverðarboð
Þennan fyrsta fundardag fór
mestur tími í að flytja skýrslu
stjórnarinnar, Leiðbeiningar-
stöðvarinnar, Hallveigastaða og
Húsfreyjunnar, afgreiðsla reikn-
inga K.í. ogsinna fleiri aðalfundar-
störfum. Vonandi gefst tækifæri til
að gera einhverj u úr þessum skýrsl-
um skil síðar.
Þess áfanga var minnst, að kona
gegnir nú í fyrsta sinn starfi
menntamálaráðherra og því fagn-
að, að það skuli vera kona nátengd
K.í.
Ragnhildur Helgadóttir átti,
ásamt Vigdísi Jónsdóttur, sæti í
nefnd sem vann upp tillögur um
framtíðarverkefni K.í. Einnig hef-
ur hún verið endurskoðandi reikn-
inga K.í. í mörg ár, en lætur nú af
því starfi. Var samþykkt að senda
henni þakkar- og heillaskeyti.
Um kvöldið sátum við mikla
veislu á Hótel KEA í boði Kaupfé-
lags Eyfirðinga. Ekkert var til spar-
að að skapa „hátíðarstemmningu“,
enda tókst það eins og best verður
á kosið. Nærvera forseta íslands
hafði að sjálfsögðu mikil áhrif, eins
og allan tímann meðan hún var
meðal okkar.
Kjörtur Eldjárn formaður
stjórnar KEA og Valur Arnþórs-
son kaupfélagsstjóri sögðu okkur
margt fróðlegt og skemmtilegt um
Eyjafjörð og KEA. Ánægjulegt
var að frétta, að kona á nú sæti í
stjórn KEA. Nýlega hafði það
gerst í fyrsta sinn í sögu KEA, að
stjórnarmaður fæddi af sér barn. Á
árshátíðinni sást kaupfélagsstjór-
inn dansa við einn stjórnarmann-
inn, og það hafði heldur ekki skeið
fyrr. Þá hvíslaði ég að sessunaut
mínum áð ég vissi nú ekki betur en
að í sveit einni norðanlands svæfi
hreppstjórinn hjá oddvitanum.
Já, sem betur fer fer það í vöxt,
að konum sé trúað fyrir ábyrgðar-
störfum.
Friðarmál
12. júní árdegis flutti Sigríður
Thorlacíus erindi um friðarmál.
Sigríður hefur að undanförnu starf-
að í friðarhópi kvenna. í þeim hópi
hafa tekið saman höndum og starf-
að að friðarmálum 26 þekktar kon-
ur úr ólíkum þjóðfélagshópum og
öllum stjórnmálaflokkum. Þær
hafa sannarlega gefið öðrum kon-
um verðugt fordæmi. Þessi friðar-
hópur undirbjó stofnun Friðar-
hreyfingar íslenskra kvenna, sem
stofnuð var á fjölmennum fundi í
Norræna húsinu 17. maí s.l.
Erindi Sigríðar var svo gagn-
merkt, og svo sterk hugvekja, að
það þyrfti sannarlega að ná augum
og eyrum allra landsmanna og til
annarra þjóða einnig. Því miður er
ég ekki fær um að endursegja nema
örfáar setningar, og ekki einu sinni
víst, að þær séu rétt með farnar.
Sigríður sagðist strax hafa orðið
vör við það, er hún fór að vinna að
friðarmálum, að reynt er að þagga
niður í konum með því að segja
þeim, að þær hafi ekkert vit á
þessu, að friðarhreyfingar séu ver-
kfæri í höndum kommúnista og
fleira í þeim dúr. Finnsk kona á
ráðstefnu sem Sigríður sótti,
kvaðst hafa fundið svarið við þess-
um rökum. Hún sagði: Öll vopn
eru til að drepa með. Það er sama
með hvaða vopni þú ert vegin,
hvort það er byssa, langdræg eld-
flaug eða kjarnorkusprengja.
Við viljum ekki
vopnaframleiðslu
Sigríður sagði frá starfi friðar-
hreyfinga í öðrum löndum. í Eng-
landi hafa konur staðið vörð um
herstöð á annað ár til að mótmæla
kjarnorkuvopnavæðingu. Séu þær
spurðar, hvort ekki sé erfitt fyrir
þær að vera svo lengi burtu frá
heimilum sínum, svara þær: Það er
auðveldanar að konan fari að
heiman til að berjast fyrir friði, en
að maðurinn fari að heiman til að
berjast í stríði og það hefur alltaf
þótt sjálfsagt.
Meginmálið er, að séu friðar-
hreyfingar nógu öflugar, neyðast
valdhafarnir til að taka tillit til
þeirra, sagði hún, og hvatti íslen-
skar konur til að hefjast handa.
Sigríður kvaðst, þrátt fyrir allt,
trúa á það góða í manneðlinu,
verði að því hlúð. Engin kona, sem
tók til máls þennan dag, lét hjá líða
að þakka Sigríði hennar málflutn-
ing. Var auðfundið að ræ ða henn-
ar hafði vakið þingheim til alvar-
legrar umhugsunar og ég trúi því,
að í hugum viðstaddra hafi fræ náð
að festa rætur, sem síðar muni bera
ríkulegan ávöxt.
Frá Pjóðbúninganefnd
Elsa E. Guðjónsson sagði frá
starfi Þjóðbúninganefndar og
sýndi litskuggamyndir af gömlum
íslenskum búningum og kvensilf ri
Þjóðbúninganefd hefur ráðist í að
koma upp Leiðbeiningastöð um ís-
lenska þjóðbúninga, en sú stofnun
er í algeru fjársvelti. Er slíkt
skeytingarleysi um þjóðleg verð-
mæti illskilj anlegt. fslensku þjóð-
búningarnir hljóta að afbakast
meira og minna, ef ekki er kostur á
góðum leiðbeiningum um gerð
þeirra. Má víða sjá þess stað, því
miður, að meiri fræðslu vanti í
þessum efnum. En þarna sannaðist
það, sem Ásgeir Bjarnson hafi sagt
daginn áður - að kvenfélagskonur
sýndu sérstakan dugnað og útsjón-
arsemi við að afla fjár til ýmissa
þjóðþrifamála. ýmsar framákonur
K.í. höfðu búið til og gefið Þjóð-
búninganefnd fallega muni í happ-
drætttisvinninga. Var efnt til
skyndihappdrættis á fundinum,
sem gaf 10 þús. kr. í ágóða. -
Leiðbeiningastöðinni borgið fram
að áramótum.
Konur
og Landbúnaður
Sigríður Hafstað sagði frá fundi í
F.A.O. (landbúnaðar- og matvæl-
astofnun Sameinuðuþjóðanna) í
Frakklandi s.l. haustm en hún sat
þann fund sem fulltrúi K.í. Aða-
lefni fundarins var: Hlutdeild
kvenna í landbúnaði og þróun
sveitabyggða, og stéttarleg staða
sveitakvenna. Kom fram, að konur
leggja fram 1/3 - 1/2 allrar vinnu
við landbúnaðarstörf, en hafa tak-
markaða möguleika til að hafa á-
hrií eða stjórna gangi mála. Þær eiga
t.d. litla hlutdeild í fagsamötkum
bænda, og víðast skortir mikið á að
þær hafi jafn mikla menntun til
starfa og karlar. Mjög mikill áhugi
kom frá á ýmsum hliðarstörfum
kvenna, þ.e. að konur afli sér
tekna við ýmislegt fleira samhliða
bústörfum. Var t.d. rætt um ýmiss
konar handavinnu sem söluvarning
og einnig var mikið rætt um ferð-
amannaþjónustu, en það er algeng
aukabúgrein í mörgum Evrópu-
löndum.
Að loknum umræðum voru látn-
ar í ljós óskir um að FAI leitist við
að sinna betur málefnum kvenna í
þróun sveitarbúskapar. Undir-
strikuð var nauðsyn sveitakvenna á
að öðlast stéttarlega stöðu, sem
samsvarar mikilvægi þess hlutverk-
is, sem þær gegna í landbúnaði og
samfélagi sveitanna.
Fagmenntun er undirstöðuatriði
í sambandi við framfarir í þessa átt.
Því mælti fundurinn með, að gefn-
ar verði út skýrslur með dæmum
um vel heppnaðar aðgerðir til að
hefja upp stöðu sveitakvenna.
Skipulögð verði á vegum FAO
námskeið um stjórnun og rekstur í
búskap. Hafin verði undirbúningur
að því að skipulegga og fram-
kvæmda áætlanir um aukastörf í
sveitum, með sérstöku tillit til þátt-
töku kvenna í þeim.
Heilsuhœli á Akureyri
Laufey Tryggvadóttir kynnti
starf Náttúrulækningafélags
Norðurlands, en meiri hluti félaga
þess eru konur. Félagið hefur nú
ráðist í það stóra verkefni að
byggja heilsuhæli á Akureyri, við
Kjarnaskóg. Framkvæmdir eru
hafnar, og er fjár til byggingarinnar
aflað á margvíslegan hátt. Gert er
ráð fyrir að heilsuhælið rúmi um 70
dvalargesti, svo að hér er mikið
færst í fang. Einkunnarorð félags-
ins eru: Friður, heilbrigði, mann-
gæska.
Framhald