Þjóðviljinn - 13.07.1983, Blaðsíða 7

Þjóðviljinn - 13.07.1983, Blaðsíða 7
Miðvikudagur 13. júií 1983 ÞJÓÐVILJINN — SÍÐA 7 Eftir kosningar á Italíu: Hægrimenn töpuðu en vinstrið sigraði ekki í kosningunum sem fram fóru á Ítalíu í síðastliðnum mánuði varð sú niðurstaða mikilvægust að stærsti flokkur landsins, Kristilegir demókratar, DC, missti allmikið fylgi, fékk tæplega 33% atkvæða. Hann hefur því aðeins tæplega 3% atkvæða forskot fram yfir Kommúnistaflokkinn, sem sjálfur hefur einu sinni (1976) fengið meira fylgi en Kristilegir nú. Þessi úrslit eru að því leyti þýðingarmikil, að þau eru áfangi í þróun sem ítalskir vinstrimenn hafa lengi beðið eftir eða barist fyrir. Þróun sem leiddi til þess, að hinn stóri hægriflokkur missti þá valdaeinokun sem hann hefur haft frá stríðslokum. En sósíalistar og kommúnistar hafa jafnan talið, að forsendan fyrir því að hægt verði að gera ríkiskerfið lýðræðislegra, draga úr mun á hinum iðnvædda norðurhluta landsins og hinum vanþróaða suðurhluta sem og kveða niður vald mafíunnar, væri einmitt tengd því að kristilegir yrðu „flokkur eins og hinir“. Mótmœla- atkvœði En úrslit kosninganna eru aðeins áfangi en ekki sigur vinstrimanna. Það má segja, að hægriöflin hafi tapað í kosningunum - án þess að vinstriflokkarnir hafi sigrað. Marg- ir sátu heima, margir greiddu eins- konar mótmælaatkvæði ýmsum smærri flokkum. í borgum þar sem sósíalistar eða kristilegir áhrifa- menn höfðu verið viðriðnir hneykslismál var flokkum þeirra refsað með fylgistapi. PCI, kommúnistaflokkurinn hélt svo allvel utan um sitt fylgi. Kaþólskan og pólitíkin Fylgistap Kristilegra má skýra með ýmsum hætti. Hann hefur set- ið lengi við völd og er eftir því þrælslega flæktur í ótal hneykslis- og spillingarmál ítölsk. í annan stað má segja, að kaþólska kirkjan hefur ekki lagt sig fram um það eins og áður að mæla með flokknum og kommúnistar hafa hagað málflutn- ingi sínum svo, að fáum mun nú detta það í hug að það sé ósamrým- anlegt guðstrú að kjósa þann flokk. Ekki hefur það heyrst frá Páfa- garði, að þar telji menn að ósigur Kristilegra demókrata sé ósigur kaþólskunnar í landinu. Aftur á móti hafa ýmsir kaþólskir mennta- menn áhyggjur af því, að fylgi flokksins hefur rýrnað sérstaklega mikið meðal unga fólksins og að allmikill hluti þess fólks sem nú yfirgaf flokkinn hélt til hægri og kaus nýfasista og þar með gegn lýðræðinu. Vinstrimenn hugsa sitt ráð Vinstrimenn hafa látið kosn- ingaúrslitin verða sér nokkuð ti- lefni til sjálfsgagnrýni. Kommún- istablaðið l’Unitá spyr að því, hvort við upplifum nú hnignun meðal menntamanna, ekki síst vinstrisinnaðra - það sé einatt mik- ið djúp staðfest milli hugmynda þeirra og gjörða og ný dulhyggja og nýrómantík sýni vissa uppgjöf andspænis vandamálum samtím- ans. Kommúnistar og sósíalistar hafa líka áhyggjur af því, að þeir eigi erfitt með að ná til unga fólks- ins. Um 3,7 miljónir kusu nú í fyrsta sinn — og það hefur komið mörgum á óvart, að vinstriflokk- arnir halda ekki sínu meðal þeirra, heldur vinna miðjuflokkarnir litlu verulega á einmitt meðal nýrra kjósenda. Starfsemi hefndarverkamanna hefur að mörgu leyti leikið ítalska vinstrimenn grátt. í lok sjöunda áratugarins og byrjun hins áttunda bjuggust ungir menn og róttækir við að byltingin kæmi að sunnan. ítalskir háskólar voru yfirfullir með hópa og hreyfingar sem hver um sig reyndu að finna sem stysta leið til sósíalismans - og allmargir litu á beitingu vopna sem lið í þeirri þróun. Kommúnistaflokkurinn hefur reynt mjög ákveðið að hreinsa sig af öllum slíkum tilhneig ingum, svo rækilega, að ungu fólki hefur fundist hann gerast í heldur ríkum mæli málsvari lög- reglunnar Sósíalistaflokkurinn hef- ur meira slegið úr og í í þessum efnum. En báðir flokkar hafa feng- ið að reyna það, að eftir því sem ystuvinstrihreyfingum hnignaði og hermdarverkum fjölgaði hefur komið upp almennur vinstri- skrekkursem hefur m.a. fælt margt ungt fólk frá pólitík. Eitt af mörgum óleystum vandamálum á Ítalíu er það djúp sem er staðfest milli iðnvæddra norðurhéraða og fátækra suðurhéraða. Craxi forsœtis- ráðherra? Þegar þetta er skrifað hefur ný stjórn ekki verið mynduð, en líkur eru taldar á því, að ósigur Kristi- legra leiði til þess, að foringja sósí- alista, Craxi, verði falin stjórnar- myndun. Það væri að sönnu í fyrsta sinn sem sósíalisti yrði forsætisráð- herra á Ítalíu eftir stríð, en samt er vafasamt að reikna slík málalok sem verulegan sigur fyrir sósíalista. Craxi felldi fyrri stjórn og knúði fram kosningar í þeirri von að flokkur hans ynni verulegan sigur. Það gekk ekki eftir - flokkur sósíal- ista bætti innan við 2% atkvæða við sig. Og í nýrri stjórn verða að öllum líkindum þeir sömu flokkar og hafa setið í samsteypustjórnum að undanförnu - kristilegir og sósíal- istar og þrír smáflokkar í miðju. ÁB Sænskt vfldngaskip á leið til Miklagarðs Víkingaskipið „Krampmacken“ er nú í miðju Póllandi og var þar vel fagnað. Stöövað við sovésku landamærin Nokkrir Svíar eru nú komnir inn í mitt Pólland á bátnum „Krampmacken“ sem er eftirlík- ing af minniháttar víkingaskipi. Þeir ætluðu í fótspor feðra sinna eftir ám Austur-Evrópu allt til Miklagarðs, en munu nú stranda á iandamærum Póllands vegna þess að þeir höfðu ekki tryggt sér sovéska vegabréfsáritun. Víkingar hér áður fyrr, segir í frásögn af máli þessu í DN, ruddu sér braut með sverði og mútum. En nú stoðar ekki annað en gild vegabréfsáritun. Undirbúningur leiðangursins sem Erik Nylen stjórnar, hefur tekið þrjú ár. Fyrir mánuði var lagt af stað og siglt frá Gotlandi upp í mynni pólska fjótsins Wislu. Fyrir nokkrum dögum kom víkingaskipið litla til Var- sjár, og hafði verið skrifað um það af miklum velvilja í pólskum blöðum og fylgst með því í sjón- varpi. Svíarnir ætluðu síðan áfram upp eftir ánni Bug og yfir í Dnjepr í Sovétríkjunum og niður að strönd Svartahafs. En þeir höfðu ekki tryggt sér vegabréfs- áritun. Að vísu höfðu leigangurs- menn sent fyrir milligöngu sæn- sku vísindaakademíunnar skýrslu um áform sín til hinnar sovésku vísindakademíu, en svar fengu þeir ekki fyrr en þeir voru komnir af stað. Sovéska akademían lét í ljós efasemdir um vísindalega þýð- ingu leiðangursins, segir tals- maður sænsku akademíunnar, Manfred Ribbing. Hann bætir því við í viðtali við DN, að ef til fara. vill liggi leið víkingaskipsins um einhver þau svæði í Sovétríkjun- um sem séu viðkvæm frá hern- aðarlegu sjónarmiði. Sænska sendiráðið í Moskvu hefur nú fengið endanlegt nei við umsókn Svíanna um leyfi til að sigla eftir hinum rússnesku fljót- um. Utanríkisráðuneytið sænska telur reynandi að draga skipið á land í Póllandi og fresta áfram- haldi leiðangursins þar til tekist hefur að tala Sovétmenn til og útskýra betur fyrir þeim eðli leiðangursins. Ferðin hefur annars gengið að óskum og hraðar en víkingarnir nýju bjuggust við. Til dæmis kom Krampmacken viku fyrr til Var- sjár en ráð var fyrir gert. Allt frá því að Norðmaðurinn Thor Heyerdahl fór leiðangur sinn í Kon-Tiki hefur það verið vinsælt að líkja eftir ýmsum forn- um sjóferðum. Vestur-Þýskaland: Heitt sum- ar gegn kjarnorku- vopnum Vesturþýska lögreglan hefur nú mikinn viðbúnað vegna hinna víð- tæku mótmæla gegn uppsetningu eldflauga í landinu sem í undirbún- ingi eru. Leyniþjónustan segist óttast að hópar sem hún kennir við stjórn- leysi eóa segir yst til vinstri muni nota tækifærið og grípa til „algjörr- ar andspyrnu gegn kerfinu" - og muni þá m.a. beita vopnum. Um leið er það haft eftir yfir- völdunum, að sem betur fer hafi slíkum hópum ekki tekist að ná þeim áhrifum í friðarhreyfingunni sem þeir gjarna vildu. Aðrir óttast hinsvegar að lög- reglan muni nota þrátafl sitt við hópa, sem hallir eru undir hermd- arverk sem fyrirslátt, til að ganga harkalega fram gegn friðsamlegum mótmælum kjarnorkuandstæð- inga. Það er einmitt mikið á dagskrá hjá friðarhreyfingunni nú hvernig mótmælaaðgerðunum verði best háttað og hve langt eigi að ganga í að hunsa reglugerðir og fyrirmæli iögregluyfirvalda. Andstæðingar kjarnorkuvopna í Vestur-Þýskalandi hafa reyndar unnið einn „friðsamlegan" sigur nýlega. Yfirréttur í Luneburg hef- ur orðið til þess að kveða upp úr um það í fyrsta sinn í dómskerfinu, að viðleitni bæjar- og sveitastjórna til að lýsa sitt land „kjarnorku- vopnalaus svæði“ sé fyllilega lögmæt og í anda stjórnarskrár- innar.

x

Þjóðviljinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.