Þjóðviljinn - 26.11.1983, Síða 9

«
Helgin 26.-27. nóvember 1983 ÞJOÐVILJINN - SÍÐA 9
Svavar Gestsson í viðtali um landsfund Alþýðubandalagsins
„ Þessi landsfundur okkar stað-
festi mjög ákveðið þá stefnu
sem hefur verið boðuð alveg frá
því í borgarstjórnarkosningun-
um í fyrra þegaríhaldið vann
meirihluta á nýað eina svarið við
framsókn hægri aflanna sé ein-
ing og samstaða vinstri manna ”,
sagði Svavar Gestsson formað-
urAlþýðubandalagsins í upphafi
samtals um niðurstöðurlands-
fundar flokksins sem lauk sl.
sunnudag.
„Kjörorðið sem við settum fram á flokks-
ráðsfundi 1982 var til orðið af nauðsyn. Ég
minnti á það í setningarræðu á flökksráðs-
fundinum að hætta væri á því að framboðs-
listar í Reykjavík yrðu sex og svo varð því
miður þó að fáir væru þá á það trúaðir.
Ákall okkar um einingu vinstri manna hafði
þó veruleg áhrif og styrkti stöðu Alþýðu-
bandalagsins en engu að síður eru vinstri
menn nú í mörgum þingflokkum. Nýju
flokkunum tókst að kalla til sín kjósendur
sem voru orðnir þreyttir á málflutningi og
úrræðum sem aðrir höfðu upp á að bjóða”.
Það sem skiptir máli þegar rætt er um
einingu vinstri manna er að margir straum-
ar falli saman í einn streng. Landsfundurinn
tók eindregið undir þá skoðun að hlutverk
Alþýðubandalagsins sé að beina þeim að
fremsta mætti í einn farveg.“
Pólitískur
vinstrimeirihluti
En hvað er til marks um það í Ijósi þessa
7 sftissa*.
/ áralHhv?rn'3 srt.U,e9u
i landjf r,nnar verdSJn 1S
e,nn»gaA’6,n v'Sþuríheré
arsým*,6 ský'a f£*Un'
n'anná'enskra viT'j'6-
fyrir&i9.9f>r*gr»Stri
V“Sn'nááaáan<ii*áZn ■
Viljum greiða fyrir samstöðu
allra vinstri manna á íslandi
landsfundar að Alþýðubandalagið muni
leggja áherslu á samstarf og einingu vinstri
manna?
„Málatilbúnaður okkar er við það miðað-
ur að vera samkomulagsgrundvöllur vinstri
manna. Tillögur Alþýðubandalagsins eru
hugmyndir um áfanga sem eru mikilvægir í
stöðunni eins og hún er í dag, og gætu sam-
einað þjóðina um pólitískan meirihluta á
komandi árum. Þessi málatilbúnaður er í
beinu framhaldi af flokksráðsfundinum í
iyrra þar sem við settum fram áætlun um
þriggja ára áætlun sem var ætlað að verja
þjóðina gegn þeirri neyð sem hægri stefnan
hefur nú búið alþýðuheimilunum.
f Ávarpi til íslendinga sem landsfundurinn
sendi frá sér er bent á hversu fráleitt það sé
að markaðsöflin geti ráðið við þann vanda
sem þjóðarbúið stendur nú frammi fyrir.
Þar sem lítið er til skipta verður að jafna á
milli og taka á í félagi, því annars gleypir
sóunin stóran hluta af því litla sem til er, og
bilið eykst milli ríkra og snauðra. Aldrei eru
gróðalögmál kapítalismans fáránlegri en
þegar smáþjóð þarf að takast á við kreppu í
efnahagsmálum. Engum ætti að vera ljós-
ara en Islendingum að úrræði í ætt við sósí-
alismann geta ein dugað til langframa”.
Pótitískur málsvari
vinnandi fóiks
„f öðru lagi staðfesti landsfundurinn ský-
lausa samstöðu Alþýðubandalagsins með
verkalýðshreyfingunni í baráttu hennar
gegn kaupránsstefnu ríkisstjórnarinnar.
Borgaralegir fjölmiðar höfðu gert sér vonir
um að Alþýðubandalagið væri að bregðast
hlutverki sínu sem pólitískur málsvari vinn-
andi fólks í landinu. Þær vonir íhaldsins
urðu að engu. í ræðum forystumanna
flokksins og forystumanna úr verkalýðs-
hreyfingunni kom fram samhljóða vilji til
samvinnu á komandi misserum sem hefur
það markmið að hnekkja stjórnarstefnunni
og þrengja að þeim flokkum sem að ríkis-
stjórninni standa”.
Flokkur sem gefur
af sjáifum sér
„í þriðja lagi samþykkti landsfundurinn
Ef svo fer fram
sem horfir
markar þessi
landsfundur
þáttaskil í
þróun vinstri-
hreyfingarinnar
laga- og skipulagsbreytingar á Alþýðu-
bandalaginu. Ég ber fulla virðingu fyrir
sjónarmiðum þeirra sem hafa áhyggjur af
slíkum breytingum, því að þær bera vott um
jákvæða afstöðu til flokksins. Hitt er hins
vegar ljóst að ef Alþýðubandalagið ætlar
sér stærri hlut en nú á vettvangi íslenskra
stjórnmála verður flokkurinn að sýna að
hann þori og þoli að gefa nokkuð af sjálfum
sér, taka jafnvel áhættu til að gera flokkinn
aðgengilegri öðrum íslenskum vinstri
mönnum. f lagabreytingunum er því fólgin
bein pólitísk skírskotun til allra vinstri
manna, sem ég er sannfærður um að hafa
þegar tekið vel eftir þeim”.
Vill greiða
fyrir samstöðu
„í fjórða lagi nefni ég ályktanir um þátt-
töku Alþýðubandalagsins í jafnréttisbar-
áttu kvenna. Þær sýna ásamt ítarlegum
samþykktum um umhverfismál, fræðslu- og
uppeldismál og húsnæðismál að Alþýðu-
bandalagið er alls staðar með í íslenskri
þjóðmálaumræðu og er tilbúið til þess bæði
í málefnum, mannavali og í skipulagi að
greiða fyrir samstöðu vinstri manna á ís-
landi.
Allar meginályktanir landsfundarins
voru samþykktar nær samhljóða. Forysta
flokksins fékk afgerandi stuðning. Ályktun
um utanríkis- og friðarmál var samþykkt
samhljóða eftir nokkrar sviptingar.
í landsfundi Alþýðubandalagsins fólst
því ákall um sameiningu vinstri manna. Það
var rauði þráðurinn í gegnum allan fundinn
frá upphafi til enda”.
Hægri öflin
þurfa áminningu
„Verkefnin blasa við. Annars vegar er
barátta verkalýðshreyfingarinnar gegn
ríkisstjórninni og hins vegar átökin um
stöðu íslenskra atvinnuvega gagnvart ein-
okunaraðilum og erlendu fjármagni.
Það er greinilegt að þessi ríkisstjórn ætlar
að velta öllum efnahagsvandanum yfir á
herðar launafólks og sér ekkert nema
kauplækkun. Hún sér ekki gróða millilið-
anna, hún auðveldar innflytjendum aðgang
að gjaldeyriseign landsmanna, hótar svo-
kallaðri frjálsri verðlagningu frá 1. febrúar
og hinn nýi formaður Sjálfstæðisflokksins
vill hömlulausa útfærslu bankanna á sama
tíma og hann ógnar láglaunafólki með stað-
bundnu atvinnuleysi.
Þau stjórnmálaöfl sem nú ráða ferðinni
ala kerfisbundið á vantrú á íslenskum at-
vinnuvegum, en þannig vilja þau ryðja
brautina fyrir erlent fjármagn og aukna
hernámsvinnu.
Það eru þessar óveðursblikur sem íslend-
ingar verða nú að horfast í augu við, og
margir líta til Alþýðubandalagsins og vilja
að það geri sitt til þess að skýla fyrir hægri
óáran í efnahagslífinu. Ég tel að eftir þenn-
an landsfund okkar sé Alþýðubandalagið
betur í stakk búið en áður til þess að takast á
við þann háska sem fylgir stjórnarstefn-
unni. Þjóðarbúskapur okkar hefur orðið
fyrir áföllum en stjórnarstefnan magnar
þau með árásum sínum á verkalýðs-
hreyfinguna. Þess vegna er hætt við því að
hér séu framundan kostnaðarsöm átök fyrir
alþýðuheimilin og ríkið. Augljóst er að
ríkisstjórnin mun ekki láta sér segjast nema
vinnandi fólk sýni það vald sem býr í sam-
stöðu launamanna, en þeir eru yfirgnæf-
andi meirihluti kjósenda, um 80 þúsund
manns. Ég hygg að það gæti verið hollt fyrir
hægri öflin að fá áminningu um að þetta
vald er fyrir hendi, því það er engu líkara en
þau hafi nú gleymt þeirri lexíu sem þau
lærðu fyrir 40 árum og fengu að rifja upp
1978. Hitt er líka ljóst að við sjálf getum
margt lært af því tímabili sent liðið er frá
1978 og þá lærdóm höfum við verið að til-
einka okkur”.
Markar þáttaskil í
þróun vinstrihreyfingar
Svo er að heyra að Alþýðubandalagið ætli
sér að byrja endurskoðun stefnuskrár. Er
ekki við nóg annað að fást en „nafla-
skoðun”?
„Það er greinilegt að mikið starf er fram-
undan á komandi ári. Það reynir á flokkinn
og verkalýðshreyfinguna meira en nokkru
sinni fyrr. í baráttu næsta árs ræðst það að
verulegu leyti hvernig síðustu 15 ár aldar-
innar verða hér á íslandi. Alþýðu-
bandalagið mun í samræmi við ákvarðanir
landsfundar síns leggja höfuðkapp á starfið
útávið, en við munum einnig kalla til fjölda
fólks til þess að ræða um stefnuskrá Al-
þýðubandalagsins sem ákveðið hefur verið
að taka til endurmats. Allar aðstæður í ís-
lenskum stjórnmálum eru þannig að þjóðin
þarf að eignast mikið sterkara Al-
þýðubandalag sem getur boðið miskunnar-
leysi fésýsluafla byrginn.
Ég hef setið alla landfundi Alþýðubanda-
lagsins frá upphafi og á þeim tíma, fimmtán
árum, hafa orðið miklar breytingar á
þjóðfélaginu og flokknum. Eftir þennan
landsfund getum við sótt fram á grundvelli
mikillar reynslu í stjórn og stjórnmálaand-
stöðu. Ef svo fer fram sem horfir markar
þessi fundur þáttaskil í þróun íslenskrar
vinstrihreyfingar.
Stefnuskrárumræðan hefur ekki einasta
þann tilgang að sameina fólk urn svipuð
viðhorf til vandamála líðandi stundar, held-
ur er henni ekki síður ætlað að skýra fram-
tíðarsýn íslenskra vinstri manna og gera
grein fyrir því íslandi og því þjóðfélagi sem
við viljum að þróist fram á nýja öld: Friðlýst
og fullvalda samfélag jafnréttis og lýðræðis.
Við leysum aldrei hin erfiðu viðfangsefni
daglegrar baráttu nema við eigum framtíð-
arsýn sem gefur okkur von og afl til átaka”.
-ekh.