Þjóðviljinn - 30.12.1983, Blaðsíða 9

j t ’» V
Föstudagur 30. desember 1983 ÞJOÐVILJINN — SÍÐA 9
Galtung og glíman við NATO
Med Galtung for
forsvar og NATO?
\.VIO tm) <jvfci>J<>ma1ise»os.
iH't ene$»e \VfO s»«> h;*r vn ínmHki ci ct l<*
serc samlKitxl /»v Ukívc^M *tafe«. JkLs' ai tle
ve*>leurO|W‘»ski: iami ftufveUer ó V<t-(v {>»>e»»
kanvke kulimicr
ÍKinvUilijt »«>< fretisÍH'vegi-fsen )>i fcöOsekvcnwn
jn <tt I.>efoikmn{ie»> > Vvst latmpa er fikc mye
»»\>t \':Vttk jvuiilitik <>»»>> <to er f»» meiitem
<*\k»>j>»\.\ ro.
<\t<»««vAjsenf»»(ss<-te» «}<»» sit Uet e> mxfvendig d
I»s'gv»>tte >» snakkc »»» *<>»»>»usUnjí': >vfe<lett<<r
ne>»< nsting
~ Ottloi ,>>< )>a\<«»<. >: (i»i
t««i tU (»r «m>»\««t ox
$J<» » t >íi t*{.\«<o<»t< »»> >•<•»

V< t>
SítrííW.St#* :
~<‘$A k» *i<V ftí
tm.* &ié,
Xirassc' *t< «>»)»'*< ><f <f<»
t>l«<l>ý>: (*><»»: 4! !>>lV 1 ÍM!
<<J>v> x. >•:■< >>. :<■>■.< i «'-
*wsv«><2«>jp.w <4 *> ár> r< «k
W<í; J:sí KS&SX {»)>«»•:
*.»» «rki«rí> *>-•<» *k><>*
•t>-t>: <<»;<•»! sv {SATOsasdfesa:
*<$»(> **>«. >1»> r< *(»»<: «»!
N.ttúK >♦*«<»*< (\>;:i>V\ jx>
!»*>««íl*# «» tif* *«»>Wj»«\»ív:
,f S\l'T AV NATO*
- »t « «v NA'tVV, ftfoixtt <*«i
<f«n>r<J <t*>ffnais< íejtSv* t*S
«*fU «>*»<:« «1».
Skxfu s<\- u«-S \ 's>
!U>«>>« sí w sv NAf£> 5x<><\
vVS V*í* V'Sa. V*» !U í
<>•• ‘ W«•».<•>>; < > *J »;i'! • ísv«f
vl Í.J;. .-.{^..vsi :■ <xí>
VM»Ts>ot» g*«ssx« ttni
akkaaJusam s«s!< «*>«: tmstd !
sswi £« sawsjp •>' * IWjx
£« *»>: *US W»(í
: v«fe:>>: ís'. é-sawí scœ W> V»
«f <:<■* U.í!.*.<;• *>*:<<**
<*;:» «; ;si k*>' ssxxi.ii' V>'
AJKWIUf*
-- *(»> >t>. ®»»« >*» ta
«M.'\*A- »>V-4>*V.'*£*>•*»■**?
*V.*x S*>s <SMÍ WaW&x*.-****^' A.W >«XJ.« «UÍNf iv»w f
>« ' o ' ' ' fcjSSÍv -< .'.a; %sa ,v > s&i i S S ÍsV'Í Ss ú $35SgS
Sci. •** Jts« Um* ú>< sc ssíswíkN
sx*.**}*-*!-*' ' *>■*:■ víj»'nnt*»
í*:**-* • f *«$»>
stuðningsmenn NATO-aðildar og
þeir sem segjast vera andvígir
raunverulegri stefnu NATO (á-
kvörðuninni um nýju Evrópuat-
ómvopnin).“
Bandaríkin úr NATO
Aðspurður hvort krafan „út úr
NATO“ sé úrelt segir Galtung að
eigi eitthvert land að fara út úr
NATO séu það Bandaríkin. Hlut-
verk okkar nú í þeirri stöðu sem
upp er komin - þar sem komið gæti
verið að vendipunkti í allri Vestur-
Evrópu með fyrsta stóra fráviki
sósíaldemókrata frá NATÓ-
stefnunni - er að finna formúlu sem
getur skilað okkur áfram. Formúlu
sem tekur mið af raunverulegu á-
standi mála. Ég held að við
neyðumst til þess að sætta okkur
við hin sameiginlegu varnarkerfi
um leið og baráttan fyrir kjarnork-
uafvopnun hlýtur að vera algjört
forgangsmál. Þá verður friðar-
hreyfingin - stærsta og mikilvæg-
asta fjöldahreyfing samtímans - að
leggja meiri áherslu á beina val-
kosti, heldur en á það að standa
vörð um afstöðu er felur í sér kröfu
um almenna afvopnun.
Almenningsálitið
Þegar Galtung er spurður að því
„NATO verður að komast af
nýlendustiginu. Atlantshafs-
bandalagið á sér aðeins fram-
tíð sem lausara samband
jafnrétthárra ríkja og það
gengur ekki að vestur-evrópu-
ríkin haldi áfram að vera
bandarískar nýlendur. Um leið
verður friðarhreyfingin að taka
afleiðingunum af þeirri stað-
reynd að almenningur í Vestur-
Evrópu er jafnmikið á móti
stefnu NATO eins og hann er
með aðild að NATO. Atóm-
vopnaógnunin gerir það að
verkum að það þarf að fara að
tala um ,„endurvopnun“ í stað
afvopnunar".
Það voru yfirlýsingar af
þessu tagi sem vöktu mikla at-
hygli á ráðstefnu er Politisk
Forum gekkst fyrir í Osló um
miðjan desember. Ástæðan
var fyrst og fremst sú að það
var friðarsinninn, mótmæla-
seggurinn og friðarrannsókna-
prófessorinn Johan Galtung
sem þær gaf.
Endurvopnun
í viðtali við Ny Tid, þar sem
gengið er á Galtung og hann spurð-
ur hversvegna hann sé farinn að
styðja NATO, og gerast talsmaður
fyrir „endurvopnun" segir hann
m.a.:
„Afstaða mín til NATO er svip-
uð og afstaða Indlands til breska
samveldisins. Það er alltílagi fyrir
Indverja að eiga aðild að því nú, en
það var allt annað meðan Indland
var enn bresk nýlenda. Þá börðust
Indverjar fyrir sjálfstæði. Það
verður líka að koma NATO af ný-
lendustiginu, Bandalagið verður
að endurskipuleggja sem lausara
Beint samband við Pentagon
samband sjálfstæðra ríkja. Ég held
að við verðum að laga stjórnlist
okkar að þeirri óumdeildu stað-
reynd að fólkið á Vesturlöndum
vill varnarbandalag. í Sambands-
lýðveldinu sýna skoðanakannanir
að það eru nákvæmlega jafnmargir
(65%) sem segjast vera virkir
ungis það að 90% almennings í
Vestur-Evrópu styðji hefðbundnar
varnir, og að öllum líkindum muni
svo verða lengi enn. Hinir stóru
herir hafi engu að síður lokið sínu
hlutverki og að sínu viti eigi her-
varnir í framtíðinni að byggjast t.d.
á júgóslavneska módelinu. Þær eigi
ekki að snúast um að verja landa-
mæri, heldur gera kostnaðinn við
hersetu meiri en svarar fyrirhöfn
innrásaraðilans. Galtung er ekki
eins bjartsýnn á hlutverk Samein-
uðu þjóðanna í afvopnunarmálum
og hann var áður, m.a. vegna þess
að þar sé gengið út frá því að öll
lönd eigi að afvopnast þannig að
þau hafi aðeins vopn til að tryggja
innri styrk. Þetta þýði í rauninni að
verstu ríki heims, sem þurfa á
mestum herstyrk að halda til
innanlandsþarfa, og þau séu í
meirihluta í Sameinuðu þjóðun-
um, sætu uppi með mesta herstyrk-
inn ef af slíkri S.Þ.-afvopnun yrði.
hversvegna hann - pasifistinn - sé
nú farinn að tala um „endurvopn-
un“ og hefðbundnar varnir, segir
hann að sjálfur kysi hann að ræða
um varnir án ofbeldis, sem hann sé
enn þeirrar skoðunar að eigi að
gegna miklu hlutverki í vestrænu
varnarkerfi. Vandamálið sé ein-
Þrjú ráð
í lok viðtalsins gefur Galtung
norsku friðarhreyfingunni þrjú
ráð: í fyrsta lagi að reyna að knýja
fram þjóðaratkvæðagreiðslu um
atómvopn sem fyrst. í öðru lagi eigi
friðarhreyfingin að gefa út gagn-
skýrslu í hvert sinn sem varnarmál-
anefndin norska sendir frá sér sínar
lélegu skýrslur. í þriðja lagi eigi
allir að vera sanngjarnir við sósí-
aldemókrata. Gleyma eigi ábyrgð
þeirra á NATÓ-ákvörðuninni um
Evrópuatómvopnin en hjálpa þeim
frekar í hinu mikla sögulega upp-
gjörisemþeir eiga í. Sósíaldemó-
kratísku hreyfingarnar í Vestur-
Evrópu hafi aldrei hugsað eins
mikið og nú. Sú umhugsun geti þýtt
afgerandi vendipunkt í þróun af-
vopnunarmála í Evrópu.
- ekh

Vígbúið skip og vígreifir menn
NATO-tertan borðuð með bestu lyst í Keflavík