Þjóðviljinn - 27.01.1984, Qupperneq 4

4 SÍÐA - ÞJÓÐVILJINN Fðstudagur 27. janúar 1984
UODVIUINN
Málgagn sósíalisma, verkalýðs-
hreyfingar og þjóðfrelsis
Útgefandi: Útgáfufélag Þjóðviljans.
Framkvæmdastjóri: Guðrún Guðmundsdóttir.
Ritstjórar: Árni Bergmann, Einar Karl Haraldsson.
Umsjónarmaður Sunnudagsblaðs: Guðjón Friðriksson.
Auglýsingastjóri: Sigríður H. Sigurbjörnsdóttir.
Afgreiðalustjóri: Baldur Jónasson.
Afgreiðsla: Bára Sigurðardóttir, Kristín Pótursdóttir.
Biaðamenn: Auður Styrkársdóttir, Álfheiður Ingadóttir, Helgi Ólafsson, Lúðvík Geirsson,
Magnús H. Gíslason, ólafur Gíslason, óskar Guðmundsson, Sigurdór Sigurdórsson,
Valþór Hlöðversson.
íþróttafróttaritari: Víðir Sigurðsson.
Utlit og hönnun: Guðjón Sveinbjörnsson, Þröstur Haraldsson.
Ljósmyndir: Einar Karlsson, Magnús Bergmann.
Handrita- og prófarkalestur: Andrea Jónsdóttir, Elías Mar.
Auglýsingar: Áslaug Jóbannesdóttir, ólafur Þ. Jónsson.
Skrifstofa: Guðrún Guðvarðardóttir, Jóhannes Harðarson.
Símavarsla: Sigríður Kristjánsdóttir, Margrét Guðmundsdóttir.
Húsmóðir: Bergljót Guðjónsdóttir.
Bílstjóri: Ólöf Sigurðardóttir.
Innheimtumenn: Brynjólfur Vilhjálmsson, Ólafur Björnsson.
Pökkun: Anney B. Sveinsdóttir, Halla Pálsdóttir, Karen Jónsdóttir.
Útkeyrsla, afgreiðsla og auglýsingar:
Síðumúla 6, Reykjavík, sími 81333.
Umbrot og setning: Prent.
Prentun: Blaðaprent hf.
Hótanir Sverris
Málstaður starfsfólks álversins í Straumsvík í þeirri
kjaradeilu sem nú stendur yfir hefur verið herfilega
affluttur af ráðherrum í ríkisstjórninni, formælendum
atvinnurekenda og stjórnarblöðunum, Morgunblað-
inu, Tímanum og DV. Því hefur verið haldið fram að
þarna sé hálaunafólk á ferðinni sem geri óheyrilegar
kröfur er sprengja muni efnahagskerfið upp í 200%
verðbólgu, og vinna mikinn skaða í álverinu með verk-
falli. Undan svona þokkaliði megi með engu móti láta
hvað sem það kosti.
Hið rétta í málinu er það að samkvæmt ákvæðum í
kjarasamningum þurftu starfsmenn álversins að leggja
fram sínar kröfur í september á sl. ári og voru þeir því á
undan öllum öðrum í kröfugerð. Á þeim tíma þótti ekki
annað fært en að setja fram þá eðlilegu kröfu að í
samningum bæri að stefna að því að endurheimta
kaupmáttinn frá 1982. Það þýðir að ef svo yrði gert í
einu stökki þyrfti kaup álversmanna að hækka um
40%. Það er misjafnt hvernig verkalýðsfélög hafa sett
fram kröfur sínar, stundum eru þær miðaðar við senni-
lega niðurstöðu, en stundum, og þá sérstaklega þegar á
undan er gengin mikil kjaraskerðing, er þess krafist að
launafólk endurheimti það sem af því hefur verið tekið.
Álversmenn hafa sett kjarabaráttu sinni markmið, en
þeir hafa tekið fram að stefna megi á að ná því í áföng-
um. Hvenær hafa ýtrustu kröfur verið samþykktar í
samningum? Yfir þessu hafa stjórnarliðar þagað.
Því er haldið fram að fólkið í álverinu sé á háu kaupi.
Sannleikurinn er sá að kaupið er ekkert til þess að
hrópa húrra fyrir fyrir, 12-15 þúsund kr. í byrjunarlaun
t.d. Tekjurnar sem menn hafa í álverinu eru til komnar
vegna vaktavinnu og álags sem er á starfsfólkinu. Og
þar hefur fólk ekki aðeins verið að selja vinnu sína
heldur einnig heilsu.
Það er látið liggja að því að verkfallsaðgerðir í álver-
inu séu óábyrgar. Þvert á móti háttar málum þannig til
að starfsmenn eru bundnir af því í kjarasamningum að
framleiðslutæki álversins skemmist ekki. Samkvæmt
samningum getur ÍSAL valið um tvær leiðir frammi
fyrir verkfalli, annarsvegar að láta starfsmenn taka
bræðsluker úr sambandi og tæma þau og tekur það
fjórar vikur, en hinsvegar að halda kerjunum heitum.
Það stöðvar ekki framleiðsiuna en dregur úr henni og
gerir hana dýrari. ÍSAL hefur þegar valið síðari leiðina
að þessu sinni og það þýðir að starfsmenn álversins
verða að halda uppi lágmarksvöktum í verkfallinu.
Allur sá ófrægingaráróður sem stj'órnarliðar hafa
haldið uppi gegn starfsmönnum álversins er því byggð-
ur á sandi, sem þyrlað er upp í fjölmiðlum þeirra. En í
krafti þessa áróðurs er nú um það rætt í herbúðum
ríkisstjórnarinnar að knýja gegnum þingið lög um bann
við verkfallinu í álverinu. Sverrir Hermannsson iðnað-
arráðherra kom hótunum á framfæri í útvarpinu í
fyrradag, og forstjórar Alusuisse á íslandi eru hinir
rólegustu, vitandi um þá baktryggingu sem þeir hafa í
ríkisstjórninni. Launafólk á ekki að láta þennan skolla-
leik blekkja sig.
Alusuisse
í VSÍ?
DV skýrir frá því í gær að ÍSAL muni hreppa það að
launum fyrir að semja ekki við starfsmenn sína að fá
inngöngu í Vinnuveitendasamband íslands. Þar með
yrðu þáttaskil í stéttabaráttu á íslandi. Samtök verka-
fólks ættu þá ekki aðeins í höggi við samtök íslenskra
atvinnurekenda, heldur einnig erlenda auðhringa
innan vébanda VSÍ. Með vaxandi ítökum erlends fjár-
magns á íslandi gæti þróun sem þarna er fitjað upp á
fært ákvarðanir um heildarkjör íslensks launafólks út
úr landinu.
klippt
HvaO viltu fá aS
vita um ungbórn
og uppeldi
þeirra? Þú lest
það f blaSauka
Þjóðviljans í
dag.
Sjá 9-17
janúar 1984
fimmtudagur
49. árgangur
21. tölublað
,VIÐ
NOTUM
framferði
ráðstafanir sem
Samningsfrelsi en...
„Þeirra ráða verður neytt sem
duga til að hindra slíka ósvinnu í
okkar efnahagslífi sem slíkt fram-
ferði hefði í för með sér. Það
verða gerðar ráðstafanir sem
duga til að hindra að menn fari
fram einsog þeir áforma nú í
launamálum. Ég útiloka enga að-
ferð“, sagði Sverrir Hermanns-
son á síðasta degi fyrir verkfall í
Straumsvík.
Þetta útspil ríkisstjórnarinnar
felur í sér ótvíræða hótun um lag-
asetningu um bann við verkföll-
um og kauþhækkunum. Til hvers
er þá fyrir verkalýðshreyfingu að
hafa samningsrétt? Sverrir sagði
enn fremur í útvarpsviðtalinu
fræga: „Ég hef að vísu ekki úr-
slitaákvæði um það - eins og er -
því samningsfrelsi er í landinu".
Er þetta samningsfrelsi?
Kosningar á næstu
grösum?
Albert Guðmundsson fjár-
málaráðherra er ekki eins hroka-
fullur að þessu sinni í yfirlýsing-
um sínum. f DV í gær segir hann:
ráðherranna Sverris og Alberts,
þá er auðsætt að ríkisstjórnin unir
ekki aðilum vinnumarkaðarins
einum að semja um kaup og kjör.
Varla trúir nokkur maður að
launafólk í landinu sætti sig við
4% kauphækkun uppí 30%
kaupmáttarskerðingu á meðan
ríkisstjórnin heldur áfram að
mala undir hátekjufólk og fyrir-
tæki. Fyrirtækin treysta sér vel til
að greiða eitthvað af kaupráninu
til baka, þannig að 4% í þessu
sambandi hljóta að teljast hlægi-
leg. Þegar og ef semst um
kauphækkanir og kjarabætur á
næstunni gerist annað tveggja:
1) Ríkisstjórnin setji lög sem
banna verkföll og tekur hugsan-
legar kauphækkanir beint til sín
og fleiri lagasetningar í þeim dúr.
2) Ríkisstjórnin segir af sér og
efnt verður til kosninga.
Þetta eru þeir tveir kostir sem
ríkisstjórnin hefur sett launa-
fólki. En ef að líkum lætur er því
miður ekki hægt að taka mark á
loforði Alberts frekar en fyrri
daginn. En Albert segir nú þetta
líka áður en hann hefur Ieitt hug-
ann að útreiðinni sem ríkisstjórn-
arflokkarnir fengju í slíkum
kosningum.
yfir
ijög
gæti vcl greitt mun
.n. Hins vegar mvndi sam-
samningsfrelsi er í landinu“.
Á þennan hátt útskýrði Sverrir
Hermannsson nánar afstöðu sína
til samnincanna í Straumsvík og
„Það er stefna ríkisstjórnarinn-
ar að samningar eigi að vera
frjálsir. Hún hefur hins vegar sett
það markmið að launakostnaður
í landinu hækki ekki umfram 4%
á árinu. Ef sú stífla verður
sprengd á ríkisstjórnin þann eina
rökrétta leik að skjóta málinu til
þjóðarinnar í kosningum tafar-
laust“.
Semsagt ef aðilar vinnumark-
aðarins semja um meira en 4%
kauphækkanir verður þing rofið
og efnt til kosninga. Eða er
máske ekkert að marka Albert
Guðmundsson að þessu sinni?
Samningar eða
kosningar?
En ef reynt er að ráða í ummæli
„Efnahags-
örðugleikarnir“
Bjarni P. Magnússon formað-
ur framkvæmdastjórnar Alþýð-
uflokksins bregst ókvæða við
fréttum Þjóðviljans um fjárhags-
örðugleika Alþýðublaðsins í gær.
Fréttirnar séu „meira og minna
rugl“, segir Bjarni og „efnahags-
örðugleikar“ eru settir í gæsa-
lappir til að sýna hversu fjarstæð-
ar fréttirnar eru.
Eftir að Bjarni hefur losað um
hnútana f garð Þjóðviljans í við-
tali við Alþýðublaðið í gær með
ofangreindum hætti staðfestir
hann fréttir Þjóðviljans í öllum
greinum: „Það hefur ekki verið
neitt launungarmál, hvorki innan
flokks né utan, að fjárhagstaða
Alþýðublaðsins er og hefur verið
erfið“.
Selja sölu-
nefndinni hlutinn
Um hitt meginatriðið í fréttum
Þjóðviljans um Alþýðublaðserf-
iðleikana, að ákveðnir aðilar í
flokknum hefðu áhuga á að selja
af eignarhluta Alþýðublaðsins
segir Bjarni m.a.: „25% eignar-
aðild að Blaðaprenti er ekkert
heilagt mál“. Og hann liggur ekki
á skoðun sinni: „mitt persónulega
mat hefur verið það að við ættum
að fara þarna út. Það hefur ekki
orðið ennþá; ákveðin öfl í flokkn-
um hafa verið því andvíg af ein-
hverjum ástæðum".
Með öðrum orðum: Bjarni P.
Magnússon staðfestir fréttir
Þjóðviljans svo ekki verður um
villst. Én hvaða „ákveðunu öfl“
eru þetta og hverjar eru þessar
„einhverjar ástæður“? Það fer
hins vegar ekki á milli mála að
Bjarni P. heyrir til þeirra afla í
Alþýðuflokknum sem vilja af-
henda eignarhlut Alþýðublaðsins
í hendurnar á sölumönnum hers-
ins: „Formaður framkvæmda-
stjórnar Alþýðuflokksins sagði að
uppá síðkastið hefði verið rætt
við ýmsa aðila um hugsanleg
kaup á hlut Alþýðublaðsins í
Blaðaprcnti“. •
óg