Þjóðviljinn - 14.02.1984, Síða 3

Þriðjudagtir 14. febrúar 1984 ÞJÓÐVILJINN - SÍÐA 3
Nýtt barnaleikrit frumsýnt
í Pjóðleikhúsinu:
Amma þó!
„Til skemmtunar fyrir unga sem aldna“,
segir höfundurinn Olga Guðrún Arnadóttir
Nýtt íslenskt barnaleikrit,
„Amma þó!“ eftir Olgu Guð-
rúnu Árnadóttur, er nú í æfíngu
í Þjóðleikhúsinu. Er stefnt að
frumsýningu þess á stóra svið-
inu miðvikudaginn 22. febrúar
n.k.
Þetta er fyrsta leikritið sem
Olga Guðrún skrifar fyrir
leiksvið. Þjóðviljinn spurði
hana um efni verksins og boð-
skap:
Þetta er eins konar ævintýri úr
nútímanum, segir Olga Guðrún.
Það segir okkur frá harðri lífsbar-
áttu og óbilandi bjartsýni og hetju-
skap óvenjulegrar fjölskyldu, þar
sem eru amman, pabbinn og tveir
krakkar, 10-11 ára strákur og ung-
lingsstelpa.
Þetta er ærslafenginn gaman-
leikur og ýkjur óspart notaðar í
persónusköpun og atburðarás.
Leikurinn er gerður fyrst og fremst
til þess að skemmta áhorfendum og
hann er ekki miðaður við sérstakan
aldurshóp. Það er von okkar að
fullorðnir geti fundið í honum
skemmtun ekki síður en börn og
unglingar.
- Hefur leikhúsi fyrir börn verið
nægur gaumur gefínn hér á landi?
- Nei, það finnst mér ekki. Sér-
staklega hefur skort á að leikverk
Fjölskyldan í gamanleiknum „Amma þó!“ eftir Olgu Guðrúnu Arnadóttur: Edda Björgvinsdóttir sem
táningurinn, Jón Gunnarsson sem pabbinn, Gísli Guðmundsson sem strákurinn og Herdís Þorvaldsdóttir f
hlutverki ömmunnar. - Ljósm. eik.
væru skrifuð fyrir börn. Alþýðu-
leikhúsið sýndi talsvert af barna-
Alþjóðlega Reykjavíkurskákmótið hefst í dag:
Þátttakendur nær 70
Friðrik Ólafsson aftur í slaginn
I dag kl. 17 hefst að Hótel Loft-
leiðum Alþjóðlega Reykajvíkur-
mótið í skák, sem Skáksamband Is-
lands stendur fyrir. Að sögn Gunn-
ars Gunnarssonar forseta SÍ verða
þátttakendur í mótinu nær 70.
Hann sagði, að í gær hefðu 68 verið
búnir að tilkynna þátttöku, en hér
er um opið mót að ræða. Tefldar
verða 11 umferðir eftir Monrad-
kerfí. Útlendir skákmenn verða um
40, þar af nokkrir mjög þekktir
skákmenn, eins og Sovétmennirnir
Geller og Balashov. Þá munu allir
erlendu skákmennirnir sem tefldu
á Búnaðarbankamótinu verða
með, sem og allir okkar sterkustu
skákmenn, þar á meðal sá þekkt-
asti þeirra Friðrik Ólafsson stór-
meistari.
„Ég geri þetta nú af vanefnum og
er alls ekki undirbúinn fyrir svona
sterkt mót, enda liðið rúmt ár síðan
ég tók síðast þátt í skákmóti“, sagði
Friðrik, þegar við röbbuðum við
hann í gær. Hann sagðist kvíða dá-
lítið fyrir þessu, það væri alltaf erf-
itt að fara í svona sterk mót án
undirbúnings. „Nema þá að maður
trúi á að kraftaverkin gerist enn“,
sagði Friðrik að lokum.
Teflt verður frá kl. 17 til 22 að
Hótel Loftleiðum. Umferðirnar
verða 11 og gert er ráð fyrir aðeins
tveimurfrídögum, þannig að mótið
stendur yfir í 13 daga. Biðskákir
verða tefldar daginn eftir að þær
fara í bið og byrjar taflmennskan
kl. 13.
Sem fyrr segir verður mótið sett
og 1. umferð tefld í dag og hefst
setningarathöfnin kl. 17. - S.dór
leikritum á meðan það var í blóma,
og sýndi bömunum ræktarsemi, en
jafnvel þar voru flest leikrit þýdd.
Nú, hér í Þjóðleikhúsinu hafa þeir
haft þessi kassastykki eins og „Dýr-
in í Hálsaskógi“ og „Línu lang-
sokk“, og það er ekkert auðvelt að
koma hér upp með barnasýningu í
kjölfar á Línu langsokk. Mér þykir
vænt um að Þjóðleikhúsið skuli
hafa tekið við þessu verki. Hér er
gott starfslið og góður andi, og
leikararnir hafa komið með margar
góðar hugmyndir inn í verkið.
Annars finnst mér að foreldrar
ættu að gera meira af því að fara
með börn sín á venjulegar leiksýn-
ingar. Það þarf að kenna börnum
að horfa á leikhús og nota þau
skilningarvit, sem til þarf. Það er
ekki endilega nauðsynlegt að börn-
in séu beinir þátttakendur í
lf iksýningunni með frammíköllum
og látum, þau þurfa fyrst og fremst
að læra að hlusta, horfa og skynja.
- Hvernig á gott barnaleikhús að
vera?
- Það þarf fyrst og fremst að
vera skemmtilegt, fullt af húmor og
lífsgleði. Sé hún fyrir hendi er hægt
að koma hvaða boðskap sem er á
framfæri við börnin. Annars tel ég
ekki að til sé einhver ein kórrétt
leið til að gera leikhús, það er bara
nauðsynlegt að það sé ekki leiðin-
legt. Og okkar markmið er fyrst og
fremst að skemmta áhorfendum.
Amman í leikritinu „ Amma þó!“
er leikin af Herdísi Þorvaldsdóttur.
Jón Gunnarsson leikur pabbann,
en þau Edda Björgvinsdóttir og
Gísli Guðmundsson leika krakk-
ana. Alls koma 10 leikarar fram í
sýningunn, en leikstjóri er Þórhall-
ur Sigurðsson. Messíana Tómas-
dóttir gerir leikmynd og búninga,
en tónlist í sýningunni er eftir Olgu
Guðrúnu. ólg
Banaslys á
Rauðanúpi
Banaslys varð um borð í
togaranum Rauðanúpi frá
Raufarhöfn sl. laugardag.
Háseti um borð, Ingi Viðar
Ásgeirsson til heimilis að Að-
albraut 36, Raufarhöfn, slas-
aðist við vinnu sína það alvar-
lega að hann lést eftir að hafa
verið fluttur á sjúkrahúsið í
Neskaupstað.
lætur eftir sig
börn.
Ingi
konu
Viðar
og tvö
- v
Eitirmaöur
Andropovs
Talinn fulltrúi kerfismanna í flokknum og
forréttindahópanna er
verndarvœng Leonids
Mosk vuútvarpið tilkynnti á há-
degi í gærdag að Konstantín
Chernienko hefði verið útnefnd-
ur eftirmaður Júrís Andropovs
sem aðalritari sovéska kommún-
istaflokksins.
Konstantín Chernienko er 72
ára bóndasonur frá Síberíu, sem
lauk formlegri skólagöngu með
barnaskólaprófi 12 ára að aldri.
Framhaldsmenntun hlaut hann
síðan í skóla kommúnistaflokks-
ins. Samstarf hans við Leoníd
Bresjnef hófst á síðari hluta 5.
áratugarins og Bresjnef gerði
hann að yfirmanni skipulags-
deildar flokksins eftir að hann
hafði tekið við af Krústsjov 1964.
Hann varð síðan eins konar
starfsmannastjóri Bresnjevs og
skipulagði fundi framkvæmdan-
efndar. Hann varð félagi í fram-
kvæmdanefnd flokksins 1978, og
þá þegar virtist ljóst að Brésjnev
leit á hann sem ákjósanlegan eft-
irmann.
Þegar Andropov var síðan val-
þrifust undir
Bresjnevs
inn eftirmaður Bresjnefs 1982 var
það talin málamiðlun andstæðra
fylkinga innan framkvæmda-
nefndar flokksins, enda var það
Chernienko sem bar fram til-
löguna um Andropov. Val
Chernienkos nú þykir benda til
þess að „yngri“ umbótasinnar í
miðstjórninni hafi orðið undir í
baráttunni um aðalritarasætið,
en tillagan um Chernienko var
borin fram af Tikhonov forsætis-
ráðherra, sem sjálfur er sagður
tilheyra nánum samstarfsmönn-
um Bresnjevs. Fulltrúar þeirrar
fylkingar sem hefðu viljað ganga
jafnvel enn lengra í efnahags-
legum umbótum en Andropov
eru taldir þeir Dimirti Ustinov
vamarmálaráðherra og Mikhail
Gorbachov, sérfræðingur í
efnahags- og landbúnaðarmál-
um.
Eftir lát Suslovs, sem um árabil
var virtasti hugmyndafræðingur
sovéska kommúnistaflokksins,
tók Chernienko stöðu hans. I
Þegar Andropov forfallaðist á byltingarhátíðinni 7. nóvember sl. hafði Chernienko tekið stöðu hans (5. frá
vinstri) við hlið Ustinovs varnarmálaráðhcrra, sem er í marskálksbúningi fyrir miðju. Síðan koma þeir
Tikhonov forsætisráðherra, Grischin, Gromyko, Gorbatsjov og Romanov.
október síðastliðnum birtist eftir
hann ýtarleg hugmyndafræðileg
úttekt á stefnu flokksins í tímarit-
inu Kómmúnist.
í ræðu þeirri sem Chernienko
flutti eftir að hann hafði hlotið
útnefningu sem flokksleiðtogi
bar hann lof á fyrirrennara sinn
og frumkvæði hans til umbóta.
En í ræðunni mátti einnig merkja
gagnrýni: sumar af skipulags-
breytingum Andropovs hefðu
verið gerðar á kostnað flokksins,
flokksfélaganna og hugmynda-
fræðinnar sem hvata til framfara:
„Sú stefna að verðlauna stjórn-
endur fyrirtækja gerir flokksfé-
lagana óvirka og felur í sér hætt-
una á að dregið verði úr hlutverki
flokksnefndarinnar sem pólitísks
forystuafls“, sagði Chemienko.
Hann sagði jafnframt að
nauðsynlegt væri að líta með
raunsæi á það sem áunnist hefði,
án þess að vera með ýkjur eða
úrdrátt. Þá lagði hann ennfremur
áherslu á „réttlátari skiptingu
launa og gæða innan hins komm-
úníska kerfis“ og er það túlkað
sem gagnrýni á viðleitni Androp-
ovs til þess að launa aukin afköst
með kaupauka.
Chernienko er þekktur fyrir að
boða þröngsýna pólitíska stefnu í
menntamálum, þar sem allri list-
sköpun sem ekki þjóni markmið-
um flokksins verði ýtt út í kuld-
ann. Þannig hefur hann meðal
annars ráðist gegn vestrænum
áhrifum í sovéskri tónlist og kvik-
myndum. Telja margir að með
valdatöku hans verði þrengt til
muna að tjáningarfrelsi lista-
manna.
Almennt er Chernienko talinn
málsvari þess valdakerfis og þar
með þess forréttindakerfis sem
flokksforystan ávann sér undir
valdatíma Bresjnevs, en Androp-
ov var einmitt talinn höggva
nærri hagsmunum ýmissa forrétt-
indahópa innan kerfisins. Endur-
koma Chernienkos eftir ósigur-
inn fyrir Andropov er því talinn
vitnisburður um styrk flokkskerf-
isins og forréttindahópanna
innan þess með öldungaveldið á
toppnum. Ef hins vegar er litið til
aldurs Chemienkos sést að út-
nefning hans er aðeins til bráða-
birgða: hin sársaukafullu kyn-
slóðaskipti hljóta að koma fyrr
eða síðar. ~(úa