Þjóðviljinn - 02.03.1984, Blaðsíða 9

Föstudagur 2. mars 1984 ÞJÓÐVILJINN - SÍÐA 9
Minning
Guttormsson
Vigfús
Neskaupstað
Fæddur 7. des. 1900
Dáinn 23. febr. 1984
Vigfús Guttormsson fv. útgerð-
armaður í Neskaupstað lést 23. fe-
brúar sl. Hann var fæddur 7. des-
ember aldamótaárið 1900 að
Ekkjufelli, Fellahreppi í Norður-
Múlasýslu.
Foreldrar hans voru hjónin
Guttormur Árnason, bóndi og Sig-
ríður Sigurðardóttir.
Vigfús gekk í barnaskóla á
Seyðisfirði og hóf þar síðar prent-
nám, sem hann gat ekki lokið
vegna verkefnaskorts prentsmiðj-
unnar. Réðist hann síðan sjómaður
á fiskiskútu, en um þetta leyti seldu
íslendingar kúttera sína til Færeyja
og erfitt um skiprúm hér á landi. í
Færeyjum kynntist Vigfús eftirlif-
andi konu sinni Ingibjörgu Bi-
skipstö frá Klakksvík. Er hún af
góðu fólki komin og þekktri ætt í
Færeyjum.
Ungu hjónin fluttu til Norðfjarð-
ar árið 1925 og bjuggu þar alla tíð
síðan. Reistu þau sér íbúðarhús
inni á strönd og nefndu það
Hvassafell. Ingibjörg og Vigfús
eignuðust 7 mannvænleg börn, sem
öll eru á lífi. Eru barnabörnin og
barnabarnabörnin orðin fjölmörg.
Á ströndinni var á þessum árum
fjölmennt og mikil útgerð. Var þar
mikið líf og tók hið glaðværa og
myndarlega heimili Ingibjargar og
Vigfúsar þátt í því.
Húsakynni voru þröng, en auk
barnahópsins, voru þar oft á
sumrin menn, sem unnu við útgerð
Vigfúsar. Það þurfti mikinn dugn-
að til að sjá hinu stóra heimili far-
borða.
Vigfús var góður heimilisfaðir,
stundum strangur, en jafnframt
mildur og einstaklega barngóður.
Sýndi hann í ellinni afabörnunum
mikið dálæti og voru þau mjög
hænd að honum. Vigfús Guttorms-
son var ágætlega greindur maður
og kom það honum vel, þar sem
hann tók mikinn þátt í félags- og
opinberum málum. Skólamenntun
var sáralítil, eins og títt var um
margan aldamótamanninn.
Vigfús var einn af frumkvöðlum
Samvinnufélags útgerðarmanna,
og þar í stjórn í rúm 20 ár. Lét hann
sér einkar annt um félagið og
áhugasamur um hverskonar upp-
byggingu og framfarir í atvinnu-
málum í Neskaupstað.
Hann átti mikinn þátt í byggingu
Fiskvinnslustöðvar S.Ú.N. og Vig-
fús var framkvæmdamaður og
alltaf hvetjandi til nýjunga í útgerð
og fiskvinnslu.
Aldamótamennirnir áttu drýgst-
an þátt í stofnun Samvinnufélags
útgerðarmanna og dugnaður
þeirra og áræði var yngri mönnum,
sem með þeim unnu mikil hvatning
til uppbyggingar þess þróttmikla
atvinnulífs, sem er í Neskaupstað.
Vigfús setti svip sinn á þessa upp-
byggingu. Hann var lengi í stjórn
Dráttarbrautarvinnu h/f og fleiri
fyrirtækja og félaga í bænum. Þá
var starfsemi Vigfúsar í bæjarmál-
um mikil. Hann sat ýmist sem vara-
fulltrúi eða aðalfulltrúi í Bæjar-
stjórn Neskaupstaðar í 28 ár og
sótti þar 258 bæjarstjórnarfundi,
auk mikils fjölda nefndarfunda.
Vigfús var í bæjarstjórn fyrir Sósí-
alistaflokkinn og Alþýðubandalag-
ið. Hann var alla tíð mjög róttækur
í skoðunum, hreinskiptinn, stund-
um nokkuð óvæginn, en kom alltaf
til dyranna eins og hann var klædd-
ur. Hann hafði ákveðnar skoðanir
og það var alltaf hlustað þegar
hann flutti mál sitt tæpitungulaust.
Hann var mjög duglegur að mæta á
fundum. Var gott að boða hann á
fundi, en það kom lengi í minn
hlut, því hann var einn af þessum
mönnum, sem alltaf hafa tíma.
Samúð Vigfúsar með þeim, sem
minnimáttar eru, var rík í eðli hans
og óréttlæti var honum þyrnir í
auga.
Vigfús vann allskonar vinnu,
fyrst eftir að hann kom til Norð-
fjarðar. Hann var myndvirkur og
duglegur. Man ég fyrst eftir hon-
um, þegar hann byggði viðbótar-
byggingu við hús foreldra minna í
Svalbarði. Einnig þegar hann sá
um prentsmiðjuna í Gamla templ-
aranum, og prentaði blaðið Jafn-
aðarmanninn. Þurfti hann að snúa
stóru hjóli, meðan prentun fór
fram. Söng hann þá hárri raustu
með sinni ágætu söngrödd, vegfar-
endum til ánægju, sem fram hjá
gengu. Rímur kvað Vigfús af-
bragðsvel.
Aðalatvinna Vigfúsar var við út-
gerð, en hann gerði í mörg ár út
mótorbátinn Björgvin í félagi við
nágranna sinn Óskar Sigfinnsson,
sem jafnframt var skipstjóri. Voru
þeir félagar báðir harðduglegir
menn.
Vigfús var síðar einn af eigend-
um nýsköpunartogarans Goða-
ness, sem Bæjarútgerðin varð
eigandi að seinna. Þá var Vigfús
um margra ára skeið aðalverkstjóri
hjá Bæjarútgerð Neskaupstaðar.
Vigfús Guttormsson er fallinn
frá. Hann var einn þeirra manna,
sem setti svip sinn á bæinn um sex
áratuga skeið.
Við sem lengst unnum með hon-
um í S.Ú.N. og bæjarstjórn höfum
margs góðs að minnast eftir hans
langa starfsdag. Þá þakkar Al-
þýðubandalagið Vigfúsi einlægt og
fórnfúst starf í þágu sameiginlegra
hugsjóna.
Færum við hjónin Ingibjörgu,
börnum og fjölskyldum þeirra inni-
legar samúðarkveðjur.
Jóhannes Stefánsson.
Verkalýðsfélagið
Eskifirði
um samningana
Frestað
um
óákveðinn
tíma
Fundi verkalýðsfélagsins Árvakurs
á Eskifirði um samningana hefur
verið frestað um óákveðinn tíma.
Fyrirhugað hafði verið að greiða
atkvæði um samninginn á félags-
fundi, en á fundi stjórnar og trún-
aðarmannaráðs félagsins í fyrra-
kvöld var ákveðið að fresta fundin-
um um óákveðinn tíma.
-óg
Hjúkrunarfél. íslands
- Norðurlandsdeild:_
Mótmælir
sjúklinga-
skattinum
„Aðalfundur Hjúkrunarfélag ís-
lands, Norðurlandi eystra, sem
haldinn var á Akureyri 13. febrúar
samþykkti að vara við afleiðingum
þess að innleiða sérstakt gjald á
sjúklinga þá sem leggjast þurfa inn
á sjúkrahús einsog rætt hefur verið
um á seinustu mánuðum", segir í
ályktun félagsins að norðan.
Þá segir í ályktuninni að fundur-
inn telji að allir landsmenn eigi að
hafa jafnan aðgang að heilbrigðis-
þjónustu hér á landi án tillits til
efnahags. - óg
Leiðrétting
Nafn Ólafs B. Thors, forstjóra,
misritaðist í Þjóðviljanum í gær, en
Ólafur er einn þeirra sent skorað
hafa á borgarstjórn og
menntamálaráðherra að tryggja
varðveislu Fjalakattarins við Áðal-
stræti.
vodvhhnn
Fréttimar sem fólk talar um
Torfi Geirmundsson skrifar:
Opnu bréfí svarað
Svar við bréfí Ólafs Jónssonar
er birtist í Þjóðviljanum
fimmtudaginn l.mars 1984.
Þaðergamantilþessaðvitaað .
Iðnnemasambandið er að lifna
við, eftir þá grámollu sem hefur
þar svifið yfir vötnum undanfarin
ár. Það er mér samt ekki neitt
ánægjuefni að þurfa að standa í
orðaskaki við forsvarsmenn Iðn-
nemasambandsins því ég og fé-
lagar mínir vorum að vonast til að
geta náð samstarfi við þá um
endurskoðun á því ófremdar-
ástandi sem ríkir í iðnfræðslu-
málum.
Samt er það mér bæði skylt og
nauðsynlegt að skýra afstöðu
mína til þeirra launadeilna sem
komið hafa upp vegna lágmarks-
launa. Ég tek það fram að hér er
um að ræða mínar persónulegu
skoðanir og alls ekki víst að þær
nái fram að ganga á meðal
meistara í hárgreiðslu og hár-
skurði.
í upphafsorðum bréfs þíns tal-
arðu um að bleik sé brugðið frá
því sem áður var. Þegar ég var í
stjórn Iðnnemasambandsins á
sínum tíma var það haft á orði að
það væri besti félagsmálaskólinn
sem völ væri á, og verstu óvinir
okkarhjá iðnmeisturumog vinnu-
veitendum voru í flestum tilfell-
um fyrrverandi stjórnarmeðlimir
Iðnnemasambandsins. Þess
vegna vona ég að þínar greinar
verði vel varðveittar vegna iðn-
nema framtíðarinnar. Það er
mikill misskilningur hjá þér að ég
hafi sagt að nemar færu fram á of
há laun, því mín skoðun er sú að
laun verði aldrei of há.
Mín skoðun er þessi í sambandi
við laun nema:
1. Laun nema skulu vera á-
kveðinprósenta aflaunum sveina
og fara stighækkandi á námstíma-
num. Það er óréttlátt gagnvart
sveini ef laun nema verða hærri
heldur en þeirra laun eru. Lág-
markslaun 12.660,- þýða það í
raun að nemandi væri allan sinn
námstíma á sömu launum og
sveinn sem er nýútskrifaður.
2. Full laun meðan á náms-
tímastendurfærirnámið á iðju-
stig og dregur úr gildi námsins.
Hætt er við að nemandi verði að
vinna við tilfallandi störf og fái
ekki næga breidd í nám sitt. Það
hefur gengið nógu illa á undan-
farandi árum að fá meistara í
hinum ýmsu iðngreinum til að
gegna kennsluhlutverki sínu, þó
launapólitík fari ekki að spila þar
inn í líka.
3. Það hefur verið mín hug-
mynd að hægt yrði að auka
kennslu í hárgreiðslu og hár-
skurði og gera með því okkar iðn-
grein fyllilegá samkeppnishæfa á
alþjóðavettvangi. Til dæmis með
því að nemendur fengju ákveð-
inn fjölda námskeiða á ári sem
þeir myndu sækja í vinnutíma, en
ekki í frítíma sínum eins og nú
tíðkast.
í launakröfum nema er ekki
einu orði minnst á betri menntun
og bættan tækjakost til kennslu á
stofum. Enda skilst mér á blaða-
skrifumað undanförnu að nemar
kunni allt og geti allt sama dag og
þeir byrja nám.
Það er mitt hjartans mál að
vernda þá iðngrein sem ég hef
lært og mér er illa við ef á að gera
hana að iðju, þó svo að ég líti ekki
niður á iðjufólk. Það hefur verið
tilhneiging til þess að gera lítið úr
hárgreiðslu og hárskurði sakir
þess að þetta er iðngrein sem fæst
við tísku. í Þjóðviljanum hefur
þetta komið fram á einkenni-
legan hátt hjá einstaka blaða-
manni og varð ég því ekki hissa
þegar ég sá þar allfurðulegar
gróusögur um daginn. Þegar ég
talaði um gamlar lummur í út-
varpsþætti um daginn átti ég við
að ég kannast mjög vel við þessar
sögur sem sagðar hafa verið að
undanförnu, um grimmd hár-
greiðslumeistara. Ög þar sem
ekki er hægt að birta heimildir af
ótta við að viðkomandi nemandi
verði rekinn, datt mér í hug að
þið væruð enn að velta ykkur upp
úr sögum frá árunurn 1970-74.
Af þeim blaðagreinum, sem
Iðnnemasambandið hefur skipu-
lega látið birta að undanförnu,
rná draga þá ályktun að nú eigi að
Torfi Geirmundsson
fá almenningsálitið í lið með sér
til þess að neyða meistara til að
semja. Þetta er stórhættulegur
leikur og getur aðeins leitt af sér
að hætt verður að taka nerna í
hárgreiðslu og hárskurð um
ófyrirsjáanlegan tíma. Þetta er
ekki hótun heldur staðreynd,
sem byggist á eftirtöldu:
Þið farið fram á verulega
hækkun launa jafnframt því sem
þið hvetjið neytendur til að borga
ekki fullt verð fyrir þá þjónustu
sem þeir fá, ef nemandi kemur
nálægt henni. Hvar á þá að taka
pening til að greiða hærri laun? Á
undanförnum árum hefur verið
mikil offjölgun í iðngrein okkar
og aðsókn í þetta nám mikil. Það
hefur verið um það talað að besta
ráðið sé að takmarka í stétt okkar
með því að hækka laun nema
nógu mikið.Þessu er ég mótfall-
inn en geri mér grein fyrir því að
ég ræð þar litlu um. Ef þessi
launahækkun verður að stað-
reynd verða um það bil 100
hárgreiðslu- og hárskeranemar
atvinnulausir. Meistarar rnunu
þá frekar ráða útlært starfsfólk og
ófaglært þeim til aðstoðar. Þetta
er ekki æskileg þróun hvorki fyrir
iðnmeistara né menntakerfið í
landinu. Þó mun kannski fagna
því fólk sem hefur áður lært þess-
ar iðngreinar og langar til að
byrja aftur að starfa að þeim.
Það er ekki nauðsynlegt að
spila sig stóran karl til að sjá þetta
fyrir.
Hvað snertir tilvitnun í gamla
grein eftir mig, vil ég taka það
fram að við erum tilbúin hjá okk-
ar félagsskap til að uppræta laga-
brot á nemum, okkur þykir mið-
ur ef þau viðgangast enn þann
dag í dag.
Þó vil ég leiðrétta nokkur atriði
sem hafa komið fram í áróðri
ykkar. Ýmist er því haldið fram
að nemar séu látnir sópa fyrstu
mánuðina eða látnir ganga í öll
verk, meira að segja í verk
meistara líka.
Það er ekki rétt að sópun á
stofu sé fullt verk, það er aðeins
lítill hluti af okkar starfi og skylda
samkvæmt reglugerð frá borgar-
lækni að framkvæma það eftir
hvern viðskiptavin sem af-
greiddur er. Hitt atriðið að nem-
andi, sem er að byrja geti gengið
inn í öll verk sem tilheyra iðn-
greininni, — slík undrabörn hef ég
ekki séð ennþá, þó margir telji sig
kannski vera það.
Einn neminn sem skrifaði í les-
endadálk DV gekk svo langt að
halda því fram að nemar stjórn-
uðu tískunni. Hvað þá með
meistara sem eyða tugum þús-
unda til að fara erlendis og kynna
sér nýjungar í sinni iðngrein?
Viðkomandi iðnnemi ætti að
halda námskeið fyrir þá svo spara
megi gjaldeyri fyrir þjóðarbúið.
Það er ekki hægt að tala unt að
nemendur taki nám sitt hátíðlega
ef þeir telja sig kunna það til
hlítar þegar þeir byrja það. Nám
sem verður að fullu launað þýðir
því rniður lélegri iðnaðarmenn.
Nemandinn verður að vinna fyrir
laununt sínum og enginn tími
verður fyrir kennslu. Síðar verð-
ur þróunin sú að millistétt rnynd-
ast sem lærir í einkaskólum og
borgar sjálf fyrir sitt nám. Þaðan
kemur betur menntað fólk og
verður því eftirsóttara og betur
borgað. Þetta er sú þróun sem
hefur átt sér stað í Þýskalandi og
sumum Norðurlandanna. Það er
vonandi ekki í samræmi við lífs-
skoðanir þínar að góða menntun
sé aðeins hægt að fá ef-þú hefur
peninga til að borga fyrir hana.
Ég á margt ósagt um þetta efni
en læt þetta nægja sem svar við
grein þinni. Það er von mín að fá
tækifæri til þess fljótlega að ræða
við þig og félaga þína urn lausn
þessa máls. Með von unt að þið
vinnið meira gagn en ógagn í
deilu þessari.
Reykjavík 1. mars 1984
Torfi Geirmundsson