Þjóðviljinn - 29.03.1984, Blaðsíða 7

Fiskiveitingahús í Hamarshúsi:
Ófullkomin vinnuaðstaða og röng vinnutækni valda atvinnusjúkdómum í
mörgum starfsgreinum þar sem einhæfrar líkamsbeitingar er þörf, segja þær
Þórunn Sveinsdóttir og Guðlaug B. Pálsdóttir, sem gefið hafa út kennslubók
í vinnutækni fyrir hjúkrunarfólk. Ljósm. -eik.
Rétt aðferð við að lyfta sjúkling frá góifi. Myndin er tekin úr bókinni Vinnu-
tækni fyrir hjúkrunarfólk.
„Við sjáv-
arsíðuna“
„Við ætlum aðallega að stíla
inn á sjávarrétti og ferska græn-
metisrétti“, sagði Garðar Hall-
dórsson, kokkur á Lækjarbrekku
í gær„en hann og Egill Kristjáns-
son, kokkur í Kvosinni, hyggjast
opna veitingastað í Hamarshús-
inu við Tryggvagötu í maímán-
uði.
Staðurinn á að heita „Við sjá-
varsíðuna" og sagði Garðar að
salurinn væri um 120 fermetrar
að stærð og sæti yrðu fyrir 60 til 70
manns. „Þetta verður því rúm-
gott og húsnæðið er gott, góðir
gluggar og staðsetning ágæt“,
sagði hann.
- Er þörf fyrir fleiri veitinga-
hús í miðbænum?
„Ég sé ekki að nokkuð lát sér á
aðsókninni á þessa staði“, sagði
Garðar, „en verðið ræður auðvit-
að ekki miklu. Við ætlum áð
reyna að hafa hóflegt verð á rétt-
unum og samkeppni á þessu sviði
bætir bæði matinn og staðina sem
slíka.“
- ÁI
Onothæfur vatnsgeymir
Annar tveggja hitaveitugeyma
Hitaveitu Akureyrar hefur reynst
ónothæfur, samkvæmt fregn í Ak-
ureyrarblaðinu íslendingi. Þessi
vatnsgeymir á að rúma fimm þús-
und lestir vatns.
Tveir geymar voru byggðir á sín-
um tíma vegna hitaveitufram-
kvæmda á Akureyri og tekur annar
2500 lestir en hinn 5000 lestir. Þeg-
ar geymarnir voru prófaðir fyrir
nær tveimur árum reyndist sá stærri
ónothæfur. Ástæðan mun vera
mikil gæring vegna of mikils súr-
efnis í vatninu á dreifisvæði þessa
vatnsgeymis, samkvæmt frásögn-
inni í íslendingi.
-óg
Fimmtudagur 29. mars 1984 ÞJÓÐVILJINN — SIÐA 7
Viimutækni gegn
atvinnusj úkdómum
Viðtal við Pórunni Sveinsdóttur og Guðlaugu B. Páls-
dóttur sjúkraþjálfa um fyrirbyggjandi aðgerðir gegn
atvinnusjúkdómum.
Nýkomin er út kennslubók í
vinnutækni fyrir hjúkrunarfólk
eftir þær Guðlaugu B. Pálsdóttur
og Þórunni Sveinsdóttur sjúkra-
þjálfa. Bókin er fyrsta kennslubók-
in sinnar gerðar hér á landi og er
ætlað að koma að haldi í fyrir-
byggjandi starfi gegn atvinnusjúk-
dómum sem skapast af röngum
vinnubrögðum og of einhæfum
hreyfingum. Þjóðviljinn tók þær
Þórunni og Guðlaugu tali um dag-
inn og spurði þær um aðdraganda
þess að bók jjessi varð til.
- Bókin er til orðin upp úr starfi
okkar á Borgarspítalanum að fyrir-
byggjandi sjúkraþjálfun meðal
starfsfólks, en að því höfurn við
unnið síðastliðin 2 og 1/2 ár. Það
var reyndar í fyrsta skipti sem
sjúkraþjálfar voru ráðnir sérstak-
lega til fyrirbyggjandi starfa á
vinnustað hér á landi. Það sýnir
framsýni Borgarspítalans að hafa
lagt í þennan kostnað og útgáfu
þessarar bókar, sem á að geta kom-
ið fólki í hjúkrunarstörfum að
gagni við það að læra rétta líkams-
beitingu og handtök í starfi.
Frá því að við vorum ráðin til
þessara starfa hjá Borgarspítalan-
um hafa bæði Landsbankinn og
Flugleiðir ráðið sjúkraþjálfa í
hlustastarf til fyrirbyggjandi
sjúkraþjálfunar, og nú er einnig
hálf staða við fyrirbyggjandi ráð-
gjöf hjá Vinnueftirlitinu, sem Þór-
unn sinnir.
Hvernig hafið þið unnið þetta
verk á Borgarspítalanum?
Við byrjuðum á því að senda
spurningalista til starfsfólks um líð-
an og vinnuaðstöðu. Svo skoðuð-
um við vinnuaðstöðu á hverjum
stað og tókum einstök verk fyrir.
Við komum með tillögur um bætta
vinnuaðstöðu þar sem okkur þótti
henni ábótavant og áttum af því
tilefni oft í samningum við yfir-
menn um tæknilegar úrbætur.
Samhliða þessu höfðum við nám-
skeið í réttri líkamsbeitingu, sem
byggð voru á niðurstöðum
könni’ iarinnar um algengustu ein-
kenni. Þar sem hjúkrunarfólk er
mjög stór hópur þar sem erfitt er að
Vestmannaeyjar
Athyglis-
verð
sýning
S.l. föstudag 23/3 opnaði Bjarni
Jónsson sýningu á málverkum sín-
um í Akógeshúsinu. Sýningin, sem
er sölusýning verður opin alla
þessa viku. Bjarni Jónsson var
lengi búsettur hér í Eyjum og hefur
áður haldið sýningar hér, en þá í
félagi með öðrum. Síðast sýndi
hann 1967. Myndirnar, serm eru
120 talsins eru málaðar með vatns-
og olíulitum. Sjórinn og störf hon-
um tengd eru Bjarna hugleiknar.
Hrikalegar strandir íslands og
Vestmannaeyja eru eitt aðal við-
fangsefni hans og atburðir þeim
tengdar. Bjarni hefur myndskreytt
bókaflokkinn íslenskir sjávar-
hættir og gætir þess í myndum
hans, hversu næmur hann er. Kynj-
asteinar við Látrabjarg, brimsorfn-
ir á furðulegastan hátt, aðgerðar-
skúrar frá aldamótum, fólk að
störfum við fiskvinnslu, Sigríðar-
slysið og náttúran í samspili lands
og sjávar. Allt þetta fangar augu
gesta þeirra sem leggja leið sína í
Akógeshúsið á sýningu Bjarna.
Magnús Jóhannsson
frá Hafnarnesi.
ná til allra tókum við 3 af hverri
deild sem voru hjá okkur 2Vi klst.
vikulega í 3 mánuði og
leiðbeindum við þeim nákvæm-
lega, bæði um aðgerðir til að vinna
gegn vöðvabólgu og eymslum með
æfingum, teygjum og nuddi. En
jafnframt því að við kenndum fólki
að meðhöndla einkennin lögðum
við einnig áherslu á rétta líkams-
beitingu til þess að koma í veg fyrir
að einkennin komi fram. Þeir sem
sóttu námskeiðin hjá okkur hafa
svo fengi það verkefni að fara í
gegnum hvert verk með sínum
vinnufélögum á deildunum og
kenna þeim réttu líkamsstöðuna í
hverju tilfelli. Þegar að þessu var
komið kom í ljós mikil þörf fyrir
bók eins og þessa þar sem hægt er
að fletta upp í og leita upplýsinga.
Bókin óx smám saman frá uppha-
flegri hugmynd um fjölrit upp í 100
síðna bók með myndum.
Hvar er helst hætta á að fólk fái
einkenni af rangri líkamsbeitingu?
Það gerist helst þar sem unnin eru
einhæf störf eða þar sem rnikið er
um að fólk þurfi að lyfta eða bera
hluti. Þetta á sérstaklega við í
mörgum iðngreinum, þar sem við-
tekið er orðið að fólk endist ekki
nema til fertugs. Þetta gildir t.d.
um iðngreinar eins og pípulagnir,
rafvirkjun og múrara þar sem slit af
þessu tagi eru mjög algeng. Það er í
rauninni furðulegt að ekki skuli
lögð meiri áhersla á fræðslu um
þessi efni í sjálfri starfs-
menntuninni.
þjóðunum að baki í fyrirbyggjandi
aðgerðum til að koma í veg fyrir
atvinnusjúkdóma af þessu tagi?
Já, það má segja að við stöndum
Norðurlöndunum langt að baki í
þessum efnum enn sem komið er.
Vinnueftirlitið hefur með hálfum
sjúkraþjálfara í starfi staðið fyrir
námskeiðum fyrir öryggistrúnað-
armenn á vinnustöðum. Það er of
Frá áramótum hefur verið algjör
metsala hjá Jöfur h/f á Skodabif-
reiðum og hefur á þessu tímabili
selst svipað magn af bflum og allt
árið 1983 og þarf að fara nokkuð
mörg ár aftur í tímann til að finna
svipaðar tölur. Er nú svo komið að
allir Skodar hafa verið uppseldir
þjá fyrirtækinu í um það bil einn
mánuð.
En nú er fyrsta sendingin af
Skoda árgerð 1984 komin til lands-
ins. Hér er á ferðinni nýr og
breyttur bíll í útliti, og búinn tals-
verðum tækninýjungum og endur-
bótum. Má þar helst nefna nýja og
sterkari kúplingu, tannstangar-
stýri, endurbætt hemlakerfi,
breikkað bil milli hjóla, er bætir
aksturshæfni bílsins að mun, nýja
kveikju auk margra annarra endur-
tímafrekt að fara á hvern vinnustað
fyrir sig, en Vinnueftirlitið hefur
bæði veitt faglega ráðgjöf þegarum
er beðið, eða bent á sjúkraþjálfara
sem hægt er að leita til, hafi ekki
verið hægt að sinna viðkomandi
beiðni.
Væri ekki þörf á að taka þetta
hreinlega inn í starfsmenntunina?
Jú, og heilbrigðisstéttirnar hafa
orðið fyrstar til að gera það. Þá
hafa einnig verið haldin námskeið
á vegum félaga múrara og bifvéla-
virkja. En slík kennsla dugar ekki
ein saman. Hún þarf að gerast sam-
fara endurskoðun á vinnuaðstöðu.
Þ.ar getur bæði verið um vanbúna
aðstöðu að ræða eða þá að aðstað-
an er fullkomin en starfsfólkið
kann ekki að notfæra sér hana. Oft
þarf að beita tilraunum til þess að
finna tæknilega bestu lausnina, og
slíkt starf þarf að vinna í samvinnu
við starfsfólkið.
Fyrirbyggjandi starf í sjúkra-
þjálfun ætti þá að nýtast við iðn-
hönnun hvers konar og hönnun á
vélum og tækjum?
Já, það hefur oft verið mikill
brestur á að hugað hafi verið nægi-
lega að byggingu líkamans við
hönnun á vélum, húsbúnaði og
öðrum þeim hlutum sem maðurinn
er í náinni snertingu við. Þetta á
t.d. við um mörg skólahúsgögn.
Rót vandans liggur þannig oft í því
að hönnuðirnir taka ekki nægilegt
tillit til líkamans. í þessu tilliti
stöndum við langt að baki þjóðum
eins og Svíum, Finnum og Þjóð-
verjum, sem hafa skilið mikilvægi
góðrar hönnunar fyrir líkamann.
Horfa atvinnurekendur I kostn-
aðinn vegna fyrirbyggjandi sjúkra-
þjálfunar?
Ekki þeir hagsýnu, því það hefur
sýnt sig að þeir fá það endurgreitt í
betri starfskrafti, minni fjarvistum
og'færri veikindadögum. Heilbrigt
starfsfólk er allra hagur. ólg.
bóta er stuðla að betri nýtingu elds-
neytisins o.fl., o.fl.
Allt útlit er fyrir að erfiðleikum
verði bundið að fá afgreitt það
magn af bflum er þarf til að anna
eftirspurn íslenskra kaupenda
þetta árið, því Skoda verksmiðj-
urnar hafa vart undan að framleiða
uppí pantanir til Vestur-Evrópu
þar sem Skodinn hefur átt sívax-
andi vinsældum að fagna og má
nefna sem dæmi að í Danmörku
hefur Skoda verið söluhæsti bfllin
undanfarin ár. Þrátt fyrir allt þetta
tókst með hliðsjón af tæplega 40
ára viðskiptum við Skoda verks-
miðjurnar að ná frábærum samn-
ingum um verð á árgerð 1984 og
kosta þeir nú frá kr. 139.000,- og
hefur líklega aldrei verið hagstæð-
ara verð á Skoda.
Nýi Skódinn er hið glæsilegasta farartæki eins og sjá má og verðið
ótrúlega lágt.
Metsala á Skoda